దేశంలో రహదారి మౌలిక సదుపాయాలను బలోపేతం చేయడానికి మరియు నిర్మించేందుకు, రహదారుల నిర్మాణం, నిర్వహణ ప్రక్రియలో వాటాదారులను ప్రోత్సహించడానికి మరియు వారిలో ఆరోగ్యకరమైన పోటీతత్వ స్ఫూర్తిని పెంపొందించడానికి రోడ్డు రవాణా మరియు రహదారుల మంత్రిత్వ శాఖ (MoRTH) 2018లో “నేషనల్ హైవేస్ ఎక్సలెన్స్ అవార్డ్స్” (NHEA) ప్రారంభించింది.

దేశవ్యాప్తంగా అత్యుత్తమ పనితీరు కనబరిచిన రహదారి ఆస్తులు, టోల్ ప్లాజాలు నిర్వహించే సంస్థలను గుర్తించి, అవార్డులను అందించాలనే ఆలోచన ఉంది. నిర్మాణం, కార్యకలాపాలు & నిర్వహణ, ఆవిష్కరణలు, పచ్చదనం, హైవే అభివృద్ధిలో టోలింగ్ దశలు అలాగే రహదారి భద్రత రంగంలో అనూహ్యంగా పనితీరు కనబరుస్తూ, అత్యుత్తమ నాణ్యమైన సేవలను అందిస్తున్న సంస్థలను ఇందులో భాగంగా గుర్తిస్తారు. పర్యావరణ సుస్థిరత, పరిశుభ్రత కారకాలపై బలమైన దృష్టితో పాటు కొత్త, వినూత్న నిర్మాణ ప్రక్రియల ద్వారా ప్రతిరోజూ ప్రపంచ స్థాయి రహదారి మౌలిక సదుపాయాలు, హైవేలు, టోల్ ప్లాజాలు, ఎక్స్‌ప్రెస్‌వేలు, వంతెనలు, సొరంగాలను సృష్టించడం ఈ అవార్డు లక్ష్యం.

 ఈ అవార్డులు అనేక విభాగాలలో ఇవ్వనున్నారు. నిర్మాణ, కార్యాచరణ మార్గదర్శకాలకు కట్టుబడి, అధిక నాణ్యత మరియు భద్రతా ప్రమాణాలను పాటిస్తూ, సుస్థిరమైన పనులు చేస్తున్న సంస్థలను అధికారులు గుర్తిస్తారు. ఈ ప్రయోజనం కోసం వివరణాత్మక, వర్గ-నిర్దిష్ట మూల్యాంకన ఫ్రేమ్‌వర్క్‌లు అభివృద్ధి చేయబడ్డాయి. అవార్డు వర్గానికి సంబంధించిన ప్రాజెక్ట్ సమాచారం మరియు పత్రాలను అప్‌లోడ్ చేయడం ద్వారా సంస్థలు ఆన్‌లైన్ పోర్టల్ https://bhoomirashi.gov.in/awards లో నామినేట్ చేసుకుంటారు. మొదటి రౌండ్ డెస్క్‌టాప్ అసెస్‌మెంట్ (DA), ఇందులో సమర్పించబడిన డేటా యొక్క చెల్లుబాటు మరియు యాజమాన్యం శిక్షణ పొందిన అధికారులచే 4-సబ్ రౌండ్‌ల నాణ్యత తనిఖీ ద్వారా ధృవీకరించి మూల్యాంకనం చేయబడతాయి. దీని తర్వాత రెండవ రౌండ్ అసెస్‌మెంట్ ఉంటుంది - DA సమయంలో చేసిన క్లెయిమ్‌లను ధృవీకరించడం కోసం షార్ట్‌లిస్ట్ చేయబడిన ప్రాజెక్ట్‌ల ఫీల్డ్ అసెస్‌మెంట్. మూడవ రౌండ్‌లో, నిపుణులైన జ్యూరీ ప్యానెల్ షార్ట్‌లిస్ట్ చేయబడిన ప్రాజెక్ట్‌లను సమీక్షిస్తుంది మరియు వివరణాత్మక చర్చల తర్వాత విజేతలను గుర్తిస్తుంది.

2018లో ఇచ్చిన మొదటి అవార్డుల్లో, 5 కేటగిరీల్లో (ఉత్తమ నిర్మాణ నిర్వహణ, ఆపరేషన్ మరియు ఉత్తమ నిర్వహణ, ఉత్తమ హైవే భద్రత, టోల్ ప్లాజా నిర్వహణ మరియు ఉత్తమ ఆవిష్కరణ) మొత్తం 107 నామినేషన్లు అందాయి. చివరి 11 మంది విజేతలకు కేంద్ర మంత్రి నితిన్ గడ్కరీ 8 జనవరి 2019న అవార్డులు ప్రదానం చేశారు.

2019 అవార్డు కార్యక్రమాల్లో, రెండు కొత్త కేటగిరీలు ప్రవేశపెట్టారు. అవి గ్రీన్ హైవేలు, అత్యుత్తమ ఛాలెంజింగ్ కండిషన్స్‌. 7 కేటగిరీల్లో 104 నామినేషన్లు అందాయి. చివరి 12 మంది విజేతలకు కేంద్రమంత్రి 14 జనవరి 2020న అవార్డులు ప్రధానం చేశారు.

2020లో అన్ని విభాగాల్లో మొత్తం 157 నామినేషన్లు అందాయి. 2019 నుండి బ్రిడ్జ్ & టన్నెల్ అనే ఒక ప్రత్యేక అవార్డు కేటగిరీకి అదనంగా చేర్చారు. కేంద్ర మంత్రులు శ్రీ రాజ్‌నాథ్ సింగ్ మరియు శ్రీ నితిన్ గడ్కరీ తుది విజేతలను అవార్డులో సత్కరించారు. 18 జనవరి 2021న విజ్ఞాన్ భవన్‌లో ఈ వేడుక జరిగింది.

ఈ ఏడాది, రోడ్డు రవాణా మరియు రహదారుల మంత్రిత్వ శాఖ, జూన్ 28న అవార్డు వేడుకను నిర్వహించనుంది. దేశవ్యాప్తంగా ఉత్తమ పనితీరు కనబరుస్తున్న రోడ్ అసెట్స్ & టోల్ ప్లాజాల కోసం సంస్థలు/స్టేక్‌హోల్డర్లను సత్కరించేందుకు కేంద్ర మంత్రి శ్రీ నితిన్ గడ్కరీ సమక్షంలో అవార్డులను ప్రదానం చేస్తారు. ఈ నాలుగో విడుత అవార్డుల్లో, వంతెన నిర్మాణం, టన్నెల్ నిర్మాణం అనే రెండు కొత్త విభాగాలు ప్రవేశపెట్టబడ్డాయి. 2021 అవార్డుల విభాగం కోసం, కేటగిరీలు క్రింది విధంగా ఉన్నాయి:

• అత్యున్నత ప్రాజెక్ట్ మేనేజ్‌మెంట్‌: ప్రాజెక్ట్- ఈపీసీ & పీపీపీ అమలు విధానం ఆధారంగా రెండు ఉపవర్గాలతో సకాలంలో సాధించిన, సమతుల్య బడ్జెట్, నాణ్యతా ప్రమాణాలలో ఎటువంటి రాజీ లేకుండా అన్ని-ప్రాజెక్ట్ మైలురాళ్లను సమర్థవంతంగా అమలు చేసిన వాటికి ఈ అవార్డు ఇస్తారు.

•అత్యున్నత హైవే సేఫ్టీ: రోడ్డు ప్రమాదాలను తగ్గించడానికి తీసుకున్న ప్రయత్నాలపై దృష్టి సారిస్తుంది. ప్రాజెక్ట్ అమలు విధానం ఆధారంగా రెండు ఉపవర్గాలతో( కొండ ప్రాంతాలు, బల్లపరుపు ప్రాంతాలు) నివారణ చర్యలు మరియు అత్యవసర ప్రతిస్పందన సేవలను ఏర్పాటు చేస్తుంది.

• అత్యుత్తమ ఆపరేషన్, నిర్వహణ: మరమ్మత్తు పనులు, కాలానుగుణ తనిఖీలు, ప్రత్యేక నిర్మాణాల నిర్వహణ, స్వారీ అనుభవంలో అసమానమైన నాణ్యత మరియు పేవ్‌మెంట్‌ల పరిపూర్ణ సున్నితత్వంతో కూడిన ప్రాజెక్ట్‌లను వేగంగా మరియు సజావుగా అమలు చేయడం వంటి అంశాలలో ఉత్తమైనవాటిని ఎంపిక చేస్తారు. పేవ్‌మెంట్ రకం ఆధారంగా,  దృఢమైన మరియు సౌకర్యవంతమైన పేవ్‌మెంట్ అని రెండు వర్గాలు ఉన్నాయి.

• అత్యుత్తమ టోల్ నిర్వహణ: టోల్ వద్ద ట్రాఫిక్ మరియు సేవల సమర్ధవంతమైన నిర్వహణపై దృష్టి సారిస్తుంది.

• ఇన్నోవేషన్: కొత్త నిర్మాణ సాంకేతికత లేదా నిర్మాణ మరియు రేఖాగణిత రూపకల్పనను రూపొందించడంలో లేదా స్వీకరించడంలో గణనీయమైన సాధనపై దృష్టి సారిస్తుంది.

• గ్రీన్ హైవే: సహజ పర్యావరణాన్ని రక్షించడానికి లేదా మెరుగుపరచడానికి మరియు/లేదా ప్రాజెక్ట్ అభివృద్ధి ప్రభావాన్ని తగ్గించడానికి అనుసరించిన వినూత్న పద్ధతుల కోసం ఆదర్శప్రాయమైన ప్రయత్నాలపై దృష్టి సారిస్తుంది.

• సవాలుగా ఉన్న స్థితిలో అత్యుత్తమ పని: సవాలుతో కూడిన వాతావరణంలో పనిచేసిన రాయితీదారు/కాంట్రాక్టర్ యొక్క ప్రయత్నాలను గుర్తిస్తుంది.

• వంతెన నిర్మాణం: నాణ్యత మరియు భద్రత పెంపుదల, సమయపాలన మరియు వ్యయ-సమర్థత గురించి మౌలిక సదుపాయాల అభివృద్ధి కోసం ఏదైనా ప్రత్యేక చర్యలు చేపట్టినట్లయితే గుర్తిస్తుంది.

• టన్నెల్ నిర్మాణం: ప్రాజెక్ట్ యొక్క నాణ్యత, సమయపాలన, ఖర్చు-ప్రభావం, భద్రత మరియు/లేదా సామర్థ్యాన్ని పెంచే ప్రత్యేకమైన సాంకేతికత లేదా డిజైన్‌ను రూపొందించిన లేదా స్వీకరించిన ప్రాజెక్ట్‌లపై దృష్టి సారిస్తుంది.