టెక్నాలజీ అవసరాలను గుర్తించడం కోసం,  భవిష్యత్తులో ప్రపంచ పౌరుల సుస్థిర శ్రేయస్సుకు అన్వయించడానికి వాటి మదింపు కోసం డిపార్ట్ మెంట్ ఆఫ్ సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ సిఓపి 27లోని ఇండియా పెవిలియన్ లో "సుస్థిరమైన జీవితం కొరకు టెక్నాలజీ అవసరాల మదింపు" అనే అంశంపై ప్యానెల్ డిస్కషన్ నిర్వహించింది. ఈ చర్చలో ఎంఒఇఎఫ్ సిసి కార్యదర్శి శ్రీమతి లీనా నందన్ మాట్లాడుతూ, భారతదేశానికి,  ప్రపంచానికి నేడు కావలసింది సాంకేతిక పరిజ్ఞానం అని అన్నారు. వాతావరణ మార్పు ఉద్గారాలుగా చూసేవారికి మాత్రమే పరిమితమైన సమస్యకాదని,

వాతావరణ మార్పును దూరం

చేయలేమనే వాస్తవాన్ని ఇప్పుడు అందరూ గ్రహించారని, అది మన తలుపులు తడుతొందని అన్నారు.

వాతావరణ మార్పు అనేక ప్రకృతి ఆధారిత సంఘటనల రూపంలో వినాశనానికి దారితీసిందని ఆమె అన్నారు. మనం ఎదుర్కొంటున్న సవాళ్లకు ప్రతిస్పందించడానికి మన జీవనశైలిని మార్చుకోవాల్సిన అవసరం ఉందని శ్రీమతి లీనా నందన్ అన్నారు. మనం ఏమి సాధించాలనుకుంటున్నామో,  దానిని ఎలా సాధించాలో అనే దాని మధ్య అంతరాలను పూడ్చడంపై మన చర్చలు ఇప్పుడు దృష్టి సారించాల్సిన అవసరం ఉందని ఆమె అన్నారు. ఎంఒఇఎఫ్ సిసి కార్యదర్శి మాట్లాడుతూ సైన్స్ ఉందని, అయితే ఈ సైన్స్ ను, విజ్ఞానాన్ని మన కార్యకలాపాలకు ఎలా వర్తింపజేయాలో ప్రాసెస్ చేయాల్సిన అవసరం ఉందని అన్నారు. రోడ్డు నిర్మాణంలో టెక్నాలజీల వినియోగంపై ఆమె మాట్లాడుతూ, భారతదేశ భారీ వైవిధ్యం కారణంగా ఒక పరిమాణం ఫిట్స్ భారతదేశానికి వర్తించదని ఆమె అన్నారు. టెక్నాలజీ అవసరాల మదింపు వివిధ రాష్ట్రాలకు భిన్నంగా ఉంటుంది. భూభాగ వైవిధ్యం రాష్ట్రాలను వాటి స్వంత పరిష్కారాలను కనుగొనే తప్పనిసరి పరిస్థితులు కల్పిస్తుంది. సర్క్యులర్ ఎకానమీ గురించి కూడా ఆమె మాట్లాడారు. తగ్గించడం, తిరిగి ఉపయోగించడం, రీసైకిల్ చేయడం, పునరుద్ధరించడం , మళ్లీ మెరుగు పెట్టేందుకు కావలసిందల్లా టెక్నాలజీ మాత్రమే అని ఆమె అన్నారు. సృజనాత్మక పరిష్కారాలతో ముందుకు రావడానికి రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలతో భాగస్వామ్యం కావాలని ఆమె డిఎస్ టిని కోరారు.

సమిష్టి వ్యవస్థల ద్వారా పనిచేయాల్సిన అవసరాన్ని ఎంవోఈఎఫ్ సిసి కార్యదర్శి పునరుద్ఘాటించారు. ఆర్థిక ప్రాప్యత ఆధారంగా సాంకేతిక పరిజ్ఞానం పెద్ద ఆటగాళ్ళకు మాత్రమే పరిమితం కాజాలదని పేర్కొన్నారు. ఎం ఎస్ ఎం ఇ లు, స్టార్టప్ లు కూడా టెక్నాలజీని సమర్థవంతంగా ఉపయోగించుకోవడం కోసం ఫైనాన్స్ యాక్సెస్ చేసుకోవడానికి వీలు కల్పించాలని సూచించారు.

" మనం మన బిట్లను పెద్ద చిత్రంలో జోడించాల్సిన అవసరం ఉంది, అప్పుడు మాత్రమే ఒక దేశంగా మనం వాతావరణ మార్పులను ఎదుర్కోవటానికి నిర్ణయాత్మక చర్యలు తీసుకున్నామని చెప్పగలము" అని కార్యదర్శి తమ ప్రసంగాన్ని ముగించారు.

టెక్నాలజీ ఇన్ఫర్మేషన్, ఫోర్కాస్టింగ్ అండ్ అసెస్ మెంట్ కౌన్సిల్ (టిఐఎఫ్ఎసి) ఎగ్జిక్యూటివ్ డైరెక్టర్ ప్రొఫెసర్ ప్రదీప్ శ్రీవాస్తవ టిఐఎఫ్ఎసి చేపట్టిన డీ కార్బొనైజింగ్ చొరవల గురించి మాట్లాడారు. టిడిబి కార్యదర్శి డాక్టర్ రాజేష్ కె.ఆర్. పాఠక్, టెక్నాలజీ ట్రాన్స్ ఫర్ అండ్ కమర్షియలైజేషన్ గురించి మాట్లాడారు సిటిసిఎన్ డాక్టర్ రాజీవ్ గార్గ్, సిటిసిఎన్, టెక్నాలజీ ట్రాన్స్ ఫర్ మెకానిజం గురించి ఈ కార్యక్రమంలో మాట్లాడారు. శ్రీ మెంఘానై విజయ్ సీనియర్ చీఫ్ ఇంజనీర్, సిఇఎ, ప్రొఫెసర్ గీతా రాయ్ అసోసియేట్ ప్రొఫెసర్ బనారస్ హిందూ యూనివర్శిటీ (బిహెచ్ యు) కూడా ప్యానలిస్టులలో ఉన్నారు. డా. నిషా మెండిరట్టా అడ్వైజర్ అండ్ హెడ్, క్లైమేట్ చేంజ్ ప్రోగ్రామ్ (సిసిపి), డి.ఎస్.టి కూడా ఈ చర్చలలో పాల్గొన్నారు.

నేపథ్యం:

వాతావరణ మార్పు ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఆందోళన కలిగిస్తోంది. వాతావరణ మార్పు ప్రభావాలను తగ్గించడానికి దేశాలు సమిష్టి చర్యలు తీసుకుంటున్నాయి. వాతావరణ మార్పులపై ఇంటర్ గవర్నమెంటల్ ప్యానెల్ (ఐపిసిసి) తన 6 వ అసెస్మెంట్ రిపోర్ట్ (ఆగస్టు 9, 2021) లో వాతావరణ మార్పు విస్తృతంగా, వేగంగా తీవ్రతరం అవుతుందని , అన్ని దేశాలు తీవ్రమైన చర్యలు తీసుకోకపోతే 2040 నాటికి ఇది 1.50 సెంటీగ్రేడ్ పరిమితి రేఖను దాటవచ్చని పేర్కొంది. ఇది వనరులపై డిమాండ్లను నియంత్రించడానికి అన్ని దేశాల సమన్వయ ప్రయత్నాలకు

పిలుపునిస్తోంది. తద్వారా అసమతుల్యమైన డిమాండ్-సరఫరా పరిస్థితి సుస్థిరత దిశగా తగిన విధంగా పరిష్కరించబడుతుంది.

సుస్థిర జీవన భావన భవిష్యత్తు తరాల అవసరాలతో రాజీపడకుండా ప్రస్తుత పర్యావరణ, సామాజిక , ఆర్థిక అవసరాలను తీర్చడానికి అర్హత కలిగి ఉంటుంది. ఒక గౌరవప్రదమైన జీవితానికి, 24x7 విద్యుత్, త్రాగునీరు, తగినంత ఆహారం ,పోషణ ,స్థిరమైన ఆవాసం అవసరం అవుతుంది. ఈ ప్రాథమిక అవసరాలను సుస్థిరమైన రీతిలో అందించడం అతిపెద్ద సవాలు. ఇక్కడ, ఈ పర్యావరణ వ్యవస్థలో సుస్థిరతను నిర్వహించడంలో సాంకేతిక పరిజ్ఞానం కీలక పాత్ర పోషించే సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉంది.

డిపార్ట్మెంట్ ఆఫ్ సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ (డి ఎస్ టి), టెక్నాలజీ ఇన్ఫర్మేషన్, ఫోర్కాస్టింగ్ అండ్ అసెస్మెంట్ కౌన్సిల్ (టిఐఎఫ్ఎసి) సహకారంతో ‘ లైఫ్ స్టైల్ ఫర్ ఎన్విరాన్ మెంట్‘ అనేఇతివృత్తంతో ఈ ప్యానెల్ చర్చను నిర్వహించింది.

సంబంధిత వాటాదారులు అనుసరించ వలసిన సాంకేతిక అవసరాలను గుర్తించడానికి అకాడెమియా, ఇండస్ట్రీ  నిపుణులు, డి ఎస్ టి , టిఐఎఫ్ఎసి శాస్త్రవేత్తలను ఈ గోష్టి లో

భాగస్వాములను చేసింది. అంతర్జాతీయ సమాజంతో తదుపరి చర్చల కోసం అన్ని రంగాలలో భారతీయ ఉత్తమ విధానాలను కూడా ప్రదర్శించారు.

***