ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਮੰਤਰਾਲੇ  ਨੇ ਦੇਖੋ ਆਪਣਾ ਦੇਸ਼ ਅਭਿਆਨ  ਦੇ ਤਹਿਤ “ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਏਅਰਬੀਐੱਨਬੀ ਭਾਰਤ ,  ਗ੍ਰਾਮੀਣ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਤਰੱਕੀ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਦੇਣਾ” ਵਿਸ਼ੇ ‘ਤੇ  6 ਮਾਰਚ ,  2021 ਨੂੰ 79ਵਾਂ ਵੈਬਿਨਾਰ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ।  8 ਮਾਰਚ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਹਿਲਾ ਦਿਵਸ  ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਦੀ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ  ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਜਬਰਦਸਤ ਭੂਮਿਕਾ ਅਤੇ ਸੰਭਾਵਿਕ ਮੌਕਿਆਂ ਦਾ ਲਾਭ ਚੁੱਕਣ  ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਇਸ ਦਿਨ ਕਰਨਾ ਕਾਫ਼ੀ ਲੋੜੀਂਦਾ ਹੈ।

ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਸਾਰੇ ਰੋਜਗਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੱਤਖ ਅਤੇ ਅਪ੍ਰਤੱਖ ਰੂਪ ਨਾਲ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਖੇਤਰ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ 12.95% ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਥਾ‍ਨਿਕ ਸਮੁਦਾਇਆਂ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਮਹਿਲਾ ਉੱਧਮੀਆਂ ਲਈ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ  ਦੇ ਅਨੇਕ ਮੌਕੇ ਹਨ।  ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਨੂੰ ਆਰਥਿਕ ਰੂਪ ਤੋਂ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਣ ਕਰਨਾ ਨਾ ਕੇਵਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਮਾਈ ਸਿਰਜਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ,  ਸਗੋਂ ਉਹ ਸਮਾਜਿਕ ਬਦਲਾਅ  ਦੇ ਅਹਿਮ ਕਾਰਕ ਵੀ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ।  ਇਸ ਵੈਬਿਨਾਰ ਵਿੱਚ ਸਵੈ  - ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਵਿੱਚ ਲੱਗੀਆਂ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਦੀ ਆਜੀਵਿਕਾ ਵਿੱਚ ਤਕਨੀਕੀ ,  ਤਕਨੀਕੀ ਸਿਖਲਾਈ ਅਤੇ ਸੂਖਮ‍ ਵਿੱਤ  ਦੇ ਜਰੀਏ ਉਨ੍ਹਾਂ  ਦੇ  ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਦੇਣ ‘ਤੇ  ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ।

ਸਵੈ-ਰੋਜਗਾਰ ਮਹਿਲਾ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ( ਸੇਵਾ)  ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 1972 ਵਿੱਚ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਮਹਿਲਾਵਾਂ  ਦੇ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ।  ਸੇਵਾ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਸੰਗਠਿਤ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਮਹਿਲਾ ਮਜਦੂਰਾਂ ਦੀ ਇੱਕਮਾਤਰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯੂਨੀਅਨ ਹੈ,  ਜਿਸ ਦੇ 18 ਰਾਜਾਂ ਤੋਂ 15 ਲੱਖ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਮਹਿਲਾ ਮੈਂਬਰ ਹਨ ।  ਇਸ ਸਮੇਂ ਯੁਵਾ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦਾ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ 35 % ਮੈਂਬਰਸ਼ਿਪ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਹੈ ਅਤੇ ਕੁੱਝ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇਹ ਸੰਗਠਨ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ  ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਗੁਜਰਾਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸਫਲਤਾ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਬਿਆਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।  ਏਅਰਬੀਐੱਨਬੀ ਨੇ ਸੇਵਾ ਦੇ ਨਾਲ ਸਾਝੇਦਾਰੀ ਹੈ ।  ਹੁਣੇ ਤੱਕ 15 ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ 4500 ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੇ 40 ਸੇਵਾ ਹੋਮ ਸਟੇ ਦੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦਾ ਆਨੰਦ ਲਿਆ।  ਇਹ ਸਾਝੇਦਾਰੀ ਸੈਰ-ਸਪਾਟੇ ਨੂੰ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਵਿਰਾਸਤ ਦਾ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕ ਅਨੁਭਵ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ ।  ਇਸ ਨਾਲ ਹੀ ਹਾਸ਼ੀਏ ‘ਤੇ  ਰਹਿ ਰਹੇ ਵਰਗਾਂ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮਹਿਲਾ ਉੱਧਮੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਆਮਦਨ ਸਿਰਜਣ  ਦੇ ਮੌਕੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ ।

ਇਸ ਵੈਬਿਨਾਰ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੀ ਵਿਨੀਤਾ ਦੀਕਸ਼ਿਤ ,  ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਜਨ ਨੀਤੀ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੀ ਤੇਜਸ ਭਾਈ ਰਾਵਲ,ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸੇਵਾ,  ਨੇ ਦੋਨਾਂ ਸੰਗਠਨਾਂ  ਦੇ ਵਿੱਚ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ , ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਦੀ ਵਿਕਾਸ ਯਾਤਰਾ ਅਤੇ ਅਨੇਕ ਪਹਿਲੂਆਂ ‘ਤੇ  ਚਾਨਣਾ ਪਾਇਆ।  ਸੇਵਾ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਅਧਿਕ ਬੁਜ਼ਰਗ ਮੈਂਬਰ  ਦੋ ਔਰਤਾਂ ਗੌਰੀਬੇਨ ਅਤੇ ਮੀਤਾਬੇਨ ਹਨ,  ਜੋ ਸਫਲ ਉੱਦਮੀ ਵੀ ਸਾਬਤ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।  ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਹੋਮਸਟੇ ਵਿੱਚ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਠਹਿਰਾ ਕੇ ਨਾ ਕੇਵਲ ਆਰਥਿਕ ਰੂਪ ਤੋਂ ਮਜਬੂਤ ਹੋਏ ਹਨ ,  ਸਗੋਂ ਤਕਨੀਕੀ ਅਤੇ ਗਿਆਨ  ਦੇ ਪੱਧਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ  ਲਾਭ ਹੋਇਆ ਹੈ ।  ਇਹ ਇਕ ਮਾਣ ਵਾਲਾ ਪਲ ਸੀ ,  ਜਦੋਂ ਗੌਰੀਬੇਨ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਹੋਮਸਟੇ  ਦੇ ਮਾਧਿਅਮ ਰਾਹੀਂ ਕਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਨਾ ਕੇਵਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਆਮਦਨੀ ਵਧਾਈ ,  ਸਗੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ  ਦੇ  ਪਤੀ ਅਤੇ ਘਰ  ਦੇ ਅਨੇਕ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਨੇਕ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਰੋਜਗਾਰ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ।  ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹੋਮਸਟੇ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਤਾਂ ਉਹ ਪਲ ਦਿਲ ਨੂੰ ਛੂ ਲੈਣ ਵਾਲਾ ਸੀ।

ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਮੰਤਰਾਲੇ  ਦੀ ਵਧੀਕ ਮਹਾਨਿਦੇਸ਼ਕ ਰੂਪਿੰਦਰ ਬਰਾਰ  ਨੇ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਪਹਿਲ ਵੋਕਲ ਫਾਰ ਲੋਕਲ ‘ਤੇ  ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਦੀਆਂ ਦੋਨਾਂ ਮੈਂਬਰਾਂ ਗੌਰੀਬੇਨ ਅਤੇ ਮੀਤਾਬੇਨ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਸੁਣਨ  ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਗੱਲ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਜਿੱਥੇ ਚਾਹ,  ਉੱਥੇ ਰਾਹ ਹੁੰਦੀ ਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਰਸਤੇ  ਵਿੱਚ ਚਾਹੇ ਕਿੰਨੀਆਂ ਵੀ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਆਏ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਠਾਣ ਲਵੇ ,  ਤਾਂ ਉਹ ਆਪਣਾ ਰਾਸਤਾ ਬਣਾ ਹੀ ਲੈਂਦਾ ਹੈ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਧੋਰਡੋ  ਦੇ ਨਿਵਾਸੀਆਂ  ਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਨੁਭਵਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ ,  ਜਦੋਂ 2001 ਵਿੱਚ ਗੁਜਰਾਤ  ਦੇ ਭੁਜ ਵਿੱਚ ਭੂਚਾਲ ਤੋਂ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ   ( ਤਤਕਾਲੀਨ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ )  ਨੇ ਇੱਕ ਟੈਂਟ ਸਿਟੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ ।  ਕੇਵਡੀਆ ਵਿੱਚ ਸਟੈਚਿਊ ਆਵ੍ ਯੂਨਿਟੀ  ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ  ਦੇ ਪਿੰਡ ਦੀਆਂ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਨੇ ਸਵੈ ਰੋਜਗਾਰ ਸਮੂਹਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਉਹ ਕੈਫੇਟੇਰੀਆ ਚਲਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਯਾਤਰੀ ਦੇ ਗਾਇਡ ਬਣਨ  ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਅਨੇਕ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਵੀ ਨਿਭਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।  ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਬਰਾਰ ਨੇ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ  ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ  ਦੇ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ  ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਉਂਦੇ  ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਅਹਿਮ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ।

ਦੇਖੋ ਆਪਣਾ ਦੇਸ਼ ਵੈਬਿਨਾਰ ਸੀਰੀਜ ਨੂੰ ਇਲੈਕਟ੍ਰੌਨਿਕਸ  ਅਤੇ ਸੂਚਨਾ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਮੰਤਰਾਲੇ  ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਈ - ਗਵਰਨੇਂਸ ਵਿਭਾਗ  ਦੇ ਤਕਨੀਕੀ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ।  ਇਸ ਵੈਬਿਨਾਰ  ਦੇ ਪੱਧਰ

 https://www.youtube.com/channel/UCbzIbBmMvtvH7d6Zo_ZEHDA/featured

 ‘ਤੇ  ਉਪਲੱਬਧ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ /  ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਮੰਤਰਾਲਾ,  ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ  ਦੇ ਸਾਰੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡਿਆ ਹੈਂਡਲਸ ‘ਤੇ  ਵੀ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ।

ਅਗਲੇ ਵੈਬਿਨਾਰ ਦਾ ਆਯੋਜਨ 13 ਮਾਰਚ,  2021 ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ 11 ਵਜੇ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਪੂਰਵ ਉੱਤਰ ਭਾਰਤ  ਦੇ ਪਕਵਾਨਾ  ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ।

*******

ਐੱਨਬੀ/ਓਏ