ডিজিচিআইএছ, কলকাতাৰ প্ৰতিবেদন অনুসৰি, ২০২৩-২৪ত দেশৰ পৰা ৩৩৪৮ মেট্ৰিক টন ছিল্ক আৱৰ্জনা ৰপ্তানি কৰা হৈছিল।

আন দেশৰ পৰা আমদানি কৰা ছিল্কৰ প্ৰধান সামগ্ৰীসমূহ হৈছেঃ কেঁচা ছিল্ক আৰু ছিল্ক আৱৰ্জনাৰে তৈয়াৰী মূল্য-সংযোজিত সামগ্ৰী নহয়।

ছিল্ক আৱৰ্জনা/স্পান ছিল্কক থলুৱাভাৱে ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ অসম, বিটিচি আৰু মণিপুৰত ৩ টা স্পান ছিল্ক মিল নিজ-নিজ ৰাজ্য চৰকাৰে প্ৰতিষ্ঠা কৰিছে। ইয়াৰ উপৰিও মিনিয়েছাৰ স্পিনিং মিল, মটৰাইজড তথা পেডেল অপাৰেটেড স্পিনিং মেচিনৰ দৰে সৰু-সৰু স্পিনিং মেচিনকো ছিল্ক সমগ্ৰ-২ আঁচনিৰ অধীনত সমৰ্থন জনোৱা হৈছে।

পি১ (P1) মূল বীজ উৎপাদন কৰিবলৈ বৈজ্ঞানিক আৰু কাৰিকৰী বিশেষজ্ঞতা হৈছে পূৰ্বচৰ্ত। ছিল্কৱৰ্মৰ বংশ বিস্তাৰৰ জিনীয় বিশুদ্ধতা আৰু ইয়াৰ আধাৰৰ সংকৰণ নিয়ন্ত্ৰণ কৰাটো এটা নিখুঁত প্ৰক্ৰিয়া আৰু গুণগত বীজ উৎপাদন কৰিবলৈ পৰৱৰ্তী প্ৰজন্মৰ বাবে জাতৰ বৈশিষ্ট্য অক্ষুণ্ণ ৰখাটো অতিশয় প্ৰয়োজনীয়। সেয়েহে কেন্দ্ৰীয় ছিল্ক ব’ৰ্ড আৰু ৰাজ্য চৰকাৰ পৰ্য্যায়ত পি১ মূল বীজ উৎপাদন কৰা হয়। ইয়াৰ জৰিয়তে জাতৰ সঠিক ৰক্ষণাবেক্ষণ নিশ্চিত হয় আৰু জিনীয় অৱক্ষয়ৰ পৰা হাত সাৰিব পাৰি।

কিন্তু কেন্দ্ৰীয় ছিল্ক ব’ৰ্ডে পি১ বীজৰ পৰা বাইভল্টাইন বীজৰ পলু উৎপাদন আৰু কৃষকসকলক যোগান ধৰাৰ বাবে বাণিজ্যিক ছিল্কৱৰ্মৰ বীজ উৎপাদনৰ বাবে পঞ্জীয়নভুক্ত ব্যক্তিগত উদ্যোগীক উৎসাহ যোগাই আহিছে।

আজিলৈকে বাণিজ্যিক মালবেৰী ছিল্কৱৰ্মৰ বীজ উৎপাদনৰ সৈতে জড়িত ৩৪২ পঞ্জীয়নভুক্ত বীজ উৎপাদন (RSP) (ব্যক্তিগত উদ্যোগী) আৰু ৫৬৫২ পঞ্জীয়নভুক্ত বীজ পলু উৎপাদনকাৰী (RSCP) মালবেৰী বীজ পলু উৎপাদনত নিয়োজিত হৈ আছে।

মালবেৰী খেতিৰ ক্ষেত্ৰ ২০১৪-১৫ত ২,১৯,৮১৯ হেক্টৰৰ পৰা ২০২৩-২৪ত ২,৬৩,৩৫২ হেক্টৰলৈ বৃদ্ধি পাইছে। ইয়াৰ খেতি কৰা ক্ষেত্ৰ হ্ৰাস হোৱা নাই।

বিশেষ ছেৰিকালচাৰ জ’ন (SSZ) ঘোষণাৰ বিষয়টো ৰাজ্য চৰকাৰসমূহৰ বিষয় আৰু এতিয়ালৈকে ৰাজ্য চৰকাৰসমূহৰপৰা এনে কোনো প্ৰস্তাৱ লাভ কৰা নাই।

আজি লোকসভাত এটা প্ৰশ্নৰ লিখিত উত্তৰত বস্ত্ৰ দপ্তৰৰ ৰাজ্যিক মন্ত্ৰী শ্ৰী পবিত্ৰ মাৰ্ঘেৰিটাই এই তথ্য প্ৰদান কৰে।

*****

DHANYA SANAL K