ટેલિકોમ રેગ્યુલેટરી ઓથોરિટી ઓફ ઇન્ડિયા (TRAI) રેગ્યુલેશન્સ, જેમ કે ટેલિકોમ્યુનિકેશન્સ કોમર્શિયલ કોમ્યુનિકેશન્સ કન્ઝ્યુમર્સ પ્રેફરન્સ રેગ્યુલેશન્સ, 2018 (TCCCPR-2018), અનસોલિસિટેડ કોમર્શિયલ કોમ્યુનિકેશન (UCC) અથવા સ્પામ સાથે વ્યવહાર કરે છે. TCCCPR-2018માં જોગવાઈઓ છે:

1. વાણિજ્યિક સંદેશાવ્યવહાર માટે પસંદગીઓ નોંધણી કરવી જ્યાં ટેલિકોમ ગ્રાહક બધા કોમર્શિયલ કોમ્યુનિકેશન્સને બ્લોક કરવાનું પસંદ કરી શકે છે અથવા પસંદગી શ્રેણીઓ અનુસાર પસંદગીપૂર્વક કોમર્શિયલ કોમ્યુનિકેશન્સને બ્લોક કરી શકે છે અને મોબાઇલ એપ્લિકેશન દ્વારા UCC મોકલનારાઓ સામે ફરિયાદ નોંધાવવી, શોર્ટ કોડ 1909 પર SMS મોકલવો અને 1909 પર કૉલ કરવો.
2. TCCCPR-2018ના ઉલ્લંઘન બદલ નોંધાયેલ સંસ્થાઓ અને ટેલિમાર્કેટર્સને બ્લેકલિસ્ટ કરવું.
3. નોંધાયેલ ન હોય તેવા ટેલિમાર્કેટર (UTM) સામે કાર્યવાહી જેમ કે ચેતવણી આપવી, તેમને ઉપયોગ મર્યાદા હેઠળ મૂકવા અથવા વારંવાર ઉલ્લંઘનના કિસ્સામાં ડિસ્કનેક્ટ કરવા.
4. UCC ને નિયંત્રિત કરવામાં નિષ્ફળ રહેવા બદલ ઍક્સેસ સેવા પ્રોવાઇડર્સ સામે નાણાકીય પ્રતિબંધો (FDs).

વધુમાં, TRAI એ 12.02.2025ના રોજ TCCCPR- 2018માં સુધારો કર્યો છે જેમાં, અન્ય બાબતોની સાથે, નીચેની જોગવાઈઓ છે:

1. ગ્રાહક હવે સ્પામ પ્રાપ્ત થયાના 7 દિવસની અંદર UCC વિશે ફરિયાદ કરી શકે છે, જે અગાઉની 3-દિવસની સમય મર્યાદા હતી.
2. નોંધાયેલ ન હોય તેવા મોકલનારાઓ પાસેથી UCC સામે ઍક્સેસ પ્રોવાઇડર્સ દ્વારા કાર્યવાહી કરવાની સમય મર્યાદા 30 દિવસથી ઘટાડીને 5 દિવસ કરવામાં આવી છે.
3. UCC મોકલનારાઓ સામે તાત્કાલિક કાર્યવાહી સુનિશ્ચિત કરવા માટે, તેમની સામે કાર્યવાહી કરવાના માપદંડમાં સુધારો કરવામાં આવ્યો છે અને તેને વધુ કડક બનાવવામાં આવ્યો છે.

TCCCCPR-2018 નિયમો દરેક ઍક્સેસ સેવા પ્રોવાઇડર્સને ગ્રાહક જાગૃતિ માટે કામ કરવાનો આદેશ આપે છે, જેમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:

1. પસંદગીઓ નોંધાવવા, નોંધણી કરવા અને સંમતિ રદ કરવા માટેની પ્રક્રિયાઓ.
2. ફરિયાદો કરવી, માહિતી આપવી અથવા યુસીસીની જાણ કરવી.
3. ગ્રાહકોને યુસીસીમાં સામેલ ન થવા અને ટેલિકોમ સંસાધનોના જોડાણ તોડવા જેવા ઉલ્લંઘનના કિસ્સામાં કાર્યવાહી ન કરવા અંગે માહિતી આપવી.

આ માહિતી સંચાર અને ગ્રામીણ વિકાસ રાજ્યમંત્રી ડૉ. પેમ્માસાની ચંદ્રશેખરે રાજ્યસભામાં એક પ્રશ્નના લેખિત જવાબમાં આપી હતી.

AP/NP/GP/JD

(Release ID: 2153630)