पर्यावरण, वन एवं जलवायु परिवर्तन मंत्रालय
स्वातंत्र्याच्या 75व्या वर्षात 75 रामसर स्थळे
Posted On:
13 AUG 2022 1:08PM by PIB Mumbai
भारताने रामसर स्थळांच्या यादीत आणखी 11 पाणथळ क्षेत्रांचा समावेश केल्यामुळे स्वांतत्र्याच्या 75 व्या वर्षात रामसर स्थळांची संख्या 75 झाली आहे ज्यांचा देशात 13,26,677 हेक्टर क्षेत्रावर विस्तार आहे.
S.No
|
Name of wetland
|
Area in Ha
|
State
|
1.
|
Tampara Lake
|
300
|
Odisha
|
2.
|
Hirakud Reservoir
|
65400
|
3.
|
Ansupa Lake
|
231
|
4.
|
Yashwant Sagar
|
822.90
|
Madhya Pradesh
|
5.
|
Chitrangudi Bird Sanctuary
|
260.47
|
Tamil Nadu
|
6.
|
Suchindram Theroor Wetland Complex
|
94.23
|
7.
|
Vaduvur Bird Sanctuary
|
112.64
|
8.
|
Kanjirankulam Bird Sanctuary
|
96.89
|
9.
|
Thane Creek
|
6521.08
|
Maharashtra
|
10.
|
Hygam Wetland Conservation Reserve
|
801.82
|
Jammu and Kashmir
|
11.
|
Shallbugh Wetland Conservation Reserve
|
1675
|
|
Total area of 11 sites
|
76316
|
|
Year wise designation of 75 Ramsar sites
S. No.
|
Year of Designation
|
No of site designated
(As per date of designation)
|
Sites designated upto 2013
and
after 2014 to till date
|
Area covered in Ha
|
1
|
1981
|
2
|
26
(1981 to 2013)
|
633871
|
2
|
1990
|
4
|
3
|
2002
|
13
|
4
|
2005
|
6
|
5
|
2012
|
1
|
6
|
2019
|
11
|
49
(2014 to 2022)
|
692807
|
7
|
2020
|
5
|
8
|
2021
|
14
|
9
|
2022
|
19
|
|
Total
|
75
|
75
|
1326678
|
या नव्या 11 स्थळांमध्ये तामिळनाडूमधील चार(4), ओदिशामधील तीन(3), जम्मू आणि काश्मीरमधील दोन(2) आणि महाराष्ट्र आणि मध्य प्रदेशातील प्रत्येकी एका स्थळाचा समावेश आहे. महाराष्ट्रातील ठाण्याची खाडी रामसर स्थळ म्हणून जाहीर करण्यात आली आहे.
या जागांना रामसर स्थळांचा दर्जा मिळाल्यामुळे पाणथळ जागांचे संवर्धन आणि व्यवस्थापन आणि त्यांच्या परिसरातील साधनसंपत्तीचा व्यवहार्य वापर करण्यास मदत होईल.
2022 या वर्षात एकूण 28 जागा रामसर स्थळे म्हणून जाहीर करण्यात आल्या आहेत. रामसर प्रमाणपत्रामध्ये नामांकनांच्या तारखेनुसार या जागांची या वर्षातील(2022) संख्या 19 आणि गेल्या वर्षातील(2021) संख्या 14 आहे.
ठाण्याची खाडी
ठाण्याची खाडी भारतात महाराष्ट्रात आहे. या खाडीला गोड्या पाण्याच्या अनेक नद्या येऊन मिळतात. त्यापैकी उल्हास नदी हा सर्वात मोठा गोड्या पाण्याचा स्रोत आहे. त्याबरोबरच मुंबई, नवी मुंबई आणि ठाण्यामधील अनेक उपनगरांमधील सांडपाण्याच्या वाहिन्यांमधील सांडपाणी देखील या खाडीमध्ये सोडण्यात येते. ठाणे खाडी ही फ्लेमिंगो अभयारण्य म्हणून घोषित करण्यात आली आहे. या खाडीच्या दोन्ही तीरावर खारफुटी वनस्पतीची झुडपे पसरलेली आहेत आणि त्यामध्ये भारतीय खारफुटींच्या प्रजातींपैकी 20 टक्क्यांचा समावेश आहे. खारफुटींची जंगले नैसर्गिक निवारा पट्टा म्हणून काम करतात आणि चक्रीवादळे, लाटांचे तडाखे, खाऱ्या पाण्याची गळती आणि शिरकाव यांपासून जमिनींचे संरक्षण होते. अनेक माशांसाठी ही खारफुटीची जंगले म्हणजे वाटिका असतात आणि त्यामुळे स्थानिक मासेमारी टिकून राहते. स्थलांतर करणाऱ्या पक्ष्यांचा मध्य आशियायी हवाई मार्ग म्हणून हा पाणथळ परिसर अतिशय महत्त्वाचा आहे आणि महत्त्वाचे पक्षी क्षेत्र(IBA) म्हणून त्याची गणना होते. विविध प्रदेशातील पक्ष्यांच्या 202 प्रजातींव्यतिरिक्त या खाडीत मासे, खेकडे, कालवं, शिंपले यांच्यासारखे कवचधारी जलचर यांच्या 18 प्रजाती, फुलपाखरांच्या 59 प्रजाती, कीटकांच्या 67 प्रजाती आणि माशांचे खाद्य असलेले सागरी जीव फायटोप्लँक्टनच्या 35 आणि झूप्लँक्टनच्या 24 आणि बेंथोसच्या 23 प्रजाती आढळतात.
congregation of Lesser flamingos Closeup view
Mangroves of Thane creek Flamingoes in Thane creek
***
S.Kane/S.Patil/P.Kor
***
सोशल मिडियावर आम्हाला फॉलो करा:
@PIBMumbai /PIBMumbai /pibmumbai pibmumbai[at]gmail[dot]com /PIBMumbai /pibmumbai
(Release ID: 1851526)
Visitor Counter : 3909