ਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ ਦਾ ਆਰਡੀਐਸਓ (ਖੋਜ ਡਿਜ਼ਾਇਨ ਅਤੇ ਸਟੈਂਡਰਡ ਸੰਗਠਨ) ਬੀਆਈਐਸ (ਭਾਰਤੀ ਸਟੈਂਡਰਡ ਬਿਊਰੋ) ਦੇ “ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰ ਇੱਕ ਸਟੈਂਡਰਡ” ਮਿਸ਼ਨ ਤਹਿਤ ਐਸਡੀਓ ਐਲਾਨੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਸੰਸਥਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਉਪਭੋਗਤਾ ਮਾਮਲੇ ਵਿਭਾਗ ਅਧੀਨ ਇੱਕ ਸੰਸਥਾ ਹੈ। 

ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਅਧੀਨ ਦੋ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦੀ ਇਹ ਵਿਲੱਖਣ ਪਹਿਲ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰੀ ਮਿਆਰਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਅਤੇ ਅਪਨਾਉਣ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਬਾਕੀ ਸਾਰੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਖੋਜਾਂ ਅਤੇ ਮਿਆਰ ਵਿਕਾਸ ਸੰਗਠਨਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਨਮੂਨਾ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।

ਇਹ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਦੇ “ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰ ਇੱਕ ਸਟੈਂਡਰਡ” ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਕੌਮੀ ਸਟੈਂਡਰਡ ਸੰਸਥਾ, ਭਾਰਤੀ ਸਟੈਂਡਰਡ ਬਿਊਰੋ ਨੇ ਇੱਕ ਸਕੀਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ “ਐਸਡੀਓ ਦੀ ਮਾਨਤਾ” ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ, ਬੀਆਈਐਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਵੱਖ ਵੱਖ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੈਕਟਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਆਰਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਰੁਝੀਆਂ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸਮਰਪਿਤ ਡੋਮੇਨ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹਾਰਤ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਕਰਨਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਾਰੀਆਂ ਮਿਆਰੀ ਵਿਕਾਸ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੇ ਅਭੇਦ ਨੂੰ ਸਮਰੱਥ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ “ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰ ਇੱਕ ਸਟੈਂਡਰਡ” ਸਥਾਪਤ ਕਰਨਾ ਹੈ।  

ਖੋਜ ਡਿਜ਼ਾਇਨ ਅਤੇ ਸਟੈਂਡਰਡ ਸੰਗਠਨ (ਆਰਡੀਐਸਓ), ਲਖਨਊ, ਜੋ ਕਿ ਰੇਲ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦਾ ਇਕਲੌਤਾ ਖੋਜ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੰਗ ਹੈ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਰੇਲਵੇ ਸੈਕਟਰ ਲਈ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮਿਆਰ ਨਿਰਮਾਣ ਸੰਸਥਾ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। 

ਆਰਡੀਐਸਓ ਨੇ ਬੀਆਈਐਸ ਐਸਡੀਓ ਮਾਨਤਾ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਇੱਕ ਸਟੈਂਡਰਡ ਵਿਕਾਸ ਸੰਗਠਨ (ਐਸਡੀਓ) ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਪਹਿਲ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ, ਆਰਡੀਐਸਓ ਨੇ ਡਬਲਯੂਟੀਓ-ਟੀਬੀਟੀ "ਕੋਡ ਆਫ ਗੁੱਡ ਪ੍ਰੈਕਟਿਸ" ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਅਤੇ ਬਿਊਰੋ (ਬੀਆਈਐਸ) ਦੁਆਰਾ ਐਸਡੀਓ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਮਾਪਦੰਡ ਵਜੋਂ ਲਾਜ਼ਮੀ, ਮਿਆਰੀਕਰਨ ਦੇ ਸਰਬੋਤਮ ਅਭਿਆਸਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇਸ ਦੀਆਂ ਸਟੈਂਡਰਡ ਫਾਰਮੂਲੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕੀਤੀ। 

ਬੀਆਈਐਸ ਨੇ ਆਰਡੀਐਸਓ ਦੀਆਂ ਮਿਆਰ ਨਿਰਮਾਣ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਆਰਡੀਐਸਓ ਨੂੰ 24 ਮਈ 2021  ਨੂੰ ਐਸਡੀਓ (ਸਟੈਂਡਰਡ ਵਿਕਾਸ ਸੰਗਠਨ) ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਮਾਨਤਾ ਦੇ ਨਾਲ, ਆਰਡੀਐਸਓ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸਟੈਂਡਰਡ ਵਿਕਾਸ ਸੰਗਠਨ ਬਣ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਬੀਆਈਐਸ ਐਸਡੀਓ ਮਾਨਤਾ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਆਰਡੀਐਸਓ ਦੀ ਐਸਡੀਓ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦੀ ਗੁੰਜਾਇਸ਼, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬਿਊਰੋ (ਬੀਆਈਐਸ) ਦੁਆਰਾ ਮਨਜ਼ੂਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, "ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰੇਲਵੇ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਖੇਤਰ ਲਈ ਉਤਪਾਦਾਂ, ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਸੇਵਾਵਾਂ ਲਈ ਮਿਆਰਾਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਸੰਸਥਾ" ਹੈ। ਇਹ ਮਾਨਤਾ 3 ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਯੋਗ ਹੈ ਅਤੇ ਵੈਧਤਾ ਦੀ ਮਿਆਦ ਪੂਰੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਵੀਨੀਕਰਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੋਏਗੀ।  

ਆਰਡੀਐਸਓ ਵਿਖੇ ਮਿਆਰ ਨਿਰਮਾਣ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਹੁਣ ਸਹਿਮਤੀ-ਅਧਾਰਤ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ 'ਤੇ ਵਧੇਰੇ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਹੋਣਗੀਆਂ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗ, ਅਕਾਦਮਿਕ, ਉਪਭੋਗਤਾ, ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਲੈਬਾਂ, ਟੈਸਟ ਹਾਊਸਾਂ ਸਮੇਤ ਸਾਰੇ ਹਿਤਧਾਰਕਾਂ ਦੀ ਵਿਆਪਕ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਹੋਵੇਗੀ, ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਅ ਤੋਂ ਮਿਆਰ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਭਾਵ ਸੰਕਲਪ ਤੋਂ ਮਿਆਰਾਂ ਨੂੰ ਅੰਤਮ ਰੂਪ ਦੇਣ ਤੱਕ ਹੋਵੇਗੀ। ਭਾਰਤੀ ਸਟੈਂਡਰਡ ਬਿਊਰੋ ਦੁਆਰਾ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਕੁਝ ਵੱਡੇ ਲਾਭ, ਬੀਆਈਐੱਸ ਐਸਡੀਓ ਮਾਨਤਾ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਆਈਆਰ ਸਪਲਾਈ ਚੇਨ ਵਿੱਚ ਉਦਯੋਗ / ਵਿਕਰੇਤਾ / ਐਮਐਸਐਮਈ / ਟੈਕਨਾਲੌਜੀ ਡਿਵੈਲਪਰਾਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ, ਉਦਯੋਗ / ਵਿਕਰੇਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਰਹੀ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗਤਾ, ਲਾਗਤ ਵਿੱਚ ਕਟੌਤੀ , ਉਤਪਾਦਾਂ ਅਤੇ ਸੇਵਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ, ਆਈਆਰ 'ਤੇ ਨਵੀਨਤਮ ਵਿਕਸਤ ਅਤੇ ਉੱਭਰ ਰਹੀਆਂ ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ ਦੀ ਨਿਰਵਿਘਨ ਪ੍ਰੇਰਣਾ, ਦਰਾਮਦਾਂ 'ਤੇ ਘੱਟ ਨਿਰਭਰਤਾ, 'ਮੇਕ-ਇਨ-ਇੰਡੀਆ' 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ, ਸੁਖਾਲੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ, ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਿਆਰਾਂ 'ਤੇ ਆਰਡੀਐਸਓ ਗਲੋਬਲ ਸਪਲਾਈ ਚੇਨ / ਗਲੋਬਲ ਟਰੇਡ ਨਾਲ ਸੰਸਥਾ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਏਕੀਕਰਣ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। 

ਨਿਯਮਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਰਤਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਦਾ ਜ਼ੋਰ, ਜੋ ਮਿਆਰ ਨਿਰਮਾਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ, ਖੁੱਲ੍ਹ, ਨਿਰਪੱਖਤਾ, ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ੀਲਤਾ,  ਸਹਿਜਤਾ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਦਿਸ਼ਾ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ 'ਤੇ ਵਧੇਰੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਆਰੀਕਰਨ ਦੇ ਸਥਾਪਤ ਛੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਮੁੱਚੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਏਗਾ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗ ਅਤੇ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਡਿਵੈਲਪਰਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਮਿਆਰ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਸੰਸਥਾ ਭਾਵ ਆਰਡੀਐਸਓ ਵਿੱਚ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਹਿਤਧਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਰੇਲਵੇ ਸੈਕਟਰ ਲਈ ਮਿਆਰੀ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਮਿਆਰੀਕਰਨ ਦੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਨੂੰ ਮਿਲਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰੇਗੀ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਿਆਰਾਂ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਹਿਤਧਾਰਕਾਂ ਦੀ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਲਈ ਇੱਕ ਬ੍ਰਾਂਡ ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਪਛਾਣ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਮੌਕੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰੇਗੀ।

ਇਸਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਵਾਂ ਤੋਂ ਮਿਆਰ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਹਿਤਧਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮਿਆਰਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਪਹੁੰਚ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨੀ ਅਨੁਕੂਲਤਾ ਜਾਂ ਉਪਭੋਗਤਾ ਉਪਯੋਗਤਾ ਦਰਮਿਆਨ ਸਮਾਂ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਇਹ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਨਵੀਨਤਾ ਦੇ ਪੜਾਅ ਤੋਂ ਜ਼ਮੀਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਸਲ ਵਰਤੋਂ ਵੱਲ ਵਧੇਰੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਤਬਦੀਲੀ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

****

ਡੀਜੇਐਨ / ਐਮਐਸ