ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ଏକ ପଡ୍‌କାଷ୍ଟରେ ଲେକ୍ସ ଫ୍ରିଡ଼ମ୍ୟାନଙ୍କ ସହିତ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଆଲୋଚନା କରିଛନ୍ତି। ଏହି ମନଖୋଲା ଆଲୋଚନାରେ କାହିଁକି ସେ ଉପବାସ କରନ୍ତି ଓ ଉପବାସ କରିବାରେ କିପରି ସକ୍ଷମ ହୁଅନ୍ତି ବୋଲି ପ୍ରଶ୍ନ କରାଯିବାରୁ ଉପବାସକୁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପ୍ରତି ସମ୍ମାନ ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରିଥିବାରୁ  ଲେକ୍ସ ଫ୍ରିଡମ୍ୟାନଙ୍କ ପ୍ରତି କୃତଜ୍ଞତା ଜ୍ଞାପନ କରିଥିଲେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ। ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ କହିଥିଲେ, ଭାରତରେ ଧାର୍ମିକ ପରମ୍ପରା ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନ ସହିତ ଓତଃପ୍ରୋତ ଭାବେ ଜଡ଼ିତ। ଭାରତର ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟଙ୍କ ବ୍ୟାଖ୍ୟା ଅନୁସାରେ  ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମ କେବଳ ଧାର୍ମିକ ବିଧି ବିଧାନ ନୁହେଁ। ବରଂ ଏହା ହେଉଛି ମଣିଷ ଜୀବନକୁ ପଥ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରୁଥିବା ଏକ ଦର୍ଶନ।      

ତାଙ୍କ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଜୀବନ ଉପରେ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ସ୍ୱୟଂସେବକ ସଂଘ (ଆର. ଏସ୍. ଏସ୍.) ର ପ୍ରଭାବ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଦେଶାତ୍ମବୋଧକ ଗୀତ ପ୍ରତି ତାଙ୍କ ପିଲାଦିନର ଆକର୍ଷଣ ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ, ବିଶେଷ କରି ମାକୋଶୀ ନାମକ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଗାଇଥିବା ଗୀତଗୁଡ଼ିକ ବିଷୟରେ, ଯିଏ ଏକ ତମ୍ବୁରୀ ସହିତ ତାଙ୍କ ଗାଁ ପରିଦର୍ଶନ କରୁଥିଲେ। ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ଏହି ଗୀତଗୁଡ଼ିକ ତାଙ୍କୁ ଗଭୀର ଭାବେ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥିଲା ଏବଂ ଶେଷରେ ଆର. ଏସ୍. ଏସ୍. ସହିତ ତାଙ୍କର ସମ୍ପୃକ୍ତିରେ ଏକ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲା। ସେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ ଯେ ଆର୍. ଏସ୍. ଏସ୍. ତାଙ୍କ ଭିତରେ ମୌଳିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧମାନ ଭରିଦେଇଥିଲା, ଯେପରିକି ଅଧ୍ୟୟନ ହେଉ କିମ୍ବା ବ୍ୟାୟାମ, ସବୁକିଛି ଏକ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ସହିତ କରିବା, ଯାହା ଦ୍ୱାରା ସେ ରାଷ୍ଟ୍ର ପ୍ରତି ଯୋଗଦାନ କରିପାରିବେ। ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ କହିଥିଲେ ଯେ ଆର୍. ଏସ୍. ଏସ୍. ଜୀବନର ଏକ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ପ୍ରତି ଏକ ସ୍ପଷ୍ଟ ଦିଗ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ, ଏବଂ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରି କହିଥିଲେ ଯେ ଲୋକଙ୍କ ସେବା କରିବା ଭଗବାନଙ୍କ ସେବା କରିବା ସହିତ ସମାନ। ସେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ ଯେ ଆର୍. ଏସ୍. ଏସ୍. ଏହାର 100ତମ ବାର୍ଷିକୀ ପାଳନ କରିବାକୁ ଯାଉଛି ଏବଂ ଏହା ଏକ ବିଶାଳ ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀ ସଙ୍ଗଠନ ଯାହାର ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ସଦସ୍ୟ ଅଛନ୍ତି। ଆର. ଏସ୍. ଏସ୍. ଦ୍ୱାରା ଅନୁପ୍ରାଣିତ ବିଭିନ୍ନ ପଦକ୍ଷେପ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରି, ଯେପରିକି ସେବା ଭାରତୀ, ଯାହା ସରକାରୀ ସହାୟତା ବିନା ବସ୍ତି ଏବଂ ଜନବସତିଗୁଡ଼ିକରେ 'ଆଇଡି1 "ସେବା ପ୍ରକଳ୍ପ ପରିଚାଳନା କରିଥାଏ, ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ଆଦିବାସୀ ଅଞ୍ଚଳରେ 70,000ରୁ ଅଧିକ ଏକ-ଶିକ୍ଷକ ବିଦ୍ୟାଳୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିବା ବନବାସୀ କଲ୍ୟାଣ ଆଶ୍ରମ ଏବଂ ପ୍ରାୟ 30 ଲକ୍ଷ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କୁ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରୁଥିବା ପ୍ରାୟ 25,000 ବିଦ୍ୟାଳୟ ପରିଚାଳନା କରୁଥିବା ବିଦ୍ୟା ଭାରତୀ ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ। ସେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ ଯେ ଆର୍. ଏସ୍. ଏସ୍. ଶିକ୍ଷା ଏବଂ ମୂଲ୍ୟବୋଧକୁ ପ୍ରାଥମିକତା ଦେଇଥାଏ, ଯାହା ଦ୍ୱାରା ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନେ ମୂଳଦୁଆ ପକାଇବା ଏବଂ ସମାଜ ଉପରେ ବୋଝ ହେବା ଏଡ଼ାଇବା ପାଇଁ କୌଶଳ ଶିଖିବା ସୁନିଶ୍ଚିତ ହୋଇଥାଏ। ସେ ଭାରତୀୟ ଶ୍ରମିକ ସଂଘ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ, ଯାହାର ସାରା ଦେଶରେ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ସଦସ୍ୟ ଅଛନ୍ତି, ପାରମ୍ପରିକ ଶ୍ରମିକ ଆନ୍ଦୋଳନର ବିପରୀତ, "ଶ୍ରମିକମାନେ ବିଶ୍ୱକୁ ଏକଜୁଟ କରନ୍ତୁ" ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେଇ ଏକ ଅନନ୍ୟ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି। ଆର୍. ଏସ୍. ଏସ୍. ରୁ ସେ ପାଇଥିବା ଜୀବନ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ଏବଂ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ତଥା ସ୍ୱାମୀ ଆତ୍ମସ୍ଥାନନ୍ଦଙ୍କ ଭଳି ସନ୍ଥମାନଙ୍କ ଠାରୁ ପାଇଥିବା ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ମାର୍ଗଦର୍ଶନ ପାଇଁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କୃତଜ୍ଞତା ବ୍ୟକ୍ତ କରିଥିଲେ। ଭାରତ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ କହିଥିଲେ ଯେ ଭାରତ ହେଉଛି ଏକ ସାଂସ୍କୃତିକ ପରିଚୟ ଏବଂ ହଜାର ହଜାର ବର୍ଷ ପୁରୁଣା ସଭ୍ୟତା। 100 ରୁ ଅଧିକ ଭାଷା ଏବଂ ହଜାର ହଜାର ଉପଭାଷା ସହିତ ଭାରତର ବିଶାଳତା ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରି, ଏହି ଉକ୍ତି ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରି ଯେ ପ୍ରତି 20 ମାଇଲରେ ଭାଷା, ରୀତିନୀତି, ଖାଦ୍ୟ ଏବଂ ପୋଷାକ ଶୈଳୀ ବଦଳିଥାଏ, ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ଏହି ଅପାର ବିବିଧତା ସତ୍ତ୍ୱେ, ଏକ ସାଧାରଣ ସୂତ୍ର ଅଛି ଯାହା ଦେଶକୁ ଏକତ୍ର କରେ | ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଭଗବାନ ରାମଙ୍କ କାହାଣୀ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ, ଯାହା ସାରା ଭାରତରେ ପ୍ରତିଧ୍ୱନିତ ହେଉଛି ଏବଂ ଗୁଜରାଟର ରାମଭାଇ ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ତାମିଲନାଡ଼ୁର ରାମଚନ୍ଦ୍ରନ ଏବଂ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ରାମ ଭାଉ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଅଞ୍ଚଳରେ ଭଗବାନ ରାମଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଅନୁପ୍ରାଣିତ ନାମ କିପରି ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ ତାହା ଦର୍ଶାଇଥିଲେ। ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ଏହି ଅନନ୍ୟ ସାଂସ୍କୃତିକ ବନ୍ଧନ ଭାରତକୁ ଏକ ସଭ୍ୟତା ଭାବେ ଯୋଡ଼ିଥାଏ। ସ୍ନାନ ସମୟରେ ଭାରତର ସମସ୍ତ ନଦୀକୁ ସ୍ମରଣ କରିବାର ରୀତିନୀତି ଉପରେ ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ, ଯେଉଁଠାରେ ଲୋକମାନେ ଗଙ୍ଗା, ଯମୁନା, ଗୋଦାବରୀ, ସରସ୍ୱତୀ, ନର୍ମଦା, ସିନ୍ଧୁ ଏବଂ କାବେରୀ ପରି ନଦୀଗୁଡ଼ିକର ନାମ ଜପ କରନ୍ତି। ସେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ ଯେ ଏକତାର ଏହି ଭାବନା ଭାରତୀୟ ପରମ୍ପରାରେ ଗଭୀର ଭାବେ ନିହିତ ଏବଂ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଏବଂ ରୀତିନୀତି ସମୟରେ ନିଆଯାଇଥିବା ସଂକଳ୍ପରେ ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇଥାଏ, ଯାହା ଐତିହାସିକ ରେକର୍ଡ ଭାବେ ମଧ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଏ। ଜମ୍ବୁଦ୍ୱୀପରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ପାରିବାରିକ ଦେବତା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମାରୋହ ସମୟରେ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡକୁ ଆହ୍ୱାନ କରିବା ଭଳି ଅଭ୍ୟାସରେ ଭାରତୀୟ ଶାସ୍ତ୍ରର ସୂକ୍ଷ୍ମ ମାର୍ଗଦର୍ଶନ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ଅଭ୍ୟାସଗୁଡିକ ଆଜି ମଧ୍ୟ ଜୀବନ୍ତ ଏବଂ ସାରା ଭାରତରେ ପ୍ରତିଦିନ ପାଳନ କରାଯାଏ | ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଏବଂ ବୈଶ୍ୱିକ ମଡେଲ ରାଷ୍ଟ୍ରଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରଶାସନିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଭାବେ ଦେଖୁଥିବା ବେଳେ ଭାରତର ଏକତା ଏହାର ସାଂସ୍କୃତିକ ବନ୍ଧନରେ ନିହିତ। ସେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ ଯେ ଇତିହାସରେ ଭାରତର ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରଶାସନିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିଛି, କିନ୍ତୁ ସାଂସ୍କୃତିକ ପରମ୍ପରା ମାଧ୍ୟମରେ ଏହାର ଏକତା ବଜାୟ ରହିଛି। ଶଙ୍କରାଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଚାରୋଟି ତୀର୍ଥସ୍ଥାନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରି ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ଭାରତର ଏକତା ବଜାୟ ରଖିବାରେ ତୀର୍ଥ ପରମ୍ପରାର ଭୂମିକା ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ। ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ଆଜି ମଧ୍ୟ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଲୋକ ତୀର୍ଥଯାତ୍ରା ପାଇଁ ଯାତ୍ରା କରିଥାନ୍ତି, ଯେପରିକି ରାମେଶ୍ୱରମରୁ କାଶୀକୁ ପାଣି ଆଣିବା ଏବଂ କାଶୀରୁ କାଶୀକୁ ପାଣି ଆଣିବା। ସେ ଭାରତର ହିନ୍ଦୁ କ୍ୟାଲେଣ୍ଡରର ସମୃଦ୍ଧି ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ, ଯାହା ଦେଶର ବିବିଧ ପରମ୍ପରାକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରିଥାଏ। ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ପରମ୍ପରା ଏବଂ ଭାରତର ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଦୋହରାଇଥିଲେ ଯେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଭଳି ଗୁଜରାଟୀକୁ ମାତୃଭାଷା ଭାବେ ନେଇ ସେ ଗୁଜରାଟରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ସେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ ଯେ ଗାନ୍ଧୀ, ଜଣେ ଓକିଲ ଭାବେ ବିଦେଶରେ ସୁଯୋଗ ପାଇବା ସତ୍ତ୍ୱେ, କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ଏବଂ ପାରିବାରିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧର ଗଭୀର ଭାବନା ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ହୋଇ ଭାରତର ଲୋକଙ୍କ ସେବା କରିବା ପାଇଁ ନିଜ ଜୀବନକୁ ଉତ୍ସର୍ଗ କରିଥିଲେ। ସେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ ଯେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ନୀତି ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟ ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଭାରତୀୟଙ୍କୁ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଛି। ସ୍ୱଚ୍ଛତା ପାଇଁ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ସମର୍ଥନକୁ ରେଖାଙ୍କିତ କରି, ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ ଯେ ସେ ନିଜେ ଏହାକୁ ଅଭ୍ୟାସ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏହାକୁ ତାଙ୍କ ଆଲୋଚନାରେ ଏକ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବିଷୟ କରିଥିଲେ, ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇଁ ଭାରତର ଦୀର୍ଘ ସଂଗ୍ରାମ ଉପରେ ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେଇଥିଲେ, ଯେଉଁ ସମୟରେ ଶହ ଶହ ଔପନିବେଶିକ ଶାସନ ସତ୍ତ୍ୱେ ସାରା ଦେଶରେ ସ୍ୱାଧୀନତାର ଶିଖା ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ଭାବରେ ଜଳୁଥିଲା। ଭାରତର ସ୍ୱାଧୀନତା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଲୋକ ସେମାନଙ୍କ ଜୀବନ ଉତ୍ସର୍ଗ କରିଥିଲେ, କାରାବାସ ଏବଂ ସହିଦ ହୋଇଥିଲେ ବୋଲି ସେ କହିଥିଲେ। ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ କହିଥିଲେ ଯେ ଅନେକ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ ସ୍ଥାୟୀ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥିବା ବେଳେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ ହିଁ ସତ୍ୟ ଉପରେ ଆଧାରିତ ଏକ ଜନ ଆନ୍ଦୋଳନର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇ ଦେଶକୁ ଜାଗ୍ରତ କରିଥିଲେ। ସଫେଇ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଶିକ୍ଷକ, ସ୍ପିନର ଏବଂ ଯତ୍ନ ନେଉଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମରେ ସାମିଲ କରିବାର ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଦକ୍ଷତା ଉପରେ ସେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ। ସେ ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେଇଥିଲେ ଯେ ଗାନ୍ଧୀ ସାଧାରଣ ନାଗରିକମାନଙ୍କୁ ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇଁ ସୈନିକରେ ପରିଣତ କରିଥିଲେ, ଏକ ଆନ୍ଦୋଳନ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ ଯାହା ଏତେ ବିଶାଳ ଥିଲା ଯେ ବ୍ରିଟିଶମାନେ ଏହାକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ ବୁଝିପାରିନଥିଲେ। ସେ ଦାଣ୍ଡି ପଦଯାତ୍ରାର ଗୁରୁତ୍ୱ ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ, ଯେଉଁଠାରେ ଏକ ଚିମଟି ଲୁଣ ଏକ ବିପ୍ଳବ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଏକ ଗୋଲଟେବୁଲ୍ ସମ୍ମିଳନୀର ଏକ କାହାଣୀ ବାଣ୍ଟିଥିଲେ, ଯେଉଁଥିରେ ଗାନ୍ଧୀ ତାଙ୍କ ବ୍ରିଚ୍ କ୍ଲୋଥ୍ ପିନ୍ଧି ବକିଂହାମ୍ ପ୍ୟାଲେସରେ କିଙ୍ଗ ଜର୍ଜଙ୍କୁ ଭେଟିଥିଲେ। ସେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ କୌତୁକପୂର୍ଣ୍ଣ ମନ୍ତବ୍ୟ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ, "ଆପଣଙ୍କ ରାଜା ଆମ ଦୁହିଁଙ୍କ ପାଇଁ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ପୋଷାକ ପିନ୍ଧିଛନ୍ତି", ତାଙ୍କର ଅଦ୍ଭୁତ ଆକର୍ଷଣ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥିଲେ। ଏକତା ଏବଂ ଲୋକଙ୍କ ଶକ୍ତିକୁ ସ୍ୱୀକୃତି ଦେବା ପାଇଁ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଆହ୍ୱାନ ଉପରେ ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ପ୍ରତିଫଳିତ କରିଥିଲେ, ଯାହା କ୍ରମାଗତ ଭାବେ ପ୍ରତିଧ୍ୱନିତ ହେଉଛି। କେବଳ ସରକାରଙ୍କ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପଦକ୍ଷେପରେ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କୁ ସାମିଲ କରିବା ଏବଂ ସାମାଜିକ ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ସେ ନିଜର ପ୍ରତିବଦ୍ଧତା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ। ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ଆହୁରି ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ ଯେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ପରମ୍ପରା ଶହ ଶହ ବର୍ଷ ଅତିକ୍ରମ କରିଛି ଏବଂ ତାଙ୍କର ପ୍ରାସଙ୍ଗିକତା ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହିଛି। ସେ ନିଜର ଦାୟିତ୍ୱବୋଧ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରି କହିଥିଲେ ଯେ ତାଙ୍କ ଶକ୍ତି ତାଙ୍କ ନାମରେ ନୁହେଁ, ବରଂ 140 କୋଟି ଭାରତୀୟ ଏବଂ ହଜାର ହଜାର ବର୍ଷର କାଳଜୟୀ ସଂସ୍କୃତି ଏବଂ ଐତିହ୍ୟର ସମର୍ଥନରେ ରହିଛି। ସେ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି, "ଯେତେବେଳେ ମୁଁ ଜଣେ ବିଶ୍ୱ ନେତାଙ୍କ ସହ ହାତ ମିଳାଇବି, ସେତେବେଳେ ମୋଦି ନୁହେଁ, ବରଂ 140 କୋଟି ଭାରତୀୟ ହାତ ମିଳାଇବେ। 2013 ରେ ତାଙ୍କ ଦଳର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରାର୍ଥୀ ଘୋଷିତ ହେବା ସମୟରେ ସେ ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥିବା ବ୍ୟାପକ ସମାଲୋଚନାର ସ୍ମରଣ କରି ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ସମାଲୋଚକମାନେ ବୈଦେଶିକ ନୀତି ଏବଂ ବିଶ୍ୱର ଭୂ-ରାଜନୀତି ବିଷୟରେ ତାଙ୍କର ବୁଝାମଣା ଉପରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାଇଛନ୍ତି। ସେ ସେହି ସମୟରେ ଉତ୍ତର ଦେଇଥିଲେ, "ଭାରତ ନିଜକୁ ଅପମାନିତ ହେବାକୁ ଦେବ ନାହିଁ, କିମ୍ବା ଏହା କେବେ କାହା ଆଡ଼କୁ ଚାହିଁବ ନାହିଁ। ଭାରତ ଏବେ ତା 'ର ପ୍ରତିପକ୍ଷମାନଙ୍କ ସହିତ ପରସ୍ପରକୁ ଭେଟିବ। "ଏହି ବିଶ୍ୱାସ ତାଙ୍କ ବୈଦେଶିକ ନୀତିର କେନ୍ଦ୍ରବିନ୍ଦୁ ହୋଇ ରହିଛି ବୋଲି ସେ ଦୋହରାଇ କହିଥିଲେ ଯେ ଦେଶ ସର୍ବଦା ପ୍ରଥମ ସ୍ଥାନରେ ରହିଛି। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ବିଶ୍ୱ ଶାନ୍ତି ଏବଂ ଭାଇଚାରା ପାଇଁ ଭାରତର ଦୀର୍ଘ ଦିନର ସମର୍ଥନ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ, ଯାହାର ମୂଳଦୁଆ ବିଶ୍ୱର ଏକ ପରିବାର ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରେ ରହିଛି। ଅକ୍ଷୟ ଶକ୍ତି ପାଇଁ "ଏକ ସୂର୍ଯ୍ୟ, ଏକ ବିଶ୍ୱ, ଏକ ଗ୍ରୀଡ" ଏବଂ ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା ପାଇଁ "ଏକ ପୃଥିବୀ, ଏକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ" ଭଳି ବୈଶ୍ୱିକ ପଦକ୍ଷେପରେ ଭାରତର ଯୋଗଦାନ ବିଷୟରେ ସେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ, ଯାହା ସମସ୍ତ ଉଦ୍ଭିଦ ଏବଂ ଜୀବଜନ୍ତୁଙ୍କ ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ। ସେ ବିଶ୍ୱ କଲ୍ୟାଣକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବାର ଗୁରୁତ୍ୱ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ସାମୂହିକ ପ୍ରୟାସ ପାଇଁ ଆହ୍ୱାନ କରିଥିଲେ। "ଏକ ପୃଥିବୀ, ଏକ ପରିବାର, ଏକ ଭବିଷ୍ୟତ" ଲକ୍ଷ୍ୟ ସହିତ ଭାରତର ଜି-20 ଶିଖର ସମ୍ମିଳନୀ ଆୟୋଜନ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରି ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ବିଶ୍ୱ ସହିତ ଭାରତର କାଳଜୟୀ ଜ୍ଞାନ ବାଣ୍ଟିବାର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ। ଆଜିର ବିଶ୍ୱର ଆନ୍ତଃସଂଯୁକ୍ତ ପ୍ରକୃତି ଉପରେ ସେ ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେଇ କହିଥିଲେ, "କୌଣସି ଦେଶ ଏକାକୀ ହୋଇ ଉନ୍ନତି କରିପାରିବ ନାହିଁ। ଆମେ ସମସ୍ତେ ପରସ୍ପର ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ। "ସେ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ପଦକ୍ଷେପଗୁଡ଼ିକୁ ଆଗକୁ ବଢ଼ାଇବା ପାଇଁ ସମନ୍ୱୟ ଏବଂ ସହଯୋଗର ଆବଶ୍ୟକତା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ। ସେ ମିଳିତ ଜାତିସଂଘ ଭଳି ବୈଶ୍ୱିକ ସଙ୍ଗଠନଗୁଡ଼ିକର ପ୍ରାସଙ୍ଗିକତା ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ ଯେ ସମୟ ସହିତ ବିକଶିତ ହେବାରେ ସେମାନଙ୍କର ଅକ୍ଷମତା ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରଭାବଶୀଳତା ଉପରେ ଏକ ବୈଶ୍ୱିକ ବିତର୍କ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି। ୟୁକ୍ରେନରେ ଶାନ୍ତି ମାର୍ଗ ବିଷୟରେ ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ କହିଥିଲେ ଯେ ସେ ଭଗବାନ ବୁଦ୍ଧ ଏବଂ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଭୂମିକୁ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରନ୍ତି, ଯେଉଁ ମହାନ ଆତ୍ମାଙ୍କ ଶିକ୍ଷା ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ଶାନ୍ତି ପ୍ରତି ସମର୍ପିତ ଥିଲା। ସେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ ଯେ ଭାରତର ଦୃଢ଼ ସାଂସ୍କୃତିକ ଏବଂ ଐତିହାସିକ ପୃଷ୍ଠଭୂମି ଏହା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିଥାଏ ଯେ ଯେତେବେଳେ ଭାରତ ଶାନ୍ତି କଥା କହେ, ସେତେବେଳେ ବିଶ୍ୱ ଶୁଣେ। ସେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ ଯେ ଭାରତୀୟମାନେ ସଂଘର୍ଷ ପାଇଁ କଠୋର ନୁହଁନ୍ତି ବରଂ ସୌହାର୍ଦ୍ଦ୍ୟ, ଶାନ୍ତି ପାଇଁ ଠିଆ ହେବା ଏବଂ ଯେଉଁଠାରେ ସମ୍ଭବ ଶାନ୍ତି ପ୍ରତିଷ୍ଠାର ଦାୟିତ୍ୱ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଉଭୟ ରୁଷ ଏବଂ ୟୁକ୍ରେନ ସହିତ ତାଙ୍କର ଘନିଷ୍ଠ ସମ୍ପର୍କ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରି କହିଥିଲେ ଯେ ସେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ପୁଟିନଙ୍କ ସହ କଥାବାର୍ତ୍ତା କରି ଏହା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିପାରିବେ ଯେ ଏହା ଯୁଦ୍ଧର ସମୟ ନୁହେଁ ଏବଂ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଜେଲେନସ୍କିଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଜଣାଇପାରିବେ ଯେ ସମାଧାନ ଯୁଦ୍ଧକ୍ଷେତ୍ରରେ ନୁହେଁ ବରଂ ଆଲୋଚନା ମାଧ୍ୟମରେ ହାସଲ କରାଯିବ। ସେ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଆଲୋଚନା ଫଳପ୍ରଦ ହେବା ପାଇଁ ଉଭୟ ପକ୍ଷଙ୍କୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ଏବଂ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି ଯେ ବର୍ତ୍ତମାନର ପରିସ୍ଥିତି ୟୁକ୍ରେନ ଏବଂ ରୁଷିଆ ମଧ୍ୟରେ ଅର୍ଥପୂର୍ଣ୍ଣ ଆଲୋଚନା ପାଇଁ ଏକ ସୁଯୋଗ ଉପସ୍ଥାପନ କରେ | ଖାଦ୍ୟ, ଇନ୍ଧନ ଏବଂ ସାର କ୍ଷେତ୍ରରେ ସଙ୍କଟର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥିବା ବିଶ୍ୱ ଦକ୍ଷିଣ ଉପରେ ଏହାର ପ୍ରଭାବ ସମେତ ସଂଘର୍ଷ ଦ୍ୱାରା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ଯନ୍ତ୍ରଣା ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ବିଶ୍ୱ ସମୁଦାୟକୁ ଶାନ୍ତି ପାଇଁ ଏକଜୁଟ ହେବାକୁ ଆହ୍ୱାନ କରିଥିଲେ। ସେ ନିଜର ଆଭିମୁଖ୍ୟକୁ ଦୋହରାଇ କହିଥିଲେ, "ମୁଁ ନିରପେକ୍ଷ ନୁହେଁ। ମୋର ଏକ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ରହିଛି, ଏବଂ ତାହା ହେଉଛି ଶାନ୍ତି, ଏବଂ ଶାନ୍ତି ପାଇଁ ମୁଁ ପ୍ରୟାସ କରୁଛି। "ଭାରତ ଏବଂ ପାକିସ୍ତାନ ସମ୍ପର୍କର ବିଷୟ ଉପରେ ଆଲୋଚନା କରି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ 1947 ରେ ଭାରତର ବିଭାଜନର ଯନ୍ତ୍ରଣାଦାୟକ ବାସ୍ତବତା ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ, ଯାହା ପରେ ଘଟିଥିବା ଦୁଃଖ ଏବଂ ରକ୍ତପାତ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ। ପାକିସ୍ତାନରୁ ଆସୁଥିବା ଟ୍ରେନ୍ଗୁଡ଼ିକ ଆହତ ଲୋକ ଏବଂ ଶବରେ ଭର୍ତ୍ତି ହେବାର ଦୁଃଖଦ ଦୃଶ୍ୟକୁ ସେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ। ସେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ ଯେ ସୌହାର୍ଦ୍ଦ୍ୟପୂର୍ଣ୍ଣ ସହାବସ୍ଥାନର ଆଶା ସତ୍ତ୍ୱେ ପାକିସ୍ତାନ ଭାରତ ବିରୋଧରେ ଛଦ୍ମ ଯୁଦ୍ଧ ଚଳାଇ ଶତ୍ରୁତାର ମାର୍ଗ ବାଛିଥିଲା। ରକ୍ତପାତ ଏବଂ ଆତଙ୍କବାଦ ଉପରେ ବିକଶିତ ହେଉଥିବା ବିଚାରଧାରା ଉପରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାଇଥିଲେ ଏବଂ ଆତଙ୍କବାଦ କେବଳ ଭାରତ ପାଇଁ ନୁହେଁ ବରଂ ବିଶ୍ୱ ପାଇଁ ଏକ ବିପଦ ବୋଲି ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ। ସେଠାରେ ଆଶ୍ରୟ ନେଇଥିବା ଓସାମା ବିନ୍ ଲାଡେନ୍ଙ୍କ ଉଦାହରଣ ଦେଇ ସେ ଦର୍ଶାଇଥିଲେ ଯେ ଆତଙ୍କବାଦର ଗତିପଥ ପ୍ରାୟତଃ ପାକିସ୍ତାନ ଆଡ଼କୁ ଯାଇଥାଏ। ସେ ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ପାକିସ୍ତାନ ଅଶାନ୍ତିର କେନ୍ଦ୍ରସ୍ଥଳୀ ପାଲଟିଛି ଏବଂ ରାଜ୍ୟ ପ୍ରାୟୋଜିତ ଆତଙ୍କବାଦ ପରିତ୍ୟାଗ କରିବାକୁ ସେମାନଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କରିଛି। ସେ ପ୍ରଶ୍ନ କରିଛନ୍ତି, "ଆପଣ ନିଜ ଦେଶକୁ ଆଇନ ବିରୋଧୀ ଶକ୍ତିଙ୍କ ନିକଟରେ ସମର୍ପଣ କରି କ" ଣ ଲାଭ ଆଶା କରୁଛନ୍ତି? " ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ଲାହୋର ଗସ୍ତ ଏବଂ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବେ ତାଙ୍କ ଶପଥ ଗ୍ରହଣ ସମାରୋହରେ ପାକିସ୍ତାନକୁ ଦିଆଯାଇଥିବା ନିମନ୍ତ୍ରଣ ସମେତ ଶାନ୍ତି ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପାଇଁ ତାଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ପ୍ରୟାସ ବିଷୟରେ ବାଣ୍ଟିଥିଲେ। ପୂର୍ବତନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଶ୍ରୀ ପ୍ରଣବ ମୁଖାର୍ଜୀଙ୍କ ସ୍ମୃତିକଥାରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଥିବା ଶାନ୍ତି ଏବଂ ସୌହାର୍ଦ୍ଦ୍ୟ ପ୍ରତି ଭାରତର ପ୍ରତିବଦ୍ଧତାର ପ୍ରମାଣ ସ୍ୱରୂପ ସେ ଏହି କୂଟନୈତିକ ପଦକ୍ଷେପ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ। ତେବେ, ସେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ ଯେ ଏହି ପ୍ରୟାସଗୁଡ଼ିକ ଶତ୍ରୁତା ଏବଂ ବିଶ୍ୱାସଘାତକତା ଦ୍ୱାରା ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥିଲା। କ୍ରୀଡ଼ାର ଏକୀକରଣ ଶକ୍ତି ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରି ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ କହିଥିଲେ ଯେ ଏହା ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଗଭୀର ସ୍ତରରେ ଯୋଡ଼ିଥାଏ ଏବଂ ବିଶ୍ୱକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିଥାଏ। ସେ କହିଥିଲେ, "ମାନବ ବିକାଶରେ କ୍ରୀଡ଼ା ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ। ସେଗୁଡ଼ିକ କେବଳ ଖେଳ ନୁହେଁ; ସେମାନେ ବିଭିନ୍ନ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଲୋକଙ୍କୁ ଏକାଠି କରିଥାନ୍ତି। "ସେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ ଯେ ଯଦିଓ ସେ କ୍ରୀଡ଼ା କୌଶଳରେ ଜଣେ ବିଶେଷଜ୍ଞ ନୁହଁନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଫଳାଫଳ ପ୍ରାୟତଃ ନିଜ ପାଇଁ କହିଥାଏ, ଯାହା ନିକଟରେ ଭାରତ ଏବଂ ପାକିସ୍ତାନ ମଧ୍ୟରେ ଏକ କ୍ରିକେଟ୍ ମ୍ୟାଚ୍ରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା। ମହିଳା ଫୁଟବଲ ଦଳର ଚିତ୍ତାକର୍ଷକ ପ୍ରଦର୍ଶନ ଏବଂ ପୁରୁଷ ଦଳର ପ୍ରଗତି ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଭାରତର ଦୃଢ଼ ଫୁଟବଲ ସଂସ୍କୃତି ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ। ଅତୀତକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରି ସେ ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ 1980 ଦଶକର ପିଢ଼ି ପାଇଁ ମାରାଡୋନା ଜଣେ ପ୍ରକୃତ ହିରୋ ଥିଲେ, ଯେତେବେଳେ ଆଜିର ପିଢ଼ି ତୁରନ୍ତ ମେସିଙ୍କ ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରେ | ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ଏକ ଆଦିବାସୀ ଜିଲ୍ଲା ଶାହଡୋଲକୁ ଏକ ସ୍ମରଣୀୟ ଗସ୍ତ କରିଥିଲେ, ଯେଉଁଠାରେ ସେ ଫୁଟବଲ ପ୍ରତି ଗଭୀର ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ଏକ ସମ୍ପ୍ରଦାୟକୁ ଭେଟିଥିଲେ। ଚାରି ପିଢ଼ିର ଫୁଟବଲ ପରମ୍ପରା ଏବଂ ପ୍ରାୟ 80 ଜଣ ଜାତୀୟ ସ୍ତରର ଖେଳାଳିଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଅର୍ଜିତ ନାମ 'ମିନି ବ୍ରାଜିଲ "ବୋଲି ଗର୍ବର ସହ ଉଲ୍ଲେଖ କରୁଥିବା ଯୁବ ଖେଳାଳିମାନଙ୍କୁ ଭେଟିବାର କଥା ସେ ମନେ ପକାଇଥିଲେ। ସେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ ଯେ ସେମାନଙ୍କର ବାର୍ଷିକ ଫୁଟବଲ ମ୍ୟାଚ୍ଗୁଡ଼ିକ ଆଖପାଖ ଗ୍ରାମରୁ 20,000 ରୁ 25,000 ଦର୍ଶକଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରିଥାଏ। ଭାରତରେ ଫୁଟବଲ ପ୍ରତି ବୃଦ୍ଧି ପାଉଥିବା ଉତ୍ସାହ ବିଷୟରେ ସେ ଆଶାବାଦ ବ୍ୟକ୍ତ କରି କହିଥିଲେ ଯେ ଏହା କେବଳ ଉତ୍ସାହକୁ ଇନ୍ଧନ ଯୋଗାଇବ ନାହିଁ ବରଂ ପ୍ରକୃତ ଦଳଗତ ଭାବନା ମଧ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି କରିବ। ଆମେରିକା ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ବିଷୟରେ ପଚରାଯିବାରୁ, ମହାମହିମ। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ଡୋନାଲ୍ଡ ଟ୍ରମ୍ପ ହ୍ୟୁଷ୍ଟନରେ ଏକ ସ୍ମରଣୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ 'ହାଓଡି ମୋଦୀ "ରାଲି ବିଷୟରେ ସ୍ମରଣ କରିଥିଲେ, ଯେଉଁଥିରେ ସେ ଏବଂ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଟ୍ରମ୍ପ ଜନଗହଳିପୂର୍ଣ୍ଣ ଷ୍ଟାଡିୟମରେ ସମ୍ବୋଧିତ କରିଥିଲେ। ସେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ ବିନମ୍ରତା ଉପରେ ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେଇ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ ଯେ ମୋଦୀଙ୍କ ଭାଷଣ ସମୟରେ ସେ କିପରି ଦର୍ଶକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବସିଥିଲେ ଏବଂ ପରେ ପାରସ୍ପରିକ ବିଶ୍ୱାସ ଏବଂ ଏକ ଦୃଢ ବନ୍ଧନ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରି ତାଙ୍କ ସହ ଷ୍ଟାଡିୟମରେ ବୁଲିବାକୁ ରାଜି ହୋଇଥିଲେ। ସେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ ସାହସ ଏବଂ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଗ୍ରହଣ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ, ଏକ ଅଭିଯାନ ସମୟରେ ଗୁଳିମାଡ଼ ହେବା ପରେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କର ନମନୀୟତାକୁ ମନେ ପକାଇଥିଲେ। ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ହ୍ୱାଇଟ୍ ହାଉସ୍କୁ ତାଙ୍କର ପ୍ରଥମ ଗସ୍ତ ବିଷୟରେ ପ୍ରତିଫଳିତ କରିଥିଲେ, ଯେଉଁଠାରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଟ୍ରମ୍ପ ତାଙ୍କୁ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଭାବେ ଗସ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ପ୍ରୋଟୋକଲ୍ ଭଙ୍ଗ କରିଥିଲେ। ସେ ଆମେରିକାର ଇତିହାସ ପ୍ରତି ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ ଗଭୀର ସମ୍ମାନ ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ, କାରଣ ସେ ଅତୀତ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଏବଂ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ମୁହୂର୍ତ୍ତ ବିଷୟରେ ବିବରଣୀ ନୋଟ୍ କିମ୍ବା ସହାୟତା ବିନା ସେୟାର କରିଥିଲେ | ସେ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଦୃଢ଼ ବିଶ୍ୱାସ ଏବଂ ଯୋଗାଯୋଗ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ, ଯାହା ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ ଅନୁପସ୍ଥିତିରେ ମଧ୍ୟ ଅଚଳ ରହିଥିଲା। ତାଙ୍କୁ ଜଣେ ମହାନ ଆଲୋଚନାକାରୀ ଭାବେ ଅଭିହିତ କରିବାରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ ଉଦାରତା ଉପରେ ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେଇ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ ଯେ ତାଙ୍କର ଆଲୋଚନା ଆଭିମୁଖ୍ୟ ସର୍ବଦା ଭାରତର ସ୍ୱାର୍ଥକୁ ପ୍ରାଥମିକତା ଦେଇଥାଏ, ଏବଂ କୌଣସି ବାଧା ସୃଷ୍ଟି ନକରି ସକରାତ୍ମକ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ। ସେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ ଯେ ତାଙ୍କ ରାଷ୍ଟ୍ର ହେଉଛି ତାଙ୍କର ହାଇକମାଣ୍ଡ, ଏବଂ ସେ ଭାରତର ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ତାଙ୍କୁ ଦିଆଯାଇଥିବା ଦାୟିତ୍ୱକୁ ସମ୍ମାନ କରନ୍ତି। ନିକଟରେ ଆମେରିକା ଗସ୍ତ ସମୟରେ ଏଲୋନ୍ ମସ୍କ, ତୁଳସୀ ଗାବାର୍ଡ, ବିବେକ ରାମାସ୍ୱାମୀ ଏବଂ ଜେ. ଡି. ଭାନ୍ସଙ୍କ ଭଳି ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷଙ୍କ ସହ ତାଙ୍କର ଫଳପ୍ରଦ ବୈଠକ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରି ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ଉଷ୍ମ, ପରିବାର ଭଳି ବାତାବରଣ ବିଷୟରେ କହିଥିଲେ ଏବଂ ଏଲୋନ୍ ମସ୍କଙ୍କ ସହ ତାଙ୍କର ଦୀର୍ଘ ଦିନର ପରିଚୟ ବାଣ୍ଟିଥିଲେ। ସେ ଡି. ଓ. ଜି. ଇ. ମିଶନକୁ ନେଇ ମସ୍କଙ୍କ ଉତ୍ସାହକୁ ନେଇ ଖୁସି ବ୍ୟକ୍ତ କରିଥିଲେ ଏବଂ 2014 ରେ ଦାୟିତ୍ୱ ଗ୍ରହଣ କରିବା ପରଠାରୁ ଶାସନରେ ଅକ୍ଷମତା ଏବଂ କ୍ଷତିକାରକ ଅଭ୍ୟାସକୁ ଦୂର କରିବା ପାଇଁ ତାଙ୍କ ନିଜ ପ୍ରୟାସ ସହିତ ସମାନତା ଦର୍ଶାଇଥିଲେ। କଲ୍ୟାଣକାରୀ ଯୋଜନାଗୁଡ଼ିକରୁ 10 କୋଟି ନକଲି କିମ୍ବା ନକଲି ନାମ ହଟାଇବା, ବିପୁଳ ପରିମାଣର ଅର୍ଥ ସଞ୍ଚୟ କରିବା ସମେତ ପ୍ରଶାସନିକ ସଂସ୍କାରର ଉଦାହରଣ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ବାଣ୍ଟିଥିଲେ। ସେ ସ୍ୱଚ୍ଛତା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ଏବଂ ମଧ୍ୟସ୍ଥିମାନଙ୍କୁ ସମାପ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଲାଭ ହସ୍ତାନ୍ତର ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ କରିଥିଲେ, ପ୍ରାୟ ତିନି ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା ସଞ୍ଚୟ କରିଥିଲେ। ସେ ସରକାରୀ କ୍ରୟ, ଖର୍ଚ୍ଚ ହ୍ରାସ ଏବଂ ଗୁଣବତ୍ତାରେ ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ଜିଇଏମ ପୋର୍ଟାଲର ମଧ୍ୟ ଶୁଭାରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। ଏହାବ୍ୟତୀତ, ସେ ପ୍ରଶାସନକୁ ସୁବ୍ୟବସ୍ଥିତ କରିବା ପାଇଁ 40,000 ଅନାବଶ୍ୟକ ଅନୁପାଳନକୁ ସମାପ୍ତ କରିଥିଲେ ଏବଂ 1,500 ପୁରୁଣା ଆଇନକୁ ହଟାଇ ଦେଇଥିଲେ। ସେ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ସାହସିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଭାରତକୁ ବିଶ୍ୱ ଆଲୋଚନାର ବିଷୟ କରିଛି, ଠିକ୍ ଯେପରି ଡି. ଓ. ଜି. ଇ. ଭଳି ଅଭିନବ ମିଶନ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ଧ୍ୟାନ ଆକର୍ଷଣ କରିଛି। ଭାରତ ଏବଂ ଚୀନ୍ ସହିତ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ସମ୍ପର୍କ ବିଷୟରେ ପଚରାଯିବାରୁ, ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ପରସ୍ପରଠାରୁ ଶିଖିବା ଏବଂ ବିଶ୍ୱ କଲ୍ୟାଣରେ ଯୋଗଦାନ କରିବାର ସେମାନଙ୍କର ସହଭାଗୀ ଇତିହାସ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ, ଏକ ସମୟରେ ଭାରତ ଏବଂ ଚୀନ୍ ମିଳିତ ଭାବରେ ବିଶ୍ୱର ଜିଡିପିର 50 ପ୍ରତିଶତରୁ ଅଧିକ ଯୋଗଦାନ କରିଥିଲେ, ଯାହା ସେମାନଙ୍କର ବ୍ୟାପକ ଯୋଗଦାନକୁ ଦର୍ଶାଉଛି। ସେ ଚୀନରେ ବୌଦ୍ଧଧର୍ମର ଗଭୀର ପ୍ରଭାବ ସମେତ ଗଭୀର ସାଂସ୍କୃତିକ ସମ୍ପର୍କ ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ, ଯାହାର ଉତ୍ପତ୍ତି ଭାରତରେ ହୋଇଥିଲା। ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କକୁ ବଜାୟ ରଖିବା ଏବଂ ସୁଦୃଢ଼ କରିବାର ଗୁରୁତ୍ୱ ଉପରେ ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ। ସେ ସ୍ୱୀକାର କରିଥିଲେ ଯେ ପଡ଼ୋଶୀମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମତଭେଦ ସ୍ୱାଭାବିକ, କିନ୍ତୁ ଏହି ପାର୍ଥକ୍ୟକୁ ବିବାଦରେ ପରିଣତ ହେବାରୁ ରୋକିବା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ। ସେ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଉଭୟ ରାଷ୍ଟ୍ରକୁ ଲାଭାନ୍ୱିତ କରୁଥିବା ଏକ ସ୍ଥିର ଏବଂ ସହଯୋଗାତ୍ମକ ସମ୍ପର୍କ ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ବାର୍ତ୍ତାଳାପ ହେଉଛି ଚାବିକାଠି। ବର୍ତ୍ତମାନ ଚାଲିଥିବା ସୀମା ବିବାଦକୁ ସମ୍ବୋଧିତ କରି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ 2020 ମସିହାରେ ଉପୁଜିଥିବା ଉତ୍ତେଜନାକୁ ସ୍ୱୀକାର କରିଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ ଯେ ନିକଟରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ସି ଜିନପିଙ୍ଗଙ୍କ ସହ ତାଙ୍କର ସାକ୍ଷାତ ଫଳରେ ସୀମାରେ ସ୍ୱାଭାବିକତା ଫେରିଛି। ସେ 2020 ପୂର୍ବର ସ୍ଥିତିକୁ ଫେରାଇ ଆଣିବା ପାଇଁ ପ୍ରୟାସ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଆଶା ବ୍ୟକ୍ତ କରିଥିଲେ ଯେ ବିଶ୍ୱାସ, ଉତ୍ସାହ ଏବଂ ଶକ୍ତି ଧୀରେ ଧୀରେ ଫେରି ଆସିବ। ବୈଶ୍ୱିକ ସ୍ଥିରତା ଏବଂ ସମୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଭାରତ ଏବଂ ଚୀନ୍ ମଧ୍ୟରେ ସହଯୋଗ ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ ବୋଲି ସେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ ଏବଂ ସଂଘର୍ଷ ପରିବର୍ତ୍ତେ ସୁସ୍ଥ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା ପାଇଁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥିଲେ। ବୈଶ୍ୱିକ ଉତ୍ତେଜନା ଉପରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କୋଭିଡ-19ରୁ ମିଳିଥିବା ଶିକ୍ଷା ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ, ଯାହା ପ୍ରତ୍ୟେକ ରାଷ୍ଟ୍ରର ସୀମାକୁ ଉନ୍ମୁକ୍ତ କରିଥିଲା ଏବଂ ଏକତାର ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ରେଖାଙ୍କିତ କରିଥିଲା। ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ଶାନ୍ତି ଦିଗରେ ଅଗ୍ରସର ହେବା ପରିବର୍ତ୍ତେ, ବିଶ୍ୱ ଅଧିକ ଖଣ୍ଡବିଖଣ୍ଡିତ ହୋଇଯାଇଛି, ଯାହା ଅନିଶ୍ଚିତତା ଏବଂ ସଂଘର୍ଷକୁ ଆହୁରି ଖରାପ କରିଦେଇଛି। ସଂସ୍କାରର ଅଭାବ ଏବଂ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଆଇନ ପ୍ରତି ଅବହେଳା ହେତୁ ଜାତିସଂଘ ପରି ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସଂଗଠନର ଅପ୍ରାସଙ୍ଗିକତାକୁ ସେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ। ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ସଂଘର୍ଷରୁ ସହଯୋଗକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପାଇଁ ଆହ୍ୱାନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଆଗକୁ ବଢ଼ିବା ପାଇଁ ବିକାଶ-ପରିଚାଳିତ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ପାଇଁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥିଲେ। ରାଷ୍ଟ୍ରଗୁଡ଼ିକ ପରସ୍ପରକୁ ସମର୍ଥନ କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରି ସେ ଦୋହରାଇଥିଲେ ଯେ ଆନ୍ତଃସଂଯୁକ୍ତ ଏବଂ ପରସ୍ପର ନିର୍ଭରଶୀଳ ବିଶ୍ୱରେ ସମ୍ପ୍ରସାରଣବାଦ କାମ କରିବ ନାହିଁ। ଚାଲିଥିବା ବିବାଦ ଉପରେ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ମଞ୍ଚଗୁଡ଼ିକ ଦ୍ୱାରା ସେୟାର କରାଯାଉଥିବା ଗଭୀର ଚିନ୍ତାକୁ ଧ୍ୟାନରେ ରଖି ସେ ଶାନ୍ତି ପୁନରୁଦ୍ଧାର ପାଇଁ ଆଶା ବ୍ୟକ୍ତ କରିଥିଲେ। 2002 ଗୁଜୁରାଟ ଦଙ୍ଗା ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ କାନ୍ଦାହାର ଅପହରଣ, ଲାଲକିଲ୍ଲା ଆକ୍ରମଣ ଏବଂ ଆତଙ୍କବାଦୀ ଆକ୍ରମଣ ସମେତ ଅନେକ ବିଶ୍ୱ ତଥା ଜାତୀୟ ସଙ୍କଟ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରି ଅସ୍ଥିର ବାତାବରଣ ବିଷୟରେ ବିସ୍ତୃତ ବିବରଣୀ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ। ସେ ଏକ ଭୟଙ୍କର ଭୂମିକମ୍ପ ପରେ ପୁନର୍ବାସନର ତଦାରଖ କରିବା ଏବଂ ଗୋଧରା ଦୁଃଖଦ ଘଟଣା ପରେ ପରିଚାଳନା କରିବା ସମେତ ଏକ ନବ ନିଯୁକ୍ତ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବରେ ସେ ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥିବା ଉତ୍ତେଜନାପୂର୍ଣ୍ଣ ପରିବେଶ ଏବଂ ଆହ୍ୱାନ ଉପରେ ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେଇଥିଲେ। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ 2002 ଦଙ୍ଗା ବିଷୟରେ ଭୁଲ ଧାରଣାକୁ ସମ୍ବୋଧିତ କରି ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ ଯେ ତାଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ପୂର୍ବରୁ ଗୁଜରାଟର ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ହିଂସାର ଏକ ଦୀର୍ଘ ଇତିହାସ ଥିଲା। ସେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ ଯେ ନ୍ୟାୟପାଳିକା ଏହି ମାମଲାର ପୁଙ୍ଖାନୁପୁଙ୍ଖ ତଦନ୍ତ କରିଥିଲା ଏବଂ ତାଙ୍କୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ନିର୍ଦ୍ଦୋଷ ବୋଲି ଦର୍ଶାଇଥିଲା। 2002 ମସିହାରୁ 22 ବର୍ଷ ଧରି ଗୁଜରାଟ ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ରହିଛି ବୋଲି ଉଲ୍ଲେଖ କରି ସେ ଏହାକୁ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ବିକାଶ ଏବଂ ସମସ୍ତଙ୍କ ବିଶ୍ୱାସ ଉପରେ କେନ୍ଦ୍ରିତ ଏକ ପ୍ରଶାସନିକ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ବୋଲି ଦର୍ଶାଇଥିଲେ। ସମାଲୋଚନା ବିଷୟରେ ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ କହିଛନ୍ତି, "ସମାଲୋଚନା ହେଉଛି ଗଣତନ୍ତ୍ରର ଆତ୍ମା", ପ୍ରକୃତ, ସୁଚିନ୍ତିତ ସମାଲୋଚନାର ଗୁରୁତ୍ୱ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରି, ଯାହା ଉନ୍ନତ ନୀତି ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ଦିଗରେ ଆଗେଇ ନେଉଛି ବୋଲି ସେ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି। ତେବେ, ଭିତ୍ତିହୀନ ଅଭିଯୋଗର ପ୍ରସାରକୁ ନେଇ ସେ ଚିନ୍ତା ବ୍ୟକ୍ତ କରିଥିଲେ, ଯାହାକୁ ସେ ଗଠନମୂଳକ ସମାଲୋଚନା ଠାରୁ ଅଲଗା କରିଥିଲେ। ସେ କହିଥିଲେ, "ଅଭିଯୋଗ ଦ୍ୱାରା କେହି ଉପକୃତ ହୁଅନ୍ତି ନାହିଁ; ଏହା କେବଳ ଅନାବଶ୍ୟକ ବିବାଦ ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ।" ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଏକ ସନ୍ତୁଳିତ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ପାଇଁ ଓକିଲାତି କରି ସାମ୍ବାଦିକତା ଉପରେ ନିଜର ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ବାଣ୍ଟିଥିଲେ। ସେ ଥରେ ସେୟାର କରିଥିବା ଏକ ଉପମା ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ, ସାମ୍ବାଦିକତାକୁ ଏକ ମହୁମାଛି ସହିତ ତୁଳନା କରିଥିଲେ ଯାହା ଅମୃତ ସଂଗ୍ରହ କରେ ଏବଂ ମିଠା ବିସ୍ତାର କରେ କିନ୍ତୁ ଆବଶ୍ୟକ ସମୟରେ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଭାବରେ ଦଂଶନ ମଧ୍ୟ କରିପାରେ | ସମ୍ବେଦନଶୀଳତା ପରିବର୍ତ୍ତେ ସତ୍ୟ ଏବଂ ଗଠନମୂଳକ ପ୍ରଭାବ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେବା ପାଇଁ ସାମ୍ବାଦିକତାର ଆବଶ୍ୟକତା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରି ସେ ତାଙ୍କ ତୁଳନାତ୍ମକତାର ବଛା ବଛା ବ୍ୟାଖ୍ୟା ଉପରେ ହତାଶା ବ୍ୟକ୍ତ କରିଥିଲେ। ରାଜନୀତିରେ ତାଙ୍କର ବ୍ୟାପକ ଅଭିଜ୍ଞତା ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରି, ସାଂଗଠନିକ କାର୍ଯ୍ୟ, ନିର୍ବାଚନ ପରିଚାଳନା ଏବଂ ରଣନୀତି ଅଭିଯାନ ଉପରେ ତାଙ୍କର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଧ୍ୟାନ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରି ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ 24 ବର୍ଷ ଧରି ଗୁଜରାଟ ଏବଂ ଭାରତର ଲୋକମାନେ ତାଙ୍କ ଉପରେ ବିଶ୍ୱାସ ରଖିଛନ୍ତି ଏବଂ ସେ ଏହି ପବିତ୍ର କର୍ତ୍ତବ୍ୟକୁ ସମ୍ମାନ ଦେବାକୁ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତିବଦ୍ଧ। ଜାତି, ଧର୍ମ, ବିଶ୍ୱାସ, ସମ୍ପଦ କିମ୍ବା ବିଚାରଧାରା ଆଧାରରେ ଭେଦଭାବ ନକରି ପ୍ରତ୍ୟେକ ନାଗରିକଙ୍କ ନିକଟରେ କଲ୍ୟାଣକାରୀ ଯୋଜନା ପହଞ୍ଚାଇବା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ଲାଗି ସେ ତାଙ୍କ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରତିବଦ୍ଧତା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ। ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ବିଶ୍ୱାସକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ହେଉଛି ତାଙ୍କ ଶାସନ ମଡେଲର ମୂଳଦୁଆ, ଯାହା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରେ ଯେ ଯେଉଁମାନେ ଯୋଜନାଗୁଡ଼ିକରୁ ସିଧାସଳଖ ଉପକୃତ ହୁଅନ୍ତି ନାହିଁ ସେମାନେ ମଧ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଏବଂ ଭବିଷ୍ୟତର ସୁଯୋଗ ବିଷୟରେ ନିଶ୍ଚିତ ଅନୁଭବ କରନ୍ତି। "ଆମର ଶାସନ ଲୋକଙ୍କ ଉପରେ ଆଧାରିତ, ନିର୍ବାଚନ ଉପରେ ନୁହେଁ, ଏବଂ ଏହା ନାଗରିକ ତଥା ରାଷ୍ଟ୍ରର କଲ୍ୟାଣ ପାଇଁ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ" ବୋଲି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି, ରାଷ୍ଟ୍ର ଏବଂ ଏହାର ଲୋକଙ୍କୁ ଭଗବାନଙ୍କ ଅଭିବ୍ୟକ୍ତି ଭାବରେ ସମ୍ମାନ କରିବାର ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ସେୟାର କରି, ତାଙ୍କର ଭୂମିକାକୁ ଲୋକଙ୍କ ସେବା କରୁଥିବା ଜଣେ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ପୁରୋହିତ ସହିତ ତୁଳନା କରିଥିଲେ। ସେ ତାଙ୍କର ସ୍ୱାର୍ଥର ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱର ଅଭାବ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ, ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ ଯେ ତାଙ୍କର କୌଣସି ବନ୍ଧୁ କିମ୍ବା ସମ୍ପର୍କୀୟ ନାହାଁନ୍ତି ଯେଉଁମାନେ ତାଙ୍କ ପଦବୀରୁ ଲାଭବାନ ହେବେ, ଯାହା ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କ ସହିତ ପ୍ରତିଧ୍ୱନିତ ହୁଏ ଏବଂ ବିଶ୍ୱାସ ସୃଷ୍ଟି କରେ | ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ବିଶ୍ୱର ସର୍ବବୃହତ ରାଜନୈତିକ ଦଳର ସଦସ୍ୟ ହୋଇଥିବାରୁ ଗର୍ବ ବ୍ୟକ୍ତ କରିଥିଲେ, ଯାହାର ଶ୍ରେୟ ସେ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀଙ୍କ ଅକ୍ଳାନ୍ତ ଉଦ୍ୟମକୁ ଦେଇଛନ୍ତି। ସେ ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ଭାରତ ଏବଂ ଏହାର ନାଗରିକଙ୍କ କଲ୍ୟାଣ ପାଇଁ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ଏହି ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀମାନଙ୍କର ରାଜନୀତିରେ କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଅଂଶ ନାହିଁ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ନିଃସ୍ୱାର୍ଥପର ସେବା ପାଇଁ ବ୍ୟାପକ ଭାବରେ ସ୍ୱୀକୃତିପ୍ରାପ୍ତ | ସେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ ଯେ ତାଙ୍କ ଦଳ ଉପରେ ଏହି ବିଶ୍ୱାସ ନିର୍ବାଚନ ଫଳାଫଳରୁ ପ୍ରତିଫଳିତ ହେଉଛି, ଯାହାର ଶ୍ରେୟ ସେ ଲୋକଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦକୁ ଦେଉଛନ୍ତି। ଭାରତରେ ନିର୍ବାଚନ ପରିଚାଳନା କରିବାର ଅବିଶ୍ୱସନୀୟ ଲଜିଷ୍ଟିକ୍ସ ବିଷୟରେ ଆହୁରି ଉଲ୍ଲେଖ କରି, ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ 2024 ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନକୁ ଦର୍ଶାଇ ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ ଯେ ସେଠାରେ 98 କୋଟି ପଞ୍ଜୀକୃତ ଭୋଟର ଅଛନ୍ତି, ଯାହା ଉତ୍ତର ଆମେରିକା ଏବଂ ୟୁରୋପୀୟ ୟୁନିଅନର ମିଳିତ ଜନସଂଖ୍ୟାକୁ ଅତିକ୍ରମ କରିଛି। ସେ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ 64.6 କୋଟି ଭୋଟର ପ୍ରବଳ ଗରମ ସହ ମତଦାନ କରିଥିଲେ। ସେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ ଯେ ଭାରତରେ ଏକ ନିୟୁତରୁ ଅଧିକ ମତଦାନ କେନ୍ଦ୍ର ଏବଂ 2500ରୁ ଅଧିକ ପଞ୍ଜୀକୃତ ରାଜନୈତିକ ଦଳ ରହିଛି, ଯାହା ଏହାର ଗଣତନ୍ତ୍ରର ପରିମାଣକୁ ଦର୍ଶାଉଛି। ସେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ ଯେ ଦୁର୍ଗମ ଗ୍ରାମଗୁଡ଼ିକରେ ମଧ୍ୟ ମତଦାନ କେନ୍ଦ୍ର ରହିଛି, ଯେଉଁଠାରେ ଦୁର୍ଗମ ଅଞ୍ଚଳକୁ ଭୋଟିଂ ମେସିନ୍ ପରିବହନ ପାଇଁ ହେଲିକପ୍ଟର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥାଏ। ସେ ଗୁଜୁରାଟର ଗିର୍ ଜଙ୍ଗଲରେ ଜଣେ ଏକକ ଭୋଟରଙ୍କ ପାଇଁ ସ୍ଥାପିତ ଏକ ମତଦାନ ବୁଥ ଭଳି ଉପାଖ୍ୟାନ ବାଣ୍ଟିଥିଲେ, ଯାହା ଗଣତନ୍ତ୍ର ପ୍ରତି ଭାରତର ପ୍ରତିବଦ୍ଧତାକୁ ଦର୍ଶାଉଛି। ମୁକ୍ତ ଏବଂ ନିରପେକ୍ଷ ନିର୍ବାଚନ ପରିଚାଳନା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏକ ବୈଶ୍ୱିକ ମାନଦଣ୍ଡ ସ୍ଥାପନ କରିଥିବାରୁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଭାରତୀୟ ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗଙ୍କୁ ପ୍ରଶଂସା କରିଥିଲେ। ସେ ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ରାଜନୈତିକ ସଚେତନତା ଏବଂ ଲଜିଷ୍ଟିକ ଉତ୍କର୍ଷର ଅପାର ଗଭୀରତାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ବିଶ୍ୱର ଶୀର୍ଷ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟଗୁଡ଼ିକ ଦ୍ୱାରା ଭାରତୀୟ ନିର୍ବାଚନର ପରିଚାଳନାକୁ ଏକ କେସ୍ ଷ୍ଟଡି ଭାବରେ ଅଧ୍ୟୟନ କରାଯିବା ଉଚିତ। ତାଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରି ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ କହିଥିଲେ ଯେ ସେ ନିଜକୁ ଜଣେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ପରିବର୍ତ୍ତେ ଜଣେ "ପ୍ରଧାନ ସେବକ" ଭାବେ ପରିଚୟ ଦେଉଛନ୍ତି, ଏବଂ ତାଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟ ନୈତିକତାର ମାର୍ଗଦର୍ଶକ ନୀତି ହେଉଛି ସେବା। ସେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ ଯେ ତାଙ୍କର ଧ୍ୟାନ କ୍ଷମତା ଅନ୍ୱେଷଣ ପରିବର୍ତ୍ତେ ଉତ୍ପାଦନଶୀଳତା ଏବଂ ଲୋକମାନଙ୍କ ଜୀବନରେ ସକାରାତ୍ମକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିବା ଉପରେ ରହିଛି। ସେ କହିଥିଲେ, "ମୁଁ ରାଜନୀତିରେ ପ୍ରବେଶ କରିଥିଲି କ୍ଷମତାର ଖେଳ ଖେଳିବା ପାଇଁ ନୁହେଁ, ବରଂ ସେବା କରିବା ପାଇଁ।" ଏକାକୀତ୍ୱର ଧାରଣାକୁ ସମ୍ବୋଧିତ କରି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ ଯେ ସେ ଏହାକୁ କେବେ ଅନୁଭବ କରନ୍ତି ନାହିଁ, କାରଣ ସେ ନିଜକୁ ଏବଂ ସର୍ବଶକ୍ତିମାନଙ୍କୁ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରୁଥିବା "ଏକ ପ୍ଲସ୍ ୱାନ୍" ଦର୍ଶନରେ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି। ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ରାଷ୍ଟ୍ର ଏବଂ ଏହାର ଲୋକମାନଙ୍କ ସେବା କରିବା ହେଉଛି ଈଶ୍ୱରଙ୍କ ସେବା କରିବା ଭଳି। ମହାମାରୀ ସମୟରେ, ସେ ଭିଡିଓ କନଫରେନ୍ସିଂ ମାଧ୍ୟମରେ ଏକ ଶାସନ ମଡେଲ ଡିଜାଇନ୍ କରି ଏବଂ 70 ଏବଂ ତଦୁର୍ଦ୍ଧ୍ବ ବୟସର ପାର୍ଟି ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀଙ୍କ ସହ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଭାବରେ ସଂଯୋଗ କରି, ସେମାନଙ୍କ କଲ୍ୟାଣ ବିଷୟରେ ପଚାରି ବୁଝିବା ଏବଂ ପୁରୁଣା ସ୍ମୃତିକୁ ପୁନର୍ଜୀବିତ କରିବାରେ ନିୟୋଜିତ ରହିଥିଲେ। କଠିନ ପରିଶ୍ରମର ରହସ୍ୟ ବିଷୟରେ ପଚରାଯିବାରୁ ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ କହିଥିଲେ ଯେ ତାଙ୍କ ଚାରିପାଖରେ ଥିବା କୃଷକ, ସୈନିକ, ଶ୍ରମିକ ଏବଂ ମାଆଙ୍କ ସମେତ, ଯେଉଁମାନେ ନିଜ ପରିବାର ଏବଂ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ପ୍ରତି ଅକ୍ଳାନ୍ତ ଭାବେ ନିଜକୁ ଉତ୍ସର୍ଗ କରନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କ କଠିନ ପରିଶ୍ରମର ନିରୀକ୍ଷଣରୁ ତାଙ୍କର ପ୍ରେରଣା ଆସିଛି। ସେ କହିଲେ, "ମୁଁ କେମିତି ଶୋଇବି? ମୁଁ କିପରି ବିଶ୍ରାମ ନେବି? ପ୍ରେରଣା ମୋ ଆଖି ସାମ୍ନାରେ ଠିକ୍ ଅଛି। "ସେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ ଯେ ତାଙ୍କ ସାଥୀ ନାଗରିକଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ତାଙ୍କୁ ଦିଆଯାଇଥିବା ଦାୟିତ୍ୱ ତାଙ୍କୁ ତାଙ୍କର ସର୍ବୋତ୍ତମ ଦେବାକୁ ପ୍ରେରିତ କରେ | ସେ ତାଙ୍କର 2014 ଅଭିଯାନ ସମୟରେ ଦେଇଥିବା ପ୍ରତିଶ୍ରୁତିକୁ ମନେ ପକାଇଥିଲେଃ ଦେଶ ପାଇଁ କଠିନ ପରିଶ୍ରମ କରିବାରେ କେବେ ପଛଘୁଞ୍ଚା ଦେବେ ନାହିଁ, କେବେ ଖରାପ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ନେଇ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବେ ନାହିଁ ଏବଂ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଲାଭ ପାଇଁ କେବେ କିଛି କରିବେ ନାହିଁ। ସେ ଦୃଢ଼ତାର ସହ କହିଥିଲେ ଯେ ସେ ସରକାରର ମୁଖ୍ୟ ଭାବେ ନିଜର 24 ବର୍ଷର କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ମଧ୍ୟରେ ଏହି ମାନଦଣ୍ଡଗୁଡ଼ିକୁ ବଜାୟ ରଖିଛନ୍ତି। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ ଯେ 140 କୋଟି ଲୋକଙ୍କ ସେବା କରିବା, ସେମାନଙ୍କ ଆକାଂକ୍ଷାକୁ ବୁଝିବା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ପୂରଣ କରିବା ଦ୍ୱାରା ତାଙ୍କର ପ୍ରେରଣା ମିଳିଥାଏ। ସେ ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେଇଛନ୍ତି, "ମୁଁ ସର୍ବଦା ସ୍ଥିର କରିଛି ଯେ ମୁଁ ଯେତେ ସମ୍ଭବ ତାହା କରିବି, ଯେତେ ସମ୍ଭବ କଠିନ ପରିଶ୍ରମ କରିବି। ଆଜି ମଧ୍ୟ ମୋର ଶକ୍ତି ସେତିକି ଶକ୍ତିଶାଳୀ ରହିଛି। "ଶ୍ରୀନିବାସ ରାମାନୁଜନଙ୍କ ପ୍ରତି ଗଭୀର ସମ୍ମାନ ବ୍ୟକ୍ତ କରି ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ କହିଥିଲେ ଯେ ରାମାନୁଜନଙ୍କ ଜୀବନ ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟ ବିଜ୍ଞାନ ଏବଂ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକତା ମଧ୍ୟରେ ଗଭୀର ସମ୍ପର୍କର ଉଦାହରଣ। ସେ ରାମାନୁଜନଙ୍କ ବିଶ୍ୱାସ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ ଯେ ତାଙ୍କ ଗାଣିତିକ ବିଚାର ସେ ପୂଜା କରୁଥିବା ଦେବୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଅନୁପ୍ରାଣିତ ହୋଇଥିଲା, ଏବଂ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ ଯେ ଏହିପରି ବିଚାର ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଶୃଙ୍ଖଳାରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ | ସେ କହିଥିଲେ, "ଶୃଙ୍ଖଳା କେବଳ କଠିନ ପରିଶ୍ରମ ଠାରୁ ଅଧିକ; ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟରେ ନିଜକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ନିୟୋଜିତ କରିବା ଏବଂ ସେଥିରେ ନିଜକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ନିମଜ୍ଜିତ କରିବା, ଯାହାଦ୍ୱାରା ଆପଣ ନିଜ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଏକ ହୋଇଯିବେ।" ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜ୍ଞାନର ବିଭିନ୍ନ ଉତ୍ସ ପ୍ରତି ଉନ୍ମୁକ୍ତ ରହିବାର ଗୁରୁତ୍ୱ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରି କହିଥିଲେ ଯେ ଏହି ଉନ୍ମୁକ୍ତତା ନୂତନ ଚିନ୍ତାଧାରାର ଉଦ୍ଭବକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିଥାଏ। ସେ ସୂଚନା ଏବଂ ଜ୍ଞାନ ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇ କହିଥିଲେ, "କିଛି ଲୋକ ଭୁଲରେ ସୂଚନାକୁ ଜ୍ଞାନ ସହିତ ଭ୍ରମିତ କରନ୍ତି। ଜ୍ଞାନ ହେଉଛି କିଛି ଗଭୀର; ଏହା ଧୀରେ ଧୀରେ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ, ପ୍ରତିଫଳନ ଏବଂ ବୁଝାମଣା ମାଧ୍ୟମରେ ବିକଶିତ ହୁଏ। "ସେ ଉଭୟକୁ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଭାବରେ ପରିଚାଳନା କରିବା ପାଇଁ ଏହି ପାର୍ଥକ୍ୟକୁ ଚିହ୍ନିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ। ତାଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଗ୍ରହଣକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଥିବା କାରକଗୁଡ଼ିକ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରି ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ତାଙ୍କ ବର୍ତ୍ତମାନର ଭୂମିକା ପୂର୍ବରୁ ଭାରତର ଜିଲ୍ଲାଗୁଡ଼ିକରେ ତାଙ୍କର ବ୍ୟାପକ ଯାତ୍ରା ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ। ସେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ ଯେ ଏହି ଅଭିଜ୍ଞତାଗୁଡ଼ିକ ତାଙ୍କୁ ତୃଣମୂଳ ବାସ୍ତବତା ବିଷୟରେ ସିଧାସଳଖ ଜ୍ଞାନ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲା। ସେ କହିଥିଲେ, "ମୁଁ ଏପରି କୌଣସି ବ୍ୟାଗ ବହନ କରେ ନାହିଁ ଯାହା ମୋତେ ଭାରାକ୍ରାନ୍ତ କରେ କିମ୍ବା ମୋତେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଉପାୟରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରେ।" ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ତାଙ୍କର ମାର୍ଗଦର୍ଶକ ନୀତି ହେଉଛି "ମୋ ଦେଶ ପ୍ରଥମେ", ଏବଂ ସେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବା ସମୟରେ ଦରିଦ୍ରତମ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଚେହେରା ବିଚାର କରିବାର ଜ୍ଞାନରୁ ପ୍ରେରଣା ନିଅନ୍ତି। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ତାଙ୍କ ସୁସମ୍ପର୍କିତ ପ୍ରଶାସନ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରି କହିଥିଲେ ଯେ ତାଙ୍କର ଅସଂଖ୍ୟ ଏବଂ ସକ୍ରିୟ ସୂଚନା ଚ୍ୟାନେଲ ତାଙ୍କୁ ବିବିଧ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ। ସେ ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେଇଥିଲେ, "ଯେତେବେଳେ କେହି ମୋତେ ସୂଚନା ଦେବାକୁ ଆସନ୍ତି, ତାହା ମୋର ଏକମାତ୍ର ସୂଚନା ଉତ୍ସ ନୁହେଁ।" ସେ ମଧ୍ୟ ଜଣେ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀଙ୍କ ମାନସିକତା ବଜାୟ ରଖିବା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ, ଜଣେ ଛାତ୍ରଙ୍କ ପରି ପ୍ରଶ୍ନ ପଚାରିଥିଲେ ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ କୋଣରୁ ସମସ୍ୟାଗୁଡ଼ିକୁ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରିବା ପାଇଁ ଶୟତାନର ଓକିଲ ଭୂମିକାରେ ଅଭିନୟ କରିଥିଲେ। ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ କୋଭିଡ-19 ସଙ୍କଟ ସମୟରେ ତାଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବାର ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ସେୟାର କରିଥିଲେ, ଯେଉଁଠାରେ ସେ ବିଶ୍ୱ ଅର୍ଥନୈତିକ ସିଦ୍ଧାନ୍ତକୁ ଅନ୍ଧ ଭାବରେ ଅନୁସରଣ କରିବା ପାଇଁ ଚାପକୁ ପ୍ରତିରୋଧ କରିଥିଲେ। ସେ କହିଥିଲେ, "ମୁଁ ଗରିବଙ୍କୁ ଭୋକରେ ଶୋଇବାକୁ ଦେବି ନାହିଁ। ମୁଁ ମୌଳିକ ଦୈନନ୍ଦିନ ଆବଶ୍ୟକତା ଉପରେ ସାମାଜିକ ଉତ୍ତେଜନା ସୃଷ୍ଟି ହେବାକୁ ଦେବି ନାହିଁ। "ସେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ ଯେ ଧୈର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ ଶୃଙ୍ଖଳା ଉପରେ ଆଧାରିତ ତାଙ୍କର ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଭାରତକୁ ତୀବ୍ର ମୁଦ୍ରାସ୍ଫୀତି ଏଡ଼ାଇବାରେ ଏବଂ ବିଶ୍ୱର ଦ୍ରୁତ ଅଭିବୃଦ୍ଧିଶୀଳ ପ୍ରମୁଖ ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥା ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ଭାବରେ ଉଭା ହେବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲା। "ଯଦି ମୋ ଦେଶ ପାଇଁ, ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ କିଛି ଠିକ୍ ଅଛି, ତେବେ ମୁଁ ସର୍ବଦା ବିପଦ ନେବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଅଛି" ବୋଲି କହି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ତାଙ୍କ ବିପଦ ନେବାର କ୍ଷମତା ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ। ସେ ତାଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତିର ମାଲିକାନା ନେବା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରି କହିଥିଲେ, "ଯଦି କିଛି ଭୁଲ୍ ହୁଏ, ତେବେ ମୁଁ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଦୋଷ ଦିଏ ନାହିଁ। ମୁଁ ଠିଆ ହୁଏ, ଦାୟିତ୍ୱ ଗ୍ରହଣ କରେ, ଏବଂ ଫଳାଫଳର ମାଲିକ | "ସେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ ଯେ ଏହି ଆଭିମୁଖ୍ୟ ତାଙ୍କ ଦଳ ମଧ୍ୟରେ ଗଭୀର ପ୍ରତିବଦ୍ଧତାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରେ ଏବଂ ନାଗରିକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବିଶ୍ୱାସ ସୃଷ୍ଟି କରେ | "ମୁଁ ଭୁଲ୍ କରିପାରେ, କିନ୍ତୁ ମୁଁ ଖରାପ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ସହିତ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବି ନାହିଁ", ସେ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ସମାଜ ତାଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ସଚ୍ଚୋଟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ପାଇଁ ଗ୍ରହଣ କରେ, ଯଦିଓ ଫଳାଫଳ ସର୍ବଦା ଯୋଜନା ଅନୁଯାୟୀ ନଥାଏ | ଆର୍ଟିଫିସିଆଲ୍ ଇଣ୍ଟେଲିଜେନ୍ସ (ଏ. ଆଇ.) ର ବିକାଶ ମୌଳିକ ଭାବେ ଏକ ସହଯୋଗାତ୍ମକ ପ୍ରୟାସ, କୌଣସି ଦେଶ ନିଜ ଦମରେ ଆର୍ଟିଫିସିଆଲ୍ ଇଣ୍ଟେଲିଜେନ୍ସ (ଏ. ଆଇ.) ର ବିକାଶ କରିପାରିବ ନାହିଁ ବୋଲି ଆର୍ଟିଫିସିଆଲ୍ ଇଣ୍ଟେଲିଜେନ୍ସକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବାରେ ଭାରତର ଭୂମିକା ବିଷୟରେ ପଚରାଯିବାରୁ ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ। ସେ କହିଥିଲେ, "ବିଶ୍ୱ ଆର୍ଟିଫିସିଆଲ ଇଣ୍ଟେଲିଜେନ୍ସ ସହିତ ଯାହା କିଛି କରୁଥାଉ ନା କାହିଁକି, ଏହା ଭାରତ ବିନା ଅସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରହିବ।" ସେ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ବ୍ୟବହାର ମାମଲା ପାଇଁ ଆର୍ଟିଫିସିଆଲ ଇଣ୍ଟେଲିଜେନ୍ସ ପରିଚାଳିତ ଆପ୍ଲିକେସନ୍ ଉପରେ ଭାରତର ସକ୍ରିୟ କାର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ ବ୍ୟାପକ ଉପଲବ୍ଧତା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ଏହାର ଅନନ୍ୟ ବଜାର-ଆଧାରିତ ମଡେଲ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ। ସେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ ଯେ ଭାରତର ବିଶାଳ ପ୍ରତିଭା ଭଣ୍ଡାର ହେଉଛି ଏହାର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଶକ୍ତି, "ଆର୍ଟିଫିସିଆଲ୍ ଇଣ୍ଟେଲିଜେନ୍ସ ମୌଳିକ ଭାବରେ ମାନବ ବୁଦ୍ଧି ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ, ଆକାର ଏବଂ ପରିଚାଳିତ, ଏବଂ ଭାରତର ଯୁବକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରକୃତ ବୁଦ୍ଧି ପ୍ରଚୁର ପରିମାଣରେ ବିଦ୍ୟମାନ |" ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ 5ଜି ରୋଲଆଉଟ୍ ରେ ଭାରତର ଦ୍ରୁତ ଅଗ୍ରଗତିର ଏକ ଉଦାହରଣ ସେୟାର କରିଥିଲେ, ଯାହା ବିଶ୍ୱର ଆଶାକୁ ଅତିକ୍ରମ କରିଥିଲା | ସେ ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ ଭଳି ଭାରତର ମହାକାଶ ଅଭିଯାନର ମୂଲ୍ୟ-ପ୍ରଭାବଶୀଳତା ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ, ଯାହାର ମୂଲ୍ୟ ହଲିଉଡ ବ୍ଲକବଷ୍ଟର ଠାରୁ କମ୍ ଥିଲା, ଯାହା ଭାରତର ଦକ୍ଷତା ଏବଂ ନବସୃଜନକୁ ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରିଥିଲା। ସେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ ଯେ ଏହି ସଫଳତାଗୁଡ଼ିକ ଭାରତୀୟ ପ୍ରତିଭା ପ୍ରତି ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ସମ୍ମାନ ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ ଏବଂ ଭାରତର ସଭ୍ୟତାଗତ ନୈତିକତାକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରିଥାଏ। ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ବୈଶ୍ୱିକ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟାରେ ଭାରତୀୟ ବଂଶୋଦ୍ଭବ ନେତାମାନଙ୍କ ସଫଳତା ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏହାର ଶ୍ରେୟ ଭାରତର ସାଂସ୍କୃତିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ଯଥା ସମର୍ପଣ, ନୈତିକତା ଏବଂ ସହଯୋଗକୁ ଦେଇଥିଲେ। ସେ କହିଥିଲେ, "ଭାରତରେ ବଢ଼ିଥିବା ଲୋକମାନେ, ବିଶେଷ କରି ଯୌଥ ପରିବାର ଏବଂ ମୁକ୍ତ ସମାଜର ଲୋକମାନେ, ଜଟିଳ କାର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ ବୃହତ ଦଳକୁ ଫଳପ୍ରଦ ଭାବରେ ନେତୃତ୍ୱ ନେବା ସହଜ ମନେ କରନ୍ତି।" ସେ ଭାରତୀୟ ପେସାଦାରଙ୍କ ସମସ୍ୟା ସମାଧାନ କ୍ଷମତା ଏବଂ ବିଶ୍ଳେଷଣାତ୍ମକ ଚିନ୍ତାଧାରା ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ, ଯାହା ସେମାନଙ୍କୁ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ପ୍ରତିଯୋଗିତାମୂଳକ କରିଥାଏ। ମଣିଷଙ୍କ ସ୍ଥାନରେ ଆର୍ଟିଫିସିଆଲ ଇଣ୍ଟେଲିଜେନ୍ସ (ଏ. ଆଇ.) କୁ ନେଇ ଚିନ୍ତାକୁ ସମ୍ବୋଧିତ କରି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ ଯେ ମାନବିକତା ସହିତ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ସର୍ବଦା ଆଗକୁ ବଢ଼ିଛି, ଯେଉଁଥିରେ ମଣିଷ ନିଜକୁ ଖାପ ଖୁଆଇବା ସହ ଏକ ପାଦ ଆଗକୁ ରହିଛି। ସେ କହିଥିଲେ, "ମନୁଷ୍ୟର କଳ୍ପନା ହେଉଛି ଇନ୍ଧନ। ସେ ଆଧାରରେ ଆର୍ଟିଫିସିଆଲ ଇଣ୍ଟେଲିଜେନ୍ସ ଅନେକ ଜିନିଷ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରିବ, କିନ୍ତୁ କୌଣସି ଟେକ୍ନୋଲୋଜି କେବେ ବି ମାନବ ମସ୍ତିଷ୍କର ଅସୀମ ସୃଜନଶୀଳତା ଏବଂ କଳ୍ପନାକୁ ବଦଳାଇ ପାରିବ ନାହିଁ। "ସେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ ଯେ ଆର୍ଟିଫିସିଆଲ ଇଣ୍ଟେଲିଜେନ୍ସ ମଣିଷକୁ ଆହ୍ୱାନ କରେ ଯେ ମଣିଷ ହେବାର ପ୍ରକୃତ ଅର୍ଥ କ" ଣ ତାହା ପ୍ରତିଫଳିତ କରିବା ପାଇଁ, ପରସ୍ପରର ଯତ୍ନ ନେବାର ଅନ୍ତର୍ନିହିତ ମାନବ କ୍ଷମତା ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରି, ଯାହାକୁ ଆର୍ଟିଫିସିଆଲ ଇଣ୍ଟେଲିଜେନ୍ସ ନକଲ କରିପାରିବ ନାହିଁ। ଶିକ୍ଷା, ପରୀକ୍ଷା ଏବଂ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ସଫଳତା ବିଷୟ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରି ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ କହିଥିଲେ ଯେ ସାମାଜିକ ମାନସିକତା ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନଙ୍କ ଉପରେ ଅଯଥା ଚାପ ପକାଇଥାଏ, କାରଣ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଏବଂ ପରିବାରଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରାୟତଃ ରାଙ୍କିଙ୍ଗ ଦ୍ୱାରା ସଫଳତାର ଆକଳନ କରିଥାନ୍ତି। ସେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ ଯେ ଏହି ମାନସିକତା ପିଲାମାନଙ୍କୁ ବିଶ୍ୱାସ କରାଇଦେଇଛି ଯେ ସେମାନଙ୍କର ସମଗ୍ର ଜୀବନ ଦଶମ ଏବଂ ଦ୍ୱାଦଶ ଶ୍ରେଣୀ ପରୀକ୍ଷା ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ। ଏହି ସମସ୍ୟାଗୁଡ଼ିକର ସମାଧାନ ପାଇଁ ଭାରତର ନୂତନ ଶିକ୍ଷା ନୀତିରେ ଅଣାଯାଇଥିବା ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଉପରେ ସେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ ଏବଂ ପରୀକ୍ଷା ପେ ଚର୍ଚ୍ଚା ଭଳି ପଦକ୍ଷେପ ମାଧ୍ୟମରେ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ବୋଝକୁ ସହଜ କରିବା ପାଇଁ ନିଜର ପ୍ରତିବଦ୍ଧତା ବ୍ୟକ୍ତ କରିଥିଲେ। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରି କହିଥିଲେ ଯେ ପରୀକ୍ଷା ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିର ସାମର୍ଥ୍ୟର ଏକମାତ୍ର ମାପକାଠି ହେବା ଉଚିତ ନୁହେଁ, "ଅନେକ ଲୋକ ଏକାଡେମିକ୍ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଉଚ୍ଚ ସ୍କୋର କରିନପାରନ୍ତି, ତଥାପି କ୍ରିକେଟରେ ଶତକ ହାସଲ କରିପାରିବେ କାରଣ ସେହିଠାରେ ହିଁ ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରକୃତ ଶକ୍ତି ରହିଛି।" ସେ ତାଙ୍କ ସ୍କୁଲ ଦିନର କାହାଣୀ ବାଣ୍ଟିଥିଲେ, ଯେଉଁଥିରେ ଅଭିନବ ଶିକ୍ଷାଦାନ ପଦ୍ଧତି ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରାଯାଇଥିଲା ଯାହା ଶିକ୍ଷାକୁ ଆନନ୍ଦଦାୟକ ଏବଂ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ କରିଥିଲା। ସେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ ଯେ ଏଭଳି କୌଶଳକୁ ନୂତନ ଶିକ୍ଷା ନୀତିରେ ସାମିଲ କରାଯାଇଛି। ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ପ୍ରତ୍ୟେକ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ସମର୍ପଣ ଏବଂ ସଚ୍ଚୋଟତାର ସହ ସମ୍ପାଦନ କରିବା ଲାଗି ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥିଲେ ଏବଂ ଦକ୍ଷତା ଏବଂ ସାମର୍ଥ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ଦ୍ୱାରା ସଫଳତାର ଦ୍ୱାର ଉନ୍ମୁକ୍ତ ହେବା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ। ସେ ଯୁବକମାନଙ୍କୁ ନିରୁତ୍ସାହିତ ନ ହେବାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରି କହିଥିଲେ, "ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ କିଛି କାର୍ଯ୍ୟ କେବଳ ଆପଣଙ୍କ ପାଇଁ ଧାର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଛି। ନିଜର ଦକ୍ଷତା ବୃଦ୍ଧି ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦିଅନ୍ତୁ, ଏବଂ ସୁଯୋଗ ଆସିବ। "ସେ ନିଜ ଜୀବନକୁ ଏକ ବୃହତ୍ତର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ସହିତ ଯୋଡ଼ିବା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ, ଯାହା ପ୍ରେରଣା ଏବଂ ଅର୍ଥ ଆଣିଥାଏ। ଚାପ ଏବଂ ଅସୁବିଧାକୁ ସମାଧାନ କରି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ପିତାମାତାଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ସ୍ଥିତିର ପ୍ରତୀକ ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରିବା ବନ୍ଦ କରିବାକୁ ଏବଂ ଏହା ବୁଝିବା ପାଇଁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ ଯେ ଜୀବନ କେବଳ ପରୀକ୍ଷା ବିଷୟରେ ନୁହେଁ। ସେ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ଭଲ ଭାବେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେବାକୁ, ନିଜ ଦକ୍ଷତା ଉପରେ ବିଶ୍ୱାସ ରଖିବାକୁ ଏବଂ ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସର ସହ ପରୀକ୍ଷା ଦେବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥିଲେ। ପରୀକ୍ଷା ସମୟରେ ଆହ୍ୱାନର ମୁକାବିଲା ପାଇଁ ବ୍ୟବସ୍ଥିତ ସମୟ ପରିଚାଳନା ଏବଂ ନିୟମିତ ଅଭ୍ୟାସର ଗୁରୁତ୍ୱ ଉପରେ ସେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ। ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତିର ଅନନ୍ୟ ସାମର୍ଥ୍ୟ ଉପରେ ତାଙ୍କର ବିଶ୍ୱାସକୁ ସେ ଦୋହରାଇଥିଲେ ଏବଂ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ନିଜ ଉପରେ ବିଶ୍ୱାସ ରଖିବା ଏବଂ ସଫଳ ହେବା ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କ ସାମର୍ଥ୍ୟ ପ୍ରତି ଉତ୍ସାହିତ କରିଥିଲେ। ଏହି ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ଉପସ୍ଥିତ ରହିବାର ଗୁରୁତ୍ୱ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମଧ୍ୟ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରତି ତାଙ୍କର ଆଭିମୁଖ୍ୟ ବାଣ୍ଟିଥିଲେ। ସେ କହିଥିଲେ, "ଯେତେବେଳେ ବି ମୁଁ କାହାକୁ ଭେଟିଥାଏ, ମୁଁ ଏହି ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ଉପସ୍ଥିତ ଥାଏ। ଏହି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଧ୍ୟାନ ମୋତେ ନୂତନ ଧାରଣାଗୁଡ଼ିକୁ ଶୀଘ୍ର ବୁଝିବା ପାଇଁ ଅନୁମତି ଦେଇଥାଏ। "ସେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଏହି ଅଭ୍ୟାସକୁ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିଥିଲେ, ଏହା କହିଥିଲେ ଯେ ଏହା ମନକୁ ତୀକ୍ଷ୍ଣ କରିଥାଏ ଏବଂ ଶିକ୍ଷଣ କ୍ଷମତାକୁ ଉନ୍ନତ କରିଥାଏ। ସେ ଅଭ୍ୟାସର ମୂଲ୍ୟ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରି କହିଥିଲେ, "ଆପଣ କେବଳ ମହାନ ଡ୍ରାଇଭରମାନଙ୍କ ଜୀବନ କାହାଣୀ ପଢ଼ି ଗାଡ଼ି ଚଳାଇବାରେ ନିପୁଣ ହୋଇପାରିବେ ନାହିଁ। ଆପଣମାନେ ନିଜେ ଗାଡ଼ି ଚଳାନ୍ତୁ ଏବଂ ରାସ୍ତାରେ ନିଜେ ଯାଆନ୍ତୁ। "ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ମୃତ୍ୟୁର ନିଶ୍ଚିତତା ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେଇଥିଲେ, ଜୀବନକୁ ଆଲିଙ୍ଗନ କରିବା, ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ସହିତ ଏହାକୁ ସମୃଦ୍ଧ କରିବା ଏବଂ ମୃତ୍ୟୁର ଭୟକୁ ଛାଡ଼ିଦେବା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ, କାରଣ ଏହା ଅନିବାର୍ଯ୍ୟ। ସେ କହିଥିଲେ, "ନିଜ ଜୀବନକୁ ସମୃଦ୍ଧ କରିବା, ପରିମାର୍ଜିତ କରିବା ଏବଂ ଉନ୍ନତ କରିବା ଲାଗି ପ୍ରତିବଦ୍ଧ ହୁଅନ୍ତୁ, ଯାହାଦ୍ୱାରା ମୃତ୍ୟୁ ଆସିବା ପୂର୍ବରୁ ଆପଣ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ଏବଂ ଏକ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ସହିତ ବଞ୍ଚିପାରିବେ।" ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଭବିଷ୍ୟତକୁ ନେଇ ନିଜର ଆଶାବାଦ ବ୍ୟକ୍ତ କରି କହିଥିଲେ ଯେ ନିରାଶାବାଦ ଏବଂ ନକାରାତ୍ମକତା ତାଙ୍କ ମାନସିକତାର ଅଂଶବିଶେଷ ନୁହେଁ। ସେ ସମଗ୍ର ଇତିହାସରେ ସଙ୍କଟକୁ ଅତିକ୍ରମ କରିବା ଏବଂ ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ଗ୍ରହଣ କରିବାରେ ମାନବତାର ନମନୀୟତା ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ। ସେ କହିଥିଲେ, "ପ୍ରତ୍ୟେକ ଯୁଗରେ, ପରିବର୍ତ୍ତନର ନିରନ୍ତର ପ୍ରବାହ ସହିତ ଖାପଖୁଆଇବା ମାନବ ସ୍ୱଭାବରେ ରହିଛି।" ଯେତେବେଳେ ଲୋକମାନେ ପୁରୁଣା ଚିନ୍ତାଧାରାରୁ ମୁକ୍ତ ହୁଅନ୍ତି ଏବଂ ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି, ସେତେବେଳେ ଅସାଧାରଣ ସଫଳତାର ସମ୍ଭାବନା ଉପରେ ସେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ। ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକତା, ଧ୍ୟାନ ଏବଂ ସାର୍ବଜନୀନ କଲ୍ୟାଣ ବିଷୟ ଉପରେ ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ଗାୟତ୍ରୀ ମନ୍ତ୍ରର ଗୁରୁତ୍ୱ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରି ଏହାକୁ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ଶକ୍ତି ପାଇଁ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଜ୍ଞାନ ପାଇଁ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଉପକରଣ ବୋଲି ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ। ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ଅନେକ ହିନ୍ଦୁ ମନ୍ତ୍ର ବିଜ୍ଞାନ ଏବଂ ପ୍ରକୃତି ସହିତ ଗଭୀର ଭାବେ ଜଡ଼ିତ, ଯାହା ପ୍ରତିଦିନ ଜପ କଲେ ଗଭୀର ଏବଂ ଦୀର୍ଘସ୍ଥାୟୀ ଲାଭ ଆଣିଥାଏ। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ ଯେ ଧ୍ୟାନ ହେଉଛି ନିଜକୁ ବିକ୍ଷେପରୁ ମୁକ୍ତ କରିବା ଏବଂ ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ଉପସ୍ଥିତ ରହିବା। ସେ ହିମାଳୟରେ ତାଙ୍କ ସମୟର ଏକ ଅନୁଭୂତି ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ, ଯେଉଁଠାରେ ଜଣେ ଋଷି ତାଙ୍କୁ ଏକ ପାତ୍ର ଉପରେ ପଡ଼ୁଥିବା ପାଣି ବୁନ୍ଦା ଗୁଡ଼ିକର ଛନ୍ଦମୟ ଶବ୍ଦ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେବା ଶିଖାଇଥିଲେ। ସେ ଏହି ଅଭ୍ୟାସକୁ "ଦିବ୍ୟ ଅନୁନାଦ" ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ, ଯାହା ତାଙ୍କୁ ଏକାଗ୍ରତାର ବିକାଶ ଏବଂ ଧ୍ୟାନରେ ବିକଶିତ ହେବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲା | ହିନ୍ଦୁ ଦର୍ଶନ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରି ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ଜୀବନର ଆନ୍ତଃସଂଯୋଗ ଏବଂ ସାର୍ବଜନୀନ କଲ୍ୟାଣର ଗୁରୁତ୍ୱ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରୁଥିବା ମନ୍ତ୍ରଗୁଡ଼ିକୁ ଉଦ୍ଧୃତ କରିଥିଲେ। ସେ କହିଥିଲେ, "ହିନ୍ଦୁମାନେ କଦାପି କେବଳ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ କଲ୍ୟାଣ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦିଅନ୍ତି ନାହିଁ। ଆମେ ସମସ୍ତଙ୍କ କଲ୍ୟାଣ ଏବଂ ସମୃଦ୍ଧି କାମନା କରୁଛୁ। "ପ୍ରତ୍ୟେକ ହିନ୍ଦୁ ମନ୍ତ୍ର ଶାନ୍ତିର ଆହ୍ୱାନ ସହିତ ସମାପ୍ତ ହୁଏ, ଯାହା ଜୀବନର ସାର ଏବଂ ଋଷିଙ୍କ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଅଭ୍ୟାସର ପ୍ରତୀକ | ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ତାଙ୍କ ଚିନ୍ତାଧାରା ବାଣ୍ଟିବାର ସୁଯୋଗ ପାଇଁ କୃତଜ୍ଞତା ବ୍ୟକ୍ତ କରି ଶେଷ କରିଥିଲେ, ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ ଯେ ଏହି ବାର୍ତ୍ତାଳାପ ତାଙ୍କୁ ଦୀର୍ଘ ଦିନ ଧରି ନିଜ ଭିତରେ ରଖିଥିବା ଚିନ୍ତାଧାରାକୁ ଅନ୍ୱେଷଣ ଏବଂ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେଇଥିଲା।

ସେ କହିଥିଲେ ଯେ, ଶୃଙ୍ଖଳିତ ଜୀବନ ପାଇଁ ଉପବାସ ହେଉଛି ବେଶ୍ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। ଏହା ଜଣକର ଅନ୍ତଃ ଓ ବାହ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ସନ୍ତୁଳନ ରକ୍ଷା କରିଥାଏ। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ, ଉପବାସ ଜଣକର ଇନ୍ଦ୍ରିୟଗୁଡ଼ିକୁ ଆହୁରି ଶକ୍ତିଶାଳୀ କରିଥାଏ, ସେମାନଙ୍କୁ ଆହୁରି ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ଓ ସଚେତନ କରିଥାଏ। ସେ ଅନୁଭବ କହିଥିଲେ ଯେ, ଉପବାସ ସମୟରେ କୌଣସି ଟିକିଏ ସୂକ୍ଷ୍ମ କଥାକୁ ମଧ୍ୟ ଜଣେ ସ୍ପଷ୍ଟ ପରିଷ୍କାର ଭାବେ ମନେ ରଖିପାରେ। ସେ ଆହୁରି କହିଥିଲେ, ଚିନ୍ତନ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ଆହୁରି ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରିଥାଏ ଉପବାସ। ଏହା ନୂଆ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ପ୍ରଦାନ କରିବା ସହିତ ଅଭିନବ ଚିନ୍ତନ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିଥାଏ।  

ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଥିଲେ ଯେ, କେବଳ ଖାଦ୍ୟ ନ ଖାଇବା ଉପବାସ ନୁହେଁ, ଏହା ହେଉଛି ପ୍ରସ୍ତୁତି ଓ ବିଶୁଦ୍ଧିକରଣର ଏକ ବୈଜ୍ଞାନିକ ପ୍ରକ୍ରିୟା। ସେ କହିଥିଲେ ଯେ, ଉପବାସ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ବେଶ୍ କିଛି ଦିନ ଆୟୁର୍ବେଦିକ୍ ଓ ଯୋଗ ଜରିଆରେ ସେ ନିଜ ଶରୀରକୁ ଉପବାସ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରନ୍ତି। ଏହି ସମୟରେ ନିୟମିତ ଓ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ଭାବେ ପାଣି ପିଇବା ଉପରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇଥିଲେ। ଉପବାସ ଆରମ୍ଭ ହେବା ମାତ୍ରେ ଏହାକୁ ସେ ସମର୍ପଣ ଓ ଆତ୍ମଶୃଙ୍ଖଳା ଏକ କାମ ବୋଲି ସେ ବିଚାର କରନ୍ତି। ଏହା ସହିତ ଗଭୀର ଆତ୍ମଚିନ୍ତନ ଓ ଧ୍ୟାନକୁ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଅନ୍ତି। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ ଯେ, ଉପବାସ କରିବାର ଏହି ଅଭ୍ୟାସ ତାଙ୍କର ନିଜ ଜୀବନର ଏକ ଘଟଣାରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ସ୍କୁଲରେ ପଢୁଥିବା ବେଳେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧିଙ୍କ ପ୍ରେରଣାରୁ ହୋଇଥିବା ଏକ ଅଭିଯାନରୁ ଏହା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା।        

ଯେତେବେଳେ ସେ ପ୍ରଥମ ଥର ଉପବାସ କରିଥିଲେ, ତାଙ୍କ ଶରୀରରେ ଅଧିକ ଶକ୍ତି ଓ ଚେତନା ଆସିଥିବାର ସେ ଅନୁଭବ କରିଥିଲେ। ଏଥିରୁ ସେ ନିଶ୍ଚିତ ହେଲେ ଯେ, ଉପବାସର ଏକ ବଡ଼ ପରିବର୍ତ୍ତନକାରୀ ଶକ୍ତି ଅଛି। ସେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ, ଉପବାସ ତାଙ୍କୁ ମାନ୍ଦା କରିନଥାଏ, ବରଂ ଏହା ତାଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟଦକ୍ଷତାକୁ ଆହୁରି ବୃଦ୍ଧି କରିଥାଏ। ଉପବାସ ସମୟରେ ତାଙ୍କ ମନକୁ ସ୍ୱତଃପ୍ରବୃତ୍ତ ଭାବେ ସକରାତ୍ମକ ଚିନ୍ତନ ଓ ସୃଜନଶୀଳତା ଆପେ ଆପେ ଆସିଥାଏ। ନିଜକୁ ପରିପ୍ରକାଶ କରିବାରେ ଏହା ଏକ ଅତୁଳନୀୟ ଅନୁଭବ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ ବୋଲି କହିଥିଲେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ।   

ଉପବାସ ବେଳେ ଏପରିକି ଥରେ ଥରେ ନଅ ଦିନ ଧରି ଉପବାସ କରି ମଧ୍ୟ କେମିତି ବିଶ୍ୱସ୍ତରରେ ଜଣେ ନେତା ଭାବେ ସେ କିପରି ନିଜ ଦାଯିତ୍ୱ ନିର୍ବାହ କରନ୍ତି ବୋଲି ଲେକ୍ସ ଫ୍ରିଡ୍‌ମ୍ୟାନ ପ୍ରଶ୍ନ କରିବାରୁ ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ କହିଥିଲେ, ବର୍ଷାଋତୁରେ ଭାରତୀୟ ପରମ୍ପରା ଅନୁସାରେ ଚତୁର୍ମାସ୍ୟା ପାଳନ କରାଯାଇଥାଏ। ଏହି ସମୟରେ ସ୍ୱାଭାବିକ ଭାବେ ଜଣକର ହଜମ ଶକ୍ତି କମି ଯାଇଥାଏ। ସେ କହିଥିଲେ, ଏହି ସମୟରେ ଅନେକ ଭାରତୀୟ ଦିନକୁ କେବଳ ଥରେ ଖାଆନ୍ତି। ଜୁନ ମାସର ମଧ୍ୟ ଭାଗରୁ ନଭେମ୍ୱର ମାସରେ ପଡୁଥିବା ଦିପାବଳୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରାୟ ଚାରିରୁ ସାଢ଼େ ଚାରି ମାସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେ ଏପରି ଗୋଟିଏ ବେଳା ଖାଦ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି ବୋଲି କହିଥିଲେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ।     

ସେ କହିଥିଲେ ସେପ୍‌ଟେମ୍ୱର କି ଅକ୍ଟୋବର ମାସରେ ପଡୁଥିବା ନବରାତ୍ରୀ ହେଉଛି ଶକ୍ତି, ଭକ୍ତି, ସମର୍ପଣ ଓ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଶୃଙ୍ଖଳାର ପ୍ରତୀକ। ଏହି ନବରାତ୍ରୀ ବେଳେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ଖାଦ୍ୟ ପରିତ୍ୟାଗ କରି ଉପବାସରେ ରହନ୍ତି। ଏହି ସମୟରେ ୯ ଦିନ ଧରି ସେ କେବଳ ଗରମ ପାଣି ହିଁ ପିଇଥାନ୍ତି। ସେହିପରି ମାର୍ଚ୍ଚ-ଏପ୍ରିଲରେ ପଡୁଥିବା ଚୈତ୍ର ନବରାତ୍ରୀରେ ସେ ଏକ ଅଭିନବ ପ୍ରକାରର ଉପବାସ କରନ୍ତି। ନଅ ଦିନ ଯାକ ଦିନକୁ ଥରେ କେବଳ ଗୋଟିଏ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପ୍ରକାରର ଫଳ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି। ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ ଯଦି ସେ ଅମୃତଭଣ୍ଡା ଖାଇବେ, ତେବେ ନଅ ଦିନ ଯାକର ଉପବାସରେ କେବଳ ଅମୃତଭଣ୍ଡା ଖାଇବେ। ସେ କହିଥିଲେ, ଉପବାସର ଏହିସବୁ ପଦ୍ଧତି ତାଙ୍କ ଜୀବନରେ ଗଭୀର ଭାବେ ଜଡ଼ିତ ହୋଇ ରହିଛି ଏବଂ ଲଗାତର ଭାବେ ୫୦-୫୫ ବର୍ଷ ହେଲାଣି ସେ ଏହାକୁ ପାଳନ କରିଆସୁଛନ୍ତି।    

--------------------

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ ଯେ, ପ୍ରଥମେ ତାଙ୍କର ଏହି ଉପବାସକୁ ସେ ଲୁଚାଇ ରଖିଥିଲେ। ଏ ସଂପର୍କରେ ଅନ୍ୟ କେହି ଜାଣିନଥିଲେ। ତେବେ ସେ ଯେତେବେଳେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ହେଲେ, ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ହେଲେ, ଏସଂପର୍କରେ ସମସ୍ତେ ଜାଣିଗଲେ। ସେ କହିଥିଲେ, ନିଜ ଅନୁଭୂତି ବାଣ୍ଟିବାରେ ସେ ଏବେ ଆଦୌ କୁଣ୍ଠାବୋଧ କରନ୍ତି ନାହିଁ। ଏହା ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଉପାଦେୟ ହୋଇପାରେ ବୋଲି ସେ ଭାବନ୍ତି। ଏହା ସହିତ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ହିତ ପାଇଁ ତାଙ୍କ ଜୀବନ ଉତ୍ସର୍ଗ ବୋଲି କହିଥିଲେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ। ଉପବାସରେ ରହି ମଧ୍ୟ ଆମେରିକାର ପୂର୍ବତନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ବାରାକ ଓବାମାଙ୍କ ସହିତ ହ୍ୱାଇଟ ହାଉସରେ ଏକ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ଆଲୋଚନା ସେ କରିଥିବାର ଅନୁଭୂତି ବାଣ୍ଟିଥିଲେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ।   

ନିଜ ଆଦ୍ୟ ଜୀବନ ସଂପର୍କରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦୀ କହିଥିଲେ, ସେ ଉତ୍ତର ଗୁଜରାଟର ମେହସାନା ଜିଲ୍ଲାର ବଡ଼ନଗରରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲେ। ଏହି ସ୍ଥାନର ସମୃଦ୍ଧ ଐତିହାସିକ ଗୁରୁତ୍ୱ ରହିଛି। ବଡ଼ ନଗର ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମାବଳମ୍ୱୀଙ୍କର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଶିକ୍ଷାକେନ୍ଦ୍ର ଥିଲା। ଏପରିକି ଚୀନର ପରିବ୍ରାଜକ ହୁଏନ ସାଂ ମଧ୍ୟ ବଡ଼ନଗର ପରିଦର୍ଶନ କରିଥିଲେ। ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ମଧ୍ୟ ଏହା ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମାବଳମ୍ୱୀମାନଙ୍କର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଶିକ୍ଷା କେନ୍ଦ୍ର ଥିଲା। ତାଙ୍କ ଗାଁରେ ବୌଦ୍ଧ, ଜୈନ ଓ ହିନ୍ଦୁମାନେ ଅଭୂତପୂର୍ବ ସୌହାର୍ଦ୍ଦପୂର୍ଣ୍ଣ ବାତାବରଣରେ ମିଳିମିଶି ରହନ୍ତି। ସେ କହିଥିଲେ, ଇତିହାସ କେବଳ ବହିରେ ସୀମାବଦ୍ଧ ନୁହେଁ। ବଡ଼ ନଗରର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଶିଳା, ପ୍ରତ୍ୟେକ କାନ୍ଥ ଏକ କାହାଣୀ କହିଥାଏ। ସେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଥିବା ବେଳେ ବଡ଼ ନଗରରେ ଏକ ବଡ଼ଧରଣର ଖନନର ଶୁଭାରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। ଏଥିରୁ ଜଣାପଡ଼ିଥିଲା ସେଠାରେ ୨୮୦୦ ବର୍ଷ ତଳେ ବି ଏଠାରେ ଥିଲା ମାନବ ସଭ୍ୟତା। ଅର୍ଥାତ ୨୮୦୦ ବର୍ଷ ତଳେ ବି ଥିଲା ବଡ଼ ନଗର। ଏହି ଆବିଷ୍କାର ପରେ ବଡ଼ ନଗରରେ ଏକ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସ୍ତରର ମ୍ୟୁଜିୟମ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯାଇଥିଲା। ବର୍ତ୍ତମାନ ତାହା ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ୱ ବିଭାଗର ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଗବେଷଣା କେନ୍ଦ୍ର ପାଲଟିଛି। ଏପରି ଏକ ଐତିହାସିକ ସ୍ଥାନରେ ଜନ୍ମଲାଭ କରିବା ତାଙ୍କ ପାଇଁ ବହୁତ ସୌଭାଗ୍ୟର କଥା ବୋଲି କହିଥିଲେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ।  

ଏହି ପଡ୍‌କାଷ୍ଟରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ତାଙ୍କ ବାଲ୍ୟକାଳର ପାରିବାରିକ ଜୀବନ ସଂପର୍କରେ ମଧ୍ୟ ସୂଚନା ଦେଇଥିଲେ। ତାଙ୍କ ପରିବାର ଏକ ବହୁତ ଛୋଟ ଘରେ ରହୁଥିଲେ ଯେଉଁ ଘରର କି ଝରକା ବି ନ ଥିଲା। ଅତ୍ୟନ୍ତ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଭିତରେ ସେ ବଢ଼ିଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ଏହା ସେମାନଙ୍କୁ ବୋଝ ଭଳିଆ ଲାଗୁନଥିଲା କାରଣ କାହା ସହିତ ସେମାନେ ନିଜକୁ ତୁଳନା କରୁନଥିଲେ। ତାଙ୍କ ବାପା ବହୁତ କଠିନ ପରିଶ୍ରମୀ ଓ ଶୃଙ୍ଖଳିତ ଥିଲେ ବୋଲି କହିଥିଲେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ। ନିଜ ସମୟାନୁବର୍ତ୍ତିତା ପାଇଁ ସେ ବେଶ୍ ପରିଚିତ ଥିଲେ। ନିଜ ମାଆଙ୍କ ବିଷୟରେ ମୋଦୀ କହିଥିଲେ ଯେ, ମାଆ ଥିଲେ ବହୁତ ପରିଶ୍ରମୀ । ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ସେ ବହୁତ ଆଦର ଯତ୍ନ କରୁଥିଲେ। ମାଆଙ୍କର ଏହି ଗୁଣ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କ ନିକଟରେ ଅଛି ଏବଂ ଏଥିପାଇଁ ସେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ଦୁଃଖ ସେ ବୁଝିପାରନ୍ତି ଓ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କର ସେବା କରିବାର ମନୋବୃତ୍ତି ତାଙ୍କ ନିକଟରେ ଅଛି ବୋଲି କହିଥିଲେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ। ତାଙ୍କ ମାଆ କେମିତି ପ୍ରତିଦିନ ଭୋରରୁ ସମସ୍ତ ପିଲାଙ୍କୁ ଉଠାଇ ପାରମ୍ପରିକ ଶିକ୍ଷାପ୍ରଦାନ କରୁଥିଲେ, ତାହା ମନେ ପକାଇ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ, ଏହା ତାଙ୍କ ଜୀବନ ଗଠନରେ ଓ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବାରେ ବହୁତ ସାହାଯ୍ୟ କରିଛି। ସେ କହିଥିଲେ, ରାଜନୀତିକୁ ଆସିବା ପରେ ହିଁ ତାଙ୍କର ସାଧାରଣ ଜୀବନ ସଂପର୍କରେ ଲୋକେ ଜାଣିପାରିଥିଲେ। କାରଣ ଗୁଜରାଟର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବେ ଶପଥ ନେବା ବେଳେ ଗଣମାଧ୍ୟମ ତାଙ୍କ ପାରିବାରିକ ଜୀବନକୁ ସର୍ବସାଧାରଣଙ୍କ ସମ୍ମୁଖକୁ ଆଣିଥିଲା। ସେ କହିଥିଲେ, ଏହା ତାଙ୍କର ସୌଭାଗ୍ୟ ହେଉ ବା ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟ, ଧୀରେ ଧୀରେ ତାଙ୍କ କଥା ବାହାରକୁ ଆସିଥିଲା ଏବଂ ବର୍ତ୍ତମାନ ତାହା ସାର୍ବଜନୀନ ହୋଇଛି।          

ଧୈର୍ଯ୍ୟ ଧରିବାକୁ ଓ ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସ ରଖିବାକୁ ଯୁବବର୍ଗଙ୍କୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଛନ୍ତି ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ। ସେ କହିଛନ୍ତି, ବାଧାବିଘ୍ନ ହେଉଛି ଜୀବନର ଅଂଶବିଶେଷ। କିନ୍ତୁ ଏହା ଜଣକର ଲକ୍ଷ୍ୟକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ। ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ହେଉଛି ଜୀବନର ସହନଶୀଳତାର ପରୀକ୍ଷା। ଏହା ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ଆହୁରି ଶକ୍ତିଶାଳୀ କରିବାକୁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ, ପରାଜିତ କରିବା ପାଇଁ ନୁହେଁ। ପ୍ରତ୍ୟେକ ସମସ୍ୟା ଭିତରେ ଲୁଚି ଥାଏ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଓ ବିକାଶର ଏକ ସୁଯୋଗ। ସେ ଚେତାଇ ଦେଇଥିଲେ ଯେ, ଜୀବନରେ ସର୍ଟ କର୍ଟ  ବୋଲି କିଛି ନାହିଁ। ରେଳ ଧାରଣା ଉପରେ ଚାଲି କରି ପାର୍ ନ ହେବା ପାଇଁ ରେଳ ଷ୍ଟେସନରେ ଲେଖା ହୋଇଥିବା ସତର୍କ ସୂଚନାର ଉଦାହରଣ ଦେଇ ସେ କହିଥିଲେ, ସର୍ଟ କର୍ଟ ଓ୍ୱିଲ୍ କଟ୍ ୟୁ ସର୍ଟ। ସଫଳତା ହାସଲ ପାଇଁ ଧେର୍ଯ୍ୟ ଓ ଅଧ୍ୟବସାୟର ବହୁତ ବଡ଼ ଭୂମିକା ଥିବା ମଧ୍ୟ ସେ କହିଥିଲେ। ଏହା ସହିତ କୌଣସି ଦାୟିତ୍ୱ ସଂପାଦନ ବେଳେ ମନ ପ୍ରାଣ ଢାଳି କାମ କରିବା ଉପରେ ସେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ। ଜୀବନକୁ ଭଲ ପାଇ ବଞ୍ଚିବା ଓ ଜୀବନଯାତ୍ରାରେ ପୂର୍ଣ୍ଣତା ହାସଲ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ସେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ।        

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ ଯେ, ସମସ୍ତ ସାଧନ ଥିଲେ ଯେ ସଫଳତା ନିଶ୍ଚିତ ମିଳିବ, ଏହାର କୌଣସି ଗ୍ୟାରେଣ୍ଟି ନାହିଁ। ଲୋକଙ୍କ ପାଖରେ ସମ୍ୱଳର ଅଭାବ ସତ୍ତ୍ୱେ ସେମାନଙ୍କ ଉନ୍ନତି ହେଉଛି ଏବଂ ସମାଜକୁ ସେମାନେ ଅନେକ କିଛି ଦେଇଛନ୍ତି। ଜୀବନ ସାରା ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଦରକାର। ତେଣୁ କେବେ ବି ଶିଖିବା ବନ୍ଦ ନ କରିବା ଉପରେ ସେ ପ୍ରାଧ୍ୟାନ୍ୟ ଦେଇଛନ୍ତି।  

.

ବାପାଙ୍କ ଚା ଦୋକାନରେ କାମ କରିବା ବେଳେ ଲୋକଙ୍କ ସହିତ କଥାବାର୍ତ୍ତାରୁ କେମିତି ସେ ଲଗାତର ଭାବେ ଶିଖୁଥିଲେ ଓ ତାଙ୍କର ଆତ୍ମପ୍ରଗତି ହେଉଥିଲା ତାର ଅନୁଭୂତି ଏହି ଅବସରରେ ବାଣ୍ଟିଥିଲେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ। ସେ କହିଥିଲେ, ବହୁତ ଲୋକ ବଡ଼ ବଡ଼ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖନ୍ତି ଓ ବିଫଳ ହୋଇଗଲେ ହତାଶ ହୋଇ ଯାଆନ୍ତି। ତେଣୁ କିଛି ହେବା ଅପେକ୍ଷା କିଛି କରିବା ଉପରେ ଫୋକସ୍ କରିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥିଲେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ। କାରଣ ଏହା ଦ୍ୱାରା ଲକ୍ଷ୍ୟ ପୂରଣ ଦିଗରେ ଲଗାତର ଭାବେ ମନରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ ଦୃଢ଼ ମନୋବଳ ଓ ପ୍ରଗତିର ମନୋଭାବ। ସେ କହିଥିଲେ ଯେ, କିଛି ପାଇବା ଅପେକ୍ଷା କିଛି ଦେବାରେ ଅଧିକ ଆତ୍ମସନ୍ତୋଷ ମିଳିଥାଏ। ସମାଜ ପ୍ରତି କିଛି କରିବାର ମନୋଭାବ ସୃଷ୍ଟି ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେବାକୁ ସେ ଯୁବ ପୀଢ଼ିଙ୍କୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥିଲେ।    

ହିମାଳୟରେ କେମିତି ସେ ଜୀବନ ଅତିବାହିତ କରିଥିଲେ ବେଲି ଲେକ୍ସ ଫ୍ରିଡମ୍ୟାନ ପଚାରିବାରୁ ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ କହିଥିଲେ ଯେ, ଏକ ଛୋଟ ସହରରେ ବଢ଼ିଥିବାରୁ ସମସ୍ତଙ୍କ ସହିତ ମିଳିମିଶି ଚଳିବା ସେ ଶିଖିଥିଲେ। ସେ ପ୍ରାୟତଃ ପାଖ ଲାଇବ୍ରେରିକୁ ଯାଇ ପଢ଼ାପଢ଼ି କରୁଥିଲେ। ସ୍ୱାମୀ ବିବେକାନନ୍ଦ ଓ ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ସଂପର୍କରେ ଲେଖା ଯାଇଥିବା ବହି ପଢ଼ି ସେ ବହୁତ ଅନୁପ୍ରାଣିତ ହୋଇଥିଲେ। ସେପରି ଜୀବନଯାପନ କରିବାକୁ ସେ ପଣ କରି ନିଜ ଜୀବନରେ ବି କଷ୍ଟ ସହିବାର ପରୀକ୍ଷା ନିରୀକ୍ଷା କରିଥିଲେ। ଯେମିତିକି ପ୍ରବଳ ଥଣ୍ଡାରେ ବାହାରେ ଶୋଇବା। ଏଥିରୁ ତାଙ୍କ ସହନଶୀଳତା ବଢ଼ିଥିଲା। ସ୍ୱାମୀ ବିବେକାନନ୍ଦଙ୍କ ଜୀବନରୁ ମଧ୍ୟ ସେ ବହୁତ କିଛି ଶିଖିଛନ୍ତି। ସ୍ୱାମୀ ବିବେକାନନ୍ଦଙ୍କ ଜୀବନର ଗୋଟିଏ କଥା ତାଙ୍କ ଉପରେ ବହୁତ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥିଲା। ଥରେ ସ୍ୱାମୀ ବିବେକାନନ୍ଦଙ୍କ ମାଆ ବହୁତ ଅସୁସ୍ଥ ହୋଇ ପଡ଼ିଥିଲେ। ତାଙ୍କୁ ନିହାତି ସାହାଯ୍ୟ ଦରକାର ଥିଲା। କିନ୍ତୁ ଧ୍ୟାନ କରିବା ବେଳେ ମାଆ କାଳୀଙ୍କଠାରୁ ସେ କିଛି ଆଶୀର୍ବାଦ ବି ମାଗି ପାରିନଥିଲେ। ସ୍ୱାମୀ ବିବେକାନନ୍ଦଙ୍କ ଏହି ଜୀବନର ଏହି କାହାଣୀରୁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶିଖିପାରିଥିଲେ ଯେ, ଦେବାରେ ଓ ଲୋକଙ୍କ ସେବା କରିବାରେ ହିଁ ପ୍ରକୃତ ଆତ୍ମସନ୍ତୋଷ ମିଳେ।   

ନିଜ ଜୀବନର ଏକ ଘଟଣା ସଂପର୍କରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ ଯେ, ଥରେ ସେ ଜଣେ ସଂପର୍କୀୟଙ୍କ ବାହାଘରକୁ ନ ଯାଇ ଜଣେ ସାଧୁଙ୍କ ସେବା ଯତ୍ନ କରିବାକୁ ପସନ୍ଦ କରିଥିଲେ। ଏଥିରୁ ଜଣାପଡ଼େ ଆରମ୍ଭରୁ ହିଁ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଲକ୍ଷ୍ୟ ପ୍ରତି ତାଙ୍କର ଆଗ୍ରହ ଥିଲା। ତାଙ୍କ ଗାଁର ସୈନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଦେଖି ଦେଶ ସେବା କରିବାକୁ ତାଙ୍କର ଆଗ୍ରହ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା। କିନ୍ତୁ ସେତେବେଳେ ତାଙ୍କ ଜୀବନରେ କୌଣସି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଲକ୍ଷ୍ୟ ନ ଥିଲା। ଜୀବନର ଅସଲି ଅର୍ଥ ବୁଝିବାକୁ ଓ ଏହାର ଅନ୍ୱେଷଣ କରିବାରେ ତାଙ୍କର ଯାତ୍ରା ସଂପର୍କରେ କହିଥିଲେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ। ସ୍ୱାମୀ ଆତ୍ମସ୍ଥନନ୍ଦଜୀଙ୍କ ତାଙ୍କର ସଂପର୍କ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଯିଏ କି ସମାଜର ସେବା କରିବାକୁ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରେରଣା ଦେଇଥିଲେ। ମିଶନରେ ଥିବା ବେଳେ ଅନେକ ବଡ଼ ବଡ଼  ସାଧୁ ସନ୍ଥଙ୍କୁ ଭେଟିଥିଲେ ଯେଉଁମାନେ କି ତାଙ୍କୁ ଆଶୀର୍ବାଦ କରିଥିଲେ। ହିମାଳୟରେ ଅବସ୍ଥାନ କରିବା ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦୀ। ସେଠାକାରା ନିସ୍ତବ୍ଧ ପରିବେଶ ଓ ବୈରାଗ୍ୟ ତାଙ୍କ ଜୀବନ ଉପରେ ଗଭୀର ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥିଲା ଓ ତାଙ୍କର ଅନ୍ତଃଶକ୍ତିକୁ ଜାଗ୍ରତ କରିଥିଲା। ତାଙ୍କର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନର ପ୍ରଗତିରେ ଧ୍ୟାନ, ସେବା ଓ ସମର୍ପଣର ବହୁତ ବଡ଼ ଭୂମିକା ଥିବା କହିଥିଲେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ।

ରାମକୃଷ୍ଣ ମିଶନରେ ଥିବା ବେଳେ ତାଙ୍କ ଜୀବନ ଉପରେ ସ୍ୱାମୀ ଆତ୍ମସ୍ଥନନ୍ଦଜୀଙ୍କ ପ୍ରଭାବ ସଂପର୍କରେ ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ କହିଥିଲେ ଯେ, ସ୍ୱାମୀଜୀଙ୍କ ପ୍ରଭାବରୁ ହିଁ ଜୀବନର ପ୍ରତ୍ୟେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସେବା କରିବାକୁ ସେ  ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ। ହୁଏତ ଅନ୍ୟମାନେ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବେ ଦେଖି ପାରନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ସେ ସବୁବେଳେ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଆଦର୍ଶ ପ୍ରତି ପ୍ରତିଶ୍ରୁତିବଦ୍ଧ। ତାଙ୍କର ଅନ୍ତଃକରଣ ସବୁବେଳେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ସେବା କରିବାରେ ଆନନ୍ଦ ପାଇଥାଏ। ମାଆଙ୍କ ସେବା କରିବା ହେଉ କି ହିମାଳୟରେ ଅବସ୍ଥାନ କରିବା ହେଉ ବା ବର୍ତ୍ତମାନର ପଦବୀରେ ଥାଇ ନିଜ ଦାୟିତ୍ୱ ନିର୍ବାହ କରିବା ହେଉ, ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ସେବା କରିବାରେ ହିଁ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରକୃତ ଆନନ୍ଦ ମିଳିଥାଏ। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ମତରେ ଜଣେ ସନ୍ଥ ଓ ଜଣେ ପ୍ରକୃତ ନେତାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କୌଣସି ଫରକ୍ ନାହିଁ। ଉଭୟ ସମାନ ଆଦର୍ଶରେ ଅନୁପ୍ରାଣିତ ହୋଇ ଚାଲନ୍ତି। ହୁଏତ ବେଶ ପୋଷାକ ଓ କାମ ପରି ବାହ୍ୟ ଆବରଣ ଅଲଗା ହୋଇପାରେ, କିନ୍ତୁ  ଜନତାଙ୍କ ସେବା ହିଁ ତାଙ୍କର ମୁଖ୍ୟ ଲକ୍ଷ୍ୟ। ସେ କହିଥିଲେ, ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦାୟିତ୍ୱକୁ ସେ ସମାନ ନିଷ୍ଠା, ଗୁରୁତ୍ୱ ଓ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ମନୋଭାବରେ ସଂପାଦନ କରନ୍ତି।