ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜਾਂ ਵਿੱਚ ਅੰਡਰਗ੍ਰੈਜੁਏਟ (ਯੂਜੀ) ਅਤੇ ਪੋਸਟ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ (ਪੀਜੀ) ਸੀਟਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। 2014 ਤੋਂ, ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 387 ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ 780, ਅੰਡਰਗ੍ਰੈਜੁਏਟ (ਯੂਜੀ) ਸੀਟਾਂ 51,348 ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ 1,15,900 ਅਤੇ ਪੋਸਟ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ (ਪੀਜੀ) ਸੀਟਾਂ 31,185 ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ 74,306 ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ।

 

ਨੈਸ਼ਨਲ ਮੈਡੀਕਲ ਕਮਿਸ਼ਨ (ਐੱਨਐੱਮਸੀ) ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ 13,86,157 ਰਜਿਸਟਰਡ ਐਲੋਪੈਥਿਕ ਡਾਕਟਰ ਹਨ। ਆਯੂਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਆਯੂਸ਼ ਚਿਕਿਤਸਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ 7,51,768 ਰਜਿਸਟਰਡ ਡਾਕਟਰ ਹਨ। ਇਹ ਮੰਨ ਕੇ ਕਿ 80 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਰਜਿਸਟਰਡ ਡਾਕਟਰ ਐਲੋਪੈਥਿਕ ਅਤੇ ਆਯੂਸ਼ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਹਨ, ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਡਾਕਟਰ-ਆਬਾਦੀ ਅਨੁਪਾਤ 1:811 ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ।

 

ਮੁਲਾਂਕਣ ਅਤੇ ਰੇਟਿੰਗ ਨਿਯਮ 2023 (ਐੱਮਐੱਸਆਰ-2023) ਵਿੱਚ ਦਰਸਾਏ ਗਏ ਨਵੇਂ ਮੈਡੀਕਲ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ, ਨਵੇਂ ਮੈਡੀਕਲ ਕੋਰਸ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ, ਮੌਜੂਦਾ ਕੋਰਸਾਂ ਅਤੇ ਅੰਡਰਗ੍ਰੈਜੁਏਟ ਕੋਰਸਾਂ ਲਈ ਸੀਟਾਂ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼, ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦਾਖਲੇ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਅਤੇ ਫੈਕਲਟੀ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ।

 

ਭੂਗੋਲਿਕ ਅਤੇ ਖੇਤਰੀ ਅਸਮਾਨਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ, ਸਰਕਾਰ ਵਾਂਝੇ ਖੇਤਰਾਂ ਅਤੇ ਇੱਛੁਕ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਲਾਗੂ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ:

 

• ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ/ਰੈਫਰਲ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਦੇ ਆਧੁਨਿਕੀਕਰਣ ਦੁਆਰਾ ਨਵੇਂ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਲਈ ਕੇਂਦਰੀ ਸਪਾਂਸਰਡ ਸਕੀਮ, ਜਿਸ ਦੇ ਤਹਿਤ 157 ਪ੍ਰਵਾਨਿਤ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 131 ਨਵੇਂ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਹਨ।

 

 

• ਐੱਮਬੀਬੀਐੱਸ ਅਤੇ ਪੀਜੀ ਸੀਟਾਂ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਮੌਜੂਦਾ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ/ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜਾਂ ਦੇ ਮਜ਼ਬੂਤੀਕਰਣ/ਆਧੁਨਿਕੀਕਰਣ ਲਈ ਕੇਂਦਰੀ ਸਪਾਂਸਰਡ ਸਕੀਮ।

 

• ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸਵਾਸਥ ਸੁਰੱਖਿਆ ਯੋਜਨਾ (ਪੀਐੱਮਐੱਸਐੱਸਵਾਈ) ਦੇ ਤਹਿਤ "ਸੁਪਰ ਸਪੈਸ਼ਲਿਟੀ ਬਲਾਕਾਂ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਦੁਆਰਾ ਸਰਕਾਰੀ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜਾਂ ਦੇ ਆਧੁਨਿਕੀਕਰਣ" ਦੇ ਤਹਿਤ ਕੁੱਲ 75 ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 71 ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਪੂਰੇ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।

• ਨਵੇਂ ਏਮਜ਼ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਲਈ ਕੇਂਦਰੀ ਸੈਕਟਰ ਸਕੀਮ ਦੇ ਤਹਿਤ 22 ਏਮਜ਼ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ, 19 ਵਿੱਚ ਅੰਡਰਗ੍ਰੈਜੁਏਟ ਕੋਰਸ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।

ਕੇਂਦਰੀ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਭਲਾਈ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ, ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਅਨੁਪ੍ਰਿਆ ਪਟੇਲ ਨੇ ਅੱਜ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲਿਖਤੀ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ।

****

ਐੱਮਵੀ

ਐੱਚਐੱਫਡਬਲਯੂ/ਪੀਕਿਊ-ਮੈਡੀਕਲ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਚੁੱਕੇ ਗਏ ਕਦਮ/25 ਜੁਲਾਈ 2025/2

(Release ID: 2148880)