సనాతన భారతీయ సంప్రదాయం మనకు అందించిన అమూల్యమైన బహుమతి "యోగ". యోగ అనే పదం సంస్కృత మూలమైన యుజ్ అనే ధాతువు నుంచి ఉద్భవించింది. దీని అర్థం చేరడం, జోడించడం లేదా ఏకమవడం. ఇది మనసు-శరీరం, ఆలోచన - చర్య, నిగ్రహం-నెరవేర్చడం వంటి అంశాల మధ్య ఏకత్వంతో పాటు మనిషి - ప్రకృతి మధ్య సామరస్యాన్ని సూచించే, ఆరోగ్యం - శ్రేయస్సుల సమగ్ర విధానం. యోగ విధానం వ్యాధి నివారణతో పాటు, ఆరోగ్యాన్ని పొందడం, జీవనశైలి సంబంధ సమస్యల నుంచి పరిష్కారం అందించే గొప్ప విధానంగా మన పెద్దలు తెలియజేశారు. శాస్త్రీయంగానూ ఇది రుజువైంది కూడా. యోగ గొప్పతనాన్ని గుర్తించిన ఐక్యరాజ్య సమితి జనరల్ అసెంబ్లీ జూన్ 21ని అంతర్జాతీయ యోగ దినోత్సవం (ఇంటర్నేషనల్ డే ఆఫ్ యోగ)గా ప్రకటిస్తూ 2014 డిసెంబర్ 11న ఒక తీర్మానాన్ని (తీర్మానం 69/131) ఆమోదించింది.

అంతర్జాతీయ యోగ దినోత్సవాన్ని ప్రపంచ వ్యాప్తంగా వివిధ యోగ, ఆరోగ్యానికి సంబంధించిన కార్యకలాపాల ద్వారా నిర్వహించుకుంటున్నాము. గత కొన్నేళ్ళుగా అంతర్జాతీయ యోగ దినోత్సవాన్ని జరుపుకుంటున్న నేపథ్యంలో, ఇది అత్యంత కీలకమైన జన ఆరోగ్య ఉద్యమంగా అభివృద్ధి చెందింది. ఇటీవల కాలంలో భారతదేశంలో ప్రజా ఆరోగ్య విధానాలు, ఆలోచనల్లో యోగ పట్ల అవగాహన, ప్రాముఖ్యత మరింత పెరిగింది. 

మన్ కీ బాత్ 120వ ధారావాహిక ప్రసంగంలో ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోదీ రోజు వారి జీవితంలో ఫిట్ నెస్ ప్రాముఖ్యతను నొక్కిచెప్పారు. అదే విధంగా ఫిట్ ఇండియా కార్నివాల్, అంతర్జాతీయ యోగ దినోత్సవం వంటి కార్యక్రమాలను ప్రశంసించారు. ఆరోగ్యకరమైన ప్రపంచం దిశగా భారతదేశం ప్రదర్శించిన దార్శనికత గురించి తెలియజేయడమే గాక, 2025 యోగ దినోత్సవం థీమ్ అయిన "ఒకటే భూమి ఒకటే ఆరోగ్యం కోసం యోగా" గురించి తెలియజేశారు. యోగ ద్వారా మొత్తం ప్రపంచాన్ని ఆరోగ్యంగా ఉంచాలనుకుంటున్నట్లు వారి ఆకాంక్షను వ్యక్తం చేశారు.

అంతర్జాతీయ యోగ దినోత్సవం - 2025కి ప్రపంచ సిద్ధమౌతున్న తరుణంలో "ఒకటే భూమి ఒకటే ఆరోగ్యం కోసం యోగ" అనే ఇతివృత్తం ప్రధాన కేంద్రంగా మారుతోంది. దీన్ని ఆధారంగా చేసుకుని అనేక కార్యకలాపాలు విస్తృతమౌతున్నాయి. 2025 ఇతివృత్తం శారీరక, మానసకి, పర్యావరణ శ్రేయస్సును ప్రోత్సహించడంలో యోగ పాత్రను ప్రధానంగా ప్రస్తావిస్తుంది. 2014లో భారతదేశం చేసిన ప్రతిపాదనను అనుసరించి, జూన్ 21ని అంతర్జాతీయ యోగ దినోత్సవంగా గుర్తించిన దరిమిలా, ఇంత కాలంగా సాధించిన విజయాలకు ఈ ఏడాది ఇతివృత్తం ప్రతీకగా నిలుస్తుంది.

“యోగ భారతీయ సనాతన సంప్రదాయం యొక్క అమూల్యమైన బహుమతి. యోగ మనస్సు, శరీరం యొక్క ఐక్యతను; ఆలోచన, చర్యను; నిగ్రహాన్ని, ఆచరణను; మనిషి, ప్రకృతి మధ్య సామరస్యాన్ని; ఆరోగ్యం, శ్రేయస్సుల సమగ్ర విధానాన్ని కలిగి ఉంటుంది. యోగ అంటే వ్యాయామం మాత్రమే కాదు. ప్రపంచం, ప్రకృతితో మనిషి ఏకత్వ భావాన్ని కనుగొనడం. మన జీవనశైలిని మార్చడం, స్పృహను సృష్టించడం. వాతావరణ మార్పులను ఎదుర్కోవడంలో యోగ మనకు సహాయపడుతుంది. కాబట్టి అంతర్జాతీయ యోగా దినోత్సవాన్ని స్వీకరించడానికి మనం కృషి చేద్దాం."

– భారత ప్రధాన మంత్రి నరేంద్ర మోడీ

27.09.2014న ఐక్యరాజ్యసమితి జనరల్ అసెంబ్లీని ఉద్దేశించి చేసిన ప్రసంగం నుంచి

2025 అంతర్జాతీయ యోగా దినోత్సవ కార్యక్రమాలకు మార్గనిర్దేశం చేసే 10 విశేష కార్యక్రమాలు

అంతర్జాతీయ యోగ దినోత్సవం - 2025 కార్యకలాపాలు 11వ యోగ దినోత్సవాన్ని గుర్తు చేసుకునే దిశగా 10 విశేషమైన కార్యక్రమాలతో రూపొందించడం జరిగింది. ఇది విస్తృతమైనది మాత్రమే గాక, అందరిని కలుపుకుని ముందుకు సాగే దిశగా ప్రోత్సహిస్తుంది.

• యోగ సంగమం - ప్రపంచ రికార్డును లక్ష్యంగా చేసుకుని 1,00,000 ప్రదేశాలలో ఒకటే సమయంలో యోగ ప్రదర్శన.

• యోగ బంధన్ - ప్రధానమైన, ప్రాముఖ్యత పొందిన ప్రదేశాల్లో యోగ సభాసమావేశాలను నిర్వహించడానికి 10 దేశాలతో ప్రపంచ భాగస్వామ్యం.

• యోగ పార్కులు - దీర్ఘకాలిక సమాజ ప్రయోజనాలను దృష్టిలో ఉంచుకుని 1,000 యోగా పార్కుల అభివృద్ధి.

• యోగ సమావేశాలు - దివ్యాంగజనులు, వయోవృద్ధులు, పిల్లలు, అణగారిన వర్గాల కోసం ప్రత్యేక యోగా కార్యక్రమాలు.

• యోగ ప్రభవ - ప్రజారోగ్యంలో యోగా పాత్రపై దశాబ్ద ప్రభావ అంచనా.

• యోగ కనెక్ట్ - ప్రఖ్యాత యోగా నిపుణులు, ఆరోగ్య సంరక్షణ నిపుణులను కలిగి ఉన్న వర్చువల్ గ్లోబల్ యోగా సమ్మిట్.

• హరిత్ యోగ - చెట్ల పెంపకం, శుభ్రపరిచే కార్యక్రమాల ద్వారా యోగను అనుసంధానం చేసే స్థిరత్వ-ఆధారిత చొరవ.

• యోగ అన్‌ప్లగ్డ్ - యువతను యోగ వైపు ఆకర్షించే కార్యక్రమం

• యోగ మహా కుంభ్ - 10 ప్రదేశాలలో వారం రోజుల పండుగ, గౌరవనీయ ప్రధానమంత్రి నేతృత్వంలోని కేంద్ర ప్రభుత్వ వేడుకలతో ముగుస్తుంది.

• సమ్యోగం - సమగ్ర ఆరోగ్యం కోసం యోగను ఆధునిక ఆరోగ్య సంరక్షణతో అనుసంధానించే 100 రోజుల కార్యక్రమం.

అంతర్జాతీయ యోగా దినోత్సవం (IDY) ప్రపంచవ్యాప్త ఆరోగ్య సంరక్షణ ఉద్యమంగా మారింది, దేశ విదేశాల్లోని లక్షలాది మందిని ఏకం చేసింది. దాని కీలక మైలురాళ్లను ఇక్కడ క్లుప్తంగా పరిశీలించండి:

• అంతర్జాతీయ యోగ దినోత్సవం 2015 – న్యూఢిల్లీ: రాజ్‌పథ్‌లో జరిగిన మొదటి అంతర్జాతీయ యోగ దినోత్సవంలో 35,985 మంది పాల్గొన్నారు, రెండు గిన్నిస్ ప్రపంచ రికార్డులు నెలకొల్పారు.

• అంతర్జాతీయ యోగ దినోత్సవం 2016 – చండీగఢ్: కాపిటల్ కాంప్లెక్స్‌లో 30,000 మంది పైచిలుకు పాల్గొన్నారు, వీరిలో 150 మంది దివ్యాంగులు. మొదటిసారిగా యోగా ప్రోటోకాల్‌ను ప్రదర్శించారు. మధుమేహం వంటి వ్యాధుల చికిత్సలో యోగా పాత్రను ప్రధానమంత్రి నొక్కి చెప్పారు.

• అంతర్జాతీయ యోగ దినోత్సవం 2017 – లక్నో: రమాబాయి అంబేద్కర్ మైదానంలో 51,000 మంది పాల్గొన్నారు, యోగాను అందుబాటులో ఉండే ‘ఆరోగ్య బీమా’గా హైలైట్ చేశారు.

• అంతర్జాతీయ యోగ దినోత్సవం 2018 – డెహ్రాడూన్: “ప్రజారోగ్యానికి యోగా” అనే ఇతివృత్తంతో ఫారెస్ట్ రీసెర్చ్ ఇన్‌స్టిట్యూట్‌లో 50,000 మందికి పైగా పాల్గొన్నారు. ఇస్రో భువన్-యోగ మరియు యోగా లొకేటర్ యాప్‌లను ప్రారంభించింది.

• అంతర్జాతీయ యోగ దినోత్సవం 2019 – రాంచీ: ఖాదీ కళాకారులకు ప్రయోజనం చేకూర్చే పర్యావరణ అనుకూల యోగా ఉపకరణాలతో ‘గుండె సంరక్షణ కోసం యోగా’పై దృష్టి సారించారు.

• అంతర్జాతీయ యోగ దినోత్సవం 2020 – వర్చువల్: కరోనా మహమ్మారి నేపథ్యంలో, 12.06 కోట్ల మంది ఆన్‌లైన్‌లో చేరారు. “నా జీవితం, నా యోగా” పోటీ 130 దేశాల నుంచి ఎంట్రీలను ఆకర్షించింది.

• అంతర్జాతీయ యోగ దినోత్సవం 2021 – వర్చువల్: “యోగా ఫర్ వెల్నెస్” అనే ఇతివృత్తంతో ప్రపంచవ్యాప్తంగా 496.1 మిలియన్ల మందికి చేరింది. టైమ్స్ స్క్వేర్, ఐఫిల్ టవర్ మరియు టోక్యో స్కైట్రీలలో ఐకానిక్ వేడుకలు జరిగాయి.

• అంతర్జాతీయ యోగ దినోత్సవం 2022 – మైసూరు: మైసూర్ ప్యాలెస్‌లో 15,000 మంది పాల్గొన్నారు, 'గార్డియన్ రింగ్' గ్లోబల్ యోగా రిలే మరియు VR-ఆధారిత డిజిటల్ ఎగ్జిబిషన్‌తో కార్యక్రమాలు విజయవంతమయ్యాయి.

• అంతర్జాతీయ యోగ దినోత్సవం 2023 – జబల్పూర్ & UN ప్రధాన కార్యాలయం, న్యూయార్క్: 23.44 కోట్ల మంది పాల్గొన్నారు. ఈ అంతర్జాతీయ యోగ దినోత్సవం రెండు గిన్నిస్ ప్రపంచ రికార్డులను సృష్టించింది, వీటిలో అత్యంత ముఖ్యమైన యోగా సెషన్ (సూరత్‌లో 1.53 లక్షల మంది హాజరైన కార్యక్రమం) కూడా ఉంది. ‘ఓషన్ రింగ్ ఆఫ్ యోగా’ 35,000 కి.మీ. ప్రయాణించింది.

• అంతర్జాతీయ యోగ దినోత్సవం 2024 – శ్రీనగర్: శ్రీనగర్‌లోని SKICCలో జరిగింది, వర్షాన్ని తట్టుకుని 7,000 మంది పాల్గొన్నారు. ‘అంతరిక్షం కోసం యోగా’ కార్యక్రమంలో ఇస్రో శాస్త్రవేత్తలు పాల్గొన్నారు. ఉత్తరప్రదేశ్‌లో 25.93 లక్షల మంది యోగా ప్రతిజ్ఞ చేయడం ద్వారా గిన్నిస్ ప్రపంచ రికార్డు సృష్టించడం జరిగింది. ప్రపంచవ్యాప్తంగా 24.53 కోట్ల మంది పాల్గొన్న ఓ చారిత్రక వేడుకగా చరిత్ర సృష్టించింది.

***