17 સપ્ટેમ્બર 2025થી 2 ઓક્ટોબર 2025 સુધી શરૂ કરાયેલ "સ્વસ્થ નારી સશક્ત પરિવાર" અભિયાન, સમગ્ર ભારતમાં વ્યાપક ભાગીદારી સાથે પૂર્ણ થયું, જેમાં વ્યાપક આરોગ્ય સેવાઓ દ્વારા લાખો મહિલાઓ, બાળકો અને પરિવારોને લાભ થયો.

02 ઓક્ટોબર 2025ના અંત સુધીમાં, અભિયાન હેઠળ 18 લાખ (18,08,071)થી વધુ આરોગ્ય શિબિરો (જેમાં સ્ક્રીનીંગ અને સ્પેશિયાલિટી શિબિર બંનેનો સમાવેશ થાય છે) યોજવામાં આવ્યા હતા, જેમાં દેશભરમાં લગભગ 10 કરોડ નાગરિકો (98563619)નો સમાવેશ થયો હતો અને 6.5 કરોડથી વધુ મહિલાઓને લાભ થયો હતો.

અભિયાનની મુખ્ય સિદ્ધિઓમાં સામેલ છે:

· હાઇપરટેન્શન અને ડાયાબિટીસ સ્ક્રીનીંગ: 1.78 કરોડથી વધુ નાગરિકોનું હાઇપરટેન્શન માટે અને 1.72 કરોડથી વધુ નાગરિકોનું ડાયાબિટીસ માટે સ્ક્રીનીંગ કરવામાં આવ્યું હતું.

· કેન્સર સ્ક્રીનીંગ: 37 લાખથી વધુ મહિલાઓનું સ્તન કેન્સર માટે અને 19 લાખથી વધુ મહિલાઓનું સર્વાઇકલ કેન્સર માટે સ્ક્રીનીંગ કરવામાં આવ્યું હતું. મુખ કેન્સર સ્ક્રીનીંગમાં 69 લાખથી વધુ લોકોનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો હતો.

· માતૃત્વ અને બાળ આરોગ્ય: 62.60 લાખથી વધુ પ્રસૂતિ પૂર્વેની તપાસ કરવામાં આવી હતી, જ્યારે 1.43 કરોડથી વધુ બાળકોને જીવનરક્ષક રસીઓ મળી હતી.

· એનિમિયા અને પોષણ: 1.51 કરોડથી વધુ લોકોની એનિમિયા માટે સ્ક્રીનીંગ કરવામાં આવી હતી. પોષણ પરામર્શ સત્રો 1.16 કરોડથી વધુ લોકો સુધી પહોંચ્યા.

· ટીબી અને સિકલ સેલ સ્ક્રીનીંગ: 85 લાખથી વધુ નાગરિકોએ ટીબી માટે અને 10.23 લાખ લોકોએ સિકલ સેલ રોગ માટે તપાસ કરાવી. 10.69 લાખ નિષ્કર્ષ મિત્ર નોંધણી કરાવી.

· રક્તદાન અને પીએમ-જેએવાય: 4.30 લાખથી વધુ રક્તદાતાઓએ નોંધણી કરાવી, સાથે 10.69 લાખથી વધુ આયુષ્માન/પીએમ-જેએવાય કાર્ડ જારી કરવામાં આવ્યા.

NHM આરોગ્ય શિબિરોના વ્યાપક નેટવર્ક ઉપરાંત, AIIMS, રાષ્ટ્રીય મહત્વની અન્ય સંસ્થાઓ (INIs), તૃતીય સંભાળ હોસ્પિટલો, આયુષ્માન આરોગ્ય મંદિરો, મેડિકલ કોલેજો અને ખાનગી સંસ્થાઓ પણ આ રાષ્ટ્રીય અભિયાનમાં મોખરે રહી છે. આ સુવિધાઓએ હજારો વિશેષતા શિબિરોનું આયોજન કર્યું છે, જે લાભાર્થીઓને અદ્યતન સ્ક્રીનીંગ, નિદાન, કાઉન્સેલિંગ અને સારવાર સેવાઓ પૂરી પાડે છે, જેનાથી રાજ્ય સરકારો અને સમુદાય-સ્તરના આરોગ્ય કાર્યકરોના પ્રયાસોને પૂરક બનાવે છે.

સ્વસ્થ નારી સશક્ત પરિવાર અભિયાન ભારતમાં મહિલાઓ અને બાળકો માટે અત્યાર સુધીનો સૌથી મોટો આરોગ્ય સંપર્ક છે. આરોગ્ય અને પરિવાર કલ્યાણ મંત્રાલય (MoHFW) અને મહિલા અને બાળ વિકાસ મંત્રાલય (MoWCD) ના સંયુક્ત નેતૃત્વ હેઠળની આ પહેલમાં 17 સપ્ટેમ્બરથી 2 ઓક્ટોબર સુધી આયુષ્માન આરોગ્ય મંદિરો, સામુદાયિક આરોગ્ય કેન્દ્રો (CHC), જિલ્લા હોસ્પિટલો અને દેશભરના અન્ય સરકારી આરોગ્ય સુવિધાઓમાં લાખો આરોગ્ય શિબિરોનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું જેથી સમુદાય સ્તરે મહિલા-કેન્દ્રિત નિવારક, પ્રોત્સાહન આપતી અને ઉપચારાત્મક આરોગ્ય સેવાઓ પૂરી પાડી શકાય.

સ્વસ્થ નારી સશક્ત પરિવાર અભિયાને બિન-ચેપી રોગો, એનિમિયા, ક્ષય રોગ અને સિકલ સેલ રોગ માટે સ્ક્રીનીંગ, વહેલા નિદાન અને સારવાર જોડાણોને મજબૂત બનાવ્યા, જ્યારે પ્રસૂતિ પહેલાની સંભાળ, રસીકરણ, પોષણ, માસિક સ્વચ્છતા, જીવનશૈલી અને માનસિક સ્વાસ્થ્ય જાગૃતિ પ્રવૃત્તિઓ દ્વારા માતા, બાળક અને કિશોરોના સ્વાસ્થ્યને પ્રોત્સાહન આપ્યું. તે જ સમયે, આ અભિયાને સ્થૂળતા નિવારણ, સુધારેલ પોષણ અને સ્વૈચ્છિક રક્તદાન પર ખાસ ભાર મૂકીને સમુદાયોને સ્વસ્થ જીવનશૈલી પ્રથાઓ તરફ પ્રેરિત કર્યા.

SM/NP/GP/JD