‘পুলিচ’ আৰু ‘ৰাজহুৱা ব্যৱস্থা’ ভাৰতীয় সংবিধানৰ সপ্তম অনুসূচী অনুসৰি ৰাজ্যিক বিষয়। ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলসমূহে তেওঁলোকৰ আইন প্ৰয়োগকাৰী সংস্থা (এল ই এ)ৰ জৰিয়তে চাইবাৰ অপৰাধৰ ক্ৰমবৰ্ধমান কাণ্ডসমূহ মোকাবিলা কৰিবলৈ চাইবাৰ অপৰাধ আৰক্ষী থানা স্থাপনকে ধৰি অপৰাধ প্ৰতিৰোধ, ধৰা পেলোৱা, তদন্ত আৰু বিচাৰৰ বাবে মূলতঃ দায়বদ্ধ। কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে তেওঁলোকৰ এল ই এৰ সামৰ্থ্য বিকাশৰ বাবে বিভিন্ন আঁচনিৰ অধীনত পৰামৰ্শ আৰু আৰ্থিক সাহায্যৰ জৰিয়তে ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলসমূহৰ পদক্ষেপসমূহৰ পৰিপূৰক হিচাপে কাম কৰে।

 

ব্যুৰো অৱ পুলিচ ৰিচাৰ্চ এণ্ড ডেভেলপমেণ্টে (বিপিআৰ এণ্ড ডি) চাইবাৰ কোষ আৰু চাইবাৰ অপৰাধ আৰক্ষী থানাৰ পৰিসংখ্যাগত তথ্য সংকলন কৰি নিজৰ প্ৰকাশন “ডাটা অন পুলিচ অৰ্গেনাইজেশ্যন”ত প্ৰকাশ কৰে। শেহতীয়া প্ৰকাশিত প্ৰতিবেদনখন ২০২৪ চনৰ।যোৱা পাঁচ বছৰৰ বাবে ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলসমূহত চাইবাৰ অপৰাধ আৰক্ষী থানাৰ মুঠ সংখ্যাৰ সবিশেষ পৰিশিষ্টত আছে।

 

চাইবাৰ অপৰাধৰ সৈতে ব্যাপক আৰু সমন্বিতভাৱে মোকাবিলা কৰিবলৈ সমন্বয় ব্যৱস্থা  শক্তিশালী কৰিবলৈ কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে এনে পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰিছে য’ত অন্যান্য বিষয়ৰ লগতে তলত উল্লেখ কৰাসমূহ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে:

 

 i গৃহ পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়ে দেশৰ সকলো ধৰণৰ চাইবাৰ অপৰাধৰ সৈতে মোকাবিলা কৰিবলৈ সংলগ্ন কাৰ্যালয় হিচাপে ‘ভাৰতীয় চাইবাৰ অপৰাধ সমন্বয় কেন্দ্ৰ’ (I4C) স্থাপন কৰিছে, সমন্বয় আৰু ব্যাপক পদ্ধতিৰে।

 

ii. আই৪চিৰ অংশ হিচাপে ‘ৰাষ্ট্ৰীয় চাইবাৰ অপৰাধ প্ৰতিবেদন পৰ্টেল’ (এনচিআৰপি) (https://cybercrime.gov.in) আৰম্ভ কৰা হৈছে, যাতে জনসাধাৰণে মহিলা আৰু শিশুৰ বিৰুদ্ধে চাইবাৰ অপৰাধৰ ওপৰত বিশেষ গুৰুত্ব আৰোপ কৰি সকলো ধৰণৰ চাইবাৰ অপৰাধৰ সৈতে জড়িত কাণ্ডৰ প্ৰতিবেদন দিব পাৰে। এই পৰ্টেলত ৰিপৰ্ট কৰা চাইবাৰ অপৰাধৰ কাণ্ড, ইয়াক এফআইআৰলৈ ৰূপান্তৰ কৰা আৰু ইয়াৰ ওপৰত পৰৱৰ্তী ব্যৱস্থা সংশ্লিষ্ট ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চল আইন প্ৰয়োগকাৰী সংস্থাসমূহে আইনৰ বিধান অনুসৰি চম্ভালে।

 

 

iii. আই৪চিৰ অধীনত ‘চিটিজেন ফাইনেন্সিয়েল চাইবাৰ ফ্ৰড ৰিপ’ৰ্ট এণ্ড মেনেজমেণ্ট চিষ্টেম’ (চিএফচিএফআৰএমএছ) ২০২১ চনত আৰম্ভ কৰা হৈছে যিয়ে বিত্তীয় জালিয়াতিৰ তাৎক্ষণিক ৰিপ’ৰ্ট দিয়াৰ বাবে আৰু প্ৰৱঞ্চকসকলে ধন চাইফন কৰা বন্ধ কৰাৰ বাবে সকলো ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলক অনব’ৰ্ড কৰি। অনলাইন চাইবাৰ অভিযোগ দাখিল কৰাত সহায় লাভৰ বাবে এটা টোল ফ্ৰী হেল্পলাইন নম্বৰ ‘১৯৩০’ কাৰ্যকৰী কৰা হৈছে।

 

iv. আই৪চিত এটা ষ্টেট অৱ দ্য আৰ্ট, চাইবাৰ জালিয়াতি প্ৰশমন কেন্দ্ৰ (চিএফএমচি) স্থাপন কৰা হৈছে য’ত প্ৰধান বেংক, বিত্তীয় মধ্যস্থতাকাৰী, পেমেণ্ট এগ্ৰিগেটৰ, টেলিকম সেৱা প্ৰদানকাৰী, আইটি মধ্যস্থতাকাৰী আৰু ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চল আইন প্ৰয়োগকাৰী সংস্থাৰ প্ৰতিনিধিয়ে একেলগে কাম কৰি চাইবাৰ অপৰাধৰ সৈতে মোকাবিলা কৰিবলৈ তাৎক্ষণিক ব্যৱস্থা আৰু নিৰৱচ্ছিন্ন সহযোগিতাৰ বাবে কাম কৰি আছে।

 

v. আইনৰ ভিতৰত সমন্বয়ৰ কাঠামো বৃদ্ধি কৰিবলৈ অন বৰ্ডিং ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলৰ দ্বাৰা বহু ন্যায়িক সমস্যা থকা চাইবাৰ অপৰাধৰ হটস্পট/ অঞ্চলসমূহৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি সমগ্ৰ দেশক সামৰি লোৱা আই৪চিৰ অধীনত মেৱাট, জামতাৰা, আহমেদাবাদ, হায়দৰাবাদ, চণ্ডীগড়, বিশাখাপট্টনম, আৰু গুৱাহাটীৰ বাবে সাতটা যৌথ চাইবাৰ সমন্বয় দল (জেচিচিটি) গঠন কৰা হৈছে ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলৰ বলবৎকাৰী সংস্থা।

vi. সমন্বয়া প্লেটফৰ্ম যিটোক পৰিচালনা তথ্য ব্যৱস্থা(এমআইএছ) প্লেটফৰ্ম, ডাটা ভঁৰাল আৰু চাইবাৰ অপৰাধৰ তথ্য বিনিময় আৰু বিশ্লেষণৰ বাবে সকলো ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলৰ এলইএৰ বাবে সমন্বয় মঞ্চ হিচাপে কাম কৰিবলৈ কাৰ্যকৰী কৰা হৈছে। ই বিভিন্ন ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলত চাইবাৰ অপৰাধৰ অভিযোগৰ সৈতে জড়িত অপৰাধ আৰু অপৰাধীৰ বিশ্লেষণ ভিত্তিক আন্তঃৰাজ্যিক সংযোগ প্ৰদান কৰে।

‘প্ৰতিবিম্ব’ মডিউলে অপৰাধীৰ স্থান আৰু অপৰাধৰ আন্তঃগাঁথনিৰ মানচিত্ৰত মেপ কৰি ন্যায়িক বিষয়াসকলক দৃশ্যমানতা প্ৰদান কৰে। এই মডিউলে আই৪চি আৰু অন্যান্য ক্ষুদ্ৰ আৰু মজলীয়া উদ্যোগসমূহৰ পৰা আইন প্ৰয়োগকাৰী সংস্থাসমূহে প্ৰযুক্তিগত সহায় বিচৰা আৰু লাভ কৰাত সহায় কৰে। ইয়াৰ ফলত ১৬,৮৪০ জন অভিযুক্তক গ্ৰেপ্তাৰ কৰা হৈছে আৰু ১,০৫,১২৯ জন চাইবাৰ ইনভেষ্টিগেচনৰ সহায়ৰ অনুৰোধ কৰা হৈছে।

vii. আই৪চিৰ সৈতে চাইবাৰ অপৰাধৰ বিষয়ে চাইবাৰ অপৰাধৰ চোৰাংচোৱা/ভাবুকি ফিডৰ নিৰৱচ্ছিন্ন বিনিময়ৰ বাবে আই৪চিৰ শাৰীত ৰাজ্যিক/আঞ্চলিক চাইবাৰ অপৰাধ সমন্বয় কেন্দ্ৰ (এছ৪চি/আৰ৪চি) স্থাপন কৰিবলৈ ৰাজ্যসমূহক অনুৰোধ কৰা হৈছে। আজিলৈকে বিহাৰ, ছত্তীশগড়, হাৰিয়ানা, হিমাচল প্ৰদেশ, কেৰালা, মহাৰাষ্ট্ৰ, তামিলনাডু, তেলেংগানা, উত্তৰ প্ৰদেশ, পশ্চিম বংগত এছ৪চি  স্থাপন কৰা হৈছে।

 

পৰিশিষ্ট

চাইবাৰ অপৰাধ আৰক্ষী চকীৰ ৰাজ্য/কেন্দ্ৰভিত্তিক সবিশেষ

 

*****

পৰিশিষ্ট

চাইবাৰ অপৰাধ আৰক্ষী চকীৰ ৰাজ্য/কেন্দ্ৰভিত্তিক সবিশেষ

 

 

ক্ৰমিক নং	ৰাজ্য- কেন্দ্ৰীয় শাসিত এলেকা	চাইবাৰ অপৰাধ থানাৰ সংখ্যা
		১-১-২০২০লৈ	o১-১-২০২১লৈ	o১-১-২০২২লৈ	o১-১-২০২৩লৈ	o১-১-২০২৪লৈ
১	অন্ধ্ৰপ্ৰদেশ	১	৩	৩	৩	৩
২	অৰুণাচল প্ৰদেশ	0	0	১	১	১
৩	অসম	0	0	0	0	0
৪	বিহাৰ	১	0	১	0	৪৪
৫	চট্টিশগড়	১	১	১	১	৬
৬	গোৱা	১	১	১	১	১
৭	গুজৰাট	৪	১৪	২৪	২৪	৩৯
৮	হাৰিয়ানা	২	৩	8	২৯	২৯
৯	হিমাচল প্ৰদেশ	১	১	১	১	৪
১০	ঝাৰখণ্ড	৭	৭	৭	৭	৭
১১	কৰ্ণাটক	৫১	১১	৮	৮	২
১২	কেৰালা	৪	১৯	১৯	১৯	২০
১৩	মধ্যপ্ৰদেশ	১	১	১	১	১
১৪	মহাৰাষ্ট্ৰ	৪৩	৪৩	৪৬	৪৬	৪৭
১৫	মণিপুৰ	১	১	১	১	১
১৬	মেঘালয়	১	১	১	১	১
১৭	মিজোৰাম	১	১	১	১	১
১৮	নাগালেণ্ড	১	১	১	১	১
১৯	ওড়িশা	৪	৪	১৫	১৫	১৫
২০	পাঞ্জাৱ	2	2	2	2	2
২১	ৰাজস্থান	২	২	২	৩৩	৩৪
২২	ছিকিম	0	0	0	0	0
২৩	তামিলনাডু	0	৪৬	৪৬	৪৯	৫৪
২৪	তেলেংগানা	৩	৩	৩	৪	১৩
২৫	ত্ৰিপুৰা	0	0	0	0	0
২৬	উত্তৰ প্ৰদেশ	২	২	১৮	১৮	৭৫
২৭	উত্তৰাখণ্ড	১	১	২	২	২
২৮	পশ্চিমবংগ	৩১	৩১	৩১	৩৬	৩৬
২৯	আন্দামান-নিকোবৰ	0	0	0	0	১
৩০	চণ্ডীগড়	0	0	0	১	১
৩১	দমন আৰু ডিউ, নগৰ হাভেলী	0	0	0	0	0
৩২	দিল্লী	0	0	১৫	১৫	১৫
৩৩	জম্মু-কাশ্মীৰ	২	২	২	২	২
৩৪	লাডাখ	0	0	0	0	0
৩৫	লাক্ষাদ্বীপ	0	0	0	0	0
৩৬	পুডুচেৰী	১	১	১	১	১
	মুঠ	১৬৯	২০২	২৬২	৩২৩	৪৫৯

 

Source: BPR&D publication “Data on Police Organizations”, 2020, 2021, 2022, 2023, 2024

This was stated by the Minister of State in the Ministry of Home Affairs Shri Bandi Sanjay Kumar in a written reply to a question in the Lok Sabha.

***

RK/RR/PR/PS

(रिलीज़ आईडी: 2201474) आगंतुक पटल : 3