કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રી અને સહકારિતા મંત્રી શ્રી અમિત શાહે આજે નવી દિલ્હીમાં 'વતન કો જાનો' કાર્યક્રમ અંતર્ગત જમ્મુ અને કાશ્મીરનાં 250 બાળકો સાથે વાતચીત કરી હતી. આ પ્રસંગે કેન્દ્રીય ગૃહ સચિવ અને ઇન્ટેલિજન્સ બ્યૂરો (આઇબી)ના ડિરેક્ટર પણ હાજર રહ્યા હતા. આ કાર્યક્રમનો ઉદ્દેશ જમ્મુ અને કાશ્મીરના યુવાનો અને બાળકોને દેશની ગતિશીલ પ્રગતિ, સમૃદ્ધ સામાજિક તાણાવાણા અને સાંસ્કૃતિક વિવિધતાથી પરિચિત કરાવવાનો છે. જે સામાજિક, સાંસ્કૃતિક અને ભાવનાત્મક જોડાણની મજબૂત ભાવનાને પ્રોત્સાહન આપે છે.

વાતચીત દરમિયાન કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રી શ્રી અમિત શાહે 'વતન કો જાનો' કાર્યક્રમને આપણા દેશની સમજણને વધુ ગાઢ બનાવવાની પહેલ ગણાવી હતી. તેમણે કહ્યું કે આપણો દેશ આપણું ઘર છે અને જેમ આપણે આપણા ઘરના દરેક ભાગથી પરિચિત છીએ, તેવી જ રીતે આપણે પણ આપણા દેશને એ જ રીતે ઓળખવો જોઈએ. શ્રી શાહે જણાવ્યું હતું કે, આ વિઝનને કારણે ભારત સરકાર 'વતન કો જાનો' કાર્યક્રમ શરૂ કરવા તરફ દોરી ગઈ હતી. ગૃહમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ કલમ 370 નાબૂદ કરીને સમગ્ર દેશને એક કર્યો છે અને હવે કાશ્મીરનાં નાગરિકોને દેશ પર એ જ અધિકાર છે જેટલો અન્ય કોઈ પણ રાજ્યનાં નાગરિકોનો છે.

શ્રી અમિત શાહે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં નેતૃત્વમાં છેલ્લાં એક દાયકામાં ભારતને સમૃદ્ધ, આધુનિક અને વૈશ્વિક નેતા બનાવવા નોંધપાત્ર પ્રયાસો થયા છે. તેમણે વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો હતો કે, ભવિષ્યમાં સમગ્ર વિશ્વમાંથી વિદ્યાર્થીઓ શિક્ષણ માટે ભારત આવશે. જેમ જેમ ભારત આગળ વધશે, તેમ તેમ તે સ્વાભાવિક રીતે જ તમામ માટે પ્રગતિને વેગ આપશે. ગૃહ મંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, વધારે સમૃદ્ધ, આધુનિક અને વિકસિત ભારત દરેકને લાભ આપશે.

કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, પ્રધાનમંત્રી મોદીનાં નેતૃત્વમાં જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં શિક્ષણ, ઉદ્યોગ, હેલ્થકેર અને માળખાગત સુવિધામાં નોંધપાત્ર વિકાસ થયો છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, વિશ્વનો સૌથી ઊંચો રેલવે કમાન પુલ, એશિયાની સૌથી મોટી ટનલ અને દેશનો એકમાત્ર કેબલ સસ્પેન્શન બ્રિજ આ તમામનું નિર્માણ કાશ્મીરમાં થયું છે. જમ્મુ અને કાશ્મીર ભારતનો એકમાત્ર એવો પ્રદેશ છે કે જ્યાં બે ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ મેનેજમેન્ટ (આઇઆઇએમ) સાથે બે ઓલ ઇન્ડિયા ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ મેડિકલ સાયન્સિસ (એઇમ્સ) છે. તેમાં 24 મોટી કોલેજો અને આઠ યુનિવર્સિટીઓ પણ છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, એક સમયે બોમ્બ વિસ્ફોટો અને આતંકવાદથી ખરાબ રીતે અસરગ્રસ્ત કાશ્મીરમાં છેલ્લાં એક દાયકામાં નોંધપાત્ર પરિવર્તન આવ્યું છે. પથ્થરમારા, બોમ્બ વિસ્ફોટો અને આતંકવાદની ઘટનાઓનો ખાતમો કરવામાં આવ્યો છે, જેના કારણે શાળાઓ સરળતાથી કામ કરી શકે છે. સડકો, હૉસ્પિટલો અને યુનિવર્સિટીઓ સહિત આંતરમાળખાકીય વિકાસે ઝડપથી પ્રગતિ કરી છે. તદુપરાંત, 36,000 ચૂંટાયેલા જનપ્રતિનિધિઓ હવે પંચાયત અને નગરપાલિકા સ્તરે તેમની યોગ્ય સત્તા ધરાવે છે, જે આ પ્રદેશમાં તળિયાની લોકશાહીને મજબૂત બનાવે છે.

શ્રી અમિત શાહે જણાવ્યું હતું કે, વિકાસ ત્યારે જ થઈ શકે છે જ્યારે શાંતિ હોય. તેમણે કહ્યું કે આતંકવાદથી કોઈને ફાયદો થતો નથી. છેલ્લા 30 વર્ષમાં કાશ્મીરમાં હિંસાને કારણે 38 હજાર લોકોના મોત થયા છે. શ્રી શાહે જણાવ્યું હતું કે, કાશ્મીરમાં નાગરિકોના મૃત્યુમાં 80 ટકાનો ઘટાડો થયો છે અને લોકો તેનાથી ખુશ છે, પણ સાચી ખુશી ત્યારે મળશે જ્યારે જમ્મુ-કાશ્મીરનો એક પણ નાગરિક પોતાનો જીવ ગુમાવશે નહીં  . કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રીએ કહ્યું કે જમ્મુ-કાશ્મીરને એવું સ્થાન બનાવવાનું અમારું લક્ષ્ય છે જ્યાં આતંકવાદના કારણે એક પણ વ્યક્તિનું મોત ન થાય. તેમણે કહ્યું કે, આવું જમ્મુ-કાશ્મીર બનાવવાની જવાબદારી બાળકો અને યુવાનોની છે.

કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અને સહકારિતા મંત્રીએ બાળકોને કહ્યું કે આખો દેશ તેમનો છે અને તેમણે એ જ ભાવના સાથે કાશ્મીર પાછા જવું જોઈએ. તેમણે કહ્યું કે, શાંતિ અને સુલેહ સૌથી મહત્વની બાબત છે અને ત્યાં પીએમ મોદીના રાજમાં શાંતિ આવી છે. તેમણે કહ્યું હતું કે, મોદી સરકારના શાસનમાં શૈક્ષણિક વ્યવસ્થાઓ સ્થપાઇ છે, ઉદ્યોગો આવ્યા છે, હોસ્પિટલો બની છે, પીવાના પાણીની સુવિધાઓ પૂરી પાડવામાં આવી છે અને મોટા માળખાગત પ્રોજેક્ટ્સ હાથ ધરવામાં આવ્યા છે. શ્રી શાહે જણાવ્યું હતું કે, જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં કોઈ પણ સરકાર શાંતિ જાળવી શકતી નથી, ફક્ત બાળકો જ આ કામ કરી શકે છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, જો જમ્મુ-કાશ્મીરમાં દરેક બાળક તેમનાં માતા-પિતા અને પડોશીઓને સમજાવે કે આખો દેશ અમારો છે અને આપણે અહીંથી આતંકવાદને હાંકી કાઢતી વખતે દરેકની સાથે શાંતિથી રહેવાની જરૂર છે, તો પછી પોલીસ કે સેનાની જરૂર નહીં પડે. તેમણે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે એ દિવસ દૂર નથી જ્યારે કોઈના હાથમાં શસ્ત્રો નહીં હોય, અને શસ્ત્રો સાથે પોલીસ કે લશ્કરની પણ જરૂર નહીં પડે.

શ્રી અમિત શાહે બાળકોને પોતાના ગામડે જઈને તેમના માતા-પિતા, ભાઈ-બહેન, મિત્રો, સગા-સંબંધીઓ અને તેમના ગામના લોકો સાથે શાંતિ, સદભાવના અને વિકાસ વિશે વાત કરવા અપીલ કરી હતી. તેમણે કહ્યું હતું કે, આ દેશ દરેકનો છે અને જમ્મુ-કાશ્મીરનાં લોકો વચ્ચે આ વિશ્વાસ જગાવવો મહત્ત્વપૂર્ણ છે. શ્રી શાહે જણાવ્યું હતું કે, પ્રધાનમંત્રી મોદીએ દેશમાં આટલો બધો વિકાસ કર્યો છે, યુવાનો અને બાળકોની રાહ જોવાતી અસંખ્ય તકો અને તકો ઊભી કરી છે તથા તેમણે આ તકોનો લાભ લેવો જોઈએ. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, આપણે બધાએ જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં સ્થાપિત શાંતિને સ્થાયી શાંતિમાં પરિવર્તિત કરવા ખભેખભો મિલાવીને કામ કરવું પડશે.

જમ્મુ અને કાશ્મીર સરકારના સમાજ કલ્યાણ વિભાગ દ્વારા ગૃહ મંત્રાલય (એમએચએ) સાથે સંકલનમાં રહીને આયોજિત 'વતન કો જાનો' કાર્યક્રમ અંતર્ગત 9થી 18 વર્ષની વયજૂથના 62 છોકરીઓ અને 188 છોકરાઓ સહિત જમ્મુ અને કાશ્મીરનાં નબળાં વર્ગોનાં 250 બાળકોએ જયપુર, અજમેર અને દિલ્હીની મુલાકાત લીધી હતી. 15 ફેબ્રુઆરી, 2025 ના રોજ શરૂ થયેલી તેમની એક્સપોઝર ટ્રિપ દરમિયાન, બાળકોએ જયપુર અને અજમેરમાં ઘણા મહત્વપૂર્ણ અને ઐતિહાસિક સ્થળોની મુલાકાત લીધી હતી. મહાનુભાવોને મળવા તથા કુતુબ મિનાર, લાલ કિલ્લા અને રાષ્ટ્રીય રાજધાનીના અન્ય મહત્વના સ્થળોની મુલાકાત લેવા માટે તેઓ 23 ફેબ્રુઆરીએ દિલ્હી પહોંચ્યા હતા. બાળકો 27 ફેબ્રુઆરી, 2025ના રોજ જમ્મુ-કાશ્મીર પરત ફરશે.

ગૃહ મંત્રાલય અને જમ્મુ-કાશ્મીર સરકાર યુવા આદાન-પ્રદાન કાર્યક્રમનું આયોજન કરી રહી છે. આ કાર્યક્રમનો મુખ્ય ઉદ્દેશ જમ્મુ-કાશ્મીરના યુવાનો અને બાળકોને ભારતના જીવંત વિકાસ અને સામાજિક અને સાંસ્કૃતિક વિવિધતા સામે ઉજાગર કરવાનો છે, જેથી તેઓ દેશના બાકીના ભાગો સાથે સામાજિક, સાંસ્કૃતિક અને ભાવનાત્મક રીતે એકરૂપ હોવાનો અનુભવ કરી શકે. આ કાર્યક્રમની યુવાનોની વિચારસરણી પર સકારાત્મક અસર થવાની અપેક્ષા છે.

પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીના નેતૃત્વમાં અને કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રી શ્રી અમિત શાહના માર્ગદર્શન હેઠળ ગૃહ મંત્રાલય જમ્મુ અને કાશ્મીરના યુવાનો અને બાળકોના વિકાસ અને પ્રગતિ માટે આ પ્રકારની પહેલો માટે પ્રતિબદ્ધ છે. 'વતન કો જાનો' કાર્યક્રમ આવી જ એક પહેલમાં, જેના દ્વારા જમ્મુ અને કાશ્મીર પુનર્વસન પરિષદ દ્વારા ઓળખાયેલા જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં આતંકવાદથી અસરગ્રસ્ત પરિવારો અને / અથવા સમાજના નબળા વર્ગના બાળકોને એક્સપોઝર ટ્રિપ માટે લઈ જવામાં આવે છે.

યુવાનો અને બાળકોની પસંદગી મુખ્યત્વે જમ્મુ-કાશ્મીરના જિલ્લાઓમાં વિવિધ અનાથાશ્રમોમાંથી કરવામાં આવે છે. આતંકવાદ પ્રભાવિત પરિવારોના બાળકો, નિરાધાર બાળકો અને નબળા વર્ગના બાળકોને પ્રાધાન્ય આપવામાં આવે છે. સામાજિક આર્થિક પૃષ્ઠભૂમિ સિવાય પસંદગી માટેનો અન્ય માપદંડ શિક્ષણ, રમતગમત અને સાંસ્કૃતિક પ્રવૃત્તિઓમાં નિપુણતા છે. અત્યાર સુધીમાં 'વતન કો જાનો' કાર્યક્રમમાં 2868 જેટલા યુવાનો/બાળકોએ ભાગ લીધો છે.

AP/IJ/GP/JD