ਸੜਕ ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਰਟ ਤੇ ਰਾਜਮਾਰਗ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2002–03 ਤੋਂ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ‘ਡ੍ਰਾਈਵਿੰਗ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟਸ’ (DTIs) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਹੈ।  12ਵੇਂ FY ਯੋਜਨਾ ਕਾਲ (2012–17) ਤੋਂ 17.00 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਅਤੇ 10 ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਾਲ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਨਵਾਂ ਨਾਂਅ ‘ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆੱਵ੍ ਡ੍ਰਾਈਵਿੰਗ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਐਂਡ ਰਿਸਰਚ’ (IDTR) ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।  12ਵੀਂ ਪੰਜ ਸਾਲਾ ਯੋਜਨਾ ਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਟੀਅਰ II ਵਜੋਂ 5.00 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ (3 ਏਕੜ) ਨਾਲ ਘੱਟ ਸਮਰੱਥਾ ਨਾਲ ‘ਖੇਤਰੀ ਡ੍ਰਾਈਵਿੰਗ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਸੈਂਟਰ’ (RTDCs) ਵਜੋਂ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਅੰਗ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।  14ਵੇਂ ਵਿੱਤੀ ਚੱਕਰ ਦੌਰਾਨ IDTR ਦਾ ਵਿੱਤੀ ਅਨੁਮਾਨ 17.00 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਸੋਧ ਕੇ 18.50 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਬੁਨਿਆਦੀ ਉਦੇਸ਼ ਵਪਾਰਕ ਵਾਹਨ ਚਾਲਕਾਂ ਨੂੰ ਮਿਆਰੀ ਸਿਖਲਾਈ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਣ, ਸੜਕਾਂ ਦਾ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨ ਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਸੁਰੱਖਿਆ ਤੇ ਸੜਕਾਂ ਉੱਤੇ ਸਮੁੱਚੀ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਣ ਵਾਸਤੇ ਡ੍ਰਾਈਵਿੰਗ ਟੈਸਟ ਟ੍ਰੈਕ ਨਾਲ ਇੰਕ ਸੰਪੂਰਨ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੰਸਥਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਮੁੱਖ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ/ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹਨ

• ਭਾਰੀ ਮੋਟਰ ਵਾਹਨ ਡ੍ਰਾਈਵਿੰਗ ਵਿੱਚ ਇੰਡਕਸ਼ਨ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਕੋਰਸ ਕਰਵਾਉਣਾ।

• ਹਲਕੇ ਮੋਟਰ ਵਾਹਨ ਡ੍ਰਾਈਵਿੰਗ ਵਿੱਚ ਇੰਡਕਸ਼ਨ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਕੋਰਸ ਕਰਵਾਉਣਾ।

• ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਡ੍ਰਾਈਵਿੰਗ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਡ੍ਰਾਈਵਿੰਗ ਇੰਸਟ੍ਰੱਕਟਰਜ਼ ਲਈ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਕੋਰਸ ਕਰਵਾਉਣਾ।

• ਜੋਖਿਮ ਭਰੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਦੀ  ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਆਵਾਜਾਈ ਬਾਰੇ ਤਿੰਨ–ਦਿਨਾ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਕੋਰਸ ਕਰਵਾਉਣਾ।

• ਜੋਖਿਮ ਭਰੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਦੀ  ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਆਵਾਜਾਈ ਬਾਰੇ ਇੱਕ–ਦਿਨਾ ਰੀਫ਼੍ਰੈਸ਼ਰ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਕੋਰਸ ਕਰਵਾਉਣਾ।

• ਸੇਵਾ–ਅਧੀਨ ਡ੍ਰਾਈਵਰਾਂ ਲਈ ਰੀਫ਼੍ਰੈਸ਼ਰ ਅਤੇ ਓਰੀਐਂਟੇਸ਼ਨ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਕੋਰਸ ਕਰਵਾਉਣਾ।

• ਵਿਭਿੰਨ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਡ੍ਰਾਇਵਰਾਂ ਦਾ ਟੈਸਟ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿਲੈਕਟ ਕਰਨਾ।

ਇਸ ਮਿਤੀ ਤੱਕ ਮੰਤਰਾਲੇ ਵੱਲੋਂ ਵਿਭਿੰਨ ਰਾਜਾਂ/ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਅੰਤਿਕਾ–I ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੇ ਵੇਰਵਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ 31 IDTRs ਅਤੇ 6 RDTCs ਪ੍ਰਵਾਨ ਕੀਤੇ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।

ਲਿਕੁਇਡ ਆਕਸੀਜਨ (LOX) ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ, ਆਕਸੀਜਨ ਪ੍ਰਬੰਧ ਦੇ ਅੱਗੇ ਵਧਾਏ ਸਮੇਂ, ਕ੍ਰਾਇਓਜੈਨਿਕ ਟੈਂਕਰਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਤੇ 24X7 ਆਪਰੇਸ਼ਨਜ਼ ਕਾਰਣ ਥਕਾਵਟ/ਐਟ੍ਰੀਸ਼ਨ ਦਰ ਵਿੱਚ ਨਿਰੰਤਰ ਵਾਧੇ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ’ਚ ਰੱਖਦਿਆਂ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਮਈ 2021 ’ਚ ਰਾਜਾਂ ਨੂੰ ‘ਜੋਖਿਮ ਭਰੇ ਮਾਲ’ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ਹਿਤ ਟ੍ਰੇਂਡ ਡਰਾਇਵਰਾਂ ਦਾ ਪੂਲ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ‘ਮੋਟਰ ਵਾਹਨ ਕਾਨੂੰਨ, 1988’ ਅਤੇ ‘ਕੇਂਦਰੀ ਮੋਟਰ ਵਾਹਨ ਨਿਯਮਾਂ, 1989’ ਦੀਆਂ ਵਿਵਸਥਾਵਾਂ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘੇਰੇ ਅਧੀਨ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।

ਅੰਤਿਕਾ-I

ਸੜਕ ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਰਟ ਤੇ ਰਾਜਮਾਰਗ ਮੰਤਰਾਲੇ ਵੱਲੋਂ ਪ੍ਰਵਾਨਿਤ ‘ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆੱਵ੍ ਡ੍ਰਾਈਵਿੰਗ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਐਂਡ ਰਿਸਰਚ’ (IDTR) ਅਤੇ ‘ਖੇਤਰੀ ਡ੍ਰਾਈਵਿੰਗ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਸੈਂਟਰ’ (RDTCs) ਦੇ ਰਾਜ–ਕ੍ਰਮ ਅਨੁਸਾਰ ਵੇਰਵੇ

ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰੀ ਸੜਕ ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਰਟ ਤੇ ਰਾਜਮਾਰਗ ਮੰਤਰੀ ਸ੍ਰੀ ਨਿਤਿਨ ਜੈਰਾਮ ਗਡਕਰੀ ਨੇ ਰਾਜ ਸਭਾ ’ਚ ਇੱਕ ਲਿਖਤੀ ਜਵਾਬ ਰਾਹੀਂ ਦਿੱਤੀ।

  ************

ਐੱਮਜੇਪੀਐੱਸ