नवी दिल्‍ली, 31 ऑक्‍टोबर 2024

पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी आज गुजरातमधील केवडिया येथे ‘स्टॅच्यू ऑफ युनिटी’ येथे आयोजित राष्ट्रीय एकता दिनाच्या उत्सवात सहभाग घेतला. पंतप्रधानांनी सरदार वल्लभभाई पटेल यांच्या जयंतीनिमित्त त्यांना पुष्पांजली अर्पण केली. मोदी यांनी ‘एकता दिन’ शपथ दिली तसेच सरदार वल्लभभाई पटेल यांच्या जयंतीनिमित्त दरवर्षी 31 ऑक्टोबर रोजी साजऱ्या केल्या जाणाऱ्या राष्ट्रीय एकता दिनाच्या निमित्ताने एकता दिन संचलन पाहिले. 

पंतप्रधान म्हणाले, “सरदार साहेबांचे प्रभावी शब्द...`स्टॅच्यू ऑफ युनिटी`समोरचा हा कार्यक्रम...एकता नगराचे हे विहंगम दृश्य...येथील अद्भुत सादरीकरण...छोट्या भारताची ही झलक...सगळे काही अत्यंत प्रेरणादायी आहे.” 31 ऑक्टोबरचा राष्ट्रीय एकता दिन हा 15 ऑगस्ट आणि 26 जानेवारी प्रमाणे देशाला नवीन ऊर्जा देतो, असे ते म्हणाले.

दिवाळीनिमित्त पंतप्रधानांनी देशातील व परदेशातील सर्व भारतीयांना शुभेच्छा दिल्या. या वेळी एकता दिन आणि दीपावलीचा योग आला आहे. “दिवाळी दिव्यांच्या माध्यमातून देशाला जोडते आणि प्रकाशमान करते. आज दीपावली भारताला जगाशीही जोडते आहे,” असे त्यांनी सांगितले.

“या वर्षीचा एकता दिन विशेष आहे कारण सरदार पटेल यांच्या 150 व्या जयंतीचा प्रारंभ आजपासून होत आहे. पुढील 2 वर्षे संपूर्ण देश हा उत्सव साजरा करणार आहे.भारतातील त्यांच्या विलक्षण योगदानाबद्दल ही देशाची श्रद्धांजली आहे. या उत्सवामुळे आपली ‘एक भारत, श्रेष्ठ भारत’ ही संकल्पना अधिक दृढ होईल,” असे पंतप्रधानांनी नमूद केले. हा प्रसंग आपल्याला शिकवेल की अशक्य वाटणारेही शक्य केले जाऊ शकते, असे ते म्हणाले.

छत्रपती शिवाजी महाराजांनी आक्रमणकर्त्यांना हुसकावण्यासाठी सर्वांना एकत्र आणले होते, हे मोदी यांनी अधोरेखित केले. महाराष्ट्राचा रायगड किल्ला आजही याची साक्ष देतो, असे ते म्हणाले. रायगड किल्ला ही सामाजिक न्याय, देशभक्ती आणि राष्ट्र प्रथम या मूल्यांची पवित्र भूमी आहे, असे ते म्हणाले. छत्रपती शिवाजी महाराजांनी विविध विचारांना एका उद्दिष्टासाठी एकत्र केले होते. आज येथे एकता नगरमध्ये आपल्याला रायगडच्या त्या ऐतिहासिक किल्ल्याची प्रतिमा दिसत आहे. आपण सर्वजण विकसित भारताच्या संकल्पपूर्तीसाठी येथे एकत्र आलो आहोत,” असे त्यांनी सांगितले.

गेल्या दशकातील एकता आणि अखंडता बळकट करण्यात भारताच्या उल्लेखनीय कामगिरीवर पंतप्रधानांनी प्रकाश टाकला. एकता नगर आणि स्टॅच्यू ऑफ युनिटीच्या उदाहरणमधून विविध सरकारी उपक्रमांमध्ये ही बांधिलकी स्पष्ट आहे की, हे स्मारक केवळ नावापुरते नाही तर तर त्याच्या बांधकामातील एकतेचे प्रतीक आहे कारण देशभरातून संकलित केलेल्या लोखंड व मातीपासून ते बनलेले आहे. पंतप्रधानांनी अधोरेखित केले की, एकता नगरात – एकता रोपवाटिका, प्रत्येक खंडातील वनस्पती असलेले विश्ववन, संपूर्ण भारतभरातील पौष्टिक खाद्यपदार्थांना प्रोत्साहन देणारे बाल पोषण उद्यान, विविध प्रदेशांतील आयुर्वेदाचे वैशिष्ट्य दाखवणारे आरोग्यवन, आणि देशभरातील हस्तकला एकत्र प्रदर्शित करणारे एकता व्यापर संकुल अशी वैशिष्ट्यपूर्ण स्थळे आहेत. 

देशाच्या एकतेच्या दिशेने केलेला प्रत्येक प्रयत्न साजरा करणे हे खरा भारतीय असल्याने आपल्या सर्वांचे कर्तव्य आहे, असे आवाहन पंतप्रधानांनी केले. मराठी, बंगाली, आसामी, पाली, प्राकृत यांना देण्यासह नवीन राष्ट्रीय शैक्षणिक धोरणांतर्गत भारतीय भाषांवर भर दिल्यामुळे त्यांचे मनापासून स्वागत झाले आहे आणि राष्ट्रीय एकता बळकट झाली आहे, असे त्यांनी अधोरेखित केले. भाषेबरोबरच, जम्मू आणि काश्मीर आणि ईशान्येकडे रेल्वे नेटवर्कचा विस्तार, लक्षद्वीप आणि अंदमान-निकोबारमध्ये हाय स्पीड इंटरनेट सुविधा आणि डोंगराळ भागातील मोबाइल नेटवर्क यासारखे कनेक्टिव्हिटी प्रकल्प ग्रामीण आणि शहरी दरी कमी करत आहेत. असे पंतप्रधान म्हणाले. ही आधुनिक पायाभूत सुविधा हे सुनिश्चित करते की कोणत्याही प्रदेशाला उपेक्षित केले जात नाही, त्यामुळे संपूर्ण भारतात एकतेची भावना निर्माण होते.

“पूज्य बापू म्हणायचे की, ‘विविधतेत एकतेने राहण्याच्या आपल्या क्षमतेची सतत परीक्षा घेतली जाईल. आणि आपण ही परीक्षा देत राहिली पाहिजे.’ गेल्या 10 वर्षांत भारताने विविधतेत एकतेने जगण्याच्या प्रत्येक प्रयत्नात यश मिळवले आहे. ‘एक भारत, श्रेष्ठ भारत’ या भावनेला सरकारने धोरणे व निर्णयांतून सतत बळ दिले आहे,” असे त्यांनी स्पष्ट केले. आधारच्या माध्यमातून “एक देश एक ओळख”, “एक देश एक कर” (जीएसटी), वन नेशन, वन रेशन कार्ड अर्थात एक देश एक शिधा पत्रक, आणि एक राष्ट्र मॉडेल स्थापित करण्यासाठी अतिरिक्त प्रयत्नांसह इतर सरकारी उपक्रमांचे पंतप्रधानांनी कौतुक केले, ज्यामुळे सर्व राज्यांना एकाच चौकटीत जोडणारी अधिक एकात्मिक प्रणाली तयार झाली. एकतेसाठीच्या आमच्या प्रयत्नांचा एक भाग म्हणून, आम्ही आता एक राष्ट्र, एक निवडणूक, एक राष्ट्र, एक नागरी संहिता, म्हणजे धर्मनिरपेक्ष नागरी संहिता यावर काम करत आहोत, असे पंतप्रधान म्हणाले.

दहा वर्षांच्या राजवटीचे प्रतिबिंब म्हणून, पंतप्रधानांनी जम्मू आणि काश्मीरमधील कलम 370 हटवण्याचा एक मैलाचा दगड म्हणून उत्सव साजरा केला आणि घोषित केले, "प्रथमच जम्मू आणि काश्मीरच्या मुख्यमंत्र्यांनी भारतीय राज्यघटनेनुसार शपथ घेतली", हा भारताच्या एकतेसाठी एक मोठा टप्पा आहे. फुटीरतावाद आणि दहशतवाद नाकारल्याबद्दल आणि भारताच्या राज्यघटनेच्या आणि लोकशाहीच्या पाठीशी उभे राहिल्याबद्दल त्यांनी जम्मू आणि काश्मीरच्या लोकांच्या देशभक्तीच्या भावनेचे कौतुक केले.

ईशान्य भारतात प्रदीर्घ काळापासून सुरू असलेल्या संघर्षांचे निराकरण करण्यात झालेल्या प्रगतीची दखल घेत, राष्ट्रीय सुरक्षा आणि सामाजिक सलोख्याला तोंड देण्यासाठी उचलण्यात आलेल्या इतर पावलांचा पंतप्रधानांनी तपशील दिला. बोडो करारामुळे आसाममधील 50 वर्षांचा संघर्ष कसा संपला यावर पंतप्रधानांनी भर दिला आणि ब्रु-रियांग करारामुळे हजारो विस्थापित व्यक्तींना घरी परतण्याची परवानगी मिळाली. त्यांनी नक्षलवादाचा प्रभाव कमी करण्याच्या यशावर भर दिला, ज्याचे वर्णन त्यांनी ‘भारताच्या एकता आणि अखंडतेसाठी एक महत्त्वपूर्ण आव्हान’ असे केले. आणि सांगितले की, सातत्यपूर्ण प्रयत्नांमुळे नक्षलवाद आता शेवटचा श्वास घेत आहे.  

आजच्या भारताकडे दूरदृष्टी, दिशा आणि दृढनिश्चय आहे, हे पंतप्रधानांनी अधोरेखित केले. एक असा भारत जो मजबूत तसेच सर्वसमावेशक आहे. जो संवेदनशील तसेच सावध आहे. जो विनम्र तसेच विकासाच्या मार्गावर आहे. जो सामर्थ्य आणि शांतता या दोन्हींचे महत्त्व समजून घेतो. जागतिक अशांततेदरम्यान भारताच्या वेगवान विकासाचे पंतप्रधानांनी कौतुक केले आणि आपले सामर्थ्य टिकवून ठेवत भारताला शांततेचा दीपस्तंभ म्हणून स्थान दिले. जगाच्या विविध भागातील संघर्षांच्या पार्श्वभूमीवर ते म्हणाले, "भारत जागतिक मित्र म्हणून उदयास येतो". त्यांनी एकता आणि सतर्कतेचे महत्त्व देखील अधोरेखित केले आणि सांगितले की काही शक्ती भारताच्या प्रगतीमुळे अस्वस्थ आहेत आणि त्यांचा उद्देश भारताच्या आर्थिक हितसंबंधांना हानी पोहोचवणे आणि विभाजनांची पेरणी करणे हा आहे. त्यांनी भारतीयांना हे विभाजक घटक ओळखण्याचे आणि राष्ट्रीय एकात्मतेचे रक्षण करण्याचे आवाहन केले.

पंतप्रधानांनी आपले भाषण संपवत असताना, त्यांनी सरदार पटेल यांचे उदाहरण देत देशाला एकतेसाठी वचनबद्ध राहण्याचे आवाहन केले. "भारत ही विविधतेची भूमी आहे हे आपण लक्षात ठेवले पाहिजे. केवळ विविधतेचा उत्सव साजरा करूनच एकता बळकट होऊ शकते". "एकतेच्या दृष्टीने पुढील 25 वर्षे खूप महत्त्वाची आहेत. त्यामुळे एकतेचा हा मंत्र आपण कमकुवत होऊ देऊ नये. जलद आर्थिक विकासासाठी हे आवश्यक आहे. सामाजिक सलोख्यासाठी ते आवश्यक आहे. ते खऱ्या सामाजिक न्यायासाठी, नोकऱ्यांसाठी, गुंतवणुकीसाठी आवश्यक आहे ", असे ते म्हणाले. भारताची सामाजिक सलोखा, आर्थिक विकास आणि एकतेप्रती बांधिलकी मजबूत करण्यासाठी सहभागी होण्याचे आवाहन पंतप्रधानांनी प्रत्येक नागरिकाला केले.

केवड़िया के एकता नगर में महाराष्ट्र के ऐतिहासिक रायगढ़ किले की छवि भी दिखती है, जो सामाजिक न्याय, देशभक्ति और राष्ट्र प्रथम के संस्कारों की पवित्र भूमि रही है। pic.twitter.com/KucUz2kcLo

— Narendra Modi (@narendramodi) October 31, 2024

एक सच्चे भारतीय होने के नाते यह हम सभी देशवासियों का कर्तव्य है कि हम देश की एकता के हर प्रयास को उत्साह और उमंग से भर दें। pic.twitter.com/NQBm4G3nVa

— Narendra Modi (@narendramodi) October 31, 2024

बीते 10 वर्षों में देश में सुशासन के नए मॉडल ने भेदभाव की हर गुंजाइश को समाप्त किया है। pic.twitter.com/rdysfKz9tn

— Narendra Modi (@narendramodi) October 31, 2024

पिछले कुछ वर्षों में भारत ने ‘विविधता में एकता’ को जीने के हर प्रयास में सफलता पाई है, जिसके ये बड़े उदाहरण हमारे सामने हैं… pic.twitter.com/aocbf3c1vU

— Narendra Modi (@narendramodi) October 31, 2024

आज हर देशवासी इस बात से खुश है कि आजादी के 7 दशक बाद एक देश, एक संविधान का संकल्प पूरा हुआ है। pic.twitter.com/aPMaiizKFj

— Narendra Modi (@narendramodi) October 31, 2024

बीते 10 वर्षों में हमने ऐसे अनेक मुद्दों का समाधान किया है, जो राष्ट्रीय एकता के लिए खतरा थे। pic.twitter.com/W2KXDrLrJS

— Narendra Modi (@narendramodi) October 31, 2024

हमारे अथक प्रयासों से आज आदिवासी भाई-बहनों को विकास भी मिला है और बेहतर भविष्य का विश्वास भी मिला है। pic.twitter.com/dJoBmKZBtH

— Narendra Modi (@narendramodi) October 31, 2024

आज हमारे सामने एक ऐसा भारत है, जिसके पास दृष्टि भी है, दिशा भी है और दृढ़ता भी है। pic.twitter.com/Mqu1NISoPE

— Narendra Modi (@narendramodi) October 31, 2024

भारत के बढ़ते सामर्थ्य और एकता के भाव से परेशान कुछ लोग देश को तोड़ना और समाज को बांटना चाहते हैं। हमें इनसे बहुत सावधान रहना है। pic.twitter.com/ehXoNXRPyI

— Narendra Modi (@narendramodi) October 31, 2024

* * *

नेहा कुलकर्णी/नितीन गायकवाड/दर्शना राणे

सोशल मिडियावर आम्हाला फॉलो करा:@PIBMumbai    /PIBMumbai    /pibmumbai  pibmumbai[at]gmail[dot]com  /PIBMumbai    /pibmumbai