হৰ হৰ মহাদেৱ !

ৱনক্কম কাশী ৷

ৱনক্কম তামিলনাডু ৷

উত্তৰ প্ৰদেশৰ ৰাজ্যপাল আনন্দীবেন পেটেল, মুখ্যমন্ত্ৰী যোগী আদিত্যনাথজী, কেন্দ্ৰীয় কেবিনেটত মোৰ সহকৰ্মী শ্ৰী ধৰ্মেন্দ্ৰ প্ৰধানজী, শ্ৰী এল মুৰুগানজী, প্ৰাক্তন কেন্দ্ৰীয় মন্ত্ৰী পান ৰাধাকৃষ্ণন জী, বিশ্ব বিখ্যাত সংগীতজ্ঞ তথা ৰাজ্যসভাৰ সদস্য ইলাইৰাজাজী, বিএইচইউৰ উপাচাৰ্য সুধীৰ জৈন, আইআইটি মাদ্ৰাজৰ সঞ্চালক অধ্যাপক কামকোট্টি জী,  তামিলনাডুৰ পৰা মোৰ কাশীলৈ অহা আন সকলো গণ্যমান্য ব্যক্তি আৰু মোৰ সকলো সন্মানীয় অতিথি, ভদ্ৰমহিলা আৰু ভদ্ৰলোকসকল,

পৃথিৱীৰ আটাইতকৈ পুৰণি জীৱন্ত চহৰ কাশীৰ পবিত্ৰ ভূমিত আপোনালোক সকলোকে দেখি আজি মনটো বৰ সুখী, বৰ ভাল লাগিছে। মহাদেৱৰ চহৰ কাশীলৈ কাশী-তামিল সংগমলৈ মই আপোনালোক সকলোকে হৃদয়েৰে স্বাগতম জনাইছো। আমাৰ দেশত সংগমৰ যথেষ্ট গৌৰৱ আৰু গুৰুত্ব আছে। নদী আৰু নদীৰ সংগমৰ পৰা আৰম্ভ কৰি ধাৰণা আৰু মতাদৰ্শ, জ্ঞান-বিজ্ঞান আৰু সমাজ-সংস্কৃতিৰ সংগমলৈকে আমি প্ৰতিটো সংগম উদযাপন কৰিছো। এই উদযাপন প্ৰকৃততে ভাৰতৰ বৈচিত্ৰ্য আৰু বৈশিষ্ট্যৰ উৎসৱ। আৰু সেয়েহে কাশী-তামিল সংগম নিজেই বিশেষ, অনন্য। আজি এফালে আমাৰ সাংস্কৃতিক ৰাজধানী কাশী আমাৰ সন্মুখত আছে, এফালে আমাৰ সাংস্কৃতিক ৰাজধানী, যি সমগ্ৰ ভাৰতক সামৰি লৈছে, আৰু আনহাতে, ভাৰতৰ প্ৰাচীনতা আৰু গৌৰৱৰ কেন্দ্ৰ হৈছে আমাৰ তামিলনাডু আৰু তামিল সংস্কৃতি। এই সংগমগংগা গংগা যমুনাৰ সংগমৰ দৰেই পৱিত্ৰ। ই গংগা-যমুনাৰ দৰে একে অসীম সম্ভাৱনা আৰু সম্ভাৱনাৰ গৌৰৱ কৰে। এই অনুষ্ঠানটোৰ বাবে মই কাশী আৰু তামিলনাডুৰ সকলো লোকক হৃদয়েৰে অভিনন্দন জনাইছো। মই দেশৰ শিক্ষা মন্ত্ৰালয় আৰু উত্তৰ প্ৰদেশ চৰকাৰলৈও শুভেচ্ছা জনাইছো, যিসকলে এমাহৰ এই ব্যাপক কাৰ্যসূচী প্ৰণয়ন কৰিছে। বিএইচইউ আৰু আইআইটি মাদ্ৰাজৰ দৰে গুৰুত্বপূৰ্ণ শিক্ষানুষ্ঠানসমূহেও ইয়াত সহযোগিতা কৰি আছে। বিশেষকৈ, মই কাশী আৰু তামিলনাডুৰ পণ্ডিত, শিক্ষাৰ্থীসকলক অভিনন্দন জনাইছো।

বন্ধুসকল,

ইয়াত ঋষিসকলে কৈছে - 'একো অহম বহু স্যাম'! অৰ্থাৎ একেই চেতনা বিভিন্ন ৰূপত প্ৰকাশ পাইছিল। আমি এই দৰ্শনটো কাশী আৰু তামিলনাডুৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত পোনপটীয়াকৈ চাব পাৰোঁ। কাশী আৰু তামিলনাডু দুয়োটাই সংস্কৃতি আৰু সভ্যতাৰ কালজয়ী কেন্দ্ৰ। দুয়োটা অঞ্চলেই সংস্কৃত আৰু তামিলৰ দৰে পৃথিৱীৰ আটাইতকৈ পুৰণি ভাষাৰ কেন্দ্ৰ। কাশীত বাবা বিশ্বনাথ আছে আৰু তামিলনাডুত ভগৱান ৰামেশ্বৰমৰ আশীৰ্বাদ আছে। কাশী আৰু তামিলনাডু, দুয়োজন শিৱমায়া, দুয়ো শক্তিমায়া।  এটা হৈছে নিজেই কাশী আৰু তামিলনাডুৰ দক্ষিণ কাশী। সপ্তপুৰীত 'কাশী-কাঞ্চী'ৰ ৰূপত দুয়োৰে নিজা গুৰুত্ব আছে। কাশী আৰু তামিলনাডু দুয়োটাই সংগীত, সাহিত্য আৰু কলাৰ আশ্চৰ্যকৰ উৎস। তামিলনাডুৰ কাশী আৰু তান্নুমাইৰ তবলা। বানাৰাচী শাৰী কাশীত পোৱা যাব আনহাতে তামিলনাডুৰ কাঞ্জীভৰম ৰেচম সমগ্ৰ বিশ্বতে বিখ্যাত।  দুয়োটাই ভাৰতীয় আধ্যাত্মিকতাৰ সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ প্ৰভুসকলৰ জন্মস্থান আৰু কৰ্মভূমি। কাশী হৈছে ভক্ত তুলসীৰ দেশ আৰু তামিলনাডুৰ সন্ত থিৰুভাল্ল্লাভাৰৰ ভক্তিৰ দেশ। আপুনি জীৱনৰ প্ৰতিটো ক্ষেত্ৰত, জীৱনৰ প্ৰতিটো মাত্ৰাত কাশী আৰু তামিলনাডুৰ বিভিন্ন ৰঙত এই একেই শক্তি দেখিব পাৰে। আজিও, তামিল বিবাহ পৰম্পৰাত কাশী যাত্ৰাৰ কথা উল্লেখ কৰা হৈছে। অৰ্থাৎ কাশী যাত্ৰা তামিল যুৱক-যুৱতীসকলৰ জীৱনৰ নতুন যাত্ৰাৰ সৈতে জড়িত।  এয়া হৈছে তামিল হৃদয়ত কাশীৰ প্ৰতি অবিনাশী প্ৰেম, যিটো অতীতত কেতিয়াও মচি পেলোৱা নহ'ব, বা ভৱিষ্যতে কেতিয়াও নাইকিয়া নহ'ব। এয়া হৈছে 'এক ভাৰত, শ্ৰেষ্ঠ ভাৰত'ৰ পৰম্পৰা, যিটো আমাৰ পূৰ্বপুৰুষসকলে বাস কৰিছিল, আৰু আজি এই কাশী-তামিল সংগমে পুনৰ ইয়াৰ গৌৰৱ কঢ়িয়াই লৈ গৈছে।

বন্ধুসকল,

তামিলনাডুয়ে কাশী নিৰ্মাণৰ ক্ষেত্ৰত তথা কাশীৰ উন্নয়নত অভূতপূৰ্ব অৱদান আগবঢ়াইছে। তামিলনাডুত জন্মগ্ৰহণ কৰা ড০ সৰ্বপল্লী ৰাধাকৃষ্ণণ বিএইচইউৰ এজন প্ৰাক্তন উপাচাৰ্য আছিল। বিএইচইউ-য়ে এতিয়াও তেওঁৰ অৱদান মনত ৰাখিছে। শ্ৰী ৰাজেশ্বৰ শাস্ত্ৰীৰ দৰে তামিল মূলৰ বিখ্যাত বৈদিক পণ্ডিতে কাশীত বাস কৰিছিল। তেওঁ ৰামঘাটত সংগবেদ বিদ্যালয় স্থাপন কৰিছিল। একেদৰে হনুমান ঘাটত বাস কৰা শ্ৰী পট্টাভিৰাম শাস্ত্ৰীজীকো কাশীৰ মানুহে স্মৰণ কৰে। যদি আপুনি কাশী ভ্ৰমণ কৰে, আপুনি দেখিব যে হৰিশ্চন্দ্ৰ ঘাটত "কাশী কামাকোটিশ্বৰ পঞ্চায়তন মন্দিৰ" আছে, যি হৈছে তামিল মন্দিৰ। কেদাৰঘাটত এটা ২০০ বছৰ পুৰণি কুমাৰস্বামী মঠ আৰু মাৰ্কণ্ডেয় আশ্ৰমো আছে। তামিলনাডুৰ পৰা বহু সংখ্যক লোক হনুমান ঘাট আৰু কেদাৰঘাটৰ চাৰিওফালে বাস কৰে, যিসকলে প্ৰজন্মৰ পিছত প্ৰজন্ম ধৰি কাশীলৈ অভূতপূৰ্ব অৱদান আগবঢ়াই আহিছে। তামিলনাডুৰ আন এগৰাকী মহান ব্যক্তিত্ব, মহান কবি শ্ৰী সুব্ৰমন্যম ভাৰতীজী, যি এজন মহান স্বাধীনতা সংগ্ৰামীও আছিল, তেওঁও বহুদিন কাশীত বাস কৰিছিল। ইয়াতেই তেওঁ মিছন কলেজ আৰু জয়নাৰায়ণ মহাবিদ্যালয়ত পঢ়িছিল। তেওঁ কাশীৰ সৈতে ইমানেই সংযুক্ত আছিল যে কাশী তেওঁৰ অংশ হৈ পৰিছিল। কোৱা হয় যে তেওঁ নিজৰ জনপ্ৰিয় গোঁফো ইয়াতেই ৰাখিছিল। এনে বহুতো ব্যক্তিত্ব, ইমানবোৰ পৰম্পৰা, ইমানবোৰ ধৰ্মই কাশী আৰু তামিলনাডুক ৰাষ্ট্ৰীয় ঐক্যৰ সূতাৰ সৈতে সংযুক্ত কৰি ৰাখিছে। এতিয়া বিএইচইউ-য়ে সুব্ৰমন্যম ভাৰতীৰ নামত এখন আসন স্থাপন কৰি নিজৰ গৌৰৱ আৰু বৃদ্ধি কৰিছে।

বন্ধুসকল,

কাশী-তামিল সংগমৰ এই অনুষ্ঠানটো সেই সময়ত সংঘটিত হৈছে যেতিয়া ভাৰতে ইয়াৰ স্বাধীনতাৰ অমৃতকালত প্ৰৱেশ কৰিছে। অমৃতকালত, আমাৰ সংকল্পসমূহ সমগ্ৰ দেশৰ একতা আৰু ঐক্যবদ্ধ প্ৰচেষ্টাৰে পূৰণ কৰা হ'ব। ভাৰত হৈছে এনে এখন ৰাষ্ট্ৰ যিয়ে 'সং বো মানাংসী জানতাম', 'ইজনে সিজনৰ মন জানি' মন্ত্ৰক সন্মান জনাই হাজাৰ হাজাৰ বছৰ ধৰি প্ৰাকৃতিক সাংস্কৃতিক ঐক্য ৰক্ষা কৰি আহিছে। আমাৰ দেশত, ৰাতিপুৱা সাৰ পাই 'সৌৰাষ্ট্ৰে সোমনাথম'ৰ পৰা 'সেতুবান্ধে তু ৰমেশম'লৈ ১২টা জ্যোতিৰ্লিংগক স্মৰণ কৰাৰ পৰম্পৰা আছে। আমি দেশৰ আধ্যাত্মিক ঐক্যক স্মৰণ কৰি আমাৰ দিনটো আৰম্ভ কৰোঁ। আমি গা ধোৱাৰ সময়ত মন্ত্ৰ আবৃত্তি কৰোঁ, উপাসনা কৰোঁতে - গঙ্গে চ যমুনে চৈৱ গোদাৱৰী সৰস্বতী। নৰ্মেদ সিন্ধু কাবেৰী জালে অস্মিন সন্নিধিম কুৰু অৰ্থাৎ গংগা, যমুনাৰ পৰা গোদাৱৰী আৰু কাবেৰীলৈকে সকলো নদী আমাৰ পানীত থাকিব লাগে। অৰ্থাৎ, আমি সমগ্ৰ ভাৰতৰ নদীত গা ধুবলৈ অনুভৱ কৰোঁ। আমি স্বাধীনতাৰ হাজাৰ হাজাৰ বছৰৰ এই পৰম্পৰা, এই উত্তৰাধিকাৰীক শক্তিশালী কৰিব লাগিছিল। ইয়াক দেশৰ একতাৰ সূত্ৰ তৈয়াৰ কৰিব লাগিছিল। কিন্তু, দুৰ্ভাগ্যবশতঃ, ইয়াৰ বাবে বিশেষ প্ৰচেষ্টা কৰা হোৱা নাছিল। কাশী-তামিল সংগম আজি এই সংকল্পৰ মঞ্চ হৈ পৰিব। ই আমাক আমাৰ এই কৰ্তব্য উপলব্ধি কৰাব আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় ঐক্য শক্তিশালী কৰিবলৈ আমাক শক্তি প্ৰদান কৰিব।

বন্ধুসকল,

ভাৰতৰ প্ৰকৃতি কি, শৰীৰ কি, বিষ্ণপুৰাণৰ এটা শ্লোকেই আমাক কয়, য'ত কোৱা হৈছে - উত্তৰম যত সমুদ্ৰস্য হিমাদ্ৰেচৈৱ দক্ষিণম। বৰ্ষম তদ ভাৰতম নাম ভাৰতী যাত্ৰা শান্তি। অৰ্থাৎ, ভাৰত হৈছে এক যি হিমালয়ৰ পৰা ভাৰত মহাসাগৰলৈকে সকলো বৈচিত্ৰ্য আৰু বিশেষত্বৰ বিষয়ে গৌৰৱ কৰে। আৰু তেওঁৰ প্ৰতিটো সন্তান ভাৰতীয়। যদি আমি ভাৰতৰ এই শিপাবোৰ, এই পথবোৰ অনুভৱ কৰিব লগা হয়, তেন্তে আমি চাব পাৰোঁ যে হাজাৰ কিলোমিটাৰ দূৰত থকা স্বত্বেও উত্তৰ আৰু দক্ষিণ কিমান ওচৰত আছে। সংগম তামিল সাহিত্যত হাজাৰ হাজাৰ মাইল দূৰত বৈ অহা গংগাৰ গৌৰৱ আছিল, তামিল পাঠ কালিতোগাই বাৰাণসীৰ লোকসকলৰ প্ৰশংসা কৰে। আমাৰ পূৰ্বপুৰুষসকলে থিৰুপ্পুগালৰ জৰিয়তে ভগৱান মুৰুগা আৰু কাশীৰ গৌৰৱ একেলগে গাইছিল, টেনকাশী প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল, যাক দক্ষিণৰ কাশী বুলি কোৱা হয়।

বন্ধুসকল,

এয়া আছিল ভৌতিক দূৰত্ব আৰু এই ভাষা ভংগকাৰী সম্পৰ্ক, যাক স্বামী কুমাৰগুৰুপাৰে তামিলনাডুৰ পৰা কাশীলৈ আহিছিল আৰু ইয়াক তেওঁৰ কৰ্মভূমি কৰি তুলিছিল। কেদাৰেশ্বৰ মন্দিৰটো ধৰ্মপুৰম অধিনামৰ স্বামী কুমাৰ গুৰুপাৰে ইয়াত কেদাৰ ঘাটত নিৰ্মাণ কৰিছিল। পিছত, তেওঁৰ শিষ্যসকলে থাঞ্জাভুৰ জিলাৰ কাৱেৰী নদীৰ পাৰত কাশী বিশ্বনাথ মন্দিৰ স্থাপন কৰিছিল। মননমানিয়াম সুন্দৰনাৰজীয়ে তামিলনাডুৰ ৰাজ্যিক গীত 'তামিল টাই ৱাড্টু' লিখিছে। কোৱা হয় যে তেওঁৰ গুৰু কোডাগা-নল্লুৰ সুন্দৰৰ স্বামীগলজীয়ে কাশীৰ মণিকৰ্ণিকা ঘাটত যথেষ্ট সময় অতিবাহিত কৰিছিল। কাশীৰ মননমানিয়াম সুন্দৰনাৰজীৰ ওপৰতো যথেষ্ট প্ৰভাৱ আছিল। তামিলনাডুত জন্ম গ্ৰহণ কৰা ৰামানুজাচাৰ্যৰ দৰে সাধুসকলেও কাশীৰ পৰা কাশ্মীৰলৈ হাজাৰ হাজাৰ মাইল ভ্ৰমণ কৰিছিল। আজিও তেওঁৰ জ্ঞানক প্ৰমাণ বুলি গণ্য কৰা হয়। চি ৰাজাগোপালাচাৰীজীৰ দ্বাৰা লিখা ৰামায়ণ আৰু মহাভাৰতৰ পৰা দক্ষিণৰ পৰা উত্তৰলৈ, সমগ্ৰ দেশে এতিয়াও অনুপ্ৰেৰণা লয়। মোৰ মনত আছে, মোৰ এজন শিক্ষকে মোক কৈছিল যে আপুনি নিশ্চয় ৰামায়ণ আৰু মহাভাৰত পঢ়িছে, কিন্তু যদি আপুনি ইয়াক গভীৰভাৱে বুজিব বিচাৰে, তেন্তে যেতিয়াই আপুনি সুযোগ পাব, আপুনি ৰামায়ণ মহাভাৰত পঢ়িব যিটো ৰাজাজীয়ে লিখিছে, তেন্তে আপুনি কিবা বুজি পাব। মোৰ অভিজ্ঞতা হৈছে, ৰামানুজাচাৰ্য আৰু শংকৰাচাৰ্যৰ পৰা ৰাজাজী আৰু সৰ্বপল্লী ৰাধাকৃষ্ণণলৈকে, দক্ষিণৰ পণ্ডিতসকলে ভাৰতীয় দৰ্শন বুজি নোপোৱাকৈ ভাৰতক জানিব নোৱাৰে, এইসকল মহাপুৰুষ, আমি তেওঁলোকক বুজিব লাগিব।

বন্ধুসকল,

আজি ভাৰতে ইয়াৰ 'ঐতিহ্যৰ গৌৰৱ'ৰ পঞ্চ-পণ আগবঢ়াইছে। যদি পৃথিৱীৰ যিকোনো দেশৰ প্ৰাচীন ঐতিহ্য আছে, তেন্তে সেই দেশখনে ইয়াৰ বাবে গৌৰৱান্বিত। আমি এনে বহুতো উদাহৰণ দেখিবলৈ পাওঁ, ইজিপ্তৰ পিৰামিডৰ পৰা ইটালীৰ কলোছিয়াম আৰু পিছাৰ টাৱাৰলৈকে। আমাৰ ওচৰত তামিল আছে, যি হৈছে পৃথিৱীৰ আটাইতকৈ পুৰণি ভাষা। আজিলৈকে, এই ভাষাটো যিমান জনপ্ৰিয় সিমানেই জীৱিত। যেতিয়া পৃথিৱীৰ মানুহে জানিব পাৰে যে পৃথিৱীৰ আটাইতকৈ পুৰণি ভাষাটো ভাৰতত আছে, তেওঁলোকে আচৰিত হয়। কিন্তু আমি তেওঁৰ গৌৰৱত পিছ পৰি আছোঁ। এইটো আমাৰ ১৩০ কোটি দেশবাসীৰ দায়িত্ব যে আমি তামিলৰ এই ঐতিহ্য ৰক্ষা কৰিব লাগিব আৰু ইয়াক সমৃদ্ধ কৰিব লাগিব। যদি আমি তামিলক পাহৰি যাওঁ, দেশখন ক্ষতিগ্ৰস্ত হ'ব, আৰু আমি তামিলক বান্ধোনত বান্ধি ৰাখিলেও, ই এক লোকচান। আমি মনত ৰাখিব লাগিব - আমি ভাষাৰ পাৰ্থক্য আঁতৰ কৰি আৱেগিক একতা প্ৰতিষ্ঠা কৰিব লাগিব।

বন্ধুসকল,

কাশী-তামিল সংগম, মই বিশ্বাস কৰোঁ, শব্দতকৈ অভিজ্ঞতাৰ বিষয়। কাশী ভ্ৰমণৰ সময়ত, আপুনি তেওঁলোকৰ স্মৃতিৰ সৈতে সংযোগ স্থাপন কৰিব, যি আপোনালোকৰ জীৱনৰ ৰাজধানী হ'ব। কাশীৰ লোকে আপোনালোকৰ আতিথ্যত কোনো ধৰণৰ একা-ধৰা নকৰিব। মই বিচাৰো যে তামিলনাডু আৰু দক্ষিণৰ আন ৰাজ্যসমূহতো এনে ঘটনা ঘটিব, দেশৰ আন প্ৰান্তৰ লোকসকল তালৈ যায়, ভাৰতত বাস কৰে, ভাৰতক জানে। মই আশা কৰোঁ, কাশী-তামিল সংগমে যুৱসকলৰ বাবে গৱেষণাৰ জৰিয়তে ইয়াৰ পৰা ওলাই অহা অমৃতক আগবঢ়াই নিব লাগে। এই বীজবোৰ আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় ঐক্যৰ বট গছ হৈ পৰিছে। ৰাষ্ট্ৰীয় স্বাৰ্থই হৈছে আমাৰ স্বাৰ্থ – 'নট্টু নলনে নামদু নালন'। এই মন্ত্ৰটো আমাৰ দেশবাসীৰ জীৱন মন্ত্ৰ হ'ব লাগে। এই মনোভাৱৰ সৈতে, আপোনালোক সকলোকে আকৌ এবাৰ অভিনন্দন জনাইছো।

ভাৰত মাতাৰ জয়,

ভাৰত মাতাৰ জয়,

ভাৰত মাতাৰ জয়,

ধন্যবাদ !

ৱনক্কম ৷

***

DS/ST/DK/MANN