Ha ka sienjam ba kongsan ban pynkhie im biang ïa ka khaii pateng ha ki wah jong ka Assam bad ka kam pynpoi mar ba neh, la pyntreikam mynta ka sngi ïa ka National Waterway-57 (Wah Kopili) da kaba pynlong ïa ka jingpyrshang kit mar kaba nyngkong eh na ka Jingkieng Govardhan ha Chandrapur, Kamrup shaduh Hatsingimari ha South Samara. Kane ka jingpynkit mar ka dei ka jingsdang biang jong ka jingkit mar lyngba ki jaka shong um hapoh ka jylla Assam hadien palat shiphew snem. U Myntri ka sorkar pdeng uba dei khmih ia ka tnad Ports, Shipping & Waterways Sarbananda Sonowal u la ong ba kane ka dei ‘ka por kaba kyrpang’ na ka bynta ka jingkit jingbah mar ha ka jylla Assam bad ka thaiñ shatei lammihngi.

Ka jhad kit mar MV VV Giri, kaba lah ban pyndap hi ia ki mar, ka la kit 300 metric ton ka dewbilat na ka M/s Star Cement ha shilynter ka lynti kaba jngai 300 kilomitar ha ka wah Kopili (NW 57) bad ka wah Brahmaputra (NW 2), ha kaba la shim ka long kumba 141 kynta eiei. Da kane, palat 1168 kms ki National Waterways ha Assam ki la treikam, la ong u  Sarbananda Sonowal.

Haba ai jingïaroh ïa kane ka kam da kaba ong ba ka long kum ka jingjop ha ka jingkylla ha ka rukom pynïaid mar jong ka Assam, u Myntri u la ong, “Kane ka dei ka por kaba kongsan bha na ka bynta ka Assam. Da ka jingpyntreikam ia ka NW-57 ha ka Wah Kopili ngi la khyllie im biang ia u budlum ba la jah jong ka khaii pateng ha ka ri bad ngi la shim ia ka sienjam kaba heh ban tei ia ka lad ka leit ka wan lyngba ki jaka shong um kaba jem dor, kaba seisoh bad ka bym ktah ia ka mariang. La slem bha ba khlem peit ia ki lad ka leit ka wan lyngba ki wah hadien ba la ioh ia ka jinglaitluid jong ka ri. Mynta, da kaba sdang biang ia ka jingkit ia ki mar ha ki saw tylli ki lad lyngba ki jaka shong um ha Assam — Brahmaputra (NW 2), Barak (NW 16), Dhansiri (NW31) & Kopili (NW 57) — ngi la pyntreikam ïa ki 1168 kms ki lad lyngba ki jaka shong um, kaba ai ïa ka lad leit jingleit kaba biang, kaba pynïohnong bad kaba treikam bha. Kane kan ym pynduna tang ïa ka jingkhapngiah ha ki surok jong ngi hynrei kan wanrah ruh ïa ki jingïohnong na ka bynta bun ki shnong jong ngi kiba don harud wah ha Assam ban roi bad ban ïoh ïa ki lad ki lynti.”

“Hapoh ka jingïalam ba don jingshemphang jong u Myntri Rangbah Duh ka ri u Narendra Modi, ka Sorkar India ka la buh ïa ka jingthmu kaba khlaiñ ban pynim biang ïa ki lad lyngba ki jaka shong um jong ngi ban thaw ïa ki lad ba bun jait. Ka Brahmaputra haduh Barak, naduh Dhansiri haduh mynta ka Kopili, kane ka dei tang ka jingsdang ban ai bor ïa ka roi ka par jong ka thaiñ da ki lynti um ba la pynkup bor. Ka jingpynim biang ïa ki lad lyngba ki jaka shong um kum ka Kopili ka dei ka jingnoh synñiang sha ka jingthmu jong u Modi ïa ka thain shatei lammihngi kaba don ka roi ka par bad kaba lah ban shaniah ha lade,” ong u Sarbananda Sonowal.

Haba pynpaw ïa ki jingmyntoi kiba lah ban mih na kane ka kam, u Myntri Sorkar Pdeng u la ong, “Da kaba pynkylla ïa ka jingkit mar na surok sha ki lad lyngba ki jaka shong um, ngi pynduna ïa ka jingmih lyer jakhlia, pynduna ïa ka jingkhapngiah ha ki surok, bad pynduna ïa ka jinglut jingsep ha ka jingpynpoi mar — baroh kata katba ngi pyndonkam bha ïa ki marpoh khyndew jong ngi. Ka jingpyrshang mynta ka sngi ka wan bujli ia kumba 23 tylli ki trok kit dewbilat – kane ka dei ka bor jong ki lad lyngba ki jaka shong um.”

Kane ka dei ka jingpyrshang ban kit mar kaba nyngkong eh ha ka NW-57 kaba jrong 46 kms naduh u snem 2014, kaba la pynlong ïa ka kum ka jingkylla ha kaba pynim biang ïa ka jingkit mar hapoh ka jylla lyngba ki wah jong ka Assam. Ka jingpyntreikam ïa kane ka long katkum ka Maritime India Vision 2030 bad ka PM Gati Shakti, kiba thmu ban pynbiang ia ki lad kiba neh, kiba ïatylli, bad kiba biang ha kylleng ka ri.

Ka Inland Waterways Authority of India (IWAI), kaba don hapoh ka tnad Ports, Shipping and Waterways, ka la trei shitom ban plie ïa ka lad lyngba ki wah ha kylleng ka thaiñ shatei lammihngi — kynthup ïa ka wah Brahmaputra (NW-2), Barak (NW-16), Dhansiri (NW-31) bad mynta ka Kopili (NW-57).

U Sonowal u la ong shuh shuh, “Ka jingkit mar ha Kopili ka dei ka dak jong ka Assam kaba thymmai — kaba ïasoh, kaba la pynkupbor, bad kaba ïahap bad ka roi ka par jong ka India. Ngi la kut jingmut ban iaid shakhmat na kane ka jingjop bad ban pynheh ïa ka jingkit mar bad ki nongleit nongwan ha baroh ki wah bah jong ngi. Ki lad lyngba ki jaka shong um kim dei tang ki lad na ka bynta ka leit ka wan; ki long kum u budlum na ka bynta ka jingriewspah ha ka thain.”

***