આજે નવી દિલ્હીના નિર્માણ ભવનમાં ભારત સરકારના આયુષ મંત્રાલયના રાષ્ટ્રીય ઔષધીય વનસ્પતિ બોર્ડ (NMPB) દ્વારા બે મહત્વપૂર્ણ સમજૂતી કરારો (MoU) પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા હતા.

પ્રથમ એમઓયુ નેશનલ મેડિસિનલ પ્લાન્ટ્સ બોર્ડ (NMPB) અને ઇશવેદ-બાયોપ્લાન્ટ્સ વેન્ચર, પુણે, મહારાષ્ટ્ર વચ્ચે હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા હતા અને બીજો ત્રિપક્ષીય એમઓયુ નેશનલ મેડિસિનલ પ્લાન્ટ્સ બોર્ડ (NMPB), ઓલ ઇન્ડિયા ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ આયુર્વેદ (AIIA) અને ઓલ ઇન્ડિયા ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ મેડિકલ સાયન્સ (AIIMS), નવી દિલ્હી વચ્ચે હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા હતા.

આ પ્રસંગે બોલતા, કેન્દ્રીય મંત્રી શ્રી પ્રતાપરાવ જાધવે કહ્યું, “પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનું 2047 સુધીમાં સ્વસ્થ અને આત્મનિર્ભર ભારત બનાવવાનું વિઝન આજે આપણા પ્રયાસોને માર્ગદર્શન આપે છે. હું આ મહત્વપૂર્ણ એમઓયુ પર હસ્તાક્ષર કરવામાં સામેલ તમામ સંસ્થાઓને અભિનંદન આપું છું, જે ભારતના સમૃદ્ધ ઔષધીય વનસ્પતિ વારસાના સંરક્ષણ અને પ્રોત્સાહનમાં એક મહત્વપૂર્ણ સીમાચિહ્નરૂપ છે. પરંપરાગત જ્ઞાનને આધુનિક વિજ્ઞાન સાથે સંકલિત કરીને, આપણે આ મહત્વાકાંક્ષી દ્રષ્ટિકોણને સાકાર કરવા તરફ અર્થપૂર્ણ પ્રગતિ કરી રહ્યા છીએ.”

આ બે એમઓયુ પર હસ્તાક્ષર કરવા પાછળનો હેતુ છે:

NMPB અને ઇશવેદ-બાયોપ્લાન્ટ્સ વેન્ચર વચ્ચે એમઓયુ 1

ટીશ્યુ કલ્ચર પદ્ધતિઓ દ્વારા દુર્લભ, લુપ્તપ્રાય અને જોખમમાં મુકાયેલા (RET) ઔષધીય વનસ્પતિઓના જર્મપ્લાઝ્મનું સંરક્ષણ અને જાળવણી.

આયુષ ઉદ્યોગમાં ઉપયોગમાં લેવાતા દુર્લભ, લુપ્તપ્રાય અને જોખમમાં મુકાયેલા (RET) શ્રેણીના ઔષધીય છોડના પુરવઠાને સરળ બનાવવા માટે ટીશ્યુ કલ્ચર પદ્ધતિઓ અને તેમના વ્યાપક વાવેતર અને જાળવણી પ્રોટોકોલના વિકાસ દ્વારા હિસ્સેદારોને વધુ સારું મૂલ્ય મળશે, જેથી આ ઔષધીય છોડના જર્મપ્લાઝમને સાચવી શકાય અને જાળવી શકાય, જેથી આ ઔષધીય છોડનો પુરવઠો સુલભ બનાવી શકાય. જેમાં, બંને પક્ષો ઔષધીય છોડ ક્ષેત્ર અને આયુષ ઉદ્યોગના વિકાસ અને લાભ માટે તેમની સંબંધિત કુશળતા અને સંસાધનોનો ઉપયોગ કરવા માટે સહકારના સામાન્ય ક્ષેત્રોને ઓળખે છે.

NMPB, AIIA અને AIIMS વચ્ચે MoU 2

ઓલ ઈન્ડિયા ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ આયુર્વેદ દ્વારા નવી દિલ્હી સ્થિત ઓલ ઈન્ડિયા ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ મેડિકલ સાયન્સના પરિસરમાં રાષ્ટ્રીય સ્તરના ઔષધીય વનસ્પતિ ઉદ્યાનની સ્થાપના માટે, ઔષધીય વનસ્પતિઓ વિશે જનજાગૃતિ ફેલાવવા, તમામ પક્ષોના જ્ઞાન અને કુશળતાનું આદાનપ્રદાન કરવા.

આનાથી દૂરના વિસ્તારોમાંથી આવતા દર્દીઓ અને વિદ્યાર્થીઓમાં ઔષધીય છોડ વિશે જાહેર જાગૃતિ વિકસશે અને હોસ્પિટલ પરિસરમાં મુલાકાતીઓને પણ ફાયદો થશે.

બંને એમઓયુ ઔષધીય વનસ્પતિ ક્ષેત્રમાં પુરાવા-આધારિત સંરક્ષણ, સંશોધન અને જાહેર ભાગીદારીને પ્રોત્સાહન આપવા માટે આયુષ મંત્રાલયના સતત પ્રયાસોમાં એક સીમાચિહ્નરૂપ છે.

આ કાર્યક્રમમાં આયુષ મંત્રાલયના સચિવ શ્રી વૈદ્ય રાજેશ કોટેચા, નવી દિલ્હીના એઇમ્સ ડિરેક્ટર શ્રી એમ. શ્રીનિવાસ અને આરોગ્ય અને પરિવાર કલ્યાણ મંત્રાલયના સંયુક્ત સચિવ શ્રીમતી અંકિતા મિશ્રા બુંદેલા ઉપસ્થિત રહ્યા હતા. આ પ્રસંગે રાષ્ટ્રીય ઔષધીય વનસ્પતિ બોર્ડ (NMPB), ઓલ ઇન્ડિયા ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ આયુર્વેદ (AIIA), નવી દિલ્હીના એઇમ્સ અને મંત્રાલયના વરિષ્ઠ અધિકારીઓ પણ હાજર રહ્યા હતા.

****

AP/IJ/GP/JD