గౌరవ ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోడీ అధ్యక్షతన కేంద్ర మంత్రివర్గం ప్రధానమంత్రి మత్స్య సంపద యోజన (పి.ఎం.ఎం.ఎస్.వై) అమలుకు ఆమోదం తెలిపింది. భారతదేశంలో మత్స్య రంగం యొక్క సంఘటిత మరియు బాధ్యతాయుతమైన అభివృద్ధి ద్వారా రెండు భాగాల కింద నీలి విప్లవాన్ని తీసుకువచ్చేందుకు ఉద్దేశించిన పథకమిది. కేంద్ర రంగ పథకం (సి.ఎస్) మరియు కేంద్ర ప్రాయోజిత పథకం (సి.ఎస్.ఎస్) మొత్తం అంచనా పెట్టుబడి 20,050 కోట్ల రూపాయలు కాగా, అందులో కేంద్ర వాటా 9,407 కోట్ల రూపాయలు మరియు రాష్ట్రాల వాటా 4,880 కోట్ల రూపాయలు. లబ్ధిదారుల వాటా 5,763 కోట్ల రూపాయలు.

2020-21 ఆర్థిక సంవత్సరం నుంచి 2024-25 వరకూ 5 సంవత్సరాల కాలంలో ఈ పథకం అమలు అవుతుంది.

 (ఎ) కేంద్ర రంగ పథకం (సి.ఎస్) మరియు (బి) కేంద్ర ప్రాయోజిత పథకం (సి.ఎస్.ఎస్) అనే రెండు వేర్వేరు భాగాలతో పి.ఎం.ఎం.ఎస్‌.వై. కింద అంబ్రెల్లా పథకంగా అమలు చేయబడుతుంది. సెంట్రల్ స్పాన్సర్డ్ స్కీమ్ (సి.ఎస్.ఎస్) భాగం క్రింది మూడు విస్తృత విభాగాల కింద లబ్ధిదారుని ఆధారిత, లబ్ధిదారుని ఆధారిత ఉప-భాగాలు / కార్యకలాపాలుగా విభజించబడింది:

ఎ) ఉత్పత్తి మరియు ఉత్పాదకత పెంపు

బి) మౌలిక వసతులు మరియు మరియు పరిపక్వత తర్వాత నిర్వహణ

సి) ఫిషరీస్ మేనేజ్‌మెంట్ మరియు రెగ్యులేటరీ ఫ్రేమ్‌వర్క్

నిధుల సరళి: పి.ఎం.ఎం.ఎస్.వై. క్రింది నిధుల నమూనాతో అమలు చేయబడుతుంది:

కేంద్ర రంగ పథకం (సి.ఎస్):

ఎ) మొత్తం ప్రాజెక్ట్ / యూనిట్ ఖర్చును కేంద్ర ప్రభుత్వం భరిస్తుంది (అనగా 100% కేంద్ర నిధులు).

 బి) జాతీయ మత్స్య అభివృద్ధి బోర్డు (ఎన్‌.ఎఫ్‌.డి.బి)తో సహా కేంద్ర ప్రభుత్వ సంస్థల ద్వారా ప్రత్యక్ష లబ్ధిదారుల ఆధారిత వ్యక్తిగత / సమూహ కార్యకలాపాలు చేపట్టిన చోట, కేంద్ర సహాయం యూనిట్ / ప్రాజెక్ట్ వ్యయంలో జనరల్ వర్గంలోని వారికి 40% వరకు మరియు ఎస్సీ / ఎస్టీ / మహిళల వర్గాలకు 60% వరకు ఉంటుంది..

కేంద్ర ప్రాయోజిత పథకం (CSS):

రాష్ట్రాలు / కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలు అమలు చేయాల్సిన సి.ఎస్.ఎస్. భాగం కింద లబ్ధిదారుని ఆధారిత ఉప-భాగాలు / కార్యకలాపాల కోసం, మొత్తం ప్రాజెక్ట్ / యూనిట్ ఖర్చు కేంద్రం మరియు రాష్ట్రాల మధ్య క్రింద వివరించిన విధంగా భాగస్వామ్యం చేయబడుతుంది:

ఎ) ఈశాన్య మరియు హిమాలయ రాష్ట్రాలు: 90% కేంద్ర వాటా మరియు 10% రాష్ట్ర వాటా.

బి) ఇతర రాష్ట్రాలు: 60% కేంద్ర వాటా మరియు 40% రాష్ట్ర వాటా.

సి) కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు (శాసనసభతో మరియు శాసనసభ లేకుండా): 100% కేంద్ర వాటా.

రాష్ట్రాలు / కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు అమలు చేయబోయే లబ్ధిదారుల ఆధారిత అనగా వ్యక్తిగత / సమూహ కార్యకలాపాల కోసం సి.ఎస్.ఎస్. భాగం కింద ఉప-భాగాలు / కార్యకలాపాలు, కేంద్రం మరియు రాష్ట్ర / కేంద్ర పాలిత ప్రాంత ప్రభుత్వాల ప్రభుత్వ ఆర్థిక సహాయం ప్రాజెక్ట్ / యూనిట్‌లో 40% కి పరిమితం చేయబడుతుంది. జనరల్ కేటగిరీకి ఖర్చు మరియు ఎస్సీ / ఎస్టీ / మహిళలకు ప్రాజెక్ట్ / యూనిట్ ఖర్చులో 60%. ప్రభుత్వ ఆర్థిక సహాయం ఈ క్రింది నిష్పత్తిలో కేంద్రం మరియు రాష్ట్రం / కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాల మధ్య పంచుకోవడం జరుగుతుంది.

ఎ) ఈశాన్య & హిమాలయ రాష్టాలు: 90% కేంద్ర వాటా మరియు 10% రాష్ట్ర వాటా.

బి) ఇతర రాష్ట్రాలు: 60% కేంద్ర వాటా మరియు 40% రాష్ట్ర వాటా.

సి) కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు (శాసనసభతో మరియు శాసనసభ లేకుండా): 100% కేంద్ర వాటా (కేంద్ర పాలిత ప్రాంతం వాటా లేదు).

లాభాలు:

i. మత్స్య రంగంలో క్లిష్టమైన అంతరాలను పరిష్కరించమే గాక, దాని సామర్థ్యాన్ని గ్రహిస్తుంది.

ii. సంఘటిత మరియు బాధ్యతాయుతమైన ఫిషింగ్ పద్ధతుల ద్వారా 2024-25 నాటికి 22 మిలియన్ మెట్రిక్ టన్నుల లక్ష్యాన్ని సాధించడానికి చేపల ఉత్పత్తి మరియు ఉత్పాదకతను స్థిరమైన సగటు వార్షిక వృద్ధి రేటు 9% వద్ద పెంచగలుగుతుంది.

iii. ధృవీకరించబడిన నాణ్యమైన చేపల సీడ్ మరియు ఫీడ్ లభ్యతను, చేపలలో గుర్తించదగినది మరియు సమర్థవంతమైన జల ఆరోగ్య నిర్వహణతో సహా మెరుగుపరచ గలుగుతుంది.

iv. విలువ గొలుసు ఆధునీకరణ మరియు బలోపేతంతో సహా క్లిష్టమైన మౌలిక సదుపాయాల కల్పన.

v. చేపలు పట్టడం మరియు అనుబంధ కార్యకలాపాలలో సుమారు 15 లక్షల మంది మత్స్యకారులు, చేపల రైతులు, చేపల కార్మికులు, చేపల విక్రేతలు మరియు ఇతర గ్రామీణ / పట్టణ జనాభాకు ప్రత్యక్షంగా లాభదాయకమైన ఉపాధి అవకాశాలను సృష్టించడం మరియు వారి ఆదాయాల పెంపుతో సహా పరోక్ష ఉపాధి అవకాశాలుగా ఈ సంఖ్యను మూడు రెట్లు చేయడం.

vi. మత్స్య రంగంలో పెట్టుబడులు పెరుగుతాయి. చేపలు మరియు మత్స్య ఉత్పత్తుల పోటీతత్వాన్ని పెంచుతుంది.

vii. 2024 నాటికి మత్స్యకారులు, చేపల రైతులు, చేపల కార్మికుల ఆదాయం రెట్టింపు అవుతుంది

viii. మత్స్యకారులు మరియు చేపల కార్మికులకు సామాజిక, శారీరక మరియు ఆర్థిక భద్రతకు భరోసా లభిస్తుంది.

--