నమస్కారం!

నీతి ఆయోగ్ పాలకమండలికి మీ అందరినీ ఆహ్వానిస్తున్నాను. దేశ ప్రగతికి ప్రధాన కారణం కేంద్ర, రాష్ట్రప్రభుత్వాలు కలిసి పనిచేసి ఒక నిర్దిష్ట దిశలో ముందుకు సాగడమే. సహకార సమాఖ్యవాదాన్ని మరింత అర్ధవంతంగా చేయాలి మరియు పోటీ సహకార సమాఖ్యను రాష్ట్ర మరియు జిల్లా స్థాయికి తీసుకురావడానికి ప్రయత్నించాలి, తద్వారా అభివృద్ధి కొరకు పోటీ కొనసాగుతుంది మరియు అభివృద్ధి అనేది ప్రధాన అజెండాగా ఉంటుంది. దేశాన్ని ఒక కొత్త ఎత్తుకి తీసుకెళ్లడానికి పోటీని ఎలా పెంచుకోవాలనే దానిపై మనం గతంలో అనేకసార్లు మేధోమథనం చేశాం మరియు ఈ శిఖరాగ్ర సమావేశంలో ఇది పునరుద్ఘాటించబడుతుంది. కరోనా కాలంలో రాష్ట్ర, కేంద్ర ప్రభుత్వాలు కలిసి పనిచేసిన సమయంలో యావత్ దేశం విజయం సాధించి, ప్రపంచంలో భారతదేశం పట్ల సానుకూల మైన ఇమేజ్ ను ఎలా సృష్టించాలో చూశాం.

మిత్రులారా,

ఇప్పుడు దేశానికి స్వాతంత్య్రం వచ్చి 75 ఏళ్లు పూర్తి కావస్తున్న తరుణంలో ఈ పాలక మండలి సమావేశం మరింత ప్రాధాన్యతను సంతరించుకుంది. 75 సంవత్సరాల స్వాతంత్య్రం కోసం ఆయా రాష్ట్రాల్లో ని సమాజంలోని ప్రజలందరిని కలుపుతూ జిల్లా స్థాయిలో కమిటీలు ఏర్పాటు చేయాలని రాష్ట్రాలను కోరుతున్నాను.  ఈ సమావేశంలో చర్చించాల్సిన అంశాల ప్రస్తావన కొంత కాలం క్రితం జరిగింది.  దేశం అగ్రప్రాధాన్యతలను పరిగణనలోకి తీసుకొని ఈ అజెండా పాయింట్లు ఎంచుకోబడ్డాయి. ఈ ఎజెండా పాయింట్లపై రాష్ట్రాల నుంచి సూచనలు కోరడానికి ముందు తగిన సన్నద్ధతను అందించేందుకు కొత్త కసరత్తు జరిగింది.  ఈ సారి నీతి ఆయోగ్, రాష్ట్రాల ప్రధాన అధికారులందరి మధ్య ఆరోగ్యకరమైన వర్క్ షాప్ జరిగింది. ఆ వర్క్ షాప్ లో ఈ అంశాలన్నింటినీ ఈ రోజు సమావేశంలో చేర్చడానికి ప్రయత్నించాం. అందువల్ల, రాష్ట్రాల అవసరాలను దృష్టిలో పెట్టుకొని రూపొందించినట్లుగా అజెండాలో చాలా మెరుగుదల ఉంది.  ఈ సారి పాలక మండలి అజెండా పాయింట్లు చాలా నిర్దిష్టంగా ఉన్నాయి. ఈ ప్రక్రియ మా చర్చను మరింత అర్ధవంతం గా చేస్తుంది.

మిత్రులారా,

గత కొన్ని సంవత్సరాలుగా, మన దేశంలోని పేదప్రజలకు స్వయం సాధికారత కల్పించే దిశగా బ్యాంకు ఖాతాలు ప్రారంభించడం, వ్యాక్సినేషన్ ప్రక్రియను పెంచడం, ఆరోగ్య సదుపాయాలను పెంచడం, ఉచిత విద్యుత్ కనెక్షన్లు, ఉచిత గ్యాస్ కనెక్షన్ల తో పాటు ఉచిత టాయిలెట్ నిర్మాణ పథకాలు వారి జీవితాల్లో, ముఖ్యంగా పేదల జీవితాల్లో అనూహ్యమైన మార్పును కనపరచడాన్ని మనం చూశాం.  దేశంలోని ప్రతి పేదవారికి పక్కా రూఫ్ లు అందించాలనే ప్రచారం కూడా వేగంగా సాగుతోంది. కొన్ని రాష్ట్రాలు బాగా పనిచేస్తున్నాయి, అయితే కొన్ని రాష్ట్రాలు కూడా వేగాన్ని పెంచాల్సిన అవసరం ఉంది. 2014 నుంచి గ్రామాలు, పట్టణాల్లో 2.40 కోట్ల ఇళ్ల నిర్మాణం పూర్తి చేశారు. దేశంలోని ఆరు నగరాల్లో ఆధునిక టెక్నాలజీతో ఇళ్లు నిర్మించాలనే ప్రచారం జరుగుతున్న విషయం మీకు తెలుసు. నెల రోజుల్లోగా దేశంలోని ఆరు నగరాల్లో కొత్త నమూనాలను రూపొందించి, వేగవంతమైన, మంచి నాణ్యత కలిగిన ఇళ్లను నిర్మించనుంది. అది కూడా ఈ ప్రయత్నంలో ప్రతి రాష్ట్రానికి ఉపయోగపడనుంది. అదేవిధంగా నీటి కొరత, నీటి ద్వారా సంక్రమించే వ్యాధులు ప్రజల అభివృద్ధికి ఆటంకం కలగకుండా, పోషకాహార లోపసమస్యలను దరిచేరకుండా చూసేందుకు మిషన్ మోడ్ లో పనిచేస్తున్నాం.  జల్ జీవన్ మిషన్ ప్రారంభించిన ప్పటి నుంచి గత 18 నెలల్లో 3.5 కోట్ల గ్రామీణ కుటుంబాలు పైపుల ద్వారా నీటి సరఫరాతో అనుసంధానించబడ్డాయి.  భారత్ నెట్ పథకం గ్రామాల్లో ఇంటర్నెట్ కనెక్టివిటీ పరివర్తనకు ప్రధాన వనరుగా మారుతోంది. కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు ఇలాంటి పథకాలన్నింటిలో కలిసి పనిచేస్తే, పని వేగం కూడా పెరుగుతుంది, చివరి వ్యక్తికి కూడా వాటి ప్రయోజనాలు అందేలా చూస్తారు.

మిత్రులారా,

ఈ ఏడాది బడ్జెట్ కు సానుకూల స్పందన దేశవ్యాప్తంగా కొత్త ఆశలు, ఆకాంక్ష వాతావరణాన్ని సృష్టించి దేశ ప్రజల మనోభావాన్ని వ్యక్తం చేసింది.. దేశం వేగంగా అభివృద్ధి సాధించాలనుకుంటున్నది; దేశం ఇప్పుడు సమయం వృధా చేయదలుచుకోలేదు. దేశ యువత మనసు ని ఆకర్షించడం లో  ప్రధాన పాత్ర పోషి౦చడ౦ వల్ల మార్పువైపు కొత్త ఆసక్తి ఏర్పడి౦ది.  దేశంలో ప్రైవేటు రంగం ఈ అభివృద్ధి ప్రయాణంలో మరింత ఉత్సాహంతో ముందుకు ఎలా వస్తోందో కూడా మనం చూస్తున్నాం. ప్రభుత్వంగా, ఈ ఉత్సాహాన్ని, ప్రైవేట్ రంగ శక్తిని గౌరవించి, అది కూడా ఆత్మ నిర్భర్ భారత్ ప్రచారానికి అవకాశాలను కల్పించాల్సి ఉంది.  ప్రతి వ్యక్తి, ప్రతి సంస్థ మరియు ప్రతి సంస్థ తన పూర్తి సామర్థ్యాన్ని దాటి ముందుకు సాగడానికి అవకాశం ఉన్న నవ భారత దిశగా ఆత్మ నిర్భర్ భారత్ ఒక ముందడుగు.

మిత్రులారా,

తన స్వంత అవసరాల కే కాకుండా ప్రపంచానికి కూడా ఉత్పత్తి చేసే భారతదేశాన్ని అభివృద్ధి చేయడానికి ఈ ' ఆత్మ నిర్భర్ భారత్' కార్యక్రమం మార్గం. అందువల్ల, నేను ఎల్లప్పుడూ జీరో డిఫెక్ట్, జీరో ఎఫెక్ట్ ని పునరుద్ఘాటిస్తూ ఉంటాను. భారతదేశం వంటి యువ దేశం ఆకాంక్షలను దృష్టిలో పెట్టుకొని, మనం ఆధునిక మౌలిక సదుపాయాలను నిర్మించాలి, సృజనాత్మకతను ప్రోత్సహించాలి, సాంకేతికతను గరిష్టవినియోగం చేయాలి . విద్య మరియు నైపుణ్యాలకు మెరుగైన అవకాశాలను కల్పించాలి.

మిత్రులారా,

మన వ్యాపారాలు, ఎం.ఎస్.ఎం.ఈ లు,  స్టార్టప్ లను బలోపేతం చేయడం అవసరం. ప్రతీ రాష్ట్రానికి ఒక్కో బలమైన అంశాలు న్నాయి. ప్రతి రాష్ట్రంలో ప్రతి జిల్లాకు తనదైన లక్షణాలు, తనదైన ప్రత్యేకతలు ఉన్నాయి. మనం నిశితంగా పరిశీలిస్తే అనేక సంభావ్యతలున్నాయి. మార్కెటింగ్ మరియు ఎగుమతి కొరకు దేశంలోని వందలాది జిల్లాల ఉత్పత్తులను ప్రభుత్వం షార్ట్ లిస్ట్ చేసి ప్రమోట్ చేస్తోంది. ఇది రాష్ట్రాల మధ్య ఆరోగ్యకరమైన పోటీకి దారితీసింది, అయితే దీనిని ముందుకు తీసుకెళ్లాల్సిన అవసరం ఉంది. ఏ రాష్ట్రం అత్యధికంగా ఎగుమతి చేస్తుంది, అనేక రకాల ఉత్పత్తులను ఎగుమతి చేస్తుంది, గరిష్ట దేశాలకు ఎగుమతులు చేస్తుంది, ఖరీదైన ఉత్పత్తులను ఎగుమతి చేస్తుంది. అప్పుడు జిల్లాల మధ్య పోటీ ఉండాలి, ప్రతి జిల్లా, రాష్ట్రం ఎగుమతులను ఎలా ఉద్ఘాటించగలదో చూడాలి. ఈ ప్రయోగాన్ని మనం జిల్లా, బ్లాక్ స్థాయిలకు తీసుకువెళ్లవలసి ఉంటుంది. రాష్ట్రాల వనరులను మనం పూర్తిగా వినియోగించుకోవాలి. ప్రతి నెలా రాష్ట్రాల నుంచి వచ్చే ఎగుమతులను దృష్టిలో వుంచి, దాన్ని పెంచుకోవాలి.

విధాన ముసాయిదా, కేంద్ర, రాష్ట్రాల మధ్య మెరుగైన సమన్వయం కూడా చాలా ముఖ్యం. ఉదాహరణకు, మత్స్య పరిశ్రమ, తీర రాష్ట్రాల నీలి ఆర్థిక వ్యవస్థను ప్రోత్సహించడానికి, చేపలను ఎగుమతి చేయడానికి మనకు అపరిమిత అవకాశాలు ఉన్నాయి. మన కోస్తా రాష్ట్రాలకు ప్రత్యేక కార్యక్రమాలు ఉండాలి. ఇది ఆర్థిక వ్యవస్థతో పాటు మన జాలర్లకు కూడా ఊతం ఇస్తుంది. వివిధ రంగాలకు సంబంధించి కేంద్ర ప్రభుత్వం పిఎల్ఐ పథకాలను ప్రవేశపెట్టిందని మీరు తెలుసుకోవాలనుకుంటున్నాను. దేశంలో తయారీని పెంచేందుకు ఇదో గొప్ప అవకాశం.  రాష్ట్రాలు కూడా ఈ పథకాన్ని పూర్తిగా సద్వినియోగం చేసుకుని మరింత ఎక్కువ పెట్టుబడులను ఆకర్షించాలి. కార్పొరేట్ పన్ను రేట్ల తగ్గింపును రాష్ట్రాలు కూడా సద్వినియోగం చేసుకోవాలి. మీరు అటువంటి కంపెనీలను సంప్రదించాలి, తద్వారా మీ రాష్ట్రం ప్రపంచంలో అతి తక్కువ పన్ను రేట్లలో ఒకదానిని ఉపయోగించగలదు.

మిత్రులారా,

ఈ ఏడాది బడ్జెట్ లో మౌలిక సదుపాయాల కోసం కేటాయించిన నిధుల గురించి ఎక్కువగా చర్చిస్తున్నారు. మౌలిక సదుపాయాల పై వ్యయం అనేక స్థాయిల్లో దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థను ముందుకు తీసుకెళ్తూ, ఉపాధి అవకాశాలను సృష్టిస్తుంది. ఇది బహుళ ప్రభావాన్ని కలిగి ఉంటుంది. జాతీయ మౌలిక సదుపాయాల పైప్ లైన్ లో రాష్ట్రాల వాటా 40 శాతం, అందువల్ల రాష్ట్రాలు, కేంద్రం సంయుక్తంగా తమ బడ్జెట్ లను సమ్మిళితం చేయడం, ప్రణాళికలు రూపొందించడం, ప్రాధాన్యతలను ఏర్పరచడం అత్యవసరం. ఇప్పుడు, భారత ప్రభుత్వం తన బడ్జెట్ ను నెల రోజుల ముందే ప్రారంభించింది. రాష్ట్ర బడ్జెట్ కు, కేంద్ర బడ్జెట్ కు మధ్య మూడు నాలుగు వారాల పాటు తేడా ఉంటుంది. కేంద్రం బడ్జెట్ నేపథ్యంలో రాష్ట్రాల బడ్జెట్ ను ఏర్పాటు చేస్తే, ఆ తర్వాత కలిసి ఒకే దిశలో అడుగులు వేయవచ్చు. ఈ దిశగా రాష్ట్రాల బడ్జెట్ ను చర్చించాలని నేను కోరుకుంటున్నాను. బడ్జెట్ ఇంకా రాని రాష్ట్రాలు ఈ పనిని ప్రాధాన్యతా క్రమంలో చేయవచ్చు. కేంద్ర బడ్జెట్ తో పాటు రాష్ట్ర బడ్జెట్ కూడా అభివృద్ధి వేగవంతం చేయడంలో, రాష్ట్రాలను స్వయం సమృద్ధి దిశగా తీర్చిదిద్దడంలో అంతే ముఖ్యం.

మిత్రులారా,

15వ ఆర్థిక సంఘం లో స్థానిక సంస్థల ఆర్థిక వనరులలో పెద్ద పెరుగుదల జరగబోతోంది. స్థానిక స్థాయిలో పాలన మెరుగుదల ప్రజల జీవన నాణ్యతకు, వారి ఆత్మవిశ్వాసానికి పునాది. ఈ సంస్కరణల్లో టెక్నాలజీతోపాటు ప్రజల భాగస్వామ్యం కూడా చాలా అవసరం. ఈ సమ్మిళిత, ఫలితాలకు పంచాయతీరాజ్ వ్యవస్థ, పౌర సంఘాల ప్రతినిధులు బాధ్యత వహించే సమయం ఆసన్నమైనదని నేను భావిస్తున్నాను. స్థానిక స్థాయిలో మార్పులు చేర్పులు చేయడానికి జిల్లాలు, రాష్ట్రాలు, కేంద్రం కలిసి పనిచేస్తే ఫలితాలు సానుకూలంగా ఉన్నాయని, మన ముందు ఉన్న జిల్లాల ఉదాహరణ మన దగ్గర ఉందని అన్నారు. జిల్లాల పై చేసిన ప్రయోగాలు సత్ఫలితాలను చూపిస్తున్నాయి. కానీ కరోనా కారణంగా ఈ మధ్య కాలంలో అవసరమైన వేగం లేదు. కానీ, మనం మరోసారి ఆ విషయాన్ని తీవ్రతరం చేయవచ్చు.

మిత్రులారా,

గత కొన్ని సంవత్సరాలుగా వ్యవసాయం నుంచి పశుసంవర్థక, మత్స్య పరిశ్రమ వరకు సంపూర్ణ విధానాన్ని అవలంబిస్తున్నారు. ఫలితంగా కరోనా కాలంలో కూడా దేశంలో వ్యవసాయ ఎగుమతులు గణనీయంగా పెరిగాయి. కానీ మన సామర్థ్యం దానికంటే ఎన్నో రెట్లు ఎక్కువ. మన ఉత్పత్తుల యొక్క వృధాను కనిష్టం చేయడం కొరకు స్టోరేజీ మరియు ప్రాసెసింగ్ కూడా అవసరం అవుతుంది మరియు పెట్టుబడి కొరకు మనం ఎంత సంభావ్యతను తట్టాల్సి ఉంటుంది. భారతదేశం దక్షిణ తూర్పు ఆసియాకు ముడి చేపలను ఎగుమతి చేస్తుంది. నేను ప్రారంభంలో ఏమి చెప్పారు చేప అక్కడ ప్రాసెస్ మరియు భారీ లాభాలతో ప్రాసెస్ ఉత్పత్తులు గా విక్రయించబడుతుంది. ప్రాసెస్ చేయబడ్డ చేపల ఉత్పత్తులను మనం పెద్ద ఎత్తున ఎగుమతి చేయలేమా? మన కోస్తా రాష్ట్రాలు కూడా ఈ మొత్తం ప్రపంచ మార్కెట్ పై తమ స్వంత ప్రభావాన్ని సృష్టించలేమా? ఇలాంటి పరిస్థితి ఎన్నో రంగాలతో, ఉత్పత్తులతో కూడుకొని ఉంది. మన రైతులకు అవసరమైన ఆర్థిక వనరులు, మెరుగైన మౌలిక సదుపాయాలు, ఆధునిక సాంకేతిక పరిజ్ఞానం లభించేలా చూడటానికి సంస్కరణలు చాలా ముఖ్యం.

మిత్రులారా,

నియంత్రణ, ప్రభుత్వ జోక్యాన్ని తగ్గించే విధంగా ఇటీవల పలు సంస్కరణలు ప్రవేశపెట్టారు. ఇప్పుడు సాధారణ ప్రజలకు వర్తించే వేలాది కాంప్లయన్స్ ఆవశ్యకతలు ఉన్నాయని నేను గమనించాను, వీటిని తొలగించవచ్చు. ఉదాహరణకు, మేము ఇటీవల 1500 పురాతన చట్టాలను రద్దు చేశాం. దీనికి సంబంధించి ఒక చిన్న టీమ్ ని ఏర్పాటు చేయాలని నేను రాష్ట్రాలను కోరుతున్నాను.మన వద్ద టెక్నాలజీ ఉంది. ప్రజలు పదేపదే అవే విషయాలను చెప్పవలసిన అవసరం లేదు. ఈ కాంప్లయన్స్ భారాన్ని ప్రజలమీద పడకుండా చర్యలు తీసుకుందాం . రాష్ట్రాలు ముందుకు రావాలి. భారత ప్రభుత్వానికి, మన క్యాబినెట్ కార్యదర్శికి కూడా చెప్పాను. కాంప్లయన్స్ ఆవశ్యకతలను కనిష్టంగా తగ్గించాలి. ఇది కూడా సులభంగా జీవించడానికి చాలా ముఖ్యం.

అలాగే మన యువతకు అవకాశం ఇవ్వాలి, తద్వారా వారు తమ సామర్థ్యాన్ని నిర్మొహమాటంగా ప్రదర్శించగలుగుతారు. కొన్ని నెలల క్రితం కొన్ని ముఖ్యమైన నిర్ణయాలు తీసుకున్నట్లు మీరు చూడవచ్చు. విస్తృతంగా చర్చించకపోయినా దాని పర్యవసానాలు చాలా ఎక్కువగా ఉంటాయి. ఓ.ఎస్.పి నిబంధనలు సంస్కరించబడ్డాయి. ఇది యువతకు ఎక్కడనుంచి అయినా పనిచేసే వెసులుబాటు కల్పించింది. దీని వల్ల మన సాంకేతిక రంగం ఎంతో లాభపడింది.

ఇటీవల నేను ఐటీ రంగానికి సంబంధించిన కొంతమంది వ్యక్తులతో మాట్లాడుతున్నాను. తమ ఉద్యోగుల్లో 95 శాతం మంది ఇప్పుడు ఇంటి నుంచే పనిచేస్తున్నారని, వారి పని బాగా సాగుతున్నదని పలువురు చెప్పారు. ఇప్పుడు మీరు చూడండి ఇది ఎంత పెద్ద మార్పు. మనం ఈ విషయాలను నొక్కి చెప్పవలసి ఉంటుంది. ప్రస్తుతం ఉన్న ఆంక్షలన్నింటినీ మనం రద్దు చేయాలి.  సంస్కరణల ద్వారా ఇటీవల చాలా రద్దు చేశాం. కొన్ని రోజుల క్రితం మనం ఒక ముఖ్యమైన నిర్ణయం తీసుకున్నవిషయాన్ని మీరు చూసి ఉంటారు. జియోస్పేరియల్ డేటాకు సంబంధించిన నిబంధనలు కూడా సరళీకరించబడ్డాయి.  10 సంవత్సరాల క్రితం మేము ఈ పని చేసి ఉంటే, బహుశా గూగుల్ వంటి అనువర్తనాలు భారతదేశంలో అభివృద్ధి చేయబడి ఉండవచ్చు,  బయట కాదు. ఇలాంటి యాప్స్ వెనుక మన ప్రజల ప్రతిభ ఉంది కానీ, ఉత్పత్తి మనది కాదు. ఈ నిర్ణయం మా స్టార్టప్ లు,  సాంకేతిక రంగానికి  ఎంతగానో దోహదపడింది. ఈ నిర్ణయం దేశంలోని సామాన్య ప్రజల జీవనాన్ని మెరుగుపరచడానికి దోహదపడుతుందని నేను భావిస్తున్నాను.

మరియు, స్నేహితులారా, నేను రెండు విషయాలను మీ నుండి కోరతాను. నేడు, మనకు ప్రపంచంలో ఒక అవకాశం వచ్చింది. ఆ అవకాశాన్ని సమీకరించడానికి, మనం సులభతర వ్యాపారం చేయడం పై దృష్టి సారించాలి, భారతీయ పౌరులు సులభంగా జీవించేలా మన ప్రయత్నాలు ఉండాలి. ప్రపంచవ్యాప్తంగా అవకాశాలను పొందడానికి మరియు భారతదేశాన్ని మంచి స్థాయిలో నిలిచి ఉంచడానికి వ్యాపారం చేయడం అనేది ఎంతో ముఖ్యం, దీని కొరకు మనం మన చట్టాలు మరియు సిస్టమ్ లను మెరుగుపరచాల్సి ఉంటుంది. దేశ పౌరుల ఆకాంక్షలను నెరవేర్చడానికి, వారి జీవితాలను సరళతరం చేయడానికి మనం తేలికగా జీవించాలని నొక్కి చెప్పాల్సిన అవసరం ఉంది.

మిత్రులారా,

మీ అనుభవాలు మరియు సూచనలు వినడం కొరకు నేను ఇప్పుడు ఎదురు చూస్తున్నాను. ఇవాళ, మనం రోజు కొరకు కూర్చోబోతున్నాం. మేం చిన్న విరామం తీసుకుంటాం, అయితే అన్ని టాపిక్ ల గురించి మేం మాట్లాడతాం. ఈసారి కూడా మీ అందరి నుంచి నిర్మాణాత్మక, సానుకూల ప్రతిపాదనలు వింటాననీ, దేశాన్ని ముందుకు తీసుకెళ్లడానికి ఇది ఎంతగానో ఉపయోగపడుతుందని నేను నమ్ముతున్నాను. ప్రపంచంలో భారతదేశం కోసం సృష్టించిన ఈ అవకాశాన్ని మనం వదలం. ఈ ఆకాంక్షతో, ఈ ముఖ్యమైన శిఖరాగ్ర సమావేశంలో మిమ్మల్ని నేను మరోసారి ఆహ్వానిస్తున్నాను. మీ సూచనల కోసం ఎదురు చూస్తున్నా. 

కృతజ్ఞతలు.

డిస్ క్లెయిమర్: ఇది ప్రధాన మంత్రి ప్రసంగానికి సుమారు అనువాదం. అసలు ప్రసంగం హిందీలో జరిగింది.