પ્રશ્ન 1. શું 22 સપ્ટેમ્બર, 2025 પહેલા સપ્લાય ચેઇનમાં રહેલી દવાઓ પર MRP રિકોલ કરીને ફરીથી લેબલ કરવું જરૂરી છે? ફરીથી લેબલિંગ કેવી રીતે લાગુ કરવામાં આવશે?

જવાબ: નેશનલ ફાર્માસ્યુટિકલ પ્રાઇસિંગ ઓથોરિટી (NPPA)એ 12.9.2025 અને 13.9.2025ના રોજના OMs દ્વારા નીચેની બાબતો સ્પષ્ટ કરી છે:

• દવાઓ/ફોર્મ્યુલેશન વેચતી તમામ ઉત્પાદકો/માર્કેટિંગ કંપનીઓએ દવાઓ/ફોર્મ્યુલેશન (તબીબી ઉપકરણો સહિત)ના મહત્તમ છૂટક ભાવ (MRP) માં સુધારો કરવો પડશે.
• ઉત્પાદકો/માર્કેટિંગ કંપનીઓ, ગ્રાહકોને પ્રદર્શિત કરવા માટે ડીલરો અને છૂટક વેપારીઓને, અને રાજ્ય દવા નિયંત્રકો અને સરકારને, સુધારેલા GST દરો અને સુધારેલ MRPને પ્રતિબિંબિત કરતી સુધારેલી કિંમત યાદી અથવા પૂરક કિંમત યાદી, ફોર્મ V/VI માં રજૂ કરશે.
• જો ઉત્પાદક/માર્કેટિંગ કંપનીઓ રિટેલર સ્તરે કિંમતનું પાલન સુનિશ્ચિત કરી શકે, તો 22 સપ્ટેમ્બર, 2025 પહેલા  બજારમાં રિલીઝ થયેલા કન્ટેનર અથવા સ્ટોકના પેકના લેબલ પર રિકોલ, ફરીથી લેબલિંગ અથવા ફરીથી સ્ટીકર લગાવવું ફરજિયાત નથી.

આ OMs ફાર્માસ્યુટિકલ્સ વિભાગ હેઠળ નેશનલ ફાર્માસ્યુટિકલ પ્રાઇસિંગ ઓથોરિટી (NPPA) ની વેબસાઇટ પર ઉપલબ્ધ છે:

https://nppa.gov.in/uploads/tender/01da3cf0cd3d17c68c9a63fe23878260.pdf અને

https://nppa.gov.in/uploads/tender/12fbbb0cb337f1d2d70afb3fbcb57f39.pdf

પ્રશ્ન 2. ડ્રોન પર 5%, 18% અને 28% GST દર લાગતો હતો. 56મી GST કાઉન્સિલે ડ્રોન પર 5% GST દરની ભલામણ કરી હતી. શું આ 5% GST દર તમામ પ્રકારના ડ્રોન પર લાગુ થશે?

જવાબ: અગાઉ વ્યક્તિગત ઉપયોગ માટે ડ્રોન પર 28% GST લાગતો હતો, ડિજિટલ કેમેરા/વિડિયો કેમેરા રેકોર્ડર ધરાવતા ડ્રોન પર 18% GST લાગતો હતો અને ઉપરોક્ત શ્રેણીઓ સિવાયના અન્ય તમામ ડ્રોન પર 5% GST લાગતો હતો.

03.09.2025ના રોજ યોજાયેલી તેની 56મી બેઠકમાં GST કાઉન્સિલે તમામ ડ્રોન પર 5%ના સમાન GST દરની ભલામણ કરી છે.

પ્રશ્ન 3. ઈંટો પરનો વર્તમાન GST દર શું છે?

જવાબ: ક્ષમતા આધારિત કરવેરા અને ખાસ રચના યોજના પર મંત્રીઓના જૂથના અહેવાલના આધારે 1 એપ્રિલ, 2022 થી ઇંટોના પુરવઠા પર એક વિશેષ રચના યોજના (રેતી-ચૂના ઇંટો સિવાય) લાગુ કરવામાં આવી હતી, જેને GST કાઉન્સિલ દ્વારા 17 સપ્ટેમ્બર, 2021 ના ​​રોજ યોજાયેલી તેની 45મી બેઠકમાં સ્વીકારવામાં આવી હતી. આ યોજના હેઠળ, ઇંટો પર ITC વિના 6% GST અને ITC સાથે 12% GST લાગે છે, જેની થ્રેશોલ્ડ મર્યાદા માલ પર લાગુ પડે છે તે રૂ. 40 લાખને બદલે રૂ. 20 લાખ છે. GST કાઉન્સિલે 3 સપ્ટેમ્બર, 2025 ના રોજ યોજાયેલી તેની 56મી બેઠકમાં રેતી-ચૂના ઇંટો સિવાયના વિશેષ રચના યોજનાના દરોમાં કોઈ ફેરફાર કરવાની ભલામણ કરી ન હતી.

જેના પર GST દર 12%થી ઘટાડીને 5% કરવાની ભલામણ કરવામાં આવી છે. તેથી, રેતી-ચૂના ઇંટો સિવાયની તમામ પ્રકારની ઇંટો ITC વિના 6% GST અને 20 લાખ રૂપિયાની થ્રેશોલ્ડ મર્યાદા સાથે ITC સાથે 12% GST મેળવવાનું ચાલુ રાખે છે.

પ્રશ્ન 4. વ્યક્તિગત જીવન અને આરોગ્ય વીમાને આપવામાં આવેલી મુક્તિના દાયરામાં કઈ વીમા સેવાઓ આવરી લેવામાં આવી છે?

જવાબ: વીમા કંપનીઓ દ્વારા વીમાધારકને પૂરી પાડવામાં આવતી વ્યક્તિગત આરોગ્ય અને જીવન વીમા વ્યવસાયની સેવાઓ, જ્યાં વીમાધારક જૂથ નથી, તે મુક્તિના દાયરામાં સામેલ છે. જ્યારે આ સેવાઓ કોઈ વ્યક્તિને અથવા તેના/તેણીના પરિવાર સાથેની વ્યક્તિને પૂરી પાડવામાં આવે છે, ત્યારે તે મુક્તિ આપવામાં આવશે.

પ્રશ્ન 5. વીમા કંપનીઓ દ્વારા પૂરી પાડવામાં આવતી વ્યક્તિગત આરોગ્ય અને જીવન વીમાની સેવાઓને મુક્તિ આપવા ઉપરાંત, શું વીમા કંપનીઓની કોઈપણ ઇનપુટ સેવાઓને પણ મુક્તિ આપવામાં આવશે?

જવાબ: હાલમાં, વીમા કંપનીઓ કમિશન, બ્રોકરેજ અને રિઇન્શ્યોરન્સ વગેરે જેવી ઘણી ઇનપુટ અને ઇનપુટ સેવાઓ પર ITC મેળવી રહી છે. આ ઇનપુટ સેવાઓમાંથી, રિઇન્શ્યોરન્સ સેવાઓને મુક્તિ આપવામાં આવશે. અન્ય ઇનપુટ અથવા ઇનપુટ સેવાઓના ઇનપુટ ટેક્સ ક્રેડિટને ઉલટાવી દેવાનો રહેશે કારણ કે આઉટપુટ સેવાઓને મુક્તિ આપવામાં આવશે.

રૂ. શું એવી હોટલો, જે 7500/-થી ઓછી કિંમતના રહેઠાણના યુનિટ પૂરા પાડે છે, તેમને ITC સાથે 18%ના દરે આવા યુનિટ પૂરા પાડવાનો વિકલ્પ છે?

જવાબ: હોટેલ રહેઠાણ સેવાના સપ્લાયર્સ જ્યાં રહેઠાણના એકમનું મૂલ્ય પ્રતિ યુનિટ પ્રતિ દિવસ રૂ. 7500/-થી ઓછું અથવા તેના બરાબર હોય, તેમણે આવા એકમો પર ITC વિના 5%ના દરે GST વસૂલવો પડશે. આવી સેવાઓ માટે તે ફરજિયાત દર છે, અને આવા એકમો માટે ITC સાથે 18%ના દરે GST ચૂકવવાનો વિકલ્પ ઉપલબ્ધ નથી.

રૂ. શું એવી હોટલો, જે 7500/-થી ઓછી કિંમતના રહેઠાણના યુનિટ પૂરા પાડે છે, તેઓ આવા યુનિટના સંબંધમાં ITC મેળવી શકશે?

જવાબ: જે હોટલોમાં રહેઠાણના યુનિટ પૂરા પાડવામાં આવે છે જેમની કિંમત પ્રતિ યુનિટ પ્રતિ દિવસ રૂ. 7500/- થી ઓછી અથવા તેના બરાબર હોય છે, તેઓ આવા યુનિટ પર ITC મેળવી શકશે નહીં, કારણ કે આવા સપ્લાય માટે નિર્ધારિત GST દર ITC વિના 5% છે.

પ્રશ્ન 8. શું સૌંદર્ય અને શારીરિક સુખાકારી સેવાઓ પર 5% ITC દર વગર ફરજિયાત છે? શું સેવા પ્રદાતાઓ ITC સાથે 18% ચાર્જ કરી શકે છે?

જવાબ: સૌંદર્ય અને શારીરિક સુખાકારી સેવાઓ પર 5% ITC વગરનો દર ફરજિયાત છે. સેવા પ્રદાતાઓ પાસે આ સેવાઓ પર ITC સાથે 18% વસૂલવાનો વિકલ્પ નથી.

પ્રશ્ન 9. જ્યાં ITC વગર 5%ના દરે GST ચૂકવવાપાત્ર હોય તેવા કિસ્સાઓમાં સેવા પ્રદાતાએ ઇનપુટ ટેક્સ ક્રેડિટ (ITC) સાથે કેવી રીતે વ્યવહાર કરવો જોઈએ?

જવાબ: આવા કિસ્સાઓમાં,

1. આવી સેવાઓ પૂરી પાડવા માટે ઉપયોગમાં લેવાતા માલ અથવા સેવાઓ પર વસૂલવામાં આવતા ઇનપુટ ટેક્સની ક્રેડિટ સેવા પ્રદાતા દ્વારા લેવામાં આવશે નહીં; અને
2. આંશિક રીતે આવી સેવાઓ પૂરી પાડવા માટે અને આંશિક રીતે અન્ય કરપાત્ર પુરવઠા પૂરા પાડવા માટે ઉપયોગમાં લેવાતા માલ અથવા સેવાઓ પર વસૂલવામાં આવતા ઇનપુટ ટેક્સની ક્રેડિટ સેવા પ્રદાતા દ્વારા ઉલટાવી દેવામાં આવશે જેમ કે ITC વિના 5% સુધી વસૂલવામાં આવતો પુરવઠો મુક્ત સપ્લાય છે. પરિણામે, CGST કાયદા, 2017 ની કલમ 17(2) અને તેના હેઠળ બનાવેલા નિયમો અનુસાર સેવા પ્રદાતા દ્વારા પ્રમાણસર ITC ઉલટાવી દેવાની જરૂર પડશે.

પ્રશ્ન 10. બસ બોડી બિલ્ડિંગના સંબંધમાં જોબ વર્ક સેવાઓ પર GST દર શું છે?

જવાબ: બસ બોડી બિલ્ડિંગના સંબંધમાં જોબ વર્ક સેવાઓ ઇનપુટ ટેક્સ ક્રેડિટ (ITC) સાથે 18% ના GST દરે કરપાત્ર છે. અગાઉ, આ સેવાઓ ચોક્કસ એન્ટ્રી [હેડિંગ 9988ની અગાઉની એન્ટ્રી ( ic )] હેઠળ આવરી લેવામાં આવતી હતી અને ITC સાથે 18% આકર્ષિત કરતી હતી. તાજેતરના રેટ રેશનલાઇઝેશન કવાયતમાં, બધી શેષ જોબ વર્ક સેવાઓ અથવા અન્ય ઉત્પાદન સેવાઓને ITC સાથે 18% સાથે સંરેખિત કરવામાં આવી છે, જેનાથી બસ બોડી બિલ્ડિંગ માટે ચોક્કસ એન્ટ્રીનો સમાવેશ થાય છે.

પ્રશ્ન 11. ઇંટોના સંબંધમાં જોબ વર્ક સેવાઓ પર લાગુ પડતો GST દર શું છે?

જવાબ: જે ઇંટો પર 5% GST લાગશે (દા.ત. રેતી-ચૂનાની ઇંટો) તેના સંબંધમાં જોબ-વર્ક સેવાઓ પર ITC સાથે 5% ના દરે કર લાગશે.

પ્રશ્ન 12. માલના મલ્ટિમોડલ પરિવહન પર લાગુ પડતો GST દર શું છે?

 

જવાબ: માલનું મલ્ટિમોડલ પરિવહન (જ્યાં મલ્ટિમોડલ ટ્રાન્સપોર્ટર દ્વારા ઓછામાં ઓછા બે અલગ અલગ મોડનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે) નીચે મુજબ કરપાત્ર રહેશે:

1. પ્રતિબંધિત ઇનપુટ ટેક્સ ક્રેડિટ સાથે 5% - એટલે કે, માલના પરિવહનની ઇનપુટ સેવાઓ પર જ ITC માન્ય છે, જે મૂલ્યના 5% સુધી મર્યાદિત છે; જ્યારે માલના પરિવહનનો કોઈ પણ ભાગ હવાઈ માર્ગે ન હોય.
2. 18%, સંપૂર્ણ ઇનપુટ ટેક્સ ક્રેડિટ સાથે; જ્યારે પરિવહનનો ઓછામાં ઓછો એક ભાગ હવાઈ માર્ગે હોય.

પ્રશ્ન 13. શું મલ્ટિમોડલ ટ્રાન્સપોર્ટ સેવાઓ પર ITC લઈ શકાય છે, જ્યાં પરિવહનનો કોઈ ભાગ હવાઈ માર્ગે નથી અને લાગુ દર 5% છે?

જવાબ. માલ પરિવહનની ઇનપુટ સેવાઓ, જે મૂલ્યના 5% સુધી મર્યાદિત છે, તેને મંજૂરી આપવામાં આવશે, ભલે આવી સેવાઓના સપ્લાયરે વધુ કર વસૂલ્યો હોય. અન્ય ઇનપુટ અથવા ઇનપુટ સેવાઓ માટે ITCની મંજૂરી આપવામાં આવશે નહીં.

ઉદાહરણ: 'A' નવી દિલ્હીથી ગયા સુધી માલના પરિવહન માટે રૂ . 1200માં 'B' (મલ્ટિમોડલ ટ્રાન્સપોર્ટર)ને રાખે છે, જેમાં હવાઈ માર્ગે કોઈપણ પરિવહનનો સમાવેશ થતો નથી. B GTA 'C'ને રૂ.600માં રાખે છે જે 18% ટેક્સ વસૂલ કરે છે અને કન્ટેનર ટ્રાન્સપોર્ટ ઓપરેટર 'D'ને રૂ. 400માં રાખે છે જે 5% ટેક્સ વસૂલ કરે છે.

'B' દ્વારા પૂરી પાડવામાં આવતી સેવા માટે લાગુ GST દર: 5%

 

'B' ને ઉપલબ્ધ ITC:

1. GTA ઇનપુટ: રૂ. 30 ( રૂ. 600ના 5%), રૂ. 108 (રૂ. 600ના 18%) નહીં.
2. સીટીઓ ઇનપુટ: રૂ. 20 ( રૂ. 400ના 5%).

 

પ્રશ્ન 14. જો મલ્ટિમોડલ ટ્રાન્સપોર્ટેશનમાં માલનું પરિવહન હવા દ્વારા પણ થાય તો કરવેરાનો ઉપાય શું છે?

જવાબ: જો પરિવહનનો ઓછામાં ઓછો એક ભાગ હવા દ્વારા થાય છે, તો લાગુ GST દર 18% રહેશે. આવા કિસ્સાઓમાં ઇનપુટ અથવા ઇનપુટ સેવાઓનો સંપૂર્ણ ITC માન્ય છે.

ઉદાહરણ: 'A' નવી દિલ્હીથી ગયા સુધી માલના પરિવહન માટે 'B' (મલ્ટિમોડલ ટ્રાન્સપોર્ટર) ને રૂ. 1200માં રોકે છે, જેમાં હવાઈ માર્ગે પરિવહનનો સમાવેશ થાય છે. B' રૂ. 800માં હવાઈ માર્ગે માલના પરિવહનની સેવાઓ પૂરી પાડતા સેવા પ્રદાતા 'C'ને અને રૂ. 200માં GTA 'D'ને રૂ. 18% દરે કર વસૂલ કરે છે.

B દ્વારા પૂરી પાડવામાં આવતી સેવા પર લાગુ GST દર: 'B' ને ઉપલબ્ધ 18% ITC:

1. GTA ઇનપુટ: રૂ. 36 ( રૂ. 200ના 18% )
2. હવાઈ માર્ગે માલ પરિવહનની સેવાઓ પર ઇનપુટ: રૂ. 144 (રૂ. 800ના 18%).

 

પ્રશ્ન 15. ECO દ્વારા પૂરી પાડવામાં આવતી સ્થાનિક ડિલિવરી સેવાઓ માટે GST ચૂકવવા કોણ જવાબદાર છે?

જવાબ: ઈ-કોમર્સ ઓપરેટર (ECO) દ્વારા પૂરી પાડવામાં આવતી સ્થાનિક ડિલિવરી દ્વારા સેવાઓ જ્યાં આવી સેવાઓ પૂરી પાડતી વ્યક્તિ કલમ 22(1) હેઠળ નોંધણી કરાવવા માટે જવાબદાર નથી, તે CGST કાયદાની કલમ 9(5) હેઠળ આવરી લેવામાં આવશે. આવા કિસ્સાઓમાં, GST ચૂકવવાની જવાબદારી ECO પર રહેશે.

પ્રશ્ન 16. સ્થાનિક ડિલિવરી સેવાઓ કયા દરે કરપાત્ર છે? જવાબ: સ્થાનિક ડિલિવરીની સેવાઓ 18%ના દરે કરપાત્ર છે.

જો સ્થાનિક ડિલિવરીની આવી સેવાઓ કોઈ નોંધાયેલ વ્યક્તિ દ્વારા સીધી પૂરી પાડવામાં આવે છે: તો તે વ્યક્તિ દ્વારા 18% ના દરે GST ચૂકવવાપાત્ર રહેશે.

જો સ્થાનિક ડિલિવરીની આવી સેવાઓ ECO દ્વારા એવી વ્યક્તિ દ્વારા પૂરી પાડવામાં આવે છે જે નોંધણી કરાવવા માટે જવાબદાર નથી: કલમ 9(5) હેઠળ ECO દ્વારા ચૂકવવાપાત્ર 18% GST.

જો સ્થાનિક ડિલિવરીની આવી સેવાઓ રજિસ્ટર્ડ વ્યક્તિ દ્વારા ECO દ્વારા પૂરી પાડવામાં આવે છે: તો સ્થાનિક ડિલિવરી સેવાના સપ્લાયર, એટલે કે, ECO દ્વારા સપ્લાય કરનાર રજિસ્ટર્ડ વ્યક્તિ દ્વારા GST@18% ચૂકવવાપાત્ર રહેશે.

 

પ્રશ્ન 17. શું સ્થાનિક ડિલિવરી સેવાઓ પૂરી પાડતી ECO GTAના કાર્યક્ષેત્રમાં આવરી લેવામાં આવે છે? જો સ્થાનિક ડિલિવરી સેવાઓ ECO દ્વારા પૂરી પાડવામાં આવે તો શું અસર થશે?

જવાબ: “ગુડ્સ ટ્રાન્સપોર્ટ એજન્સી” (GTA)માં સામેલ નહીં હોય:

 

1. "ઇલેક્ટ્રોનિક કોમર્સ ઓપરેટર જેના દ્વારા સ્થાનિક ડિલિવરીની સેવાઓ પૂરી પાડવામાં આવે છે,"

અને

2. " ઇલેક્ટ્રોનિક કોમર્સ ઓપરેટર જેના દ્વારા સ્થાનિક ડિલિવરીની સેવાઓ પૂરી પાડવામાં આવે છે."

પ્રશ્ન 18. ઓપરેટર વિના ભાડાપટ્ટે અથવા ભાડે આપતી સેવાઓ માટે કરવેરા શું છે?

જવાબ: ઓપરેટર વિના લીઝિંગ અથવા ભાડાની સેવાઓમાંથી મોટાભાગની સમાન માલના પુરવઠા પર લાગુ પડતા કરના દરે કર લાદવામાં આવે છે. આ સંદર્ભમાં કોઈ ફેરફાર પ્રસ્તાવિત નથી. આવી સેવાઓ પરનો કર દર સમાન માલના પુરવઠા પર લાગુ પડતા કર દર જેટલો જ રહેશે. ઉદાહરણ તરીકે, જો કાર અથવા મશીનો પર 18% કર લાદવામાં આવે છે, તો આવી કાર અથવા મશીનોના લીઝિંગ અથવા ભાડે આપવા (ઓપરેટર વિના) માટે 18% દર લાગુ પડશે. તેવી જ રીતે, જો કોઈપણ મોટર વાહનના પુરવઠા પર 40% અથવા 5% કર લાદવામાં આવે છે, તો લીઝિંગ અથવા ભાડે આપવાની સેવાઓ (ઓપરેટર વિના) પર પણ અનુક્રમે 40% અથવા 5% કર લાદવામાં આવશે.

પ્રશ્ન 19. ઓપરેટર પાસે કાર ભાડે લેવા/ભાડે લેવા પર લાગુ પડતો કર દર શું છે?

જવાબ: ઓપરેટર (ઉદાહરણ તરીકે, ડ્રાઇવર) સાથે કાર ભાડે આપવા/ભાડે આપવાની સેવાઓના સપ્લાયર પાસે હવે તે જ વ્યવસાયમાં ઇનપુટ સેવાઓના ITC સાથે 5% અથવા સંપૂર્ણ ITC સાથે 18% વસૂલવાનો વિકલ્પ હશે.

SM/DK/GP/JD

(Release ID: 2167233) Visitor Counter : 2