કેન્દ્રીય ગૃહ અને સહકારી મંત્રી શ્રી અમિત શાહે આજે ગુજરાતની રાજધાની ગાંધીનગરમાં મહાત્મા મંદિર ખાતે EARTH સમિટ 2025નું ઉદ્ઘાટન કર્યું હતું. શ્રી અમિત શાહે 'સહકાર સારથી'ની 13 થી વધુ નવી સેવાઓ અને ઉત્પાદનો લોન્ચ કર્યા હતા. આમાં ડિજિ કેસીસી, અભિયાન સારથી, વેબસાઈટ સારથી, Cooperative Governance Index, ePACS, World's Largest Grain Storage Application, Shiksha Sarathi, Sarathi Technology Forum વગેરેનો સમાવેશ થાય છે. આ પ્રસંગે ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી શ્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલ, ગુજરાત વિધાનસભાના અધ્યક્ષ શ્રી શંકરભાઈ ચૌધરી, ગુજરાત કૃષિ અને સહકારી મંત્રી શ્રી જીતુ ભાઈ વાઘાણી, ગુજરાત વિધાનસભાના ઉપાધ્યક્ષ અને NAFEDના અધ્યક્ષ મંત્રી શ્રી જેઠાભાઈ આહિર, સહકારી સચિવ ડૉ. આશિષ કુમાર ભુટાણી, ગુજરાત રાજ્ય સહકારી બેંકના અધ્યક્ષ શ્રી અજયભાઈ પટેલ અને નાબાર્ડના અધ્યક્ષ શ્રી શાજી કે.વી. સહિત અન્ય મહાનુભાવો ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.

કેન્દ્રીય ગૃહ અને સહકારિતા મંત્રી શ્રી અમિત શાહે પોતાના સંબોધનમાં જણાવ્યું હતું કે આ બીજી સમિટ દેશભરમાં યોજાઈ રહેલા ત્રણ આર્થિક સમિટમાં એક મહત્વપૂર્ણ ઉમેરો છે. આ સમિટનો ઉદ્દેશ્ય માત્ર દેશના ગ્રામીણ અર્થતંત્રને મજબૂત બનાવવાનો નથી પરંતુ ગ્રામીણ વિકાસના વિવિધ પાસાઓ પર પુનર્વિચાર કરવાનો અને પરિણામલક્ષી ઉકેલો શોધવાનો પણ છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે આ ત્રણ સમિટ દ્વારા, ગ્રામીણ અર્થતંત્ર સાથે સંબંધિત ચાર મંત્રાલયો સામેના મુખ્ય મુદ્દાઓ માટે ઉકેલો ઘડવામાં આવશે, અને આવતા વર્ષે દિલ્હીમાં યોજાનારી ત્રીજી સમિટમાં એક સુસંગત નીતિ માળખું રજૂ કરવામાં આવશે.

શ્રી અમિત શાહે કહ્યું કે મહાત્મા ગાંધીએ કહ્યું હતું કે જો ભારતે પ્રગતિ કરવી હોય તો, ગામડાઓ વિના તેનો વિકાસ દ્રષ્ટિકોણ અશક્ય છે. જોકે, સ્વતંત્રતાના થોડા વર્ષો પછી, આપણે આ મંત્ર ભૂલી ગયા. ગ્રામીણ વિકાસના ત્રણ મુખ્ય સ્તંભો - કૃષિ, પશુપાલન અને સહકારી - લાંબા સમય સુધી ઉપેક્ષિત રહ્યા હતા. તેમણે કહ્યું કે 2014 માં, પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીના નેતૃત્વમાં, એક ઐતિહાસિક પરિવર્તન શરૂ થયું જેણે ગ્રામીણ વિકાસને રાષ્ટ્રીય વિકાસનું કેન્દ્ર બનાવ્યું છે.

શ્રી અમિત શાહે જણાવ્યું હતું કે, એક સર્વાંગી અભિગમ સાથે, અમે આગામી વર્ષોમાં દેશની દરેક પંચાયતમાં સહકારી સંસ્થા સ્થાપવાનો નિર્ણય લીધો છે. સહકારી સંસ્થાઓ દ્વારા 500 મિલિયનથી વધુ સક્રિય સભ્યો બનાવવામાં આવશે, અને સહકારી સંસ્થાઓનું GDP યોગદાન વર્તમાન સ્તરની તુલનામાં વધશે. તેમણે કહ્યું કે જ્યારે આ લક્ષ્યો પ્રાપ્ત થશે, ત્યારે કોઈ પણ પાછળ રહેશે નહીં - પછી ભલે તે ગ્રામીણ પશુપાલન કરતી મહિલા હોય કે નાના ખેડૂત.

કેન્દ્રીય ગૃહ અને સહકારિતા મંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે સહકારી સંસ્થાઓમાં સહકાર મોડેલ દ્વારા ગુજરાતમાં હજારો કરોડ રૂપિયાની ઓછી કિંમતની થાપણોમાં વધારો થયો છે. હવે, બજારો, ડેરીઓ, PACS અને તમામ સહકારી સંસ્થાઓને જિલ્લા સહકારી છત્ર હેઠળ સંકલિત કરવામાં આવી છે. તેમણે કહ્યું કે, તમામ સહકારી સંસ્થાઓના ખાતા અને બચત એક જ સહકારી બેંકમાં રાખવાનું મોડેલ અમલમાં મૂકવામાં આવ્યું છે, જેના કારણે ઓછી કિંમતની થાપણોમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે અને સહકારી ક્ષેત્રની ક્રેડિટ ક્ષમતા પાંચ ગણી વધારવાની પ્રક્રિયા શરૂ કરી છે, જેનો અમલ સમગ્ર દેશમાં કરવામાં આવશે. શ્રી શાહે જણાવ્યું હતું કે આ સમિટ દ્વારા, ગુજરાત અને બનાસકાંઠા મોડેલ્સને અનુસરીને, પ્રાથમિકતા ક્ષેત્રના ધિરાણની સંપૂર્ણ ક્ષમતાનો સંપૂર્ણ ઉપયોગ કરવા માટે એક નક્કર કાર્ય યોજના વિકસાવવામાં આવી રહી છે.

શ્રી અમિત શાહે જણાવ્યું હતું કે ટેકનોલોજી વિના સહકારી સંસ્થાઓ પ્રગતિ કરી શકતી નથી. નાની સહકારી સંસ્થાઓ પાસે ટેકનોલોજી માળખાગત સુવિધાનો અભાવ હતો. નાબાર્ડે "સહકાર સારથી" દ્વારા તમામ ગ્રામીણ બેંકોને 13+ ડિજિટલ સેવાઓ પૂરી પાડીને એક ઐતિહાસિક પગલું ભર્યું છે. તેમણે સમજાવ્યું કે તમામ જિલ્લા, કેન્દ્ર, રાજ્ય, કૃષિ અને શહેરી સહકારી બેંકો એક જ ટેકનોલોજી છત્ર હેઠળ હશે, જેમાં કોઈપણ નાણાકીય બોજ વિના આધુનિક બેંકિંગ ટેકનોલોજી ઉપલબ્ધ હશે. વસૂલાત, વિતરણ, KYC, કાનૂની દસ્તાવેજીકરણ, મૂલ્યાંકન, વેબસાઇટ વિકાસ, વગેરે સંપૂર્ણપણે ટેકનોલોજી-સક્ષમ હશે, અને ગ્રામીણ સહકારી બેંકોમાં રીઅલ-ટાઇમ ટ્રેકિંગ સિસ્ટમ્સ લાગુ કરવામાં આવશે. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે RBI સાથે સહયોગમાં એક મજબૂત સહકારી બેંકિંગ માળખાનું નિર્માણ કરવામાં આવી રહ્યું છે, અને ટૂંક સમયમાં, e-KCC ધરાવતા ખેડૂતોને વિશ્વના સૌથી મોંઘા ક્રેડિટ કાર્ડ જેવા જ લાભ મળશે.

કેન્દ્રીય ગૃહ અને સહકારિતા મંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે રાષ્ટ્રીય સ્તરે સંકલિત સહકારી ડેટાના આધારે, જ્યાં પણ અંતર હશે ત્યાં વિસ્તરણ યોજનાઓ વિકસાવવામાં આવશે. સોફ્ટવેર દ્વારા તાત્કાલિક જરૂરિયાતવાળા ગામો/વિસ્તારો ઓળખવામાં આવશે. છેલ્લા બે વર્ષથી ચાલી રહેલા આ પ્રોજેક્ટમાં બાકી રહેલા વૈજ્ઞાનિક સુધારાઓ આવતા વર્ષે પૂર્ણ થશે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે ગુજરાતે ડેરી ક્ષેત્રમાં સંપૂર્ણ પરિપત્ર અર્થતંત્ર મોડેલ સ્થાપિત કર્યું છે - ઉત્પાદનોનું સ્વદેશીકરણ કરવામાં આવ્યું છે, અને તેનો લાભ સીધા ખેડૂતોને મળી રહ્યો છે. આ મોડેલને દેશભરમાં વિસ્તૃત કરવાની યોજના છે.

શ્રી અમિત શાહે જણાવ્યું હતું કે આશરે 4.9 મિલિયન ખેડૂતો હવે પ્રમાણિત કાર્બનિક ઉત્પાદનોનું ઉત્પાદન કરી રહ્યા છે. ભારત ઓર્ગેનિક્સ અને અમૂલ ઓર્ગેનિક્સ સાથે રાષ્ટ્રીય સ્તરની પ્રયોગશાળા સાંકળ સ્થાપિત કરવામાં આવી રહી છે. 40 થી વધુ ઓર્ગેનિક ખાદ્ય ઉત્પાદનો ઓનલાઈન ઉપલબ્ધ છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે 2035 સુધીમાં વૈશ્વિક ઓર્ગેનિક બજારમાં ભારતનો હિસ્સો વધારવાનો ધ્યેય છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે બહુ-રાજ્ય સહકારી સંસ્થાઓ ખેડૂતો પાસેથી ઉત્પાદનો ખરીદશે, તેનું પરીક્ષણ કરશે અને વૈશ્વિક બજારમાં નિકાસ કરશે, જેનો નફો સીધો ખેડૂતોને મળશે.

શ્રી અમિત શાહે જણાવ્યું હતું કે "સહકાર ટેક્સી" સહકાર મંત્રાલયની એક મહત્વપૂર્ણ પહેલ તરીકે શરૂ કરવામાં આવી છે, અને ફક્ત ટ્રાયલ સમયગાળામાં જ 51,000 ડ્રાઇવરોએ નોંધણી કરાવી છે. ભવિષ્યમાં, તે દેશની સૌથી મોટી સહકારી ટેક્સી કંપની બનશે.

કેન્દ્રીય ગૃહ અને સહકારિતા મંત્રીએ એમ પણ જણાવ્યું હતું કે સહકારી વીમા દ્વારા, આરોગ્ય, જીવન, કૃષિ અને અકસ્માત વીમાને સહકારી મોડેલમાં લાવવામાં આવશે. શ્રી શાહે જણાવ્યું હતું કે સહકારી સંસ્થાઓને મજબૂત કરવાથી કૃષિ, મત્સ્યઉદ્યોગ, પશુપાલન અને ડેરી આપમેળે મજબૂત બને છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે આ વિના ગ્રામીણ વિકાસ અશક્ય છે.

અર્થ સમિટની શુભકામનાઓ આપતા, શ્રી અમિત શાહે જણાવ્યું હતું કે સહકારી સંસ્થાઓ એક કલ્પવૃક્ષ (ઇચ્છાપૂર્ણ વૃક્ષ) છે - જે સામાન્ય હિતમાં મૂળ ધરાવે છે અને જેની શાખાઓ લાખો લોકોની આજીવિકાને જોડે છે. તેમણે અપેક્ષા વ્યક્ત કરી હતી કે આ સમિટમાં ખુલ્લી ચર્ચાઓ, સમસ્યા ઓળખ અને ઉકેલ શોધવાથી એક મજબૂત, કાર્યાત્મક ગ્રામીણ વિકાસ માળખું બનશે.

SM/IJ/GP/JD