રાષ્ટ્રીય માનવ અધિકાર આયોગ (NHRC)નો ચાર અઠવાડિયાનો સમર ઇન્ટર્નશિપ કાર્યક્રમ-2025 તા.16 જૂન 2025ના રોજ નવી દિલ્હી સ્થિત તેના કેમ્પસમાં શરૂ થયો. આ કાર્યક્રમનો હેતુ યુનિવર્સિટી સ્તરના વિદ્યાર્થીઓમાં માનવ અધિકારોની જાગૃતિને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે. આ કાર્યક્રમ માટે 1,468 અરજદારોમાંથી 80 વિદ્યાર્થીઓની પસંદગી કરવામાં આવી છે. જે 20 રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોની 42 સંસ્થાઓમાંથી વિવિધ શૈક્ષણિક પૃષ્ઠભૂમિનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. આમાં કાયદો, સામાજિક વિજ્ઞાન, સામાજિક કાર્ય, મનોવિજ્ઞાન, પત્રકારત્વ, જાતિ અભ્યાસ, ડિજિટલ માનવતા અને આંતરરાષ્ટ્રીય સંબંધોના વિદ્યાર્થીઓનો સમાવેશ થાય છે.

કાર્યક્રમનું ઉદ્ઘાટન કરતા, કમિશનના અધ્યક્ષ શ્રી ન્યાયાધીશ વી. રામસુબ્રમણ્યમે ભારતની વિવિધતામાં એકતાની શક્તિ પર પ્રકાશ પાડ્યો, જે તાલીમાર્થીઓની વિવિધ પૃષ્ઠભૂમિમાં પ્રતિબિંબિત થાય છે. તેમણે તાલીમાર્થીઓને  શીખવાની પરિવર્તનશીલ શક્તિ પર ભાર મૂક્યો અને કહ્યું કે બાળક માતાની સંભાળ, પિતાના માર્ગદર્શન, ભાઈ-બહેનોની આંતરદૃષ્ટિ અને સાથીઓના પ્રભાવથી ઉછરે છે. તેમના સક્રિય જોડાણને પ્રોત્સાહન આપતા, તેમણે જીવનમાં હેતુ પૂર્ણ કરવા માટે જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરવાના મહત્વ પર ભાર મૂક્યો હતો. તેમણે તાલીમાર્થીઓને ન્યાય અને સહાનુભૂતિને પ્રોત્સાહન આપવા પણ વિનંતી કરી, જેનાથી એક એવા સમાજના નિર્માણમાં યોગદાન આપવામાં આવે જ્યાં બધા માનવોને સમાન અધિકારો અને તકો મળે.

અગાઉ, આ પ્રસંગે તેમના મુખ્ય ભાષણમાં, આયોગના સેક્રેટરી જનરલ શ્રી ભરત લાલે માનવ અધિકારોને આગળ વધારવામાં યુવાનોની મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા પર ભાર મૂક્યો હતો. તેમણે યુવાનોમાં સંવેદનશીલતા, જવાબદારી અને કરુણાની ઊંડી ભાવના કેળવવા માટે હાકલ કરી હતી. જેથી સમાજના પડકારોનો ઉદ્દેશ્ય અને સમર્પણ સાથે સામનો કરી શકાય. ભારતના સભ્યતાપૂર્ણ મૂલ્યોનો ઉલ્લેખ કરતા, તેમણે ઇન્ટર્નને અધિકારો પ્રત્યેના તેમના અભિગમને જવાબદારી સાથે સંતુલિત કરવા અને સમાવિષ્ટ અને ન્યાયી સમાજના નિર્માણ માટે પ્રતિબદ્ધતા કેળવવા પ્રોત્સાહિત કર્યા હતા. તેમણે આશા વ્યક્ત કરી કે ઇન્ટર્ન આ તકનો શ્રેષ્ઠ ઉપયોગ કરીને તેમના જીવનને વધુ સારા હેતુ માટે આકાર આપશે.

અગાઉ, ઇન્ટર્નશિપ કાર્યક્રમનો ઝાંખી આપતા, કમિશનના સંયુક્ત સચિવ શ્રી સમીર કુમારે આવા કાર્યક્રમો દ્વારા માનવ અધિકારોને પ્રોત્સાહન અને રક્ષણ આપવાના કમિશનના પ્રયાસો પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો. તેમણે ભાર મૂક્યો કે કાર્યક્રમના ઇન્ટરેક્ટિવ સત્રો, જૂથ સંશોધન પ્રોજેક્ટ્સ, પુસ્તક સમીક્ષાઓ, ઘોષણા સ્પર્ધાઓ અને NGO, પોલીસ સ્ટેશન, જેલો, આશ્રય ગૃહો, અન્ય રાષ્ટ્રીય કમિશન વગેરેની ક્ષેત્ર મુલાકાતો તાલીમાર્થીઓની માનવ અધિકાર મુદ્દાઓના વિવિધ પાસાઓની સમજને વધુ ગાઢ બનાવવા અને નવીન ઉકેલોને પ્રેરણા આપવા માટે રચાયેલ છે. જેનાથી આ હેતુ પ્રત્યેની તેમની પ્રતિબદ્ધતાને મજબૂત બનાવવામાં આવે છે. NHRCના ડિરેક્ટર લેફ્ટનન્ટ કર્નલ વીરેન્દ્ર સિંહે આભારવિધિ કરી હતી.

AP/IJ/GP/JD