• Skip to Content
  • Sitemap
  • Advance Search
Farmer's Welfare

ଖାଦ୍ୟ ବିକିରଣ: ସୁରକ୍ଷିତ, ଦୀର୍ଘସ୍ଥାୟୀ ଖାଦ୍ୟ ପାଇଁ ଭାରତର ଶୀତଳ ଶୃଙ୍ଖଳକୁ ସୁଦୃଢ଼ୀକରଣ

Posted On: 02 DEC 2025 2:11PM

ପ୍ରମୁଖ ବିନ୍ଦୁ:

• ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ ଶିଳ୍ପ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଯୋଜନା ଅନ୍ତର୍ଗତ ବହୁଉତ୍ପାଦକ ଖାଦ୍ୟ ବିକିରଣ ୟୁନିଟ୍ ସ୍ଥାପନ ପାଇଁ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ଦେଉଛି - ପିଏମକେଏସୱାଇର ସମନ୍ୱିତ ଶୀତଳ ଶୃଙ୍ଖଳ ଏବଂ ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ଭିତ୍ତିଭୂମି (ଥଣ୍ଡା ଶୃଙ୍ଖଳ ଯୋଜନା)

• ସରକାର ଜୁଲାଇ ୨୦୨୫ ରେ ₹୧୦୦୦ କୋଟି ବ୍ୟୟ ମଞ୍ଜୁର କରିଥିଲେ, ଯେଉଁଥିରେ ଦେଶବ୍ୟାପୀ ୫୦ ଟି ନୂତନ ଖାଦ୍ୟ ସଂରକ୍ଷଣ ନିମନ୍ତେ ବିକିରଣ ୟୁନିଟ୍ ପାଇଁ ପାଣ୍ଠି ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ।

• ଜୁନ ୨୦୨୫ ସୁଦ୍ଧା, ଶୀତଳ ଶୃଙ୍ଖଳ ଯୋଜନା ଅଧୀନରେ ୩୯୫ଟି ସମନ୍ୱିତ ଶୀତଳ ଶୃଙ୍ଖଳ ପ୍ରକଳ୍ପକୁ ଅନୁମୋଦନ କରାଯାଇଛି। ଏଥିମଧ୍ୟରୁ ୨୯୧ଟି ପ୍ରକଳ୍ପ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ଅଛି, ଯାହା ୨୫.୫୨ ଏଲ୍‍ଏମ୍‍ଟି ସଂରକ୍ଷଣ କ୍ଷମତା ସୃଷ୍ଟି କରୁଛି।

• ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୨୫ସୁଦ୍ଧା, ବହୁ-ଉତ୍ପାଦିତ ଖାଦ୍ୟ ବିକିରଣ ୟୁନିଟ୍ ସ୍ଥାପନ ପାଇଁ ୧୬ଟି ପ୍ରକଳ୍ପ ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ଅନୁମୋଦନ କରାଯାଇଛି।

 

ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ ଏବଂ ସଂରକ୍ଷଣ ଏକ ବହୁ ପ୍ରାଚୀନ ପରମ୍ପରା। ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ବର୍ଷ ଧରି ଏ ଅଭ୍ୟାସ ଘରେ ଘରେ କୌଣସି ନା କୌଣସି ରୂପରେ ପରିଚିତ। ନିଆଁରେ ପୋଡ଼ି, ଶୁଖାଇ, ଫ୍ରିଜ କରି ଆମେ ଖାଦ୍ୟକୁ ସୁରକ୍ଷିତ କରି ଭବିଷ୍ୟତ ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ସଂରକ୍ଷିତ କରି ରଖିଥାଉ। ଆଜି, ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ ଏକ ଶିଳ୍ପ ଭାବେ ବଡ଼ ଧରଣର, ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା-ଚାଳିତ ପଦ୍ଧତିଗୁଡ଼ିକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିଛି। ଏହା କଞ୍ଚାମାଲକୁ ନିରାପଦ, ସ୍ଥିର, ସ୍ୱାଦିଷ୍ଟ ଏବଂ ଉଚ୍ଚ-ଗୁଣବତ୍ତା ଉତ୍ପାଦରେ ପରିଣତ କରିଥାଏ। ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାଗୁଡ଼ିକ ଦ୍ୱାରା ଖାଦ୍ୟ ଦୀର୍ଘ ସମୟ ପାଇଁ ଏହାର ଗୁଣବତ୍ତା ରକ୍ଷା କରେ ଏବଂ ବଜାରୀକରଣକୁ ବୃଦ୍ଧି କରି ମୂଲ୍ୟ ଯୋଡେ।

ଅଧିକନ୍ତୁ, ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ ଏକ ବିଜ୍ଞାନ-ଚାଳିତ କ୍ଷେତ୍ର ଯାହା ଗ୍ରାହକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସୁରକ୍ଷିତ, ଅଧିକ ପୁଷ୍ଟିକର ଏବଂ ସୁବିଧାଜନକ ଖାଦ୍ୟ ନିଶ୍ଚିତ କରିବା ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି। ପାଷ୍ଟୁରାଇଜେସନ୍, ଜୀବାଣୁମୁକ୍ତତା, ଶୁଖାଇବା, ଫ୍ରିଜିଂ ଏବଂ ବିକିରଣ ଭଳି କୌଶଳ କ୍ଷତିକାରକ ଅଣୁଜୀବମାନଙ୍କୁ ଦୂର କରିବା, ଖାଦ୍ୟ ଗୁଣବତ୍ତା ନଷ୍ଟ ହେବା ହ୍ରାସ କରିବା ଏବଂ ଖାଦ୍ୟର ଜୀବନକାଳ ବୃଦ୍ଧିରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ। ଅଧିକ ଫସଲ ସଂରକ୍ଷଣ କରି, ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ ଖାଦ୍ୟ ଅପଚୟକୁ ମଧ୍ୟ କମ କରିଥାଏ। ଫର୍ମେଣ୍ଟେସନ, ଅଙ୍କୁରୀକରଣ ଏବଂ ଆବରଣ ଭଳି ପଦ୍ଧତି ଖାଦ୍ୟର ପୁଷ୍ଟିକର ମୂଲ୍ୟକୁ ବୃଦ୍ଧି କରେ, ଯେତେବେଳେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ ଲାକ୍ଟୋଜ୍-ମୁକ୍ତ କ୍ଷୀର ଏବଂ ଗ୍ଲୁଟେନ୍-ମୁକ୍ତ ମଇଦା ଭଳି ଉତ୍ପାଦ ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ସକ୍ଷମ କରିଥାଏ। ଏହା ସହିତ, ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ କୃଷି-ଖାଦ୍ୟ ମୂଲ୍ୟ ଶୃଙ୍ଖଳକୁ ସୁଦୃଢ଼ ​​କରେ, ଅର୍ଥନୈତିକ ବିକାଶରେ ଯୋଗଦାନ ଦିଏ ଏବଂ ଗ୍ରାହକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ବିବିଧ, ସୁଲଭ ଏବଂ ନିରାପଦ ଖାଦ୍ୟର ଉପଲବ୍ଧତା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରେ।


ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣର ବିଭିନ୍ନ ପଦ୍ଧତି ମଧ୍ୟରେ, ଏହାର ଦୃଢ଼ ବୈଜ୍ଞାନିକ ବୈଧତା ଏବଂ ପ୍ରମାଣିତ ସୁରକ୍ଷା ରେକର୍ଡ ଯୋଗୁଁ ଖାଦ୍ୟ ବିକିରଣ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କୌଶଳ ଭାବରେ ଉଭା ହୋଇଛି। ବିକିରଣ ପଦ୍ଧତି ଦ୍ୱାରା ପ୍ରକ୍ରିୟାକୃତ ଖାଦ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ଜାତୀୟ ଏବଂ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ପରୀକ୍ଷାଗାରରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ କରାଯାଇଛି, ଅଧ୍ୟୟନଗୁଡ଼ିକ କୌଣସି ବିଷାକ୍ତ, ପୁଷ୍ଟିକର କିମ୍ବା ସୂକ୍ଷ୍ମ ଜୈବିକ ସମସ୍ୟା ଦେଖାଉନାହିଁ। ଏହାର ସୁରକ୍ଷାକୁ ଆମେରିକୀୟ ମେଡିକାଲ ଆସୋସିଏସନ୍, ଆମେରିକୀୟ ଗ୍ୟାଷ୍ଟ୍ରୋଏଣ୍ଟେରୋଲୋଜିକାଲ୍ ଆସୋସିଏସନ୍, ଆମେରିକୀୟ ଡାଏଟେଟିକ୍ ଆସୋସିଏସନ୍ ଏବଂ ଖାଦ୍ୟ ଟେକ୍ନୋଲୋଜିଷ୍ଟ୍ ସଂସ୍ଥା ସମେତ ଅନେକ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ବୈଜ୍ଞାନିକ ସଂସ୍ଥା ଏବଂ ସଂଘ ଦ୍ୱାରା ମଧ୍ୟ ଅନୁମୋଦନ କରାଯାଇଛି।

 

ଭାରତରେ, ଆଳୁ, ପିଆଜ, ମସଲା, ଆମ୍ବ, ଶସ୍ୟ, ଡାଲି ଏବଂ ତୈଳବୀଜ ପରି ସାମଗ୍ରୀ ସଂରକ୍ଷଣ ଏବଂ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ ପାଇଁ ଖାଦ୍ୟ ବିକିରଣ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ। ଏହି କୌଶଳ ଅନେକ ଲାଭ ପ୍ରଦାନ କରେ, ଯଥା:

 

କ. ଆଳୁ, ପିଆଜ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କନ୍ଦରେ ଗଜା ହେବା ରୋକିବା

ଖ. ଫଳ ଏବଂ ପନିପରିବାର ସେଲ୍ଫ ଲାଇଫ୍ ବୃଦ୍ଧି କରିବା

ଗ. କୀଟପତଙ୍ଗ ଆକ୍ରମଣ ଦୂର କରିବା

ଘ. ସୂକ୍ଷ୍ମ ପ୍ରଦୂଷଣ ହ୍ରାସ କରିବା ଯଥା. କ୍ୱାରେଣ୍ଟାଇନ୍ ଏବଂ ରପ୍ତାନି ଆବଶ୍ୟକତା ପୂରଣ କରିବା

ଖାଦ୍ୟ ବିକିରଣରେ, ପ୍ରୟୋଗ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରି ତିନି ପ୍ରକାରର ବିକିରଣ ଉତ୍ସ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ:

• ଗାମା ରଶ୍ମି: କୋବାଲ୍ଟ-୬୦ ର ରେଡିଓଆକ୍ଟିଭ୍ ରୂପରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ। ଭାରତରେ, ପରମାଣୁ ଶକ୍ତି ବିଭାଗ ଅଧୀନରେ ବିକିରଣ ଏବଂ ଆଇସୋଟୋପ୍ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ବୋର୍ଡ (ବ୍ରିଟ) ଖାଦ୍ୟ ବିକିରଣ ପାଇଁ କୋବାଲ୍ଟ-୬୦ ଯୋଗାଇଥାଏ। ଏହି ଉତ୍ସ ପାଇବା ପାଇଁ ବ୍ରିଟ ସହିତ ଏକ ବୁଝାମଣାପତ୍ର କିମ୍ବା ଚୁକ୍ତିନାମା କରିବାକୁ ହୋଇଥାଏ।

ଏକ୍ସ-ରେ: ଏକ ଲକ୍ଷ୍ୟ ପଦାର୍ଥ (ସାଧାରଣତଃ ଭାରୀ ଧାତୁ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ) ରୁ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନଗୁଡ଼ିକର ଏକ ଉଚ୍ଚ-ଶକ୍ତି ଧାରା ଖାଦ୍ୟରେ ପ୍ରତିଫଳିତ କରି ଉତ୍ପାଦିତ ହୁଏ, ଏହା ସାଧାରଣତଃ ଔଷଧ ଏବଂ ଶିଳ୍ପରେ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ।

ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନ୍ ବିମ୍ (ଇ-ବିମ୍): ଖାଦ୍ୟ ଉପରେ ନିର୍ଦ୍ଦେଶିତ ଏକ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତରୁ ଉଚ୍ଚ-ଶକ୍ତି ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନର ଏକ ପ୍ରବାହ, ଦ୍ରୁତ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ ପ୍ରଦାନ କରେ।

ପ୍ୟାକେଜ୍ ହୋଇଥିବା ଖାଦ୍ୟ ସାମଗ୍ରୀ କିଣିବା ସମୟରେ ଗ୍ରାହକମାନଙ୍କ ପୂର୍ବରୁ ପ୍ୟାକେଜରେ ବିକିରଣ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଜ୍ଞାନ ହାସଲ କରିପାରିବେ।  ଏଫ୍‍ଏସ୍‍ଏସ୍‍ଆଇ ଲାଇସେନ୍ସ ନମ୍ବର, ଜୈବିକ କିମ୍ବା ଆବରଣ ଲୋଗୋ (ଯଥା, ଲୌହ, ଭିଟାମିନ୍-ଡିର ଆବରଣ), ଗୁଣବତ୍ତା ପ୍ରମାଣପତ୍ର  ଏବଂ ଏଗମାର୍କବିଏଲ୍‍ଏସ୍‍, ଭେଗାନ୍‍ ଏବଂ ଇରେଡିଏଟେଡ୍ ଉତ୍ପାଦ ପରି ଲୋଗୋ ସହିତ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପ୍ରମାଣପତ୍ର ଏଥିଲାଗି ଗ୍ରାହକଙ୍କୁ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ।

ପ୍ରମାଣପତ୍ର ଦ୍ୱାରା, ଗ୍ରାହକମାନେ ପୁଷ୍ଟିକର ଲେବଲ୍କୁ ସତର୍କତାର ସହ ପରୀକ୍ଷା କରିବା ଉଚିତ, ପ୍ରତି-ସେବା ମୂଲ୍ୟ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେବା ଉଚିତ, ଯେଉଁଥିରେ କ୍ୟାଲୋରୀ, ଚର୍ବି, ଚିନି, ସୋଡିୟମ୍, ଯୋଡା ଚିନି, ସାଚୁରେଟେଡ୍ ଚର୍ବି, ଫାଇବର ଏବଂ ପ୍ରୋଟିନ୍ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। ଲୁଚି ରହିଥିବା ଚିନି, କୃତ୍ରିମ ମିଶ୍ରଣ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକୁ ଚିହ୍ନଟ କରିବା ପାଇଁ ଉପାଦାନ ତାଲିକା ସମୀକ୍ଷା କରିବା ସମାନ ଭାବରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। ଗ୍ରାହକମାନେ "କମ୍-ଚର୍ବି," "ଚିନି-ମୁକ୍ତ," "ଘରେ ତିଆରି," କିମ୍ବା "ପ୍ରାକୃତିକ" ଭଳି ମାର୍କେଟିଂ ବାକ୍ୟାଂଶ ପ୍ରତି ସତର୍କ ରହିବା ଉଚିତ କାରଣ ଏହି ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକ ଭ୍ରାମକ ହୋଇପାରେ ଏବଂ ଆବଶ୍ୟକ ଭାବରେ ଏକ ସୁସ୍ଥ ଉତ୍ପାଦକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରେ ନାହିଁ।

ସାମଗ୍ରିକ ଭାବରେ, ଖାଦ୍ୟ ବିକିରଣ ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ଗୁଣବତ୍ତା ନିଶ୍ଚିତତାର ଏକ ଅତିରିକ୍ତ, ନିର୍ଭରଯୋଗ୍ୟ ସ୍ତର ପ୍ରଦାନ କରେ, ଯାହା ନିଶ୍ଚିତ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ଯେ ଗ୍ରାହକମାନଙ୍କ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚୁଥିବା ଖାଦ୍ୟ ସତେଜ, ସଫା ଏବଂ ଦୀର୍ଘ ସେଲ୍ଫ ଲାଇଫ୍ ରହିଛି। ଅଧିକନ୍ତୁ, ସମନ୍ୱିତ ଶୀତଳ ଶୃଙ୍ଖଳା ଏବଂ ମୂଲ୍ୟ ଯୋଗ ଭିତ୍ତିଭୂମି (ଆଇସିସିଭିଏଆଇ) ଉପାଦାନ ଅଧୀନରେ ବିକିରଣ ଭିତ୍ତିଭୂମି ସ୍ଥାପନ ପାଇଁ ସରକାରୀ ସହାୟତା ଉପଲବ୍ଧ।

ଖାଦ୍ୟ ବିକିରଣକୁ ସମର୍ଥନ କରୁଥିବା ଯୋଜନା - ଆଇସିସିଭିଏଆଇ

ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ ଶିଳ୍ପ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ବହୁଉତ୍ପାଦିତ ଖାଦ୍ୟ ବିକିରଣ ସୁବିଧା ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପାଇଁ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରେ, ଯାହା ଅମଳ ପରବର୍ତ୍ତୀ କ୍ଷତିକୁ ହ୍ରାସ କରିବାରେ ଏବଂ ସେଲଫ ଲାଇଫ୍ ବୃଦ୍ଧି କରି ନଷ୍ଟଶୀଳ କୃଷି ଉତ୍ପାଦର ନଷ୍ଟକୁ କମ କରିବାରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରେ। ଏହି ସହାୟତା ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କିଷାନ ସମ୍ପଦ ଯୋଜନା (ପିଏମକେଏସୱାଇ) ର ସମନ୍ୱିତ ଶୀତଳ ଶୃଙ୍ଖଳ ଏବଂ ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ଭିତ୍ତିଭୂମି (ଥଣ୍ଡା ଶୃଙ୍ଖଳ ଯୋଜନା) ଯୋଜନା ଅଧୀନରେ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି।

ଭାରତରେ ଅମଳ ପରବର୍ତ୍ତୀ କ୍ଷତିର ନିରନ୍ତର ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜକୁ ମୁକାବିଲା କରିବା ପାଇଁ ଏହି ଯୋଜନା ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା, ବିଶେଷକରି ଫଳ, ପନିପରିବା, କ୍ଷୀର, ମାଂସ, କୁକୁଡ଼ା ଏବଂ ମାଛ ଭଳି ଅତ୍ୟନ୍ତ ନଷ୍ଟଶୀଳ ଦ୍ରବ୍ୟ ପାଇଁ। ଯୋଗାଣ ଶୃଙ୍ଖଳରେ ଯଥେଷ୍ଟ କ୍ଷତି ଘଟେ, ଯାହା ଫଳରେ ଚାଷୀମାନଙ୍କ ଆୟ ହ୍ରାସ ପାଏ, ଗ୍ରାହକ ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଏ ଏବଂ ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ଉପରେ ଚାପ ପଡ଼େ। ଯୋଜନାର ପ୍ରାଥମିକ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ଫାର୍ମ ଗେଟରୁ ଖୁଚୁରା ଦୋକାନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏକ ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ଶୀତଳ ଶୃଙ୍ଖଳ ନେଟୱାର୍କ ସ୍ଥାପନ କରିବା, ଯାହା ଦ୍ଵାରା କ୍ଷତି ହ୍ରାସ କରିବା ଏବଂ ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ଉନ୍ନତ ଆର୍ଥିକ ଲାଭ ପାଇବାରେ ସକ୍ଷମ କରିବା।

ଯଦିଓ ଏହି ଯୋଜନା ପୂର୍ବରୁ ପ୍ରଚଳନ କରାଯାଇଥିଲା, ଏହାକୁ ୨୦୧୬-୧୭ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ପିଏମକେଏସୱାଇ ଅଧୀନରେ ପୁନଃଗଠିତ ଏବଂ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହି ଯୋଜନା ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରମୁଖ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ, ଯାହାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନ ଠାରୁ ଖୁଚୁରା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦକ୍ଷ ଯୋଗାଣ ଶୃଙ୍ଖଳ ସଂଯୋଗ ସହିତ ଆଧୁନିକ ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ ଭିତ୍ତିଭୂମି ବିକାଶ କରିବା। ଏହି ଢାଞ୍ଚା ମଧ୍ୟରେ, ଶୀତଳ ଶୃଙ୍ଖଳ ଯୋଜନା ସମନ୍ୱିତ, ଶେଷରୁ ଶେଷ ଶୀତଳ ଶୃଙ୍ଖଳ ବ୍ୟବସ୍ଥା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦିଏ ଯାହା ଚାଷୀ, ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ ଏବଂ ବଜାରକୁ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଭାବରେ ସଂଯୋଗ କରେ। ଏହି ସମନ୍ୱୟ ଅପଚୟ ହ୍ରାସ କରିବାରେ, ନିଯୁକ୍ତି ସୃଷ୍ଟି କରିବାରେ ଏବଂ ନଷ୍ଟଶୀଳ ଦ୍ରବ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରର ସାମଗ୍ରିକ ପ୍ରତିଯୋଗିତାକୁ ଉନ୍ନତ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ।

 

ପଦକ୍ଷେପର ରଣନୈତିକ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ

ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ ଶିଳ୍ପ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ଏକ ପଦକ୍ଷେପ, ଆଇସିସିଭିଏଆଇ (ସମନ୍ବିତ ଶୀତଳ ଶୃଙ୍ଖଳ ଏବଂ ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ଭିତ୍ତିଭୂମି) ର ମୂଳ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ, ଭାରତର ଖାଦ୍ୟ ଯୋଗାଣ ଶୃଙ୍ଖଳକୁ ମଜବୁତ କରିବା, ଗୁଣବତ୍ତା ଉନ୍ନତ କରିବା ଏବଂ କୃଷକଙ୍କ ଆୟ ବୃଦ୍ଧି କରିବା ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦିଏ। ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ସର୍ବୋତ୍ତମ ତାପମାତ୍ରା ବଜାୟ ରଖିବା ଏବଂ ନଷ୍ଟକୁ ରୋକିବା ପାଇଁ ଚାଷ ଠାରୁ ଗ୍ରାହକ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏକ ସମନ୍ୱିତ ଶୀତଳ ଶୃଙ୍ଖଳ ନିର୍ମାଣ କରିବା ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦିଏ, ଯାହା ଦ୍ଵାରା ଅମଳ ପରବର୍ତ୍ତୀ କ୍ଷତି ହ୍ରାସ ହୁଏ। ବୈଜ୍ଞାନିକ ସଂରକ୍ଷଣ ଏବଂ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ ମାଧ୍ୟମରେ, ଏହା ସତେଜତା, ପୁଷ୍ଟିସାର ଏବଂ ସାମଗ୍ରିକ ଗୁଣବତ୍ତା ସଂରକ୍ଷଣ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ।

ଏହି ଯୋଜନା ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧିକୁ ସମର୍ଥନ କରେ ଯାହା ଦ୍ୱାରା ଖାଦ୍ୟର ଜୀବନକାଳ ବଢ଼ିଥାଏ। ନୂତନ ବଜାର ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ, ଯାହା ଶେଷରେ ଉତ୍ପାଦକଙ୍କ ରୋଜଗାରକୁ ବୃଦ୍ଧି କରେ। ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ଅଧିକ ଉତ୍ପାଦ ସଂରକ୍ଷଣ କରିବାକୁ ସକ୍ଷମ କରି, ଏହା କଷ୍ଟକର ବିକ୍ରୟକୁ ରୋକିଥାଏ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ ଉତ୍ତମ ମୂଲ୍ୟ ପାଇବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ। ଏହା ସହିତ, ଏହା କୃଷକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ନ୍ୟାୟସଙ୍ଗତ ଲାଭ ଏବଂ ଗ୍ରାହକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ବର୍ଷସାରା ଖାଦ୍ୟ ଉତ୍ପାଦର ସ୍ଥିର ଉପଲବ୍ଧତା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରେ, ଯାହା ସମଗ୍ର ଖାଦ୍ୟ ଯୋଗାଣ ଶୃଙ୍ଖଳର ସ୍ଥିରତା ଏବଂ ଦକ୍ଷତାକୁ ସୁଦୃଢ଼ ​​କରେ।

ଆଇସିସିଭିଏଆଇର ପ୍ରମୁଖ ଉପାଦାନ

ଏହି ଯୋଜନା ସମଗ୍ର ଯୋଗାଣ ଶୃଙ୍ଖଳରେ ସୁବିଧାଗୁଡ଼ିକର ବିକାଶକୁ ସମର୍ଥନ କରେ, କୃଷି ସ୍ତରରେ ସୁବିଧାଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରାଯାଏ। ସାଧାରଣ ଶୀତଳ ଶୃଙ୍ଖଳ ଯୋଜନା ଅଧୀନରେ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ପାଇବା ପାଇଁ, ଆବେଦନକାରୀମାନଙ୍କୁ କୃଷି ସ୍ତରୀୟ ଭିତ୍ତିଭୂମି  ସ୍ଥାପନ କରିବାକୁ ପଡିବ ଏବଂ ଏକ ବଣ୍ଟନ ହବ୍  ଏବଂ/ଅଥବା ରେଫ୍ରିଜେରେଟେଡ୍ କିମ୍ବା ଇନସୁଲେଟେଡ୍ ପରିବହନ ସହିତ ଏହାର ସଂଯୋଗ ନିଶ୍ଚିତ କରିବାକୁ ପଡିବ।

 

ଅଗ୍ରଗତି ସମୀକ୍ଷା ଏବଂ ହାସଲ ମାଇଲଖୁଣ୍ଟ

ବିସ୍ତାରିତ ଆର୍ଥିକ ବ୍ୟୟବରାଦ: ଜୁଲାଇ ୨୦୨୫ରେ, ସରକାର ପିଏମକେଏସୱାଇ ପାଇଁ  ୧୯୨୦ କୋଟିର ଅତିରିକ୍ତ ବ୍ୟୟବରାଦ ଅନୁମୋଦନ କରିଥିଲେ, ଯାହା ୧୫ତମ ଅର୍ଥ କମିଶନ ଦ୍‍ୱାରା ମୋଟ ବ୍ୟୟବରାଦ ୬୫୨୦  କୋଟିକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିଥିଲା। ଏହି ଅନୁମୋଦନରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ:

• ସମନ୍ୱିତ ଶୀତଳ ଶୃଙ୍ଖଳ ଏବଂ ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ଭିତ୍ତିଭୂମି (ଆଇସିସିଭିଏଆଇ) ଅଧୀନରେ ୫୦ ଟି ବହୁ-ଉତ୍ପାଦ ଖାଦ୍ୟ ବିକିରଣ ୟୁନିଟ୍ ସ୍ଥାପନକୁ ସମର୍ଥନ କରାଯାଏ।

• ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ଗୁଣବତ୍ତା ନିଶ୍ଚିତ ଭିତ୍ତିଭୂମି (ଏଫ୍‍ଏସ୍‍କ୍ୟୁଏଆଇ) ଅଧୀନରେ ୧୦୦ଟି ଏନ୍‍ଏବିଏଲ୍‍ ସ୍ୱୀକୃତିପ୍ରାପ୍ତ ଖାଦ୍ୟ ପରୀକ୍ଷଣ ପ୍ରୟୋଗଶାଳା (ଏଫ୍‍ଟିଏଲ୍‍)।

ପ୍ରସ୍ତାବିତ ୫୦ ଟି ବହୁ-ଉତ୍ପାଦ ଖାଦ୍ୟ ବିକିରଣ ୟୁନିଟ୍ ପ୍ରତିବର୍ଷ ୨୦-୩୦ ଲକ୍ଷ ମେଟ୍ରିକ୍ ଟନ୍ (ଏଲଏମଟି) ର ମୋଟ ସଂରକ୍ଷଣ କ୍ଷମତା ସୃଷ୍ଟି କରିବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି, ଯାହା ବିକିରଣିତ ଖାଦ୍ୟ ଉତ୍ପାଦର ପ୍ରକାର ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ।

ଶୀତଳ ଶୃଙ୍ଖଳ ପ୍ରକଳ୍ପଗୁଡ଼ିକର ଅଗ୍ରଗତି: ଜୁନ୍ ୨୦୨୫ ସୁଦ୍ଧା, ୨୦୦୮ରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା କୋଲ୍ଡ ଚେନ୍ ଯୋଜନା ଅଧୀନରେ ମୋଟ ୩୯୫ଟି ସମନ୍ୱିତ କୋଲ୍ଡ ଚେନ୍ ପ୍ରକଳ୍ପକୁ ଅନୁମୋଦନ କରାଯାଇଛି। ଏଥିମଧ୍ୟରୁ ୨୯୧ଟି ପ୍ରକଳ୍ପ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଛି ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ହୋଇଛି, ଯାହା ପ୍ରତିବର୍ଷ ୨୫.୫୨ ଲକ୍ଷ ମେଟ୍ରିକ୍ ଟନ୍ (ଏଲଏମଟି) ସଂରକ୍ଷଣ କ୍ଷମତା ଏବଂ ପ୍ରତିବର୍ଷ ୧୧୪.୬୬ ଏଲଏମଟି ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ କ୍ଷମତା ସୃଷ୍ଟି କରିଛି। ସମାପ୍ତ ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ପ୍ରକଳ୍ପଗୁଡ଼ିକ ସାରା ଦେଶରେ ୧,୭୪,୬୦୦ ନିଯୁକ୍ତି ସୃଷ୍ଟି କରିଛି।

 

 

୨୦୧୬-୧୭ ମସିହାରୁ ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ଯଥେଷ୍ଟ ପ୍ରଗତି ହାସଲ ହୋଇଛି। ୨୦୧୬-୧୭ ମସିହାରୁ, ୨୬୯ଟି ଅନୁମୋଦିତ ପ୍ରକଳ୍ପ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ପାଇଁ ଅନୁମୋଦିତ ୨,୦୬୬.୩୩ କୋଟି ଟଙ୍କାର ଅନୁଦାନ/ସବସିଡି ପାଇଁ ୧,୫୩୫.୬୩ କୋଟି ଟଙ୍କା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି। ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ, ସାରା ଦେଶରେ ୧୬୯ଟି ଶୀତଳ ଶୃଙ୍ଖଳ ପ୍ରକଳ୍ପ ସମାପ୍ତ ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ହୋଇଛି।

ବହୁ-ଉତ୍ପାଦ ଖାଦ୍ୟ ବିକିରଣ ୟୁନିଟ୍‌ର ସ୍ଥିତି: ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୨୫ ସୁଦ୍ଧା, ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ସାରା ଦେଶରେ ବହୁ-ଉତ୍ପାଦ ଖାଦ୍ୟ ବିକିରଣ ୟୁନିଟ୍ ସ୍ଥାପନ ପାଇଁ ୧୬ଟି ପ୍ରକଳ୍ପ ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ଅନୁମୋଦନ କରିଛି। ଏଥିମଧ୍ୟରୁ ୯ଟି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଛି କିମ୍ବା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ଅଛି, ଯେତେବେଳେ ୭ଟି ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଉଛି। ୧୧୨.୯୯ କୋଟି ଟଙ୍କାର ଅନୁଦାନ ସହାୟତା ମଞ୍ଜୁର ହୋଇଛି, ଯାହା ମଧ୍ୟରୁ ୬୮.୩୮ କୋଟି ଟଙ୍କା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି।

ଖାଦ୍ୟ ବିକିରଣ ଭାରତର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଆହ୍ୱାନଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ, ଫାର୍ମରୁ ଗ୍ରାହକ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନଷ୍ଟଶୀଳ ଉତ୍ପାଦର ଗୁଣବତ୍ତା ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ସମାଧାନ ଭାବରେ ଉଭା ହେଉଛି। ସୁରକ୍ଷା ବୃଦ୍ଧି କରିବା, ସେଲଫ୍ ଲାଇଫ୍ ବୃଦ୍ଧି କରିବା ଏବଂ ଅମଳ ପରବର୍ତ୍ତୀ କ୍ଷତି ହ୍ରାସ କରିବା ଚାଷୀ, ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣକାରୀ ଏବଂ ଗ୍ରାହକଙ୍କ ପାଇଁ ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସକୁ ସୁଦୃଢ଼ ​​କରିଥାଏ। ସରକାରୀ ସମର୍ଥନ ବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ବିକିରଣ ଭିତ୍ତିଭୂମିର ବିସ୍ତାର ସହିତ, ଭାରତ ଏକ ଅଧିକ ସ୍ଥିର, ଆଧୁନିକ ଏବଂ ଦକ୍ଷ ଖାଦ୍ୟ ଇକୋସିଷ୍ଟମ ଆଡକୁ ଅଗ୍ରସର ହେଉଛି ଯାହା ପ୍ରତ୍ୟେକ ଘରେ ସତେଜ, ସୁରକ୍ଷିତ ଏବଂ ଉଚ୍ଚମାନର ଖାଦ୍ୟ ପହଞ୍ଚାଇଥାଏ।

 

(Backgrounder ID: 156307) आगंतुक पटल : 1
Provide suggestions / comments
इस विज्ञप्ति को इन भाषाओं में पढ़ें: English , हिन्दी , Bengali , Kannada
Link mygov.in
National Portal Of India
STQC Certificate