"ಅಪಾಯದಲ್ಲಿರುವ ಜೀವವನ್ನು ಉಳಿಸುವುದೇ ಧರ್ಮದ ಮೂಲ ಉದ್ದೇಶ",  ಎನ್ನುವ ಮಾತನ್ನು ಮಹಾಭಾರತದಿಂದ ಆರ್ಥಿಕ ಸಮೀಕ್ಷೆಯು  (ಎಕನಾಮಿಕ್‌ ಸರ್ವೇ) ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿ ಕೋವಿಡ್‌ -19ರ ದೆಸೆಯಿಂದಾಗಿ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಜೀವನೋಪಾಯದ ನಡುವಿನ ವ್ಯಾಪಾರ-ವಹಿವಾಟುಗಳು ಏರುಪೇರಾಗಿರುವ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ನೀತಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ವಿವರಿಸಿದೆ.  ಕೇಂದ್ರ ಹಣಕಾಸು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವರಾದ ಶ್ರೀಮತಿ ನಿರ್ಮಲಾ ಸೀತಾರಾಮನ್ ಅವರು ಇಂದು ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಮಂಡಿಸಿದ ಸಮೀಕ್ಷೆ 2020 ರಲ್ಲಿ ಕೋವಿಡ್-19 ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗವು ಶತಮಾನಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ಬರುವ ಜಾಗತಿಕ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಇದರಲ್ಲಿ ಶೇಕಡ 90ರಷ್ಟು ದೇಶಗಳು ತಲಾವಾರು ಜಿಡಿಪಿಯಲ್ಲಿ ಕುಸಿತವನ್ನುಹೊಂದುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ ಮತ್ತು ಭಾರತವು  ತನ್ನ ಇಚ್ಛಾಶಕ್ತಿಯಿಂದ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಲಾಭಕ್ಕಾಗಿ ಅಲ್ಪಾವಧಿಯ ಕಷ್ಟವನ್ನು ಭರಿಸಲು ಜೀವ ಮತ್ತು ಜೀವನೋಪಾಯವನ್ನು ಉಳಿಸುವತ್ತ ಗಮನ ಹರಿಸಿದೆ.

 ಸಂಶೋಧನಾ-ಚಾಲಿತ ನೀತಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ

ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗದ ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿರುವ  ಪ್ರಕರಣಗಳ ಮಾರಣಾಂತಿಕ ದರ (ಸಿಎಫ್ಆರ್) ಮತ್ತು ಆರ್ 0 (ರೀಪ್ರೊಡಕ್ಷನ್‌ ಸಂಖ್ಯೆ) ಸೂಚಕಗಳ ಬಗೆಗಿನ ದೊಡ್ಡ ಅನಿಶ್ಚಿತತೆಯನ್ನು ಸಮೀಕ್ಷೆಯು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ಅನೇಕ ಪ್ರಕರಣಗಳು ಲಕ್ಷಣರಹಿತವಾಗಿವೆ.  ಈ ಅನಿಶ್ಚಿತತೆಯ ಮಧ್ಯೆ, ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಸೂಕ್ತವಾದ ನೀತಿಯನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಅಪಾರ ನಷ್ಟವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ನೀತಿಗಳನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಸಮೀಕ್ಷೆ ಹೇಳುತ್ತದೆ.

ವೈರಸ್ ವೇಗವಾಗಿ ಹರಡಲು ದಟ್ಟವಾದ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಹೆಚ್ಚು ತುತ್ತಾಗುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗದ ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಇದರ  ಪರಿಣಾಮವು ಪ್ರಬಲವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಸಮೀಕ್ಷೆಯು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.  130 ಕೋಟಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಜನರಿರುವ ಭಾರತದಂತಹ ಜನನಿಬಿಡ ದೇಶಕ್ಕೆ ಹರಡುವುದನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟುವ ಆರಂಭಿಕ ಕ್ರಮಗಳ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದಾಗಿ ಇದು ಮಹತ್ವದ ನೀತಿ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಭಾರತ ಕೈಕೊಂಡ ಕ್ರಮಗಳು ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಸಂಶೋಧನೆಗಳ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಅದರಲ್ಲೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸ್ಪ್ಯಾನಿಷ್  ಫ್ಲೂಗೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟವು ಸಹ ಗಮನ ಸೆಳೆಯಿತು. ಇದು ಆರಂಭಿಕ, ತೀವ್ರವಾದ ಲಾಕ್‌ಡೌನ್, ಜೀವಗಳನ್ನು ಉಳಿಸಲು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಅನುಕೂಲವಾಗುವ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರವನ್ನು ಒದಗಿಸಿತು ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಚೇತರಿಕೆಯ ಮೂಲಕ ಜೀವನೋಪಾಯವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯದಿಂದ ದೀರ್ಘಕಾಲದಿಂದ ಕಾಪಾಡುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸಿತು.  ರೋಗಾಣುಗಳ ಹರಡುವಿಕೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಉತ್ತಮ ನೈರ್ಮಲ್ಯ ಅಭ್ಯಾಸಗಳಂತಹ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವ ಮತ್ತು ಜನರ ಸಂಪರ್ಕದ  ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಜನರನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸುವ ಮೂಲಕ ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗ ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಈ ತಂತ್ರವನ್ನು ರೂಪಿಸಲಾಗಿದೆ.

  ಭಾರತದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ: ಅಲ್ಪಾವಧಿಯ ಕಷ್ಟ, ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಲಾಭ

ಸ್ಪ್ಯಾನಿಷ್ ಫ್ಲೂನ ಉದಾಹರಣೆಯನ್ನು ಆರ್ಥಿಕ ಸಮೀಕ್ಷೆಯು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿ.  ಸರಿಯಾದ ಸಮಯದ ನಿರ್ಧಾರಗಳು - ಆರಂಭಿಕ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಕವಾದ ಲಾಕ್‌ಡೌನ್‌ಗಳು ಗರಿಷ್ಠ ಮಟ್ಟದ  ಮರಣದ ಪ್ರಮಾಣ ತಲುಪಲು ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿಳಂಬಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತವೆ, ಕಡಿಮೆ ಮರಣ ಪ್ರಮಾಣ ಮತ್ತು ಒಟ್ಟಾರೆ ಕಡಿಮೆ ಮರಣದ ಹೊರೆ ಎಂದು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಿತು.  ಆದ್ದರಿಂದ ನೀತಿ ನಿರೂಪಕರು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಗಂಭೀರ ರೂಪದ ಫಲಿತಾಂಶಕ್ಕಾಗಿ ಹೆಡ್ಜಿಂಗ್ ವಿಧಾನವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯ ಮೂಲಕ ಅದರ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಹಂತ ಹಂತವಾಗಿ ನವೀಕರಿಸಿದರು.

ಸಕ್ರಿಯ ಕಣ್ಗಾವಲು, ಪರೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುವುದು, ಸಂಪರ್ಕ ಪತ್ತೆಹಚ್ಚುವಿಕೆ, ಕ್ಟಾರಂಟೈನ್ ಮತ್ತು ಪ್ರಕರಣಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ಸಾಮಾಜಿಕ‌ ದೈಹಿಕ ಅಂತರ ಮತ್ತು ಮುಖಗವಸುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸಲು ಅಗತ್ಯವಾದ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಮತ್ತು ಪ್ಯಾರಾ-ವೈದ್ಯಕೀಯ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು 40 ದಿನಗಳ ಲಾಕ್‌ಡೌನ್ ಅವಧಿಯನ್ನು ಬಳಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸಮೀಕ್ಷೆಯು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದೆ.

 ಆರಂಭಿಕ ಲಾಕ್‌ಡೌನ್‌ನ ಸಾಧನೆ

‌ಅಮೇರಿಕದ ಪ್ರಕರಣಗಳು ಅಂದಾಜು ಮಾಡಿದ ಪ್ರಕರಣಗಳಿಗಿಂತ 62.5 ಲಕ್ಷ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಕರಣಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ದೇಶಾದ್ಯಂತದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯು ಕೋವಿಡ್-19ರ ಹರಡುವಿಕೆ ಮತ್ತು 37.1 ಲಕ್ಷ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಕರಣಗಳೊಂದಿಗೆ ವಿಪತ್ತನ್ನು  ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸಮೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.   ಅದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ 1 ಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜನರನ್ನು ಉಳಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಿದೆ.

ಅಂತರರಾಜ್ಯ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ, ಗುಜರಾತ್ ಮತ್ತು ಬಿಹಾರ ರಾಜ್ಯಗಳು ಸೋಂಕು ಹರಡುವುದನ್ನು ಅತ್ಯುತ್ತಮವಾಗಿ ನಿರ್ಬಂಧಿಸಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದೆ;  ಕೇರಳ, ತೆಲಂಗಾಣ ಮತ್ತು ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ ಹೆಚ್ಚು ಜನರನ್ನು ಉಳಿಸಿವೆ;  ಸೋಂಕು ಹರಡುವಿಕೆಯನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸುವಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಜೀವ ಉಳಿಸುವಲ್ಲಿ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರವು ಹೆಚ್ಚು ಸಾಧನೆ ಮಾಡಿಲ್ಲ ಎಂದು ವಿಶ‍್ಲೇಷಣೆಯಲ್ಲಿದೆ.

ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ರಾಜ್ಯಗಳಾದ್ಯಂತ, ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗದ ಹರಡುವಿಕೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವಲ್ಲಿ ಆರಂಭಿಕ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಕಠಿಣವಾದ ಲಾಕ್‌ಡೌನ್‌ಗಳು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿವೆ ಎಂದು ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.

 ಆರೋಗ್ಯ ಸೂಚ್ಯಂಕದ ವಕ್ರರೇಖೆಯನ್ನು ನೇರಗೊಳಿಸುವುದು.

ಆರೋಗ್ಯ ಸೂಚ್ಯಂಕದ ವಕ್ರರೇಖೆಯು ನೇರಗೊಂಡಿರುವುದು   ಮತ್ತು ಜೀವಗಳ   ರಕ್ಷಣೆಯ ಶ್ರೇಯವನ್ನು ಸರ್ಕಾರವು ವಿಧಿಸಿದ ಆರಂಭಿಕ ಲಾಕ್‌ಡೌನ್‌ಗೆ ಸಮೀಕ್ಷೆಯು ಸಲ್ಲಿಸಿತು. ಹೆಚ್ಚಿನ ದೇಶಗಳು 50 ದಿನಗಳಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ಗರಿಷ್ಠ ಮಟ್ಟವನ್ನು ತಲುಪಿದರೆ, ಭಾರತವು ಸುಮಾರು 175 ದಿನಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತು. ದಶಲಕ್ಷ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ತಲುಪಲು ಭಾರತ 168 ದಿನಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ಸಮೀಕ್ಷೆ ಹೇಳುತ್ತದೆ.

ಸಮಯೋಚಿತ ಲಾಕ್‌ಡೌನ್‌ನಿಂದಾಗಿ ವಿ-ಆಕಾರದ ಚೇತರಿಕೆ

ಲಾಕ್‌ಡೌನ್  ಮೊದಲ ತ್ರೈವಾರ್ಷಿಕದಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು ದೇಶಿಯ ಉತ್ಪಾದನೆ (ಜಿಡಿಪಿ)ಯಲ್ಲಿ ಶೇಕಡಾ 23.9 ರಷ್ಟು ಕುಸಿತಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು, ಚೇತರಿಕೆಯು  ಎರಡನೇ ತ್ರೈವಾರ್ಷಿಕದಲ್ಲಿ ಶೇಕಡಾ 7.5 ರಷ್ಟು ಕುಸಿತ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಮುಖ ಆರ್ಥಿಕ ಸೂಚಕಗಳಲ್ಲಿ ಪುನಶ್ಚೇತನಗೊಂಡಿತು. ಆರ್ಥಿಕ ಸಂಶೋಧನೆಯಿಂದ ಕಲಿಯುವುದಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಆರಂಭಿಕ ಕಠಿಣತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿನ ಆರ್ಥಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಸಹ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ವೇಗವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾದವು.

 ಆರ್ಥಿಕ ಪುನರುಜ್ಜೀವನಕ್ಕಾಗಿ ನೀತಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ

ಆರ್ಥಿಕ ನೀತಿ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ, ಹಿಂದಿನ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟುಗಳಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿ, ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕವು ಬೇಡಿಕೆ ಮತ್ತು ಪೂರೈಕೆ ಎರಡರ ಮೇಲೂ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಭಾರತವು ಗುರುತಿಸಿದೆ. ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಬಂಧಿತ ನಿರ್ಬಂಧಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿದ ನಂತರ ಖರ್ಚು ಮುಂದೂಡುವ ಸಮಯ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಬಂಡವಾಳ ವೆಚ್ಚ, ಅದು ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾದಾಗ ‘ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು’ ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರವನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದೆ.

ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗದ ಆರಂಭಿಕ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಸರಬರಾಜಿನ ರಚನಾತ್ಮಕ ಸುಧಾರಣೆಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಂಡ ಏಕೈಕ ದೇಶ ಭಾರತ ಎಂದು ಸಮೀಕ್ಷೆ ಹೇಳುತ್ತದೆ.  ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗದಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ‘ಪೂರೈಕೆ’ ಆಘಾತವು ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಉತ್ಪಾದಕ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಅಡ್ಡಿಪಡಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಭಾರತೀಯ ನೀತಿ ನಿರೂಪಕರು ಗುರುತಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಅದು ಯಾವುದೇ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯಿಲ್ಲದ ಸ್ಥೂಲ-ಆರ್ಥಿಕ ಅಸ್ಥಿರತೆಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುವುದರಿಂದ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ  ಹೆಚ್ಚುವ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಅದನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ.

ಅನ್ಲಾಕ್ ಹಂತದಲ್ಲಿ, ಮಾಪನಾಂಕ ನಿರ್ಣಯದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಬೇಡಿಕೆಯ  ಬೆಂಬಲದ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಘೋಷಿಸಲಾಗಿದೆ. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯದ  ಸುತ್ತ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿರುವ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಹೂಡಿಕೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ಈ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಚೇತರಿಕೆಗೆ ಮತ್ತಷ್ಟು ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ಕೃಷಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು, ಕಾರ್ಮಿಕ ಕಾನೂನುಗಳು, ಎಂಎಸ್‌ಎಂಇಗಳ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ, ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದನಾ ಸಂಬಂಧಿತ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಕಗಳನ್ನು 10 ಪ್ರಮುಖ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿಗೆ ದಕ್ಷತೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಸರ್ಕಾರವು ರಚನಾತ್ಮಕ ಸುಧಾರಣೆಗಳನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದೆ.

ಎರಡನೆಯ ಹಂತದ ಸೋಂಕನ್ನು ತಪ್ಪಿಸುವಾಗ ಆರ್ಥಿಕ ಪ್ರಗತಿಯು ಭಾರತವನ್ನು ಶತಮಾನಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ಬರುವ  ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗದ ಮಧ್ಯೆ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ನೀತಿ ನಿರೂಪಣೆಯಲ್ಲಿ ಸುಯಿ-ಜೆನೆರಿಸ್ ಪ್ರಕರಣವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

***