భారత దేశంలో గ్రీన్ పోర్ట్స్ , గ్రీన్ షిప్పింగ్ అభివృద్ధి కోసం 2030 మారిటైమ్ ఇండియా విజన్ (ఎమ్ఐవి) ప్రకారం అమలు చేస్తున్న వివిధ హరిత కార్యక్రమాల పురోగతి పై  కేంద్ర నౌకాశ్రయాలు, షిప్పింగ్ , జల మార్గాల శాఖ మంత్రి  శర్వానంద్ సోనో వాల్ అన్ని ప్రధాన నౌకాశ్రయాలు, కొచ్చిన్ షిప్ యార్డ్ లిమిటెడ్ (సిఎస్ఎల్ ), ఐడబ్ల్యుఎఐ (ఇన్ లాండ్ వాటర్ వేస్ అధారిటీ ఆఫ్ ఇండియా) తో సమీక్షా సమావేశానికి సమావేశానికి

అధ్య క్షత వహించారు.

మారిటైమ్ ఇండియా విజన్ 2030 కింద ప్రణాళిక చేసిన గ్రీన్ పోర్టుల అభివృద్ధి కోసం చేపట్టిన కార్యక్రమాల పురోగతిని శ్రీ సోనోవాల్ సమీక్షించారు. ఎం ఐ వి 2030లో భాగంగా, ప్రధాన ఓడరేవుల్లో రూ. 6,77,720.24 కోట్ల పెట్టుబడితో అమలు చేయడానికి మొత్తం 963 కార్యక్రమాలను గుర్తించారు. వీటిలో మొత్తం 208 కార్యక్రమాలు రూ. 44,424.47 కోట్ల తో  2021 ఆర్థిక సంవత్సరంలో పూర్తయ్యాయి. ఇంకా రూ. 48,256.14 కోట్ల పెట్టుబడితో 504 కార్యక్రమాలు అమలులో ఉన్నాయి.

సముద్ర రంగంలో హరిత పర్యావరణ వ్యవస్థను ప్రోత్సహించడానికి భారతదేశంలో అనేక కార్యక్రమాలు చేపట్టారు. ఇవి అంతర్జాతీయ సముద్ర సంస్థ (ఐఎంఓ) 2030 డీకార్బనైజేషన్ వ్యూహం , 2050 గ్రీన్ హౌస్ గ్యాస్ (జిహెచ్ జి) వ్యూహానికి అనుగుణంగా ఉన్నాయి.2030 నాటికి ప్రధాన ఓడరేవుల్లో పునరుత్పాదక శక్తి వాటాను 60% కంటే ఎక్కువకు పెంచడం, సౌర విద్యుత్ ప్లాంట్లను ఏర్పాటు చేయడం, బెర్త్ ల ద్వారా నౌకలకు తీర విద్యుత్ సరఫరాను పొందడం, ఓడరేవు పర్యావరణ వ్యవస్థలో వాహనాలకు బహుళ పరిశుభ్రమైన ఇంధన అన్వయం, , ఓడరేవుల్లో డీజిల్ లోకోమోటివ్ ల నుండి క్రమంగా తొలగించడం వంటి కార్యక్రమాలను భారతదేశంలోని ప్రధాన ఓడరేవులు అమలు చేస్తున్నాయి. .

పర్యావరణ కాలుష్యాన్ని పర్యవేక్షించడానికి పరికరాలను స్వాధీనం చేసుకోవడం, ధూళి అణచివేత వ్యవస్థలను స్వాధీనం చేసుకోవడం, మురుగునీరు/ వ్యర్థ నీటి శుద్ధి ప్లాంట్లను ఏర్పాటు చేయడం, ఓడరేవులు , ఓడల కోసం చెత్త ను పారవేసే వ్యవస్థను ఏర్పాటు చేయడం, ఓడల నుండి వ్యర్థాల కోసం తీర రిసెప్షన్ సదుపాయాన్ని అభివృద్ధి చేయడం, పునరుత్పాదక ఇంధన వనరుల నుండి శక్తి ఉత్పత్తి కోసం ప్రాజెక్టులను ఏర్పాటు చేయడం, బెర్త్ ల వద్ద ఓడలకు తీర విద్యుత్ ను అందించడం,  అన్ని పోర్టుల్లో ఆయిల్ స్పిల్ రెస్పాన్స్ (టైర్-1) సామర్థ్యాలను సృష్టించడం, హార్బర్ వాటర్ నాణ్యతను మెరుగుపరచడానికి చర్యలు తీసుకోవడం, టెర్మినల్ డిజైన్, అభివృద్ధి , ఆపరేషన్ లో స్థిరమైన విధానాలను చేర్చడం, పోర్ట్ ఆవరణలో గ్రీన్ కవర్ పెంచడం మొదలైనవి గ్రీన్ పోర్ట్ కార్యక్రమాలలో ఉన్నాయి.

ఓడరేవు రంగంలో హరిత కార్యక్రమాలను చేర్చడానికి ఫ్రేమ్ వర్క్ , మార్గదర్శకాలను సూచించడానికి "గ్రీన్ పోర్ట్ పాలసీ" పత్రం ముసాయిదాపై కూడా మంత్రిత్వ శాఖ పనిచేస్తోంది. పాలసీ డాక్యుమెంట్ దృష్టి సారించే ప్రాంతాలు, లెక్కించబడ్డ ఫలితాలు, అమలు, రోడ్ మ్యాప్ ,పోర్ట్ ఆపరేటర్ లు ,పోర్ట్ అధికారుల కోసం ఖర్చు రికవరీ యంత్రాంగాన్ని సంగ్రహిస్తుంది. ప్రతిపాదిత లక్ష్య ఫలితాలు " జాతీయంగా నిర్ణయించిన ఉద్దేశిత కంట్రిబ్యూషన్లు (ఐఎన్ డిసిలు) లక్ష్యాన్ని, అలాగే అంతర్జాతీయ సముద్ర సంస్థ (ఐఎంఓ) 2030 లక్ష్యాన్ని సాధించడంలో భారతదేశానికి సహాయపడతాయి.

గ్రీన్ షిప్పింగ్ వాటాను పెంపొందించడానికి, భారతదేశంలోని అతిపెద్ద షిప్ బిల్డింగ్ ,మెయింటెనెన్స్ ఫెసిలిటీ అయిన కొచ్చిన్ షిప్ యార్డ్ లిమిటెడ్ ద్వారా వివిధ ప్రాజెక్టులు అమలు అవుతున్నాయి. వీటిలో హైబ్రిడ్ ఎలక్ట్రిక్ ఫెర్రీలు, స్వయంప్రతిపత్తి కలిగిన జీరో-ఎమిషన్ నౌకలు, హైడ్రోజన్ ఫ్యూయల్ సెల్ ఫెర్రీపై పైలట్ ప్రాజెక్ట్, ఎలక్ట్రిక్ కాటమారన్ వాటర్ టాక్సీ, హైబ్రిడ్ ఎలక్ట్రిక్ రో-రో, హైబ్రిడ్ ఎల్ ఎన్ జి-ఎలక్ట్రిక్ ఇన్ లాండ్ కార్గో క్యారియర్, హైబ్రిడ్ టగ్స్ మొదలైన గ్రీన్ అర్బన్ మొబిలిటీ సొల్యూషన్స్ ఉన్నాయి.

దేశంలో నదీ క్రూయిజ్ పర్యాటకాన్ని పెంచడానికి లోతట్టు జలమార్గాలపై పూర్తిగా ఎలక్ట్రిక్ ఫెర్రీ , హైడ్రోజన్ ఇంధన ఫెర్రీలను మోహరించడానికి కూడా అవకాశాలను అన్వేషిస్తున్నారు. ఉదాహరణకు, ఎలక్ట్రిక్ కాటమరాన్ వాటర్ టాక్సీ తరలింపును మొదటి దశలో వారణాసి ,గౌహతివద్ద పరిశీలిస్తున్నారు. అదనంగా, డ్యూయల్ ఫ్యూయల్ సిస్టమ్ (ఎల్ ఎన్ జి+ బ్యాటరీ) ఉన్న హైబ్రిడ్ ఎలక్ట్రిక్ రోల్ ఆన్-రోల్ ఆఫ్ (రో-రో) నౌకల వాడకాన్ని నదీ క్రాసింగ్ ల కోసం గౌహతి వద్ద పరిశీలిస్తున్నారు. హైబ్రిడ్ ఎల్ ఎన్ జి-ఎలక్ట్రిక్ ఇన్ లాండ్ కార్గో క్యారియర్ నౌకల వాడకాన్ని కూడా ఎన్ డబ్ల్యు2 ,ఎన్ డబ్ల్యు1లో పరిశీలిస్తున్నారు. వారణాసి వద్ద సిఎన్ జి నౌకలను మోహరించే అవకాశాలను కూడా అన్వేషిస్తున్నారు.

12 ప్రధాన ఓడరేవులు చేపట్టిన హరిత చొరవల వేగం ఖచ్చితంగా రేవులను శుభ్రంగా , పచ్చదనంగా మార్చి  ఖచ్చితంగా ఈ రంగంలో హరిత విప్లవాన్ని తెస్తుంది, ఇది 'బ్లూ ఎకానమీ'లో కూడా కీలక భాగం గా పర్యావరణ ప్రయోజనాలను సృష్టించి , పెట్టుబడులు నగదు ప్రవాహాన్ని సమతుల్యం చేస్తుంది.

భారత సముద్ర రంగం కోసం ప్రధాన మంత్రి దార్శనికతను సాకారం చేయడంలో కీలకమైన తోడ్పాటును అందించినందుకు అధికారులందరికీ శ్రీ సోనోవాల్ తన ముగింపు వ్యాఖ్య ల్లో ధన్యవాదాలు తెలిపారు.గ్రీన్ పోర్ట్ విధానాన్ని ఖరారు చేయడంతో సహా సముద్ర రంగాన్ని హరితంగా మార్చడానికి అంకితమైన సానుకూల ప్రయత్నాలను ముందుకు తీసుకెళ్లాలని ఆయన అన్ని ఓడరేవులను ఆదేశించారు.

****