કેન્દ્રીય શ્રમ અને રોજગાર તથા યુવા બાબતો અને રમતગમત મંત્રી ડૉ. મનસુખ માંડવિયાએ આજે નવી દિલ્હીમાં સેન્ટ્રલ બોર્ડ ઓફ ટ્રસ્ટીઝ (સીબીટી), ઇપીએફની 237મી બેઠકની અધ્યક્ષતા કરી હતી. આ બેઠકમાં વાઇસ ચેરમેન સુશ્રી શોભા કરંદલાજે, કેન્દ્રીય શ્રમ અને રોજગાર તથા સૂક્ષ્મ, લઘુ અને મધ્યમ ઉદ્યોગસાહસોનાં રાજ્ય મંત્રી, શ્રમ અને રોજગાર સચિવ સુશ્રી સુમિતા દાવરા તથા કેન્દ્રીય પીએફ કમિશનરનાં સભ્ય સચિવ શ્રી રમેશ કૃષ્ણમૂર્તિ પણ ઉપસ્થિત રહ્યાં હતાં.

સીબીટીએ નાણાકીય વર્ષ 2024-25 માટે સભ્યોના ખાતામાં ઇપીએફના સંચય પર 8.25 ટકા વાર્ષિક વ્યાજ દર જમા કરવાની ભલામણ કરી હતી. ભારત સરકાર દ્વારા વ્યાજના દરને સત્તાવાર રીતે સૂચિત કરવામાં આવશે, જે પછી ઇપીએફઓ વ્યાજના દરને ગ્રાહકોના ખાતામાં જમા કરશે.

અન્ય ઘણાં નિશ્ચિત આવક ધરાવતા સાધનોની સરખામણીમાં એમ્પ્લોઇઝ પ્રોવિડન્ટ ફંડ (ઇપીએફ) પ્રમાણમાં ઊંચું અને સ્થિર વળતર આપે છે, જે બચતમાં સતત વૃદ્ધિ સુનિશ્ચિત કરે છે. ઇપીએફ થાપણો પર મળતું વ્યાજ કરમુક્ત (નિર્ધારિત મર્યાદા સુધી) હોય છે, જે તેને પગારદાર વ્યક્તિઓ માટે રોકાણનો અત્યંત આકર્ષક વિકલ્પ બનાવે છે. આ ઇપીએફઓના રોકાણોની ક્રેડિટ પ્રોફાઇલ અને તેના સભ્યોને સ્પર્ધાત્મક વળતર આપવાની તેની ક્ષમતામાં મજબૂત વિશ્વાસને પ્રતિબિંબિત કરે છે.

વધુમાં સુધારાના એજન્ડાને આગળ ધપાવતા ડો.મનસુખ માંડવિયાની અધ્યક્ષતામાં સીબીટીએ સીબીટીની બેઠક દરમિયાન શ્રેણીબદ્ધ પથપ્રદર્શક નિર્ણયો લીધા હતા. બોર્ડ દ્વારા બેઠકમાં લેવાયેલા મહત્વના નિર્ણયોમાં નીચેની બાબતો સામેલ છેઃ

• ઇડીએલઆઇ યોજના હેઠળ વીમા લાભમાં વધારોઃ એમ્પ્લોઇઝ ડિપોઝિટ લિન્ક્ડ ઇન્સ્યોરન્સ (ઇડીએલઆઇ) યોજનાનાં એક્ચ્યુરિયલ વેલ્યુએશનને પગલે બોર્ડે સભ્યોનાં પરિવારને વધારે નાણાકીય સુરક્ષા અને સહાયતા પ્રદાન કરવા માટે યોજનામાં મુખ્ય ફેરફારોને મંજૂરી આપી હતી. આ કેટેગરી હેઠળની મોટી ફરિયાદોનું નિવારણ કરશે અને દાવેદારોને લાભ આપવા માટે વધુ સમાવિષ્ટ અભિગમની ખાતરી કરશે.

સંશોધિત યોજના હેઠળ મુખ્ય વધારો આ રીતે કરવામાં આવશેઃ

1. સેવાનાં એક વર્ષની અંદર મૃત્યુ માટે લઘુતમ લાભ પ્રસ્તુતઃ ઇપીએફ સભ્ય સતત સેવાનાં એક વર્ષ પૂર્ણ કર્યા વિના મૃત્યુ પામે એવા કિસ્સામાં લઘુતમ રૂ. 50,000નો જીવન વીમા લાભ પ્રદાન કરવામાં આવશે. આ સુધારાથી દર વર્ષે સેવામાં મૃત્યુ પામેલાં 5,000થી વધારે કેસોમાં વધારે લાભ થવાની અપેક્ષા છે.
2. બિન-પ્રદાનકર્તા સમયગાળા પછી સેવામાં હોય ત્યારે મૃત્યુ પામેલા સભ્યો માટે લાભઃ અગાઉ, આ પ્રકારના કિસ્સાઓમાં ઇડીએલઆઈના લાભો નકારવામાં આવતા હતા, કારણ કે તેમને સેવાથી દૂરના મૃત્યુ તરીકે ગણવામાં આવતા હતા. હવે, જો કોઈ સભ્ય તેમના છેલ્લા યોગદાનના છ મહિનાની અંદર મૃત્યુ પામે છે, તો ઇડીએલઆઈ લાભ સ્વીકાર્ય રહેશે, જો કે સભ્યનું નામ રોલ્સથી અટકી ન જાય. આ સુધારાથી દર વર્ષે આવા મૃત્યુના કિસ્સાઓના 14,000થી વધુ કિસ્સાઓમાં લાભ થવાનો અંદાજ છે.
3. સેવાની સાતત્યતાની વિચારણાઃ અગાઉ, બે સંસ્થાઓમાં રોજગારી વચ્ચે એક કે બે દિવસ (જેમ કે સપ્તાહના અંતે અથવા રજાના દિવસો)ના તફાવતને કારણે લઘુત્તમ ઇડીએલઆઈ લાભો રૂ. 2.5 લાખ અને વધુમાં વધુ રૂ. 7 લાખનો ઇનકાર કરવામાં આવ્યો હતો, કારણ કે એક વર્ષની સતત સેવાની શરત પૂરી થઈ ન હતી. નવા સુધારા હેઠળ, રોજગારીના બે ગાળા વચ્ચે બે મહિના સુધીનો ગાળો હવે સતત સેવા તરીકે ગણવામાં આવશે, જે ઉચ્ચ જથ્થાના ઇડીએલઆઈ લાભો માટે પાત્રતા સુનિશ્ચિત કરશે. આ ફેરફારથી દર વર્ષે સેવામાં થતા મૃત્યુના 1,000થી વધુ કેસોને લાભ થવાની અપેક્ષા છે.

આ ફેરફારોથી દર વર્ષે સેવામાં મૃત્યુના 20,000થી વધુ કિસ્સાઓમાં ઇડીએલઆઇ હેઠળ ઊંચા લાભો મળવાનો અંદાજ છે. આ સુધારાઓનો ઉદ્દેશ ઇપીએફ (EPF) સભ્યોનાં પરિવારો માટે સામાજિક સુરક્ષાનાં લાભોમાં વધારો કરવાનો, વધુ સારી નાણાકીય સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરવાનો અને મુશ્કેલીમાં મુકાયેલા પરિવારોને પડતી મુશ્કેલીઓમાં ઘટાડો કરવાનો છે.

• પીઓએચડબલ્યુ પર માનનીય સર્વોચ્ચ અદાલતના ચુકાદા પર સ્થિતિ નોંધ: પેન્શન ઓન હાયર વેજીસ (પીઓએચડબલ્યુ) સાથે સંબંધિત માનનીય સુપ્રીમ કોર્ટના 04.11.2022ના ચુકાદાના અમલીકરણ માટે ઇપીએફઓ દ્વારા સભ્યો/પેન્શનર્સ/નોકરીદાતાઓને સુવિધાજનક બનાવવા વિવિધ પગલાં લેવામાં આવ્યાં છે. સીબીટીને જાણકારી આપવામાં આવી હતી કે ઇપીએફઓ મિશન મોડ પર કામ કરી રહ્યું છે અને 72 ટકા અરજીઓ પર પ્રક્રિયા કરવામાં આવી છે.
• સેન્ટ્રલાઇઝ્ડ પેન્શન પેમેન્ટ્સ સિસ્ટમ (સીપીપીએસ)માં પ્રદર્શન: એમ્પ્લોઇઝ પ્રોવિડન્ટ ફંડ ઓર્ગેનાઇઝેશન (ઇપીએફઓ) એ જાન્યુઆરી 2025 થી તમામ પ્રાદેશિક કચેરીઓ (આરઓ) માં સેન્ટ્રલાઇઝ્ડ પેન્શન પેમેન્ટ સિસ્ટમ (સીપીપીએસ) સફળતાપૂર્વક લાગુ કરી છે. આ વ્યવસ્થા હેઠળ તમામ આરઓ માટે પેન્શનની ચુકવણીનું વિતરણ એસબીઆઈની નવી દિલ્હી શાખામાં સંચાલિત સેન્ટ્રલાઇઝ્ડ પેન્શન ડિસબર્સમેન્ટ એકાઉન્ટ (સીપીડીએ) મારફતે કરવામાં આવે છે. આનાથી પેન્શનર્સની ફરિયાદોમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો થશે, જેમણે અગાઉ તેમના કેસની વિગતો એક આરઓથી બીજા આરઓમાં સ્થાનાંતરિત કરવા માટે લાંબા સમય સુધી રાહ જોવી પડતી હતી. જાન્યુઆરી, 2025 દરમિયાન સીપીપીએસ મારફતે રૂ. 1710 કરોડનાં 69.35 લાખ પેન્શનર્સને પેન્શનનું વિતરણ કરવામાં આવ્યું હતું.
• નુકસાનને તર્કસંગત બનાવવું અને મુકદ્દમો ઘટાડવો: મુકદ્દમાનું એક મુખ્ય કારણ પીએફની બાકી નીકળતી રકમની વિલંબિત રેમિટન્સ માટે નુકસાન લાદવાના કિસ્સાઓ છે. 14.06.2024ના રોજ ગેઝેટ નોટિફિકેશન દ્વારા નુકસાની લાદવાના દરને દર મહિને વિલંબના 1 ટકા સુધી તર્કસંગત બનાવવામાં આવ્યો હતો. આ સૂચનાની તારીખ એટલે કે જૂન 2024 પછી ડિફોલ્ટ માટે અસરકારક છે. આ સમયગાળા અગાઉ થયેલા ડિફોલ્ટના સંદર્ભમાં લાગુ પડતા નુકસાનનો દર બે મહિનાના વિલંબ માટે 5 ટકા અને 6 મહિનાથી વધુના વિલંબ માટે 25 ટકા સુધીનો હતો. આ પરિસ્થિતિને હળવી કરવા માટે અને કેસોમાં ઘટાડો અને નિયંત્રણના દૃષ્ટિકોણથી, એક વૈધાનિક મિકેનિઝમ રજૂ કરવા માટે ચર્ચા કરવામાં આવી હતી, જેમાં વિલંબના દર મહિને 1% ના દરે નુકસાનની થાપણ પર કેસોમાં આપમેળે ઘટાડો કરવામાં આવશે.
• ઇપીએફઓના વાર્ષિક બજેટને મંજૂરી: બોર્ડે વર્ષ 2024-25 માટે સુધારેલા અંદાજો અને ઇપીએફઓ અને તેના દ્વારા સંચાલિત યોજનાઓ માટે વર્ષ 2025-26 માટેના બજેટ અંદાજોને પણ મંજૂરી આપી દીધી છે.

સીબીટીની ઉપરોક્ત બેઠકમાં નોકરીદાતાઓ, કર્મચારીઓ અને કેન્દ્ર સરકાર અને ઇપીએફઓના અન્ય વરિષ્ઠ અધિકારીઓમાંથી પ્રતિનિધિઓ પણ ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.

AP/IJ/GP/JD