ਸਹਿਕਾਰਤਾ ਮੰਤਰਾਲਾ
ਸਹਿਕਾਰੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਅੰਨ ਭੰਡਾਰਨ ਯੋਜਨਾ
Posted On:
26 MAR 2025 2:51PM by PIB Chandigarh
ਸਰਕਾਰ ਨੇ 31.05.2023 ਨੂੰ "ਸਹਿਕਾਰੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਅਨਾਜ ਭੰਡਾਰਨ ਯੋਜਨਾ" ਨੂੰ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਦਿੱਤੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪਾਇਲਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਵਜੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ (ਜੀਓਆਈ) ਦੇ ਐਗਰੀਕਲਚਰਲ ਇਨਫ੍ਰਾਸਟ੍ਰਕਚਰ ਫੰਡ (AIF), ਐਗਰੀਕਲਚਰਲ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਇਨਫਰਾਸਟ੍ਰਕਚਰ ਸਕੀਮ (AMI), ਸਬ-ਮਿਸ਼ਨ ਔਨ ਐਗਰੀਕਲਚਰਲ ਮਸ਼ੀਨੀਕਰਣ (SMAM), ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮਾਈਕ੍ਰੋ ਫੂਡ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਐਂਟਰਪ੍ਰਾਈਜ਼ਿਜ਼ ਸਕੀਮ (PMFME) ਆਦਿ ਵਰਗੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੌਜੂਦਾ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਐਗਰੀਕਲਚਰਲ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਸੋਸਾਇਟੀਜ਼ (PACS) ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਗੋਦਾਮ, ਕਸਟਮ ਹਾਇਰਿੰਗ ਸੈਂਟਰ, ਪ੍ਰੋਸੈੱਸਿੰਗ ਯੂਨਿਟਾਂ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਪਾਇਲਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੇ ਤਹਿਤ 11 ਰਾਜਾਂ ਦੀਆਂ 11 ਪੈਕਸ ਵਿੱਚ ਗੋਦਾਮਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਪੂਰਾ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਰਾਜਵਾਰ ਵੇਰਵਾ ਹੇਠ ਲਿਖਿਆ ਹੈ:-
|
ਲੜੀ ਨੰ.
|
ਰਾਜ
|
ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ
|
ਪੈਕਸ ਦਾ ਨਾਮ
|
ਗੋਦਾਮ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ (ਐਮਟੀ)
|
|
1.
|
ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ
|
ਅਮਰਾਵਤੀ
|
ਨੇਰੀਪੰਗਲਈ ਵਿਵਿਧ ਕਾਰਯਕਾਰੀ ਸਹਿਕਾਰੀ ਸੰਸਥਾ
|
3,000
|
|
2.
|
ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
ਮਿਰਜ਼ਾਪੁਰ
|
ਬਹੁਉਦੇਸ਼ੀਯ ਪ੍ਰਾਥਮਿਕ ਗ੍ਰਾਮੀਣ ਸਹਿਕਾਰੀ ਸਮਿਤੀ ਲਿਮਟਿਡ, ਕੋਟਵਾ ਪਾਂਡੇ
|
1,500
|
|
3.
|
ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
ਬਾਲਾਘਾਟ
|
ਬਹੁਉਦੇਸ਼ੀਯ ਪ੍ਰਾਥਮਿਕ ਕ੍ਰਿਸ਼ੀ ਸਾਖ ਸਹਿਕਾਰੀ ਸੋਸਾਇਟੀ ਮਰਯਾਦਿਤ ਪਰਸਵਾੜਾ
|
500
|
|
4.
|
ਗੁਜਰਾਤ
|
ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ
|
ਦ ਚੰਦ੍ਰਨਗਰ ਗਰੁੱਪ ਸੇਵਾ ਸਹਿਕਾਰੀ ਮੰਡਲੀ ਲਿਮਟਿਡ
|
750
|
|
5.
|
ਤਮਿਲਨਾਡੂ
|
ਉਦੋਂ ਮੈਂ
|
ਸਿਲਮਰਾਥੁਪੱਟੀ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਐਗਰੀਕਲਚਰ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਸੋਸਾਇਟੀ
|
1,000
|
|
6.
|
ਰਾਜਸਥਾਨ
|
ਸ਼੍ਰੀ ਗੰਗਾਨਗਰ
|
ਘੁਮੁੜ੍ਹਵਾਲੀ ਗ੍ਰਾਮ ਸੇਵਾ ਸਹਿਕਾਰੀ ਸੇਵਾ ਸਮਿਤੀ ਲਿਮਟਿਡ
|
250
|
|
7.
|
ਤੇਲੰਗਾਨਾ
|
ਕਰੀਮਨਗਰ
|
ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਐਗਰੀਕਲਚਰ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਸੋਸਾਇਟੀ ਲਿਮਟਿਡ, ਗੰਭੀਰੋਪੇਟ
|
500
|
|
8.
|
ਕਰਨਾਟਕ
|
ਬੀਦਰ
|
ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਐਗਰੀਕਲਚਰ ਕੋਆਪ੍ਰੇਟਿਵ ਫੈੱਡਰੇਸ਼ਨ ਲਿਮਟਿਡ, ਏਕੰਬਾ
|
1,000
|
|
9.
|
ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ
|
ਗੋਮਤੀ
|
ਖਿਲਵਾੜ੍ਹਾ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਐਗਰੀਕਲਚਰ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਸੋਸਾਇਟੀ ਲਿਮਟਿਡ
|
250
|
|
10.
|
ਅਸਾਮ
|
ਕਾਮਰੂਪ
|
2 ਨੰ. ਪਬ ਬੋਂਗਸ਼ਰ ਜੀਪੀਐੱਸਐੱਸ ਲਿਮਟਿਡ
|
500
|
|
11.
|
ਉੱਤਰਾਖੰਡ
|
ਦੇਹਰਾਦੂਨ
|
ਬਹੁਉਦੇਸ਼ੀਯ ਕਿਸਾਨ ਸੇਵਾ ਸਹਿਕਾਰੀ ਸਮਿਤੀ ਲਿਮਟਿਡ, ਸਹਸਪੁਰ
|
500
|
|
|
ਕੁੱਲ
|
|
|
9,750
|
ਉਪਰੋਕਤ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਪਾਇਲਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੇ ਤਹਿਤ 500 ਵਾਧੂ ਪੈਕਸ ਦਾ ਨੀਂਹ ਪੱਥਰ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਜਾਂ/ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 575 ਪੈਕਸ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਰਾਜਵਾਰ ਵੇਵਰਾ ਅਨੁਬੰਧ ਵਿੱਚ ਨੱਥੀ ਹੈ।
ਮੰਤਰਾਲਾ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਪੰਚਾਇਤਾਂ/ਪਿੰਡਾਂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਨ ਲਈ 2 ਲੱਖ ਬਹੁ-ਮੰਤਵੀ ਪੈਕਸ ਅਤੇ ਡੇਅਰੀ ਅਤੇ ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ ਸਹਿਕਾਰੀ ਸਭਾਵਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਅਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਲਈ ਇੱਕ ਯੋਜਨਾ ਲਾਗੂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਲਈ ਇੱਕ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ (ਸਟੈਂਡਰਡ ਓਪਰੇਟਿੰਗ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ) ਵੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2028-29 ਤੱਕ 218 ਪੈਕਸ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਟੀਚੇ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਕਰਨਾਟਕ ਰਾਜ ਵਿੱਚ 128 ਪੈਕਸ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਬਣਾਏ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਵਿਸ਼ਵ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਅੰਨ ਭੰਡਾਰਨ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਪਾਇਲਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਕਰਨਾਟਕ ਰਾਜ ਦੇ ਬੀਦਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਏਕੰਬਾ ਮੌਜੂਦ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਐਗਰੀਕਲਚਰ ਕੋਆਪ੍ਰੇਟਿਵ ਫੈੱਡਰੇਸ਼ਨ ਲਿਮਟਿਡ ਵਿੱਚ 1000 ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਦਾ ਇੱਕ ਗੋਦਾਮ ਵੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਅਨਾਜ ਭੰਡਾਰਨ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਪਾਇਲਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਪੈਕਸ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਕੁੱਲ 9,750 ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਵਿਕੇਂਦਰੀਕ੍ਰਿਤ ਸਟੋਰੇਜ ਸਮਰੱਥਾ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਪੈਕਸ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਗੋਦਾਮਾਂ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਢੁਕਵੀਂ ਵਿਕੇਂਦਰੀਕ੍ਰਿਤ ਸਟੋਰੇਜ ਸਮਰੱਥਾ ਬਣਾ ਕੇ ਅੰਨ ਦੀ ਬਰਬਾਦੀ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣਾ, ਦੇਸ਼ ਦੀ ਖੁਰਾਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨਾ, ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਸੰਕਟਕਾਲੀ ਵਿਕਰੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਲਈ ਵਧੀਆ ਮੁੱਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਪੈਕਸ ਖਰੀਦ ਕੇਂਦਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਉਚਿਤ ਕੀਮਤਾਂ ਦੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ (FPS) ਵਜੋਂ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਅੰਨ ਨੂੰ ਖਰੀਦ ਕੇਂਦਰਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਅਤੇ ਫਿਰ ਸਟਾਕ ਨੂੰ ਗੋਦਾਮਾਂ ਤੋਂ ਐਫਪੀਐਸ ਤੱਕ ਵਾਪਸ ਲਿਜਾਣ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਲਾਗਤ ਨੂੰ ਵੀ ਬਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਅਨੁਬੰਧ
ਪਛਾਣੇ ਗਏ ਪੈਕਸ/ਲੈਮਪਸ ਦਾ ਰਾਜਵਾਰ ਵੇਰਵਾ
|
ਲੜੀ ਨੰ.
|
ਰਾਜ ਦਾ ਨਾਮ
|
ਪਛਾਣੇ ਗਏ ਪੈਕਸ/ਲੈਮਪਸ (ਐਲਏਐਮਪੀਐਸ)
|
|
1
|
ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ
|
258
|
|
2
|
ਗੁਜਰਾਤ
|
47
|
|
3
|
ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ
|
8
|
|
4
|
ਹਰਿਆਣਾ
|
11
|
|
5
|
ਓਡੀਸ਼ਾ
|
78
|
|
6
|
ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
24
|
|
7
|
ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ
|
11
|
|
8
|
ਰਾਜਸਥਾਨ
|
100
|
|
9
|
ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
|
38
|
|
|
ਕੁੱਲ ਜੋੜ
|
575
|
ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਹਿਕਾਰਤਾ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਰਾਜ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਵਾਲ ਦੇ ਲਿਖਤੀ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ।
****
ਆਰਕੇ/ਵੀਵੀ/ਏਐਸਐਚ/ਆਰਆਰ/ਪੀਆਰ/ਪੀਐਸ
(Release ID: 2115805)
Visitor Counter : 10