ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೆಯು ಹಿರಿಯ ನಾಗರಿಕರು ಮತ್ತು ವಿಶೇಷಚೇತನರು ಸೇರಿದಂತೆ ಪ್ರಯಾಣಿಕರ ಅನುಕೂಲಕ್ಕಾಗಿ ವಿಶೇಷಚೇತನರಿಗೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿರುವ ಕೆಲವು ಸೌಲಭ್ಯಗಳು ಈ ಕೆಳಗಿನಂತಿವೆ:

1. ಹಿರಿಯ ನಾಗರಿಕರು, 45 ವರ್ಷ ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಯಸ್ಸಿನ ಮಹಿಳಾ ಪ್ರಯಾಣಿಕರಿಗೆ, ಯಾವುದೇ ಆಯ್ಕೆ ನೀಡದಿದ್ದರೂ, ಲಭ್ಯತೆಗೆ ಒಳಪಟ್ಟು, ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತವಾಗಿ ಕೆಳಗಿನ ಬರ್ತ್‌ ಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
2. ಸ್ಲೀಪರ್ ಕ್ಲಾಸ್‌ ನಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ಬೋಗಿಗೆ ಆರರಿಂದ ಏಳು ಕೆಳಗಿನ ಬರ್ತ್‌ ಗಳು, ಹವಾನಿಯಂತ್ರಿತ 3 ಟೈರ್ (3ಎಸಿ) ನಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ಬೋಗಿಗೆ ನಾಲ್ಕರಿಂದ ಐದು ಕೆಳಗಿನ ಬರ್ತ್‌ ಗಳು ಮತ್ತು ಹವಾನಿಯಂತ್ರಿತ 2 ಟೈರ್ (2ಎಸಿ) ತರಗತಿಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ಬೋಗಿಗೆ ಮೂರರಿಂದ ನಾಲ್ಕು ಕೆಳಗಿನ ಬರ್ತ್‌ ಗಳು (ರೈಲಿನಲ್ಲಿರುವ ಆ ವರ್ಗದ ಬೋಗಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ) ಹಿರಿಯ ನಾಗರಿಕರು, 45 ವರ್ಷ ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಯಸ್ಸಿನ ಮಹಿಳಾ ಪ್ರಯಾಣಿಕರು ಮತ್ತು ಗರ್ಭಿಣಿಯರಿಗೆ ಸಂಯೋಜಿತ ಕೋಟಾವನ್ನು ಮೀಸಲಿಡಲಾಗುವುದು.
3. ರಾಜಧಾನಿ/ಶತಾಬ್ದಿ ರೈಲುಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಎಲ್ಲಾ ಮೇಲ್/ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್ ರೈಲುಗಳಲ್ಲಿ ವಿಕಲಚೇತನ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಅವರ ಸಹಾಯಕರಿಗೆ ಕಾಯ್ದಿರಿಸುವಿಕೆ ಕೋಟಾವನ್ನು ಈ ಕೆಳಗಿನಂತೆ ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ:

• ಸ್ಲೀಪರ್ ಕ್ಲಾಸ್‌ ನಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಬರ್ತ್‌ ಗಳು (ಎರಡು ಕೆಳ ಮತ್ತು ಎರಡು ಮಧ್ಯಮ ಬರ್ತ್‌ ಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ)
• 3ಎಸಿ/3ಇ ನಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಬರ್ತ್‌ ಗಳು (ಎರಡು ಕೆಳ ಮತ್ತು ಎರಡು ಮಧ್ಯಮ ಬರ್ತ್‌ ಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ)
• ಕಾಯ್ದಿರಿಸಿದ ಎರಡನೇ ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳುವ (2S)/ಹವಾನಿಯಂತ್ರಿತ ಚೇರ್ ಕಾರ್ (ಸಿಸಿ) ನಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಸೀಟುಗಳು

4. ರೈಲಿನಲ್ಲಿ ಖಾಲಿ ಇರುವ ಕೆಳಗಿನ ಬರ್ತ್‌ ಗಳನ್ನು ಹಿರಿಯ ನಾಗರಿಕರು, ವಿಶೇಷಚೇತನರು    ಅಥವಾ ಗರ್ಭಿಣಿಯರಿಗೆ (ಮಧ್ಯಮ/ಮೇಲಿನ ಬರ್ತ್‌ ಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿರುವವರು) ಆದ್ಯತೆಯ ಮೇಲೆ ನೀಡಲಾಗುವುದು.

ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ಸುರಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಯಾಣಿಕರ ಅನುಭವವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾದ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾದ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಬೋಗಿಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕಾಯ್ದಿರಿಸಿದ ಬೋಗಿಗಳಲ್ಲಿ, ಪ್ರವೇಶ ಮತ್ತು ನಿರ್ಗಮನ ಬಾಗಿಲುಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ "ಪ್ರವೇಶ" ಮತ್ತು "ನಿರ್ಗಮನ" ಚಿಹ್ನೆಗಳು ಬಾಡಿ ಸೈಡ್‌ ಪ್ರವೇಶ ದ್ವಾರಗಳ ಬಳಿ ಇವೆ. ಸಾಮಾನ್ಯ ಬೋಗಿಗಳಲ್ಲಿ, ಯಾವುದೇ ಬಾಗಿಲಿನ ಮೂಲಕ ಪ್ರವೇಶ ಮತ್ತು ನಿರ್ಗಮನ ಸಾಧ್ಯ.

ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೆ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಯಾಣಿಕರಿಗೆ ವ್ಯಾಪಕ ಶ್ರೇಣಿಯ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ, ಅವರ ಪ್ರಯಾಣದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸೌಕರ್ಯ ಮತ್ತು ಅನುಕೂಲತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಅವುಗಳೆಂದರೆ:

1. ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲಾ ಮೇಲ್/ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್ ರೈಲುಗಳು ವಿಶೇಷಚೇತನರಿಗಾಗಿ ಮೀಸಲಾದ ಬೋಗಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಈ ಬೋಗಿಗಳು ಅಗಲವಾದ ಬಾಗಿಲುಗಳು, ಅಗಲವಾದ ಬರ್ತ್‌ ಗಳು, ಅಗಲವಾದ ಬಾಗಿಲುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ದೊಡ್ಡ ಶೌಚಾಲಯಗಳು, ವೀಲ್‌ ಚೇರ್ ಪಾರ್ಕಿಂಗ್ ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಶೌಚಾಲಯದ ಒಳಗೆ, ಬೆಂಬಲಕ್ಕಾಗಿ ಪಕ್ಕದ ಗೋಡೆಗಳ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಗ್ರಾಬ್ ರೈಲ್‌ ಗಳು ಮತ್ತು ಸರಿಯಾದ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ ವಾಶ್‌ ಬೇಸಿನ್ ಮತ್ತು ಕನ್ನಡಿ ಇವೆ.
2. ದೃಷ್ಟಿಹೀನ ಪ್ರಯಾಣಿಕರ ಅನುಕೂಲಕ್ಕಾಗಿ, ಸಂಯೋಜಿತ ಬ್ರೈಲ್ ಚಿಹ್ನೆಗಳನ್ನು ಅಂದರೆ ಬ್ರೈಲ್ ಲಿಪಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಚಿಹ್ನೆಗಳನ್ನು ಸಹ ಒದಗಿಸಲಾಗಿದೆ.
3. ಆಧುನಿಕ ಅಮೃತ ಭಾರತ್ ಮತ್ತು ವಂದೇ ಭಾರತ್ ರೈಲುಗಳನ್ನು ವಿಶೇಷಚೇತನ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ಗಮನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ವಂದೇ ಭಾರತ್ ರೈಲುಗಳ ಮೊದಲ ಮತ್ತು ಕೊನೆಯ ಬೋಗಿಗಳು ವೀಲ್‌ ಚೇರ್‌, ವಿಶಾಲವಾದ ಶೌಚಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಇತರವುಗಳಿಗೆ ವಿಶೇಷ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಈ ವಂದೇ ಭಾರತ್ ರೈಲುಗಳು ಮತ್ತು ಅಮೃತ ಭಾರತ್ ರೈಲುಗಳ ಲಗೇಜ್-ಕಮ್-ದಿವ್ಯಾಂಗರ ಬೋಗಿಗಳು ಸೀಮಿತ ಚಲನಶೀಲತೆ ಹೊಂದಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಸುಲಭವಾಗಿ ಹತ್ತಲು ಮತ್ತು ಇಳಿಯಲು ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡ್ಯುಲರ್ ಇಳಿಜಾರುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.

ಈ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ರೈಲ್ವೆ, ವಾರ್ತಾ ಮತ್ತು ಪ್ರಸಾರ ಹಾಗೂ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಮಾಹಿತಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಸಚಿವರಾದ ಶ್ರೀ ಅಶ್ವಿನಿ ವೈಷ್ಣವ್ ಅವರು ಇಂದು ರಾಜ್ಯಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಶ್ನೆಯೊಂದಕ್ಕೆ ಲಿಖಿತ ಉತ್ತರದಲ್ಲಿ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ.

 

****

(रिलीज़ आईडी: 2199579) आगंतुक पटल : 5