યુવા બાબતો અને રમત મંત્રાલય
ડૉ. મનસુખ માંડવિયાએ પ્રથમ વખત યોજાયેલા રમતગમતના સામાન ઉત્પાદન સંમેલનમાં 'ગર્વ સે સ્વદેશી' માટે રજૂઆત કરી
કેન્દ્રીય મંત્રીએ રમતગમતના સામાન ઉત્પાદન નીતિ ઘડવા માટે ટાસ્ક-ફોર્સની રચનાની જાહેરાત કરી
રમતગમતના સામાન ઉત્પાદન માટે વૈશ્વિક હિસ્સો 2036 સુધીમાં 25% સુધી લઈ જવામાં આવશે, જે હાલના 1% છે - ડૉ. માંડવિયા
Posted On:
30 AUG 2025 4:43PM by PIB Ahmedabad
ભારતે રમતગમત ક્ષેત્રમાં આત્મનિર્ભર ભારત બનાવવા માટે તેની પ્રતિબદ્ધતાને પુનઃપુષ્ટિ કરી કારણ કે કેન્દ્રીય યુવા બાબતો અને રમતગમત અને શ્રમ અને રોજગાર મંત્રી, ડૉ. મનસુખ માંડવિયાએ આજે નવી દિલ્હીમાં આયોજિત પ્રથમ વખત રમતગમતના સામાન ઉત્પાદન સંમેલનની અધ્યક્ષતા કરી હતી. યુવા બાબતો અને રમતગમત મંત્રાલય દ્વારા આયોજિત, આ કોન્ક્લેવમાં નીતિ આયોગ, વાણિજ્ય મંત્રાલય, DPIIT, FICCI, CII, MSMEs અને રમતગમત ઉદ્યોગના અગ્રણી હિસ્સેદારોના પ્રતિનિધિઓને એકઠા કરીને ભારતની રમતગમતના સામાન ઉત્પાદન ક્ષમતાઓ માટે એક નવો રોડમેપ તૈયાર કરવામાં આવ્યો હતો.
કેન્દ્રીય મંત્રીએ ભાર મૂક્યો કે પ્રથમ વખત, યુવા બાબતો અને રમતગમત મંત્રાલય હેઠળ "રમતગમતના સામાન ઉત્પાદન"ને ઔપચારિક રીતે 1961ના વ્યાપાર નિયમોમાં સમાવિષ્ટ કરવામાં આવ્યું છે. આ રમતગમતના ઉત્પાદનને અન્ય રાષ્ટ્રીય ઉદ્યોગો જેવો જ નીતિગત દરજ્જો આપવામાં એક ઐતિહાસિક સીમાચિહ્નરૂપ છે.
સભાને સંબોધતા, ડૉ. માંડવિયાએ રાષ્ટ્રીય વિકાસ એજન્ડા સાથે રમતગમતના સામાન ઉત્પાદનને સંરેખિત કરવાના સરકારના વિઝન પર ભાર મૂક્યો હતો. "ભારતમાં, રમતગમતના સામાનનું ઉત્પાદન ઝડપથી વધી રહ્યું છે. આપણી પાસે મોટું કરવાની સંભાવના છે અને આપણે કોઈના પર નિર્ભર નથી. રમતગમતના સામાનનું ઉત્પાદન આપણા માટે પ્રાથમિકતા ધરાવતું ક્ષેત્ર છે, અને આપણે તેનો સતત અમલ કરવો પડશે. વ્યાપાર નિયમોની ફાળવણીમાં તેનો સમાવેશ થવાથી મને ખૂબ આનંદ થયો છે. તેથી, અમે આ મહત્વપૂર્ણ કોન્ક્લેવ કર્યું," તેમણે કહ્યું હતું.
આત્મનિર્ભર ભારત એજન્ડાને પુનરાવર્તિત કરતા મંત્રીશ્રીએ કહ્યું, “દરેક વ્યક્તિએ ખાતરી કરવી પડશે કે આપણે 'રાષ્ટ્ર પ્રથમ' ને ધ્યાનમાં રાખીને બધું અમલમાં મૂકીએ. આત્મનિર્ભરતા અને સ્વદેશી વસ્તુઓનો ઉપયોગ એ સમયની જરૂરિયાત છે. આપણે 'ગર્વ સે સ્વદેશી' ની ભાવના સાથે આગળ વધવું જોઈએ. હાલમાં 1% વૈશ્વિક હિસ્સાથી, આપણે તેને 2036 સુધીમાં 25% સુધી લઈ જવું પડશે. માંગ હોય ત્યારે આર્થિક વૃદ્ધિ થાય છે, અને તે ઉત્પાદન સાથે વધે છે, જેના પરિણામે રોજગારીનું સર્જન પણ થાય છે.”
ડૉ. માંડવિયાએ ભારતના વસ્તી વિષયક ફાયદા પર પણ પ્રકાશ પાડતા કહ્યું કે, “ભારત પોતાના મોડેલ પર વિકાસ પામે છે. 1.4 અબજ લોકો સાથે, આપણી પાસે પહેલેથી જ સૌથી મોટું બજાર છે. આપણે આપણા રોડમેપના માર્ગ પર ચાલવું પડશે. હવે આપણે આ કોન્ક્લેવમાંથી મળેલા ઇનપુટ્સના આધારે નીતિ માળખું નક્કી કરીશું. બધા હિસ્સેદારોને એકસાથે લાવવામાં આવશે અને સર્વાનુમતે આપણે રમતગમતના સામાનના ઉત્પાદન પર નીતિ માળખું નક્કી કરીશું. મંત્રાલય, NSF અને ઉદ્યોગ હિસ્સેદારોના પ્રતિનિધિઓ સાથે એક ટાસ્ક ફોર્સની રચના કરવામાં આવશે જેથી ભવિષ્યલક્ષી નીતિ ઘડી શકાય અને ક્ષેત્રની વિશાળ વણખેડાયેલી સંભાવનાઓને ઉજાગર કરી શકાય.”
કોન્ક્લેવમાં રમતગમતના સામાન ઉત્પાદન ઉદ્યોગ, ભારતની શક્તિઓ અને તેને વૈશ્વિક કેન્દ્ર બનાવવાની વ્યૂહરચના તેમજ ક્ષેત્રના પડકારો અને ઉકેલો પર ઉદ્યોગના નેતાઓ દ્વારા વ્યાપક ચર્ચા અને પ્રસ્તુતિઓ જોવા મળી હતી. ડૉ. માંડવિયાએ એમ પણ નોંધ્યું કે કોન્ક્લેવ ફક્ત રમતગમતના સામાનના ઉત્પાદન વિશે જ નહીં, પરંતુ ઉદ્યોગ, નવીનતા અને રોજગારને જોડતી સંપૂર્ણ ઇકોસિસ્ટમ બનાવવા વિશે હતું. એકંદર ઉદ્દેશ્ય વૈશ્વિક રમતગમત અને આર્થિક પાવરહાઉસ બનવા તરફ ભારતની કૂચને મજબૂત બનાવવાનો હતો.
2024માં ભારતીય રમતગમતના સામાન ક્ષેત્રનું મૂલ્ય 4.88 બિલિયન ડોલર (₹42877 કરોડ) છે અને 2027 સુધીમાં તે 6.6 બિલિયન ડોલર (₹57800 કરોડ) અને 2034 સુધીમાં ₹87300 કરોડ થવાનો અંદાજ છે. આ ક્ષેત્ર મુખ્યત્વે મેરઠ, જલંધર, લુધિયાણા અને દિલ્હી-એનસીઆર ખાતેના MSME ક્લસ્ટરોમાં પાંચ લાખથી વધુ લોકોને રોજગારી પૂરી પાડે છે. ભારત એશિયામાં ત્રીજો સૌથી મોટો રમતગમતના સામાન ઉત્પાદક દેશ છે અને વૈશ્વિક સ્તરે 21મો સૌથી મોટો નિકાસકાર દેશ છે, જેની 2023-24માં 90થી વધુ દેશોમાં 523 મિલિયન ડોલરની નિકાસ થઈ છે. મુખ્ય નિકાસ સ્થળોમાં યુએસએ, યુકે, ઓસ્ટ્રેલિયા, જર્મની અને ફ્રાન્સનો સમાવેશ થાય છે, જેમાં દક્ષિણ આફ્રિકા, યુએઈ, કેનેડા અને સ્વીડનમાં તકો વિસ્તરી રહી છે.
(Release ID: 2162294)
Visitor Counter : 30