ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦੇ ਕਵਲੂਰ ਵਿੱਚ ਵੇਣੁ ਬਾਪੂ ਵੇਧਸ਼ਾਲਾ ਵਿੱਚ 40 ਇੰਚ ਦੇ ਟੈਲੀਸਕੋਪ ਦੀ ਕਈ ਸਾਨਦਾਰ ਖੋਜਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਸਾਲ 15-16 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਇਸ ਦੇ ਸੰਚਾਲਨ ਦੇ 50 ਸਾਲ ਪੂਰੇ ਹੋਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਮਾਰੋਹ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਵੇਣੂ ਬਾਪੂ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਿਤ ਇਸ ਟੈਲੀਸਕੋਪ ਨੇ ਯੂਰੇਨਸ  ਗ੍ਰਹਿ ਦੇ ਚਾਰਾਂ ਅਤੇ ਰਿੰਗ  ਦੀ ਉਪਸਥਿਤੀ, ਯੂਰੇਨਸ ਦੇ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਗੇਨੀਮੇਡ ਦੇ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਅਤੇ ਇੱਕ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੀ ਉਪਸਥਿਤੀ ਜਿਹੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਖੋਜਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ ਜੋ ਜੁਪੀਟਰ ਦਾ ਇੱਕ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਹੈ।

ਇਸ ਟੈਲੀਸਕੋਪ ਦੇ ਨਾਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹੋਰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਖੋਜਾਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਤਾਰਿਆਂ ਦੀ ਖੋਜ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਧਿਐਨ, ਵਿਸ਼ਾਲ ਸਿਤਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲਿਥਿਅਮ ਦੀ ਕਮੀ ਜੁਵਾਲਾਮੁਖੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਕ ਪਰਿਵਤਰਨਸ਼ੀਲਤਾ, ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੁਪਰਨੋਵਾ ਐੱਸਐੱਨ 1987ਏ ਦੀ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਇੱਕ ਸੰਸਥਾਨ, ਭਾਰਤੀ ਖਗੋਲਭੌਤਿਕੀ ਸੰਸਥਾਨ (ਆਈਆਈਏ) ਦੇ ਤਹਿਤ ਇਸ ਵੇਧਸ਼ਾਲਾ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਟੈਲੀਸਕੋਪ ਬੈਕਐਂਡ ਉਪਕਰਣਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇੰਜੀਨੀਅਰਾਂ ਅਤੇ ਖਲੋਗ ਵਿਗਿਆਨ ਨੇ ਪਿਛਲੇ 50 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਸੰਗਿਕ ਬਣਾਕੇ ਰੱਖਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਟੈਲੀਸਕੋਪ ਹੋਰ ਟੈਲੀਸਕੋਪਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੁਣ ਵੀ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗੀ ਹੈ।

1976 ਵਿੱਚ ਕੈਸਸੇਗ੍ਰੇਨ ਫੋਟੋਮੀਟਰ ਅਤੇ ਐਸ਼ੇਲ ਸਪੇਕਟ੍ਰੋਗ੍ਰਾਫ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ, 1978 ਵਿੱਚ ਨਵਾਂ ਗ੍ਰੇਟਿੰਗ ਸਪੇਕਟ੍ਰੋਗ੍ਰਾਫ, 1988 ਵਿੱਚ 2016 ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੇ ਬਦਲਣ ਦੇ ਨਾਲ ਫਾਸਟ-ਚੌਪਿੰਗ ਪੌਲੀਮੀਟਰ ਅਤੇ 2021 ਵਿੱਚ ਨਵੀਨਤਮ ਐੱਨਆਈਆਰ ਫੋਟੋਮੀਟਰ ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਇਹ ਵੇਧਸ਼ਾਲਾ ਲਗਾਤਾਰ ਆਪਣੀਆਂ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਦਾ ਅਪਗ੍ਰੇਡ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।

ਇਸ ਟੈਲੀਸਕੋਪ ਦੇ ਮਿਰਰ ਦਾ ਵਿਆਸ 40 ਇੰਚ (ਜਾਂ 102 ਸੇਸੀ) ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ 1972 ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਹੀ ਇਸ ਵੇਧਸ਼ਾਲਾ ਨੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਖਗੋਲੀ ਖੋਜਾਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਟੈਲੀਸਕੋਪ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਪੀੜ੍ਹੀ ਤੋਂ ਅਧਿਕ ਦੇ ਖਗੋਲੀ ਵਿਗਿਆਨ ਨੂੰ ਵੀ ਟ੍ਰੇਂਡ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇੰਜੀਨੀਅਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਮਾਹਰਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਖਗੋਲਭੌਤਿਕੀ ਸੰਸਥਾਨ ਨੂੰ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਵਦੇਸ਼ੀ 90-ਇੰਚ (2.34ਮੀਟਰ) ਵਾਲੇ ਟੈਲੀਸਕੋਪ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਮਰੱਥ ਬਣਾਇਆ।

ਇਸ ਅਸਾਧਾਰਣ ਟੈਲੀਸਕੋਪ ਦੀ ਗਲੋਡਨ ਜੁਬਲੀ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਖਗੋਲਭੌਤਿਕੀ ਸੰਸਥਾਨ (ਆਈਆਈਏ) ਨੇ ਇਸ 15 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬੰਗਲੁਰੂ ਪਰਿਸਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ –ਦਿਨੀਂ ਮੀਟਿੰਗ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਦੇ ਬਾਅਦ 16 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਕਵਲੂਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਮਾਰੋਹ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਆਈਆਈਏ ਦੇ ਕਈ ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨ, ਇੰਜੀਨੀਅਰਾਂ ਅਤੇ ਦੂਰਬੀਨ ਸਹਾਇਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਅਤੇ ਸੰਸਥਾਨ ਨਿਦੇਸ਼ਕ ਦੁਆਰਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 40-ਇੰਚ ਦੀ ਇਸ ਦੂਰਬੀਨ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਿਗਿਆਨ ਖੋਜਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਯਾਦਾਂ ਬਾਰੇ ਕਈ ਗੱਲਾਂ ਹੋਇਆ। ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਆਈਆਈਏ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਦੂਤ ਦੇ 7ਵੇਂ ਅੰਕ ਦਾ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ

ਕਵਲੂਰ ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਾਥਮਿਕ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ 40 ਇੰਚ ਦੇ ਟੈਲੀਸਕੋਪ ਦਾ ਚਿੱਤਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਮੁਕਾਬਲੇ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਸਮਾਰੋਹ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਵਿਜੇਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵੇਧਸ਼ਾਲਾ ਵਿੱਚ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੀ 16 ਮਿਤੀ ਨੂੰ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ ਗਏ

15 ਦਸੰਬਰ 2022 ਨੂੰ ਆਈਆਈਏ ਪਰਿਸਰ, ਬੰਗਲੁਰੂ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ 40 ਇੰਚ ਦੇ ਟੈਲੀਸਕੋਪ ਦੇ ਗੋਲਡਨ ਜੁਬਲੀ ਜਸ਼ਨ ਸਮਾਰੋਹ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਭਾਗੀ

40ਇੰਚ ਦੇ ਟੈਲੀਸਕੋਪ ਦੇ ਨੀਚੇ ਸੀਨੀਅਰ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨਿਕ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕੀਤਾ

 <><><><><>