બ્યુરો ઓફ ઈન્ડિયન સ્ટાન્ડર્ડ્સે ઈલેક્ટ્રોનિક્સના ક્ષેત્રમાં ત્રણ મહત્વપૂર્ણ ભારતીય ધોરણો પ્રકાશિત કર્યા છે. બિલ્ટ-ઇન સેટેલાઇટ ટ્યુનર સાથે ડિજિટલ ટેલિવિઝન રીસીવરો માટે પ્રથમ ધોરણ ભારતીય માનક છે. બ્યુરો ઓફ ઈન્ડિયન સ્ટાન્ડર્ડ્સે તેની ટેકનિકલ કમિટી દ્વારા ઈન્ડિયન સ્ટાન્ડર્ડ IS 18112:2022 બિલ્ટ-ઈન સેટેલાઈટ ટ્યુનર સાથે ટેલિવિઝન માટે સ્પષ્ટીકરણ પ્રકાશિત કર્યું છે. આ ભારતીય સ્ટાન્ડર્ડ મુજબ ઉત્પાદિત ટીવી, બિલ્ડિંગની છત ઉપર/બાજુની દીવાલ પર યોગ્ય જગ્યાએ લગાવેલા LNB સાથે ડિશ એન્ટેનાને કનેક્ટ કરીને ફ્રી-ટુ-એર ટીવી અને રેડિયો ચેનલોના સ્વાગતને સક્ષમ બનાવશે.

આનાથી સરકારની પહેલો, યોજનાઓ, દૂરદર્શનની શૈક્ષણિક સામગ્રી અને ભારતીય સંસ્કૃતિના કાર્યક્રમોના ભંડાર વિશેના જ્ઞાનના પ્રસારણને સરળ બનાવશે જેથી દેશમાં મોટા પ્રમાણમાં વસ્તીના વિશાળ વર્ગ સુધી પહોંચવા અને તેનો લાભ મળી શકે.

હાલમાં, દેશમાં ટેલિવિઝન (ટીવી) દર્શકોને વિવિધ પેઇડ અને ફ્રી ચેનલો જોવા માટે સેટ-ટોપ બોક્સ ખરીદવાની જરૂર છે. દૂરદર્શન દ્વારા પ્રસારિત કરવામાં આવતી ફ્રી ટુ એર ચેનલ્સ (નોન-એન્ક્રિપ્ટેડ)ના સ્વાગત માટે પણ દર્શકે સેટ ટોપ બોક્સનો ઉપયોગ કરવો જરૂરી છે. હવે દૂરદર્શન એનાલોગ ટ્રાન્સમિશનને તબક્કાવાર બંધ કરવાની પ્રક્રિયામાં છે. દૂરદર્શન દ્વારા ડિજિટલ સેટેલાઇટ ટ્રાન્સમિશનનો ઉપયોગ કરીને ફ્રી ટુ એર ચેનલ્સનું પ્રસારણ ચાલુ રહેશે.

સેટ ટોપ બોક્સનો ઉપયોગ કર્યા વિના આ ફ્રી ટુ એર ચેનલોના સ્વાગતને સક્ષમ કરવા માટે, ઇનબિલ્ટ યોગ્ય સેટેલાઇટ ટ્યુનર સાથે ટેલિવિઝન રીસીવરની જરૂર છે.

બીજુ સ્ટાન્ડર્ડ યુએસબી ટાઈપ સી રીસેપ્ટેકલ્સ, પ્લગ અને કેબલ માટે ઈન્ડિયન સ્ટાન્ડર્ડ છે. બ્યુરો ઓફ ઈન્ડિયન સ્ટાન્ડર્ડ્સે ભારતીય માનક IS/IEC 62680-1-3:2022 USB Type-C® કેબલ અને કનેક્ટર સ્પેસિફિકેશન પ્રકાશિત કર્યું છે. આ ભારતીય ધોરણ હાલના આંતરરાષ્ટ્રીય ધોરણ IEC 62680-1- 3:2022ને અપનાવે છે.

આ ધોરણ મોબાઇલ ફોન, લેપટોપ, નોટબુક વગેરે જેવા વિવિધ ઈલેક્ટ્રોનિક ઉપકરણોમાં ઉપયોગ માટે યુએસબી ટાઈપ-સી પોર્ટ, પ્લગ અને કેબલ માટેની જરૂરિયાતો પૂરી પાડે છે. આ ધોરણ દેશમાં વેચાતા સ્માર્ટફોન અને અન્ય ઈલેક્ટ્રોનિક ઉપકરણો માટે સામાન્ય ચાર્જિંગ સોલ્યુશન્સ પ્રદાન કરશે. આનાથી ગ્રાહક દીઠ ચાર્જરની સંખ્યામાં ઘટાડો કરવામાં મદદ મળશે કારણ કે ગ્રાહકોએ જ્યારે પણ નવું ઉપકરણ ખરીદે ત્યારે તેમને અલગ-અલગ ચાર્જર ખરીદવાની જરૂર રહેશે નહીં. આનાથી ઈ-વેસ્ટ ઘટાડવા અને ટકાઉ વિકાસ તરફ આગળ વધવાના ભારત સરકારના મિશનને હાંસલ કરવામાં મદદ મળશે.

અગાઉના ગ્રાહકોએ પોતાની પાસેના વિવિધ ઈલેક્ટ્રોનિક ઉપકરણો માટે અલગ-અલગ ચાર્જર રાખવા પડતા હતા જે વધારાના ખર્ચ, ઈ-વેસ્ટમાં વધારો અને ઘણી બધી અસુવિધાઓ તરફ દોરી જાય છે. વિશ્વભરના દેશો આ મુદ્દાઓને ઉકેલવા માટે કામ કરી રહ્યા છે.

ત્રીજું ધોરણ વિડિયો સર્વેલન્સ સિસ્ટમ્સ માટે ભારતીય ધોરણો છે. બ્યુરો ઓફ ઈન્ડિયન સ્ટાન્ડર્ડ્સ, તેની એલાર્મ્સ અને ઈલેક્ટ્રોનિક સિક્યોરિટી સિસ્ટમ્સ પરની ટેકનિકલ કમિટી દ્વારા સુરક્ષા એપ્લિકેશન્સમાં ઉપયોગ માટે વીડિયો સર્વેલન્સ સિસ્ટમ્સ પર ઈન્ડિયન સ્ટાન્ડર્ડ (IS 16910)ની શ્રેણી વિકસાવી છે. ધોરણોની IS 16910 શ્રેણી એ આંતરરાષ્ટ્રીય ધોરણ IEC 62676 શ્રેણીને અપનાવે છે. સ્ટાન્ડર્ડ વિડિયો સર્વેલન્સ સિસ્ટમના તમામ પાસાઓની વિગતવાર રૂપરેખા પ્રદાન કરે છે જેમ કે કૅમેરા ઉપકરણો, ઇન્ટરફેસ, સિસ્ટમ આવશ્યકતાઓ અને કૅમેરા ઉપકરણોની ઇમેજ ગુણવત્તાની ખાતરી કરવા માટેના પરીક્ષણો અને સિસ્ટમના કાર્યક્ષમ ઇન્સ્ટોલેશન પર માર્ગદર્શિકા પણ સ્પષ્ટ કરે છે. 

સુરક્ષા ઉદ્યોગમાં સતત વિકસતી ટેક્નોલોજી અને તેમાંથી પસંદ કરવા માટે VSSના વિપુલ વિકલ્પોને ધ્યાનમાં લેતા સામાન્ય વ્યક્તિ માટે, તે સ્થાપક/વિશિષ્ટકર્તાઓ/વપરાશકર્તાઓ હોય, VSSનો યોગ્ય સેટ પસંદ કરવો જે તેના હેતુપૂર્વકના ઉપયોગને બરાબર બંધબેસતો હોય તે પસંદ કરવાનું મુશ્કેલ બની ગયું છે. ધોરણોની આ શ્રેણી ગ્રાહકો, સ્થાપકો અને વપરાશકર્તાઓને તેમની જરૂરિયાતો સ્થાપિત કરવામાં, તેમના હેતુવાળા એપ્લિકેશન માટે જરૂરી યોગ્ય સાધનો નક્કી કરવામાં મદદ કરશે અને VSS ની કામગીરીનું ઉદ્દેશ્ય મૂલ્યાંકન કરવાના માધ્યમો પણ પ્રદાન કરશે. આ સર્વેલન્સ સિસ્ટમને વધુ સુરક્ષિત, મજબૂત અને ખર્ચ અસરકારક બનાવવામાં પણ મદદ કરશે.

વીડિયો સર્વેલન્સ સિસ્ટમ (VSS) એ એક આવશ્યક સુરક્ષા ઘટક છે જેનો ઉપયોગ કોઈપણ અનિચ્છનીય પ્રવૃત્તિને પકડવા માટે લગભગ દરેક જગ્યાએ થાય છે. બજારમાં વેચાણ માટે ઓફર કરાયેલા વિડિયો કેમેરાની ભીડને કારણે અને દેખીતી રીતે અનંત વિવિધ કેમેરા સુવિધાઓ અને વિકલ્પો ઉપલબ્ધ હોવાને કારણે, યોગ્ય વિડિયો સર્વેલન્સ સિસ્ટમ મેળવવાના પ્રયાસો કે જે હેતુપૂર્વકના ઉપયોગ માટે યોગ્ય ગુણવત્તાની છબીઓ ઉત્પન્ન કરે છે તે ગૂંચવણભરી અને તકનીકી રીતે પડકારરૂપ બની ગયા છે. . ઉપરાંત, માલિકો અને અથવા ઇન્સ્ટોલર્સને દરેક વિડિયો સર્વેલન્સ સિસ્ટમના હેતુ અને તે હેતુને પ્રાપ્ત કરવા માટે જરૂરી વિગતોના સ્તરનો સ્પષ્ટ ખ્યાલ હોતો નથી.

YP/GP/JD