ભારત સરકારે સહકારી ખાંડ મિલોને મજબૂત બનાવવા માટે નીચેના પગલાં લીધાં છે:-

સહકારી ખાંડ મિલોને આવકવેરામાં રાહત: ભારતના કેટલાક રાજ્યોમાં સહકારી ક્ષેત્રમાં કાર્યરત ખાંડ ફેક્ટરીઓ શેરડીના ખેડૂતોને અંતિમ રકમ ચૂકવે છે, જેને ઘણીવાર અંતિમ શેરડીનો ભાવ (FCP) તરીકે ઓળખવામાં આવે છે જે કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા શેરડી નિયંત્રણ આદેશ, 1996 હેઠળ નક્કી કરાયેલા વૈધાનિક લઘુત્તમ ભાવ (SMP) કરતાં વધુ હોય છે.

સહકારી ખાંડ ફેક્ટરીઓ દ્વારા શેરડીની ખરીદી માટે SMP કરતાં વધુ FCP ચૂકવવાથી કરવેરાના દાવા થયા હતા. સહકારી ખાંડ ફેક્ટરીઓ આ વધારાની ચુકવણીનો વ્યવસાયિક ખર્ચ તરીકે દાવો કરી રહી હતી. જ્યારે મૂલ્યાંકનમાં તેને નામંજૂર કરવામાં આવ્યું છે કારણ કે SMP કરતાં વધુ શેરડીની ખરીદી માટે ચૂકવવામાં આવતી વધારાની કિંમત નફાના વિનિયોગ/વિતરણની પ્રકૃતિની છે અને તેથી કપાત તરીકે માન્ય નથી.

આ બાબતમાં નિશ્ચિતતા પૂરી પાડવા અને ખાંડ ક્ષેત્રમાં સહકારી ચળવળને પ્રોત્સાહન આપવા માટે, આવકવેરા અધિનિયમની કલમ 36 ની પેટા-કલમ (1) માં સુધારો કરવા માટે એક નવી કલમ (xvii) દાખલ કરવામાં આવી હતી.

આવક-કર અધિનિયમ, જેમાં જોગવાઈ કરવામાં આવી છે કે ખાંડના ઉત્પાદનમાં રોકાયેલા સહકારી મંડળીઓ દ્વારા શેરડીની ખરીદી માટે ચૂકવવામાં આવતી રકમ, જે સરકાર દ્વારા નક્કી કરાયેલ અથવા સરકારની મંજૂરીથી નક્કી કરાયેલ કિંમત જેટલી અથવા ઓછી હોય, જેમાં રાજ્ય સરકારો દ્વારા રાજ્ય-સ્તરીય કાયદાઓ/ઓર્ડરો અથવા શેરડીની ખરીદી કિંમતનું નિયમન કરતા અન્ય કાનૂની સાધનો દ્વારા ભાવ નિર્ધારણનો સમાવેશ થાય છે, જેમાં રાજ્ય સલાહકાર ભાવનો સમાવેશ થાય છે, જે કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા નક્કી કરાયેલ વૈધાનિક લઘુત્તમ ભાવ/વાજબી અને મહેનતાણું ભાવ કરતા વધારે હોઈ શકે છે, તે ખાંડ સહકારી ફેક્ટરીઓની વ્યવસાયિક આવકની ગણતરી માટે કપાત તરીકે માન્ય રહેશે.

સહકારી ખાંડ મિલો પર આવકવેરાની માંગ સંબંધિત દાયકાઓ જૂના પડતર મુદ્દાઓનું નિરાકરણ: ​​SI માં જોગવાઈ. ઉપરોક્ત કોઈ (i) એ 01.04.2016થી ખેડૂતોને આવક વિતરણ તરીકે CSMs દ્વારા ખાંડના ભાવ માટે વધારાની ચૂકવણીના મુદ્દાને ઉકેલ્યો નથી. જો કે, 2016-17 પહેલાના આકારણી વર્ષો (AYs)ના સંદર્ભમાં હજુ પણ પડતર માંગણીઓ અને મુકદ્દમા ચાલુ રહ્યા હતા. તેથી, આ બાબતને તાર્કિક રીતે પૂર્ણ કરવા અને ઉપરોક્ત રાહતનો લાભ તમામ લાગુ વર્ષો સુધી પહોંચાડવા માટે, કાયદાની કલમ 155માં સુધારો કરીને ફાઇનાન્સ એક્ટ, 2023, w.e.f. 01 એપ્રિલ 2023 દ્વારા નવી પેટા-કલમ (19) દાખલ કરવામાં આવી છે. તેમાં જોગવાઈ છે કે ખાંડ મિલ સહકારી સંસ્થાના કિસ્સામાં, જ્યાં શેરડીની ખરીદી માટે થયેલા કોઈપણ ખર્ચના સંદર્ભમાં કોઈપણ કપાતનો દાવો કરદાતા દ્વારા કરવામાં આવ્યો હોય અને આવી કપાત 1 એપ્રિલ, 2014થી શરૂ થતા કોઈપણ પાછલા વર્ષમાં સંપૂર્ણ અથવા આંશિક રીતે નામંજૂર કરવામાં આવી હોય, તો આકારણી અધિકારી, આવા કરદાતા દ્વારા આ સંદર્ભમાં કરવામાં આવેલી અરજીના આધારે, આવા પાછલા વર્ષ માટે આવા કરદાતાની કુલ આવકની પુનઃગણતરી કરશે. આકારણી અધિકારી આવી કપાતને તે હદ સુધી મંજૂરી આપશે જ્યાં સુધી આવા ખર્ચ એવા ભાવે કરવામાં આવે જે તે પાછલા વર્ષ માટે સરકાર દ્વારા નક્કી કરાયેલ અથવા મંજૂર કરાયેલ કિંમત કરતા ઓછો હોય. CBDT એ આ સંદર્ભમાં સ્ટાન્ડર્ડ ઓપરેટિંગ પ્રોસિજર પણ 27.07.2023ના રોજ જારી કરી છે.

સહકારી ખાંડ મિલોને મજબૂત બનાવવા માટે NCDC દ્વારા રૂ. 10000 કરોડની લોન યોજના: સહકાર મંત્રાલયે 'ગ્રાન્ટ-ઇન-એઇડ ટુ NCDC ફોર સ્ટ્રેન્થનિંગ ઓફ કોઓપરેટિવ સુગર મિલ' નામની એક નવી યોજના શરૂ કરી છે, જે હેઠળ ભારત સરકારે નાણાકીય વર્ષ 2022-23 અને 2024-25 દરમિયાન NCDCને રૂ. 1000 કરોડની ગ્રાન્ટ આપી છે. NCDC આ ગ્રાન્ટનો ઉપયોગ સહકારી ખાંડ મિલોને રૂ. 10000 કરોડ સુધીની લોન આપવા, ઇથેનોલ પ્લાન્ટ સ્થાપવા અથવા સહ-ઉત્પાદન પ્લાન્ટ સ્થાપવા અથવા કાર્યકારી મૂડી માટે અથવા ત્રણેય હેતુઓ માટે કરશે. NCDC એ અત્યાર સુધીમાં 48 CSMs ને રૂ. 9893.12 કરોડની 87 લોન મંજૂર કરી છે.

આ યોજના હેઠળ ઇથેનોલ પ્લાન્ટ સ્થાપવા માટે લોન મેળવતા સીએસએમને સરળતા માટે, એનસીડીસીએ તેની ભંડોળ પદ્ધતિ 70:30થી સુધારીને 90:10 કરી છે જેમાં સોસાયટીએ પ્રોજેક્ટ ખર્ચના ફક્ત 10% એકત્ર કરવાના રહેશે અને પ્રોજેક્ટ ખર્ચના 90% એનસીડીસી દ્વારા પ્રોજેક્ટની તકનીકી અને નાણાકીય સદ્ધરતાને આધીન પૂરા પાડવામાં આવશે. વધુમાં, સહકારી ખાંડ મિલોના લાભ માટે, એનસીડીસીએ યોજના હેઠળ ટર્મ લોન માટે તેના ફ્લોટિંગ વ્યાજ દરને ઘટાડીને 8.50% કર્યો છે.

સહકારી ખાંડ મિલોને ઇથેનોલ ખરીદવામાં પસંદગી: ઇથેનોલ પ્રાપ્તિ ચક્રમાં ભાગ લેનારા સીએસએમને ઓઇલ માર્કેટિંગ કંપનીઓ (OMCs) ટોચની પ્રાથમિકતા આપે છે. અત્યાર સુધીમાં, 11 સીએસએમ પાસેથી ઓએમસી દ્વારા ₹ 25.50 કરોડના 24,650 કેએલ ઇથેનોલ ખરીદવામાં આવ્યા છે.

સહકારી ખાંડ મિલોના મોલાસીસ આધારિત ઇથેનોલ પ્લાન્ટ્સને મલ્ટી ફીડ ઇથેનોલ પ્લાન્ટમાં રૂપાંતરિત કરીને તેમના ઇથેનોલ ઉત્પાદનમાં વધારો: સહકાર મંત્રાલયે CSMs ના હાલના મોલાસીસ આધારિત ઇથેનોલ પ્લાન્ટ્સને મલ્ટી ફીડ ઇથેનોલ પ્લાન્ટમાં રૂપાંતરિત કરવા માટે પહેલ કરી છે. જેથી તેઓ આખા વર્ષ દરમિયાન તેમની ડિસ્ટિલરીઓ ચલાવી શકે, આ પહેલ હેઠળ CSMs ને નીચેના લાભો મળશે:

NCDC 90:10ના ભંડોળ પેટર્ન હેઠળ ટર્મ લોન પૂરી પાડશે, જેમાં 90% સોસાયટી તરફથી અને 10% NCDC તરફથી રહેશે.

6 માર્ચ, 2025ના રોજ, ખાદ્ય અને જાહેર વિતરણ વિભાગે "સહકારી ખાંડ મિલો (CSMs) ને તેમના હાલના શેરડી આધારિત ફીડસ્ટોક ઇથેનોલ પ્લાન્ટ્સને મલ્ટી-ફીડસ્ટોક-આધારિત પ્લાન્ટમાં રૂપાંતરિત કરવા માટે નાણાકીય સહાય માટેની યોજના" નામની સુધારેલી યોજનાને સૂચિત કરતી ગેઝેટ સૂચના બહાર પાડી, જે ફક્ત સહકારી ખાંડ મિલો માટે છે. આ યોજના હેઠળ, કેન્દ્ર સરકાર તેમના દ્વારા લેવામાં આવેલી લોન પર વાર્ષિક 6% અથવા ધિરાણ આપતી સંસ્થા દ્વારા વસૂલવામાં આવતા વ્યાજ દરના 50%, જે ઓછું હોય તે પાંચ વર્ષના સમયગાળા માટે વ્યાજ સબવેન્શન ભોગવશે, જેમાં એક વર્ષની મુદતનો સમાવેશ થાય છે.

વ્યાજ સબવેન્શનનો લાભ મેળવતી સહકારી ખાંડ મિલોને ઓએમસી દ્વારા સિંગલ-ફીડ ઇથેનોલ પ્લાન્ટથી મલ્ટી-ફીડ ઇથેનોલ પ્લાન્ટમાં સંક્રમણને સરળ બનાવવા માટે પ્રાથમિકતા-1 આપવામાં આવશે.

આ વાત સહકારિતા મંત્રી શ્રી અમિત શાહે રાજ્યસભામાં એક પ્રશ્નના લેખિત જવાબમાં જણાવી હતી.

AP/IJ/GP/JD

(Release ID: 2112875) Visitor Counter : 57