ভুবিজ্ঞান মন্ত্ৰালয়

বৰ্ষান্ত সমীক্ষা: পৃথিৱী বিজ্ঞান মন্ত্ৰালয়

Posted On: 26 DEC 2022 12:29PM by PIB Guwahati

বৰ্ষ ২০২২ৰ সময়ছোৱাত প্ৰধান প্ৰাপ্তিসমূহ

১। ২০২২ত চেন্নাই, লেহ, আয়ানগৰ (দিল্লী), মুম্বাই, সুৰকণ্ডা দেৱী (উত্তৰাখণ্ড) আৰু বনিহাল টপ (জম্মু-কাশ্মীৰ)ত ছয়টা ডপ্লাৰ ৱেদাৰ ৰাডাৰ (ডিডব্লিউআৰ) আৰম্ভ কৰা হয়, যাৰ ফলত ডিডব্লিউআৰৰ মুঠ সংখ্যা ৩৫টা হ'লগৈ।

২। ২০২১ত, বাৰ্ষিক গড় ঘূৰ্ণীবতাহ ট্ৰেক পূৰ্বানুমান ত্ৰুটি ২৪, ৪৮ আৰু ৭২ ঘণ্টাৰ বাবে ক্ৰমশঃ ৬০ কিঃমিঃ, ৯৩ কিঃমিঃ আৰু ১৬৪ কিঃমিঃ হয়, ইয়াৰ বিপৰীতে ২০১৬ৰ পৰিসংখ্যাৰ আধাৰত, যোৱা পাঁচ বছৰৰ গড় ত্ৰুটি ৭৭, ১১৭ আৰু ১৫৯ কিঃমিঃ আছিল।

৩। যোৱা পাঁচ বছৰত পাঁচ দিনৰ সঞ্চালনৰ সময়ৰ সৈতে গম্ভীৰ বতৰ (ঘূৰ্ণীবতাহ, প্ৰবল বৰষুণ, গ্ৰীষ্ম প্ৰবাহ, শীত প্ৰবাহ, ধুমুহা-ঢেৰেকনী, কুঁৱলী)ৰ পূৰ্বানুমানত ৪০-৫০ শতাংশ সংশোধন হৈছে।

৪। নাওকাষ্ট ষ্টেচনৰ সংখ্যা ১০৮৯ (২০২১)ৰ পৰা বাঢ়ি ১১২৪ (২০২২ত এতিয়ালৈকে) হৈছেগৈ। চহৰৰ পূৰ্বানুমান ষ্টেচনৰ সংখ্যা ১০৬৯ (২০২১)ৰ পৰা বাঢ়ি ১১৮১ (২০২২) হৈছেগৈ।

৫। বাংলাদেশ, ভূটান, ভাৰত, নেপাল আৰু শ্ৰীলংকালৈকে আকস্মিক বান সম্পৰ্কীয় মাৰ্গদৰ্শন প্ৰদান কৰিবলৈ দক্ষিণ এছিয়া ফ্লেছ ফ্লাড গাইডেন্স ছিষ্টেম (এছএএফএফজিএছ)ৰ বিস্তাৰ কৰা হয়। এছএএফএফজিএছ, ৪×৪ কিঃমিঃৰ ৰিজলিউছনযুক্ত আৰু ভাৰতীয় ক্ষেত্ৰত ৩০০০০ ৱাটাৰশ্বেডক কভাৰ কৰা ক্ৰমশঃ অহা ৬ বা ২৪ ঘণ্টাৰ বাবে আকস্মিক বানৰ বিপদ আৰু আশংকা সম্পৰ্কীয় সতৰ্কতা জাৰি কৰাত সক্ষম।

৬। অত্যাধিক প্ৰদূষণৰ ঘটনাৰ ভৱিষ্যতবাণী কৰিবলৈ ৮৮ শতাংশৰ সঠিকতা দেখুৱাই বায়ু মানদণ্ডৰ বাবে এটা নিৰ্ণয় সমৰ্থন প্ৰণালী (ডিএছএছ)ৰ সৈতে একীকৃত এক অত্যাধিক উচ্চ-ৰিজলিউছনযুক্ত (৪০০ মিটাৰ) বায়ু মানদণ্ড পূৰ্ব সতৰ্কতা প্ৰণালী (একিউইডব্লিউএছ) বিকশিত কৰা হয়, যি বিশ্বজুৰি উপলব্ধ এনে প্ৰণালীৰ অনুমানৰ তুলনাত বহুত অধিক। এই প্ৰাৰম্ভিক সতৰ্কতা প্ৰণালীয়ে (১) দিল্লী ক্ষেত্ৰত বায়ুৰ মানদণ্ড আৰু দৃশ্যতাৰ নিকট বাস্তৱিক সময়ৰ অৱলোকন আৰু ধুলি (ধুলিৰ ধুমুহাৰ পৰা), জুইৰ জাননী, উপগ্ৰহ এঅ'ডিৰ দৰে প্ৰাকৃতিক এৰ'ছলৰ বিষয়ে বিৱৰণ; (২) অত্যাধুনিক বায়ুমণ্ডলীয় ৰসায়ন পৰিবহন মডেলৰ আধাৰত বায়ু প্ৰদূষকৰ ভৱিষ্যতবাণী; (৩) সতৰ্কবাণী, এলাৰ্ট আৰু বুলেটিন; আৰু (৪) দিল্লীত বায়ু মানদণ্ডত অ-স্থানীয় অগ্নি উৎসৰ্জনৰ যোগদানৰ পূৰ্বানুমান প্ৰদান কৰে। ৰাষ্ট্ৰীয় ৰাজধানী ক্ষেত্ৰ আৰু ওচৰ পাজৰৰ ক্ষেত্ৰত বৈধানিক নিকায়, বায়ু মানদণ্ড প্ৰবন্ধন আয়োগ (চিএকিউএম)য়ে একিউইডব্লিউএছ আৰু ডিএছএছৰ ব্যাপক হাৰত ব্যৱহাৰ কৰিছে।

৭। কেভিকে পৰিসৰত নৱ স্থাপিত ২০০ ডিএএমইউত এগ্ৰো-এডব্লিউএছ স্থাপিত কৰা হৈছে। এই এডব্লিউএছ পৰম্পৰাগত ছেন্সৰৰ উপৰিও, মাটিৰ আৰ্দ্ৰতা আৰু মাটিৰ তাপমানযুক্ত ছেন্সৰেৰেও সুসজ্জিত। দেশৰ প্ৰায় ৩৬০খন জিলাক কভাৰ কৰা প্ৰায় ৩১২৬টা ব্লকৰ বাবে ব্লক স্তৰীয় কৃষি বতৰ সতৰ্কতা জাৰি কৰা হয়।

৮। ঘূৰ্ণীবতাহ সতৰ্কতা বাৰ্তা প্ৰচাৰ কৰিবলৈ পশ্চিমবংগ, উৰিষ্যা আৰু অন্ধ্ৰপ্ৰদেশত ৰাজ্য দুৰ্যোগ ব্যৱস্থাপনা প্ৰাধিকৰণ (এছডিএমএ)ৰ দ্বাৰা সাধাৰণ সতৰ্কতা প্ৰটোকল (চিএপি)ৰ ব্যাপক ৰূপত ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। নিৱাসীসকলক সতৰ্ক কৰিবলৈ স্থানীয় ভাষাত মুঠ ৬ কোটিৰ অধিক বাল্ক এছএমএছ/বাৰ্তা পঠোৱা হয়।

৯। প্ৰভাৱ আধাৰিত পূৰ্বানুমান (আইবিএফ) জিলা আৰু চহৰৰ স্তৰত সকলো গম্ভীৰ বতৰৰ ঘটনাৰ বাবে প্ৰত্যাহ্বান আৰু ভেদ্যতা মানদণ্ডক অন্তৰ্ভুক্ত কৰা আৰু প্ৰত্যুত্তৰৰ সৈতে জড়িত কাৰ্যৰ পৰামৰ্শ দিবলৈ জাৰি কৰি থকা হৈছে।

১০। মধ্যপ্ৰদেশৰ সীহোৰ জিলাৰ সিলখেড়া গাঁৱত ১০০ একৰ ভূমিত এটমস্ফেৰিক ৰিছাৰ্চ টেষ্টবেড (এআৰটি) সুবিধা স্থাপিত কৰা হৈছে। এই সুবিধাই মুখ্য মৌচুমী ক্ষেত্ৰত ডাৱৰ, বিকিৰণ, বৰষুণ, গতি আৰু ভূমি-উপৰিভাগৰ মানদণ্ডৰ উন্নত জোখ বলৱৎ কৰি বতৰ আৰু জলবায়ু মডেলত মনকীকৰণ যোজনাৰ বিকাশ আৰু পৰীক্ষণৰ বাবে বিশেষ ৰূপত গুৰুত্বপূৰ্ণ বায়ুমণ্ডলীয় প্ৰক্ৰিয়া- এ) ডাৱৰ আৰু কনভেচন, বি) ভূমি-বায়ুমণ্ডল সম্পৰ্ক, চি) এৰ'ছল আৰু বিকিৰণ, আৰু ডি) ধুমুহা-ঢেৰেকনীৰ অধ্যয়ন কৰিব।

১১। এনচিএমআৰডব্লিউএফ ডেটা এছিমিলেচন (ডিএ) প্ৰণালীয়ে নিজৰ পূৰ্বানুমান মানদণ্ডত সংশোধনৰ বাবে নতুন অৱলোকনক অন্তৰ্ভুক্ত কৰিবলৈ নিৰন্তৰ প্ৰয়াস কৰে। এই দিশত দুটা ভাৰতীয় ষ্টেচনৰ পৰা এইচআৰপিটি ডেটা প্ৰাপ্ত কৰি থকা হৈছে। জাপানৰ ওপৰত ইণ্টিগ্ৰেল প্ৰিপিটিটেবল ৱাটাৰ (আইপিডব্লিউ), আৰু প্ৰথমবাৰ বাণিজ্যিক উপগ্ৰহ অপাৰেটৰ, যেনে স্পায়াৰ আৰু জিও-অপ্টিক্স (জিএনএছএছ-আৰঅ' অবজাৰ্ভেচন)ৰে উপগ্ৰহ অৱলোকনৰ ব্যৱহাৰ এই বছৰৰ পৰা কৰা হৈছে।

১২। গৱেষণাৰ পৰ্যায়ত এটা নতুন মাৰ্জ কৰা বৰষুণ সামগ্ৰী- মাল্টি-এন্সেম্বল ৰেইনফল এনালিছিছ (এমইআৰএ) বিকশিত কৰা হৈছে। এই সামগ্ৰীৰ স্থানভিত্তিক বিভেদন ৪ কিঃমিঃ, আৰু অস্থায়ী বিভেদন ১ ঘণ্টাৰ আৰু ইয়াত জিপিএছ-আইএমইআৰজি, জিএছএমএপি, ইনছেট আৰু ভাৰতীয় ৰাডাৰ নেটৱৰ্কৰ উপগ্ৰহ বৰ্ষা সামগ্ৰী অন্তৰ্ভুক্ত আছে।

১৩। ৬ কিঃমিঃৰ ক্ষেতিজ বিভেদনৰ সৈতে উচ্চ-ৰিজলিউছনযুক্ত বিশ্বজনীন পূৰ্বানুমান মডেল (এইচজিএফএম)ৰ এক প্ৰায়োগিক স্বৰূপ বলৱৎ কৰা হয়, যাতে ক্ষুদ্ৰ পৰিসৰত চৰম বতৰৰ ভৱিষ্যতবাণীত সংশোধন কৰিব পৰা যায়। ত্ৰিকোণীয় কিউবিক অক্টাহেড্ৰেল (টিচিঅ') গ্ৰিডৰ ব্যৱহাৰ কৰি এক বৈজ্ঞানিক ৰণনীতি প্ৰয়োগ কৰা হয়, যি যথেষ্ট মাপন যোগ্য সম্পূৰ্ণৰূপে সত্যাপন আৰু নিষ্পাদন মূল্যাংকনৰ পাছত, মডেলক ভাৰত বতৰ বিজ্ঞান বিভাগক পৰিচালন সম্পৰ্কীয় কামৰ বাবে অৰ্পণ কৰা হ'ব।

১৪। ক্ষেত্ৰীয় একীকৃত মডেল (আৰএ3)ৰ নতুন স্বৰূপ ১.৫ কিঃমিঃ আৰু ৰিজলিউছনৰ ওপৰত বলৱৎ কৰা হৈছিল। উন্নয়নত কিছুমান নতুন ক্ষমতাক অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হয় যেনে অধিক সংবাদাত্মক ক্লাউড-এৰ'ছল প্ৰক্ৰিয়াৰ সৈতে উন্নত মাইক্ৰফিজিক্স আৰু ক্লাউড জেনেৰেচন স্কিম যি বাউণ্ডেৰী লেয়াৰৰ শীৰ্ষত উন্নত প্ৰয়োগৰ বাবে দায়বদ্ধ। বিজুলীৰ মনকীকৰণ যোজনাকো কভাৰেজত সংশোধন কৰা আৰু ভাৰতত বিজুলীৰ ভৱিষ্যতবাণীৰ ক্ষমতাত বৃদ্ধিৰ বাবে চৰম বতৰ সংকেতক পুনৰ টিউন কৰা হয়।

১৫। ইলেকট্ৰিক-ডব্লিউআৰএফ মডেলক সঞ্চালনৰ ক্ষেত্ৰত ক্ৰিয়াশীল কৰা হয়। বৰ্তমান তিনিটা বেলেগ বেলেগ সামগ্ৰী (লাইটিং ফ্লেছ ডেন্সিটি, মেক্স ৰিফ্লেক্টিভিটি আৰু প্ৰতি ঘণ্টা বৰষুণ) পূৰ্বানুমান কৰ্তাৰ ফিডবেকৰ অনুৰূপ প্ৰত্যুত্তৰৰ বাবে প্ৰায়োগিক আধাৰত তৈয়াৰ কৰি থকা হৈছে।

১৬। আইএনচিঅ'আইএছে ইন-হাউছ পৰিচালন সতৰ্কতা সেৱাক সম্পূৰ্ণ কৰা আৰু এভিএইচআৰআৰ (মেটপ-এ, এনঅ'এএ-১৮ আৰু এনঅ'এএ-১৯),  ভিআইআইআৰএছ (সৌমি-এনপিপি), এমঅ'ডিআইএছ (একিউইউএ আৰু টিইআৰআৰএ) আৰু অ'চিএম (ওছানছেট-২) ছেন্সৰৰ পৰা ডেটা প্ৰাপ্ত কৰিবলৈ তিনিটা গ্ৰাউণ্ড ষ্টেচন স্থাপন কৰে।

১৭। অটনমাছ কোষ্টেল ৱাটাৰ কোৱালিটি "কোষ্টেল অবজাৰ্ভেটৰি" ভাৰতীয় উপকূলৰ লগতে কোচ্চি আৰু বিশাখাপট্টনমত মে' ২০২২ত স্থাপিত কৰা হৈছিল। এই অবজাৰ্ভেটৰিক প্ৰায় ৩০ মিটাৰ পানীৰ গভীৰতা আৰু উপকূলৰ পৰা ৬-৮ কিঃমিঃ দূৰত প্ৰয়োগ কৰা হৈছিল, য'ত ভৌতিক (তাপমান, লৱণতা, গভীৰতা, উপৰিভাগৰ ধাৰা) আৰু পানীৰ মানদণ্ডৰ হিচাপ কৰিবলৈ ফেব্ৰুৱাৰী ২০২২ৰ পৰা এপ্ৰিল ২০২২ৰ সময়ছোৱাত পশ্চিমবংগৰ পৰা গোৱালৈকে দুটা ক্ৰুজ চলোৱা হয়।

১৮। ছ'ৰলাইন প্ৰবন্ধন অধ্যয়নৰ এটা ভাগ হিচাপে, সম্পূৰ্ণ ভাৰতীয় উপকূলৰ বাবে মানক প্ৰটোকল (১:২৫০০০ জোখ)ৰ ব্যৱহাৰ কৰি মুঠ ৫২৬ সংখ্যাত ছ'ৰলাইন পৰিৱৰ্তন মানচিত্ৰ তৈয়াৰ কৰা হৈছে। ভাৰতীয় উপকূল (১৯৯০-২০১৮)ৰ বাবে সকলো ছ'ৰলাইন পৰিৱৰ্তন মানচিত্ৰক অন্তৰ্ভুক্ত কৰি এক ডিজিটেল স্বৰূপত এটা ৱেব আধাৰিত জিআইএছ এপ্লিকেচন বিকশিত কৰা হৈছিল, যি উপকূলৰ উন্নত প্ৰবন্ধনৰ বাবে বিভিন্ন উপকূলীয় এজেঞ্চী/হিতধাৰকৰ সহায় কৰিব। ছ'ৰলাইন পৰিৱৰ্তন মানচিত্ৰ ভাৰতৰ পূব আৰু পশ্চিম উপকূলৰ অনুৰূপ দুটা খণ্ডত জাৰি কৰা হৈছে। লাক্ষাদ্বীপ দ্বীপপুঞ্জৰ বাবে ছ'ৰলাইন পৰিৱৰ্তন মানচিত্ৰও প্ৰস্তুত কৰা হৈছে। ইয়াৰ উপৰিও, তামিলনাডু, পুডুচেৰী আৰু কেৰালা উপকূলৰ বাবে উপকূলীয় ভূ-আকৃতি বিজ্ঞান আৰু আন্তঃগাঁথনিক সিবিলাকৰ কাৰ্যাত্মক আৰু আন্তঃগাঁথনিৰ প্ৰদৰ্শনৰ লগতে মাপন কৰা হৈছিল।

১৯। ইণ্ডো-নৰৱেজিয়ান সহযোগৰ অংশ হিচাপে পুডুচেৰী আৰু চেন্নাই নামৰ দুটা পাইলট ক্ষেত্ৰৰ বাবে সামুদ্ৰিক স্থানিক যোজনা বিকশিত কৰি থকা হৈছে। হিতধাৰকৰ কেইবাখনো বৈঠক আয়োজিত কৰা হয় আৰু পাইলট ছাইটৰ বাবে এমএছপিৰ বাবে জ্ঞানৰ আধাৰ বিকশিত কৰাৰ সময়ত সিবিলাকৰ আৱশ্যকতা অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হয়। ভাৰতত একীকৃত, ইকো-ছিষ্টেম আধাৰিত সামুদ্ৰিক স্থানিক যোজনাৰ বাবে এটা ৰূপৰেখা বিকশিত কৰা হ'ব যাক অন্য উপকূলীয় ক্ষেত্ৰতো প্ৰয়োগ কৰিব পৰা যায়।

২০৷ বছৰটোত, এটা ৱেব জিআইএছ আধাৰিত নিৰ্ণয় সমৰ্থন প্ৰণালী "ডিজিটেল কোষ্ট-ইণ্ডিয়া (ডি-চিঅ'আইএন)" বিকশিত কৰা হৈছে, য'ত এনচিচিআৰৰ বিভিন্ন পৰিকল্পনাৰ মাধ্যমত উপকূলীয় আৰু সামুদ্ৰিক প্ৰদূষণ, সামুদ্ৰিক আৱৰ্জনা, ছ'ৰলাইন পৰিৱৰ্তন, উপকূলীয় বিপদ, ইকো-ছিষ্টেম আদিৰ ওপৰত সকলো ডেটাছেট প্ৰস্তুত কৰা হৈছে। প্ৰভাৱশালী সিদ্ধান্ত ল'বলৈ উপকূলীয় প্ৰশাসকৰ বাবে এই দীৰ্ঘকালীন স্থানিক ডেটাবেছ এক অমূল্য উপকৰণ হ'ব।

২১৷ সামুদ্ৰিক আৱৰ্জনাৰ ওপৰত সজাগতা সৃষ্টি কৰিবলৈ "স্বচ্ছ সমুদ্ৰ কাৰ্যক্ৰম (স্বচ্ছ সাগৰ)"ৰ এটা অংশ হিচাপে নিয়মীয়া ব্যৱধানত উপকূলীয় চাফাই কাৰ্যক্ৰম আয়োজন কৰা হয়। "আজাদী কা অমৃত মহোৎসৱ"ৰ সন্দৰ্ভত, পৃথিৱী বিজ্ঞান মন্ত্ৰালয়ে সমগ্ৰ ভাৰতত সমুদ্ৰ তীৰক চাফা কৰা আৰু স্বচ্ছ আৰু সুৰক্ষিত সমুদ্ৰৰ গুৰুত্বৰ বিষয়ে সজাগতা বঢ়াবলৈ "স্বচ্ছ সাগৰ, সুৰক্ষিত সাগৰ" অভিযান আৰম্ভ কৰে। সমগ্ৰ ভাৰতীয় উপকূলক কভাৰ কৰা মুঠ ৭৫টা সমুদ্ৰ তীৰৰ চিনাক্ত, সমুদ্ৰ তীৰলৈ অহা লোক, মাছ ধৰা সমুদায়, অন্য উপকূলীয় হিতধাৰক আৰু সাধাৰণ জনতাৰ মাজত সামুদ্ৰিক বাতাবৰণৰ ওপৰত সমুদ্ৰ তীৰত জাৱৰৰ কু প্ৰভাৱৰ বিষয়ে সজাগতা সৃষ্টি কৰিবলৈ কৰা হৈছিল (চিত্ৰ৩.১১)। প্ৰায় ৫৮,১০০ স্বয়ংসেৱকে ভাগ লয় আৰু উপকূলীয় ক্ষেত্ৰৰ পৰা মুঠ ৬৪,৭১৪ কিলোগ্ৰাম সামুদ্ৰিক জাৱৰ একত্ৰিত কৰে। এই আয়োজনৰ সময়ত একত্ৰ কৰা অধিকাংশ জাৱৰত পলিথিন বেগ, পানীৰ বটল আৰু খাদ্যৰ কভাৰৰ দৰে এবাৰ ব্যৱহাৰ কৰা প্লাষ্টিক আছিল। পৃথিৱী বিজ্ঞান মন্ত্ৰালয়ৰ অংশগ্ৰহণৰ মাধ্যমত আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় উপকূলীয় চাফাই ২০২২, 'স্বচ্ছ সাগৰ, সুৰক্ষিত সাগৰ' বিষয়ত আয়োজিত কৰা হৈছিল আৰু এনেধৰণৰ এটা মেগা কাৰ্যক্ৰম জুহু বিচ, মহাৰাষ্ট্ৰ (চিত্ৰ৩.১২)ত আয়োজিত কৰা হৈছিল। "এছএছ সাগৰ" নামৰ এটা মোবাইল এপ্লিকেচন আৰু ডিজিটেল ডেছব'ৰ্ডক ডিজাইন আৰু বিকশিত কৰা হৈছিল। সমুদ্ৰ তীৰ চাফাই কাৰ্যক্ৰমৰ সময়ত একত্ৰ কৰা সমুদ্ৰ জাৱৰৰ ওপৰত ডেটা আপলোড কৰা হৈছিল, যাৰ ফলত ভাৰতীয় উপকূলৰ লগতে বিভিন্ন সমুদ্ৰ তীৰত জাৱৰৰ মাত্ৰাৰ বিষয়ে তথ্য পোৱাটো সম্ভৱ হয়।

২২৷ জৈৱ বৈচিত্ৰ্য অধ্যয়নৰ জৰিয়তে, ভাৰতীয় ইইজেডিৰ ভিতৰত অন-ব'ৰ্ড এফঅ'আৰভি সাগৰ সম্পদত সামুদ্ৰিক (ৰীফ-সম্পৰ্কীয় আৰু গভীৰ সমুদ্ৰ) জীৱৰ টেক্সোনমিক তথ্য একত্ৰিত কৰা হয়, য'ত ডিকেপোড ক্ৰাষ্টেছিয়ানৰ পাঁচটা নতুন প্ৰজাতি (ইণ্টেছিয়াছ ব্ৰেভিপ্স, গুয়ানাকাৰিছ কেৰলম, মুনিডা সামুদ্ৰিকা, পৰমুনিডা) ত্ৰাৱণকোৰিকা আৰু মুনিডোপ্সিছ ভৱসাগৰ), মাছৰ এটা নতুন প্ৰজাতি (হিমণ্টোলফাছ কলামী) আৰু পলিক্লেড ফ্লেটৱৰ্মৰ দুটা নতুন প্ৰজাতি (ছিউডোছেৰছ বাইপুৰপুৰিয়া, ছিউডোছেৰছ গেলেক্সিয়া) পোৱা হয়। এণ্টাৰ্কটিকাৰ বাবে ৪২তম ভাৰতীয় বৈজ্ঞানিক অভিযান (আইএছইএ) অক্টোবৰ ২০২২ত গোৱাৰ পৰা আৰম্ভ কৰা হয়। প্ৰায় ১২০,০০০ সামুদ্ৰিক প্ৰজাতিৰ উপস্থিতিৰ ৰেকৰ্ড ইণ্ডোওবিছত লিখা হৈছে, যাক ওবিছ পৰ্টেল (https://obis.org/)ৰ মাধ্যমত এক্সেছ কৰিব পাৰি।

২৩৷ এনআইঅ'টি কেন্দ্ৰ শাসিত প্ৰদেশ লাক্ষাদ্বীপৰ অমিনী, এণ্ড্ৰোথ, চেতলত, কল্পেনী, কিল্টন আৰু কদমত দ্বীপত নিতৌ ১.৫ লাখৰ ক্ষমতাযুক্ত ছটা অতিৰিক্ত আন্তঃগাঁথনি স্থাপন কৰি থকা হৈছে। কল্পেনী আৰু অমিনী ডিসেলিনেচন প্লাণ্ট (চিত্ৰ ৩.১৬)য়ে ক্ৰমশঃ জানুৱাৰী ২০২০ আৰু জুলাই ২০২২ত সতেজ পানী উৎপন্ন কৰে।

২৪৷ কস্মেটিক প্ৰয়োগৰ বাবে গভীৰ সমুদ্ৰৰ জীৱাণুৰ পৰা পুনঃ সংযোজক এক্টোইনৰ উৎপাদনৰ বাবে প্ৰযুক্তি আৰু গভীৰ সমুদ্ৰত মাইক্ৰবিয়েল কন্সৰ্টিয়াৰ দ্বাৰা সামুদ্ৰিক পৰিৱেশত পেট্ৰলিয়াম হাইড্ৰকাৰ্বনৰ বায়োৰিমেডিয়েচনক এনআৰডিচিৰ মাধ্যমত উদ্যোগলৈ স্থানান্তৰ কৰা হৈছে।

২৫৷ স্বদেশী ৰূপত বিকশিত ছুনামি বটম প্ৰেছাৰ ৰেকৰ্ডাৰ (বিপিআৰ) সাগৰ-ভূমিৰ এক প্ৰোটোটাইপ গোটক ১৭ ছেপ্টেম্বৰ, ২০২২ত চেন্নাইত সফলতাৰে নিয়োগ কৰা হৈছিল আৰু ই সন্তোষজনক ৰূপত কাম কৰি আছে।

২৬৷ এণ্টাৰ্কটিক বিধেয়ক ০১ আগষ্ট, ২০২২ত সংসদৰ দ্বাৰা পাৰিত কৰা হয়। এণ্টাৰ্কটিক সন্ধিৰ বাবে ভাৰতৰ প্ৰৱেশৰ পালন কৰিবলৈ, পৰিৱেশ সংৰক্ষণৰ ওপৰত প্ৰটোকল (মাড্ৰিড প্ৰটোকল) এণ্টাৰ্কটিক সন্ধি আৰু এণ্টাৰ্কটিক সামুদ্ৰিক জীৱিত সম্পদৰ সংৰক্ষণৰ ওপৰত কনভেন্সনৰ বাবে, বিধেয়ক ০৬ আগষ্ট, ২০২২ত ভাৰতীয় এণ্টাৰ্কটিক অধিনিয়ম হিচাপে অধিনিয়মিত কৰা হৈছিল। আইনে এণ্টাৰ্কটিক সন্ধি প্ৰণালীৰ বিভিন্ন উপকৰণৰ জৰিয়তে নিজৰ দায়িত্ব অনুসৰি ভাৰতীয় গতিবিধিৰ প্ৰবন্ধনৰ বাবে ৰূপৰেখা প্ৰদান কৰে। ইয়াৰ উদ্দেশ্য হৈছে ভাৰতৰ ফালৰ পৰা এণ্টাৰ্কটিক পৰিৱেশৰ লগতে নিৰ্ভৰশীল আৰু সংশ্লিষ্ট ইকো-ছিষ্টেমৰ ৰক্ষাৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় উপায় কৰা।

২৭। ১৭ মাৰ্চ, ২০২২ত ভাৰতে 'ভাৰত আৰু আৰ্কটিক: দীৰ্ঘস্থায়ী বিকাশৰ বাবে অংশীদাৰিত্বৰ নিৰ্মাণ' শীৰ্ষক নিজৰ আৰ্কটিক নীতি জাৰি কৰে। এই নীতিয়ে দেশৰ বৈজ্ঞানিক এজেণ্ডা আৰু উত্তৰ ধ্ৰুৱত আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সহযোগৰ বিস্তাৰক ৰেখাংকিত কৰে, কিয়নো আৰ্কটিকত ভাৰতৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ অংশীদাৰিত্ব আছে।

২৮৷ নৰৱেজিয়ান পোলাৰ ইনষ্টিটিউটৰ দ্বাৰা সঞ্চালিত উত্তৰ ধ্ৰুৱ অভিযানত আৰ্কটিক ডিভিজনৰ দুজন বিজ্ঞানীয়ে এটা গৱেষণা বন্দৰ "ক্ৰোনপ্ৰিন্স হকুন"ৰ ব্যৱহাৰ কৰি ভাগ লয়। এনচিপিঅ'আৰ টিমৰ সদস্যসকলে সামুদ্ৰিক-বৰফ পৰিৱৰ্তনশীলতা সম্পৰ্কীয় ভৌতিক (চিত্ৰ ৪.৩) আৰু জৈৱিক পদক্ষেপ, বিশেষকৈ, মাইক্ৰবিয়েল সমুদায়ৰ ঊৰ্ধঅধ কানেক্টিভিটী আৰু এছেম্বলি তন্ত্ৰৰ ওপৰত সামুদ্ৰিক-বৰফ পৰিৱৰ্তনশীলতাৰ প্ৰভাৱৰ অধ্যয়ন কৰে।

২৯৷ পৃথিৱী বিজ্ঞান মন্ত্ৰালয়ৰ তত্বাৱধানত ৰাষ্ট্ৰীয় ধ্ৰুৱীয় আৰু মহাসাগৰ গৱেষণা কেন্দ্ৰ (এনচিপিঅ'আৰ)য়ে এছচিএআৰ ২০২২ৰ আয়োজন কৰে। ভাৰতে প্ৰথমবাৰ এছচিএআৰ ব্যৱসায় আৰু প্ৰতিনিধিৰ সৈতে এছচিএআৰ অপেন ছাইঞ্চ সন্মিলনৰ বৈঠকৰ আয়োজন কৰে। মহামাৰীৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি ১০ম অপেন ছাইঞ্চ সন্মিলন (১-১০ আগষ্ট ২০২২) আৰু এছচিএআৰ বিজনেছ মিটিং (২৭-২৯ জুলাই ২০২২) অনলাইন আয়োজিত কৰা হয়। সন্মিলনৰ আয়োজন আজাদী কা অমৃত মহোৎসৱ- ভাৰতৰ স্বাধীনতাৰ ৭৫ বছৰ সম্পূৰ্ণ হোৱা উপলক্ষে হয়।

৩০৷ এনচিএছ-পৃথিৱী বিজ্ঞান মন্ত্ৰালয়ৰ দ্বাৰা আৰম্ভ কৰা ভূকম্পীয় মাইক্ৰোজনেচন, ভূমিকম্পৰ বিপদ আৰু আশংকা কম কৰাৰ উপায়ৰ অধ্যয়ন কৰে আৰু ভূমিকম্প অহাৰ স্থিতিত জীৱন আৰু সম্পত্তিৰ হানি কম কৰিবলৈ বিতৰণযোগ্য সেৱা প্ৰদান কৰে। জবলপুৰ, গুৱাহাটী, বেংগালুৰু, ছিক্কিম, আহমেদাবাদ, গান্ধীধাম-কাণ্ডলা, কলকাতা আৰু দিল্লী চহৰৰ বাবে ভূমিকম্পীয় মাইক্ৰোজনেচন অধ্যয়ন আগতেই সম্পূৰ্ণ কৰা হৈছে, আৰু ০৪ চহৰ-ভূৱনেশ্বৰ, চেন্নাই, কোয়ম্বাটুৰ আৰু মেংগালোৰৰ বাবে ক্ষেত্ৰ অধ্যয়ন প্ৰায় সম্পূৰ্ণ কৰা হৈছে, আৰু বিস্তৃত ৰিপৰ্ট প্ৰস্তুত কৰি থকা হৈছে।

৩১৷ পৃথিৱী বিজ্ঞান মন্ত্ৰালয়ে দেশৰ ভূ-বৈজ্ঞানিকৰ প্ৰয়োজন সম্পূৰ্ণ কৰিবলৈ ইণ্টাৰ ইউনিভাৰ্ছিটি এক্সেলেৰেটৰ চেণ্টাৰ (আইইউএচি), নতুন দিল্লীত এটা জিঅক্ৰনলজি সুবিধা স্থাপিত কৰি আছে। জিঅক্ৰনলজি সুবিধাৰ ওচৰত জিঅক্ৰনলজি আৰু আইছটপ জিঅকেমিষ্ট্ৰিৰ বাবে এটা আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় স্তৰত প্ৰতিযোগিতামূলক কেন্দ্ৰ বিকশিত কৰাৰ ব্যৱস্থা আছে যি জিঅক্ৰনলজিকেল আৰু আইছটপিক ফিংগাৰ প্ৰিণ্টিঙৰ বাবে মানসম্পন্ন আইছটপিক ডেটাৰ উৎপাদনৰ সুবিধা প্ৰদান কৰিব। আইইউএচিত দুটা প্ৰধান মেচিন- এটা এক্সেলেৰেটৰ মাছ স্পেকট্ৰোমেট্ৰি (এএমএছ) আৰু হাই-ৰিজলিউছন ছেকেণ্ডেৰী আয়নাইজেচন মাছ স্পেকট্ৰোমেট্ৰি (এইচআৰ-এছআইএমএছ) থাকিব। এইচআৰ-এছআইএমএছক শেহতীয়াকৈ আইইউএচি, নতুন দিল্লীত স্থাপিত আৰু পৰিচালিত কৰা হৈছে আৰু ই বৈজ্ঞানিকসকলক সেই প্ৰক্ৰিয়াত জটিল বিকাশৰ ইতিহাস বুজাত সহায় কৰিব যি পৃথিৱীৰ গঠন আৰু দ্বীপীয় গতিশীলতাৰ কাৰণ।

৩২৷ গভীৰ সামুদ্ৰিক অভিযান, গভীৰ সমুদ্ৰৰ সম্পদ চিনাক্ত কৰা আৰু সিবিলাক আহৰণ কৰাৰ ভাৰতৰ মহত্বাকাংক্ষী যোজনা জুন ২০২১ত আৰম্ভ কৰা হৈছিল। এই মিছনৰ জৰিয়তে, ৩জন লোকক বৈজ্ঞানিক ছেন্সৰ আৰু উপকৰণসহ সমুদ্ৰত ৬০০০ মিটাৰৰ গভীৰতালৈ লৈ যাবলৈ মানৱযুক্ত ছাবমাৰ্ছিবল বিকশিত কৰি থকা হৈছে। মানৱ চালক দলযুক্ত মানৱযুক্ত ছাবমাৰ্ছিবলৰ ডিজাইন সম্পূৰ্ণ হৈছে আৰু কেইবাটাও উপ-ঘটক সম্পূৰ্ণ কৰা হৈছে। তিনিজন লোক আৰু জীৱন সমৰ্থন প্ৰণালী লৈ যাবলৈ চালক দলৰ মডিউল সম্পূৰ্ণ কৰা হৈছে আৰু ৫০০ মিটাৰলৈকে পৰীক্ষা কৰা হৈছে।

৩৩৷ মধ্য হিন্দ মহাসাগৰত ৬০০০ মিটাৰৰ গভীৰতাৰ পৰা পলিমেটেলিক নোড্যুলৰ খননৰ বাবে এটা একীকৃত খনন প্ৰণালী বিকশিত কৰি থকা হৈছে। গভীৰ সমুদ্ৰত খনিজৰ সন্ধানৰ বাবে ডিজাইন কৰা একীকৃত খনন প্ৰণালীৰ প্ৰথম ঘটক, গভীৰ পানীত খনন মেচিনৰ প্ৰদৰ্শন মধ্য হিন্দ মহাসাগৰত ৫২৭০ মিটাৰৰ ৰেকৰ্ড গভীৰতাত কৰা হয়।

৩৪৷ ইণ্টাৰনেচনেল ট্ৰেডিং চেণ্টাৰ অফ অপাৰেচনেল অশনোগ্ৰাফি (আইটিচিঅ' অশন)য়ে ১০ প্ৰশিক্ষণ কাৰ্যক্ৰম, এখন ছেমিনাৰ আৰু এখন ৱেবিনাৰ আয়োজিত কৰে। মুঠ ৫৩২জন লোকক প্ৰশিক্ষিত কৰা হয়, যাৰ ভিতৰত ৪২৪ (পুৰুষ: ২৫৭, মহিলা: ১৬৭) ভাৰতৰ পৰা আছে আৰু ১০৮ (পুৰুষ: ৬৮, মহিলা: ৪০) হিন্দ মহাসাগৰ আৰআইএমত অন্য দেশৰ পৰা আছে।

৩৫৷ দ্য ডেভেলপমেণ্ট অফ স্কিল্ড মেনপাৱাৰ ইন আৰ্থ ছিষ্টেম ছাইঞ্চেজ এণ্ড ক্লাইমেট (ডিইএছকে)য়ে প্ৰায় ২০০জন বৈজ্ঞানিকৰ বাবে ৫টা প্ৰশিক্ষণ কাৰ্যক্ৰম আয়োজন কৰে।

 

***

SNC/RR



(Release ID: 1887712) Visitor Counter : 139