આજે WAVES 2025માં "મીડિયા અને મનોરંજન ક્ષેત્રમાં સુલભતા ધોરણો" પર એક વિચાર-પ્રેરક પેનલ ચર્ચા કેન્દ્રમાં રહી હતી. આ સત્રમાં શિક્ષણ, ટેકનોલોજી, નીતિ, કાયદો અને પત્રકારત્વના અગ્રણી અવાજોને એકસાથે લાવવામાં આવ્યા હતા. જેથી સામગ્રી નિર્માણ અને વિતરણમાં સુલભતા કેવી રીતે વિકસિત થઈ રહી છે - અને ભારતની ડિજિટલ પરિવર્તન યાત્રામાં તેને શા માટે પ્રાથમિકતા આપવી જોઈએ તે શોધવામાં આવે.

સત્રની શરૂઆત કરતા, IIT દિલ્હીના પ્રો. બ્રિજ કોઠારીએ સુલભતાને ફરીથી વ્યાખ્યાયિત કરવામાં ભારતના નેતૃત્વ પર ભાર મૂક્યો હતો. “ભારત ફક્ત આગળ વધી રહ્યું નથી, "ઘણી રીતે, અમે સમાવિષ્ટ ડિઝાઇન પર વાતચીતનું નેતૃત્વ કરી રહ્યા છીએ," તેમણે કહ્યું. તેમણે કહ્યું કે સ્કેલ, વિવિધતા અને સુલભતા હવે ફક્ત દૃષ્ટિહીન અથવા શ્રવણશક્તિ ક્ષતિગ્રસ્ત લોકો માટે ઉકેલ નથી - તે એક સાર્વત્રિક ડિઝાઇન ફિલસૂફી છે જે 1.4 અબજથી વધુ નાગરિકોને લાભ આપે છે.

ગુગલ ખાતે EMEA માટે સુલભતા અને અપંગતા સમાવેશના વડા, ક્રિસ્ટોફર પેટનોએ વૈશ્વિક પરિપ્રેક્ષ્ય રજૂ કર્યું હતું. તેમણે નોંધ્યું કે જ્યારે યુ.એસ. જેવા થોડા દેશોમાં મજબૂત કાયદા છે, ત્યારે અમલીકરણ ઘણીવાર ઓછું પડે છે. તેમણે કહ્યું કે યુરોપિયન સુલભતા કાયદો આશાસ્પદ દેખાઈ રહ્યો છે અને આગામી દાયકા પરિવર્તનશીલ રહેશે. "અમે સુલભતા કેવી રીતે લાગુ કરવામાં આવે છે તેમાં પ્રણાલીગત પરિવર્તન માટે હવે પાયો નાખી રહ્યા છીએ", તેમણે કહ્યું હતું.

કિન્ટેલના સીઈઓ આશય વિનય સહસ્ત્રબુદ્ધેએ મીડિયામાં સુલભતાના સર્જનાત્મક પરિમાણો પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો. "સામગ્રી ખાસ કરીને ફિલ્મમાં તેના સર્જકના અનન્ય લેન્સ દ્વારા આકાર પામે છે. "કન્ટેન્ટને ખરેખર સુલભ બનાવવા માટે, આપણે તે સર્જનાત્મક દ્રષ્ટિકોણ જાળવી રાખવો જોઈએ - તેને સામાન્ય, સ્વચાલિત ઉકેલોથી કમજોર ન કરવું જોઈએ," તેમણે સમજાવ્યું હતું. તેમણે દિગ્દર્શકના દ્રષ્ટિકોણને તમામ પ્રેક્ષકો માટે અર્થપૂર્ણ રીતે અનુવાદિત કરવા પર ભાર મૂક્યો હતો. જેમાં અપંગ લોકોનો પણ સમાવેશ થાય છે.

પત્રકાર પ્રીતિ સાલિયાને ટેકનોલોજી અને એઆઈ કેવી રીતે સુલભતાના પ્રયાસોને વેગ આપી રહ્યા છે તેના પર પ્રકાશ પાડ્યો. "અમે સાઇન લેંગ્વેજ ઇન્ટરપ્રીટર અવતાર દર્શાવતી એઆઈ-આધારિત ચેનલ શરૂ કરી છે અને ઓડિયો વર્ણનમાં પ્રગતિ સાથે, જે એક સમયે અઠવાડિયા લેતું હતું. તે હવે ફક્ત 30 કલાક લે છે," તેણીએ કહ્યું હતું. તેણીએ વધુમાં ભાર મૂક્યો કે માત્ર ટેકનોલોજી પૂરતી નથી કારણ કે ભારતમાં સુલભ મનોરંજનને માપવા માટે વધુ સરકારી સમર્થન, જાહેર-ખાનગી ભાગીદારી અને ટેન્ડરિંગ પદ્ધતિઓ જરૂરી છે.

થિયેટર, ઓટીટી અને ટેલિવિઝન જેવા પ્લેટફોર્મ પર સમાવિષ્ટ સામગ્રીના હિમાયતી અને વકીલ રાહુલ બજાજે મજબૂત કાનૂની માળખા અને ઉદ્યોગ સહયોગની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો.

રેડિયો ઉડાનના સ્થાપક દાનિશ મહાજને હાલની નીતિઓના કડક અમલીકરણ અને નીતિનિર્માણ અને નિયમનકારી સંસ્થાઓમાં અપંગ વ્યક્તિઓનું પ્રતિનિધિત્વ વધારવા હાકલ કરી હતી. "પ્રતિનિધિત્વ ખાતરી કરે છે કે સુલભતા પાછળથી વિચારવામાં આવતી નથી - તે સિસ્ટમમાં જડિત છે," તેમણે નોંધ્યું હતું.

સાથે મળીને, પેનલે સામૂહિક કાર્યવાહી માટે આહવાન પર ભાર મૂક્યો હતો. સુલભતાને અનુપાલન ચેકબોક્સ તરીકે નહીં, પરંતુ સર્જનાત્મક, નૈતિક અને વ્યૂહાત્મક આવશ્યકતા તરીકે જોવી જોઈએ. ભારત સામગ્રી ક્રાંતિના ક્રોસરોડ્સ પર ઊભું હોવાથી, સુલભતા દરેક નાગરિક માટે તેની સંપૂર્ણ સંભાવનાને અનલૉક કરવા માટે ચાવીરૂપ બનશે.

AP/IJ/GP/JD