ભારત સરકારનો જમીન સંસાધન વિભાગ (DoLR) 31 ઓક્ટોબરથી 1 નવેમ્બર, 2025 દરમિયાન યશદા, પુણે ખાતે બે દિવસીય રાષ્ટ્રીય 'ચિંતન શિબિર'નું આયોજન કરી રહ્યું છે. આ વર્કશોપ રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને મહેસૂલ કોર્ટ પ્રક્રિયાઓ અને મહેસૂલ પરિભાષાના આધુનિકીકરણ પર સહયોગી ચર્ચા માટે એકસાથે લાવશે.

જેમ-જેમ જમીન વિનિમય વધી રહ્યો છે, મહેસૂલ અદાલતો વધતા મુકદ્દમા, પ્રક્રિયાગત વિલંબ અને જટિલ પ્રક્રિયાઓનો સામનો કરી રહી છે, જેની સીધી અસર નાગરિકોની આજીવિકા, મિલકત અધિકારો અને રોકાણો પર પડે છે. આ પરિસ્થિતિ જૂની જમીન રેકોર્ડ સિસ્ટમો અને પ્રક્રિયાઓ દ્વારા વધુ જટિલ બને છે, જે મોટાભાગે બ્રિટિશ યુગથી વારસામાં મળી છે.

આ પૃષ્ઠભૂમિ સામે, આ રાષ્ટ્રીય વર્કશોપ ચાર મુખ્ય થીમ્સ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશે:

• રેવન્યુ કોર્ટ કેસ મેનેજમેન્ટ સિસ્ટમ (RCCMS) આધુનિકીકરણ: ઝડપી, પારદર્શક અને નાગરિક-કેન્દ્રિત કેસના નિરાકરણ માટે રાજ્ય-સ્તરીય નવીનતાઓ અને ટેકનોલોજીની શ્રેષ્ઠ પ્રથાઓનું પ્રદર્શન.
•  
• એકીકૃત મહેસૂલ શબ્દાવલી: અસ્પષ્ટતા દૂર કરવા અને જમીન વહીવટમાં સ્પષ્ટતાને પ્રોત્સાહન આપવા માટે વ્યાખ્યાઓ અને અર્થઘટન પર સર્વસંમતિ બનાવવી.
•  
• કેડસ્ટ્રલ નકશા સાથે અધિકારોના રેકોર્ડ્સ (RORs)નું માનકીકરણ: જમીન રેકોર્ડ્સ માટે એક સમાન ફોર્મેટ અપનાવીને ઐતિહાસિક અસંગતતાઓનું નિરાકરણ.
•  
• લિપ્યંતરણ અને અનુવાદના મુદ્દાઓ: નાગરિકો માટે ભાષા અવરોધોને દૂર કરવા માટે જમીન રેકોર્ડ્સ સુધી બહુભાષી પહોંચને સરળ બનાવવી.

આ વર્કશોપ જમીન સંસાધન વિભાગ દ્વારા પહેલાંથી જ ચાલી રહેલી મુખ્ય પહેલો પર આધારિત હશે, જેમ કે મહેસૂલ કોર્ટ પ્રક્રિયાઓનું સરળીકરણ, અધિકારોના રેકોર્ડ ફોર્મેટનું માનકીકરણ, અને મહેસૂલ પરિભાષાની એકીકૃત શબ્દાવલીની રચના, જે તમામ 22 અનુસૂચિત ભાષાઓમાં જમીન રેકોર્ડને સુલભ બનાવવામાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવશે.

ચિંતન શિબિર ભારત સરકારની આ પહેલો પર સંવાદને સરળ બનાવવા માટે એક ઉચ્ચ-સ્તરીય પ્લેટફોર્મ તરીકે સેવા આપશે. અપેક્ષિત પરિણામોમાં મહેસૂલ પરિભાષાની સુસંગત શબ્દાવલિ, નોંધણી પ્રણાલીઓ અને મહેસૂલ અદાલતો સાથે જમીન રેકોર્ડને એકીકૃત કરવા માટે એક સંકલિત રોડમેપ અને આ ડિજિટલ સુધારાઓને ટેકો આપવા માટે જરૂરી કાયદાકીય સુધારાઓની ઓળખનો સમાવેશ થાય છે. આ વર્કશોપ સમગ્ર ભારતમાં મહેસૂલ અદાલતોમાં ક્રાંતિ લાવવાના હેતુથી ટેકનોલોજી, નીતિ અને શાસન સુધારાઓના સંકલનનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે.

SM/DK/GP/JD