ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਸਾਰੇ ਰਾਜਾਂ / ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨੇੜਲੀ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਨਾਲ 16 ਜਨਵਰੀ 2021 ਤੋਂ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਕੋਵਿਡ -19 ਟੀਕਾਕਰਨ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾ ਰਹੀ ਹੈ।

ਕੁਝ ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ‘25% ਖੁਰਾਕਾਂ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਦਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ 7.5% ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ’। ਇਹ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਸਹੀ ਨਹੀਂ ਹਨ ਅਤੇ ਉਪਲਬਧ ਅੰਕੜਿਆਂ ਨਾਲ ਮੇਲ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦੀਆਂ। ਉਹ ਜਾਣ ਬੁੱਝ ਕੇ ਦੋ ਗੈਰ ਤੁਲਨਾਤਮਕ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਨਿੱਜੀ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ ਖੁਰਾਕਾਂ ਦੀ ਵੰਡ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿੱਚ ਕਰਦੇ ਹਨ।

1 ਮਈ 2021 ਨੂੰ ਇੱਕ ‘ਉਦਾਰਵਾਦੀ ਮੁੱਲ ਨਿਰਧਾਰਣ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੋਵਿਡ -19 ਟੀਕਾਕਰਨ ਰਣਨੀਤੀ’ ਅਪਣਾਈ ਗਈ ਸੀ ਜੋ ਕਿ ਕੋਵਿਡ -19 ਟੀਕਾਕਰਨ ਮੁਹਿੰਮ ਦੇ ਚੱਲ ਰਹੇ ਤੀਜੇ ਪੜਾਅ ਨੂੰ ਸੇਧ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਰਣਨੀਤੀ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ, ਕੁੱਲ ਸੈਂਟਰਲ ਡਰੱਗਜ਼ ਲੈਬਾਰਟਰੀ (ਸੀਡੀਐਲ) ਦੇ 50% ਕਿਸੇ ਵੀ ਨਿਰਮਾਤਾ ਦੀ ਵੈਕਸੀਨ ਦੀਆਂ ਖੁਰਾਕਾਂ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਖਰੀਦੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਸਰਕਾਰ ਇਹ ਖੁਰਾਕਾਂ ਰਾਜਾਂ / ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਬਿਲਕੁਲ ਮੁਫਤ ਉਪਲੱਬਧ ਕਰਵਾਉਣਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖੇਗੀ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਬਾਕੀ 50% ਖੁਰਾਕਾਂ ਰਾਜ / ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਿੱਧੀ ਖਰੀਦ ਲਈ ਉਪਲਬਧ ਹਨ। ਇਸ ਰਣਨੀਤੀ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਵੈਕਸੀਨ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਟੀਕਾ ਉਤਪਾਦਨ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਤ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਹ ਟੀਕੇ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਵਧਾਏਗਾ, ਜਿਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਟੀਕਿਆਂ ਦੀ ਵਿਸ਼ਾਲ ਉਪਲਬਧਤਾ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਵੈਕਸੀਨ ਦੀ ਕੀਮਤ, ਖਰੀਦ ਅਤੇ ਲਗਾਉਣ ਵਿੱਚ ਲਚਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਟੀਕਾਕਰਨ ਦੀ ਕਵਰੇਜ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਲਿਆਉਣ ਦੇ ਨਜ਼ਰੀਏ ਨਾਲ ਵੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਕੇਂਦਰੀ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਭਲਾਈ ਮੰਤਰਾਲਾ ਕੋਵਿਡ -19 ਟੀਕਾਕਰਨ ਮੁਹਿੰਮ ਨੂੰ ਸਫਲ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸਾਰੇ ਰਾਜਾਂ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ, ਸਾਰੇ ਰਾਜ / ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਨਾਲ ਆਰਡਰ ਦੇ ਕੇ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਯਮਤ ਸੰਚਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸਾਰੇ ਰਾਜਾਂ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਿੱਜੀ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਅਤ ਸਟਾਫ ਦੇ ਨੈਟਵਰਕ ਦਾ ਲਾਭ ਉਠਾਉਣ ਅਤੇ ਟੀਕਾਕਰਨ ਮੁਹਿੰਮ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਲਈ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ।

ਮਈ, 2021 ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਤੋਂ ਉਦਾਰੀਕਰਨ ਨੀਤੀ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਟੀਕਾਕਰਨ ਲਈ ਕੁੱਲ 7.4 ਕਰੋੜ ਖੁਰਾਕਾਂ ਉਪਲਬਧ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 1.85 ਕਰੋੜ ਖੁਰਾਕਾਂ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਦੁਆਰਾ ਖਰੀਦ ਲਈ ਰੱਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਹਸਪਤਾਲ ਮਈ 2021 ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ 1.29 ਕਰੋੜ ਖੁਰਾਕ ਖਰੀਦਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਏ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ 22 ਲੱਖ ਖੁਰਾਕਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਗਿਣਤੀ 17% ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ਜੋ ਹਾਲੇ ਤੱਕ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ, ਨਿੱਜੀ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਪਲਾਈ ਮਈ ਦੇ ਦੂਜੇ ਅੱਧ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਚਾਰਟ ਵਿੱਚ, ਨਿੱਜੀ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਦੁਆਰਾ ਟੀਕਿਆਂ ਦਾ ਵਧ ਰਿਹਾ ਰੁਝਾਨ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਮਈ ਦੇ ਅੱਧ ਤੱਕ ਵੈਕਸੀਨ ਸਪਲਾਈ ਵਧੀ ਹੈ।

ਉਦਾਰੀਕਰਨ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ 1 ਮਈ, 2021 ਤੋਂ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਨਿੱਜੀ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਖਰੀਦ, ਲੌਜਿਸਟਿਕਸ ਅਤੇ ਸਪਲਾਈ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿਚੋਂ ਲੰਘਣਾ ਪਿਆ, ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਬਹੁਤ ਸੁਭਾਵਕ ਹੈ ਕਿ ਨਿੱਜੀ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਤੋਂ ਖੁਰਾਕਾਂ ਦੀ ਖਰੀਦ ਨੂੰ ਸੁਚਾਰੂ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਮਾਂ ਕੱਢਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ ਕਿ ਉਦਾਰੀਕਰਨ ਦੀ ਨੀਤੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨਿੱਜੀ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਟੀਕੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ, ਉਹ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 2 ਤੋਂ 2.5 ਲੱਖ ਖੁਰਾਕਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ।

ਹੁਣ ਜਦੋਂ ਲੌਜਿਸਟਿਕਸ ਨੂੰ ਸੁਚਾਰੂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨਿੱਜੀ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਨੇ ਖੁਰਾਕਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਸਪਲਾਈ ਚਾਰਟ ਮਈ, 2021 ਦੇ ਤੀਜੇ ਹਫ਼ਤੇ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਪ੍ਰਤੱਖ ਵਾਧਾ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਰੁਝਾਨ ਜਾਰੀ ਹੈ ਅਤੇ 3 ਜੂਨ, 2021 ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਨੇ 4 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਟੀਕੇ ਲਗਾਏ ਹਨ।

***

ਐਮਵੀ