પરિચય

એરો ઇન્ડિયા એશિયાનો સૌથી મોટો એર શો દ્વિવાર્ષિક એર શો અને ઉડ્ડયન પ્રદર્શન છે. જેનું આયોજન બેંગાલુરુમાં થાય છે. આ આયોજન સંરક્ષણ મંત્રાલયના સંરક્ષણ ઉત્પાદન વિભાગના ડિફેન્સ એક્ઝિબિશન ઓર્ગેનાઇઝેશન દ્વારા કરવામાં આવે છે. એરો ઇન્ડિયા એ ભારતનું મુખ્ય એરોસ્પેસ અને સંરક્ષણ પ્રદર્શન છે જ્યાં વૈશ્વિક એરો વિક્રેતાઓ અને ભારતીય વાયુસેના (આઇએએફ) બેક-ટુ-બેક એરોબેટિક ફ્લાઇંગ ડિસ્પ્લેથી દર્શકોને રોમાંચિત કરે છે. આ એક મુખ્ય કાર્યક્રમ છે, જે વૈશ્વિક ઉદ્યોગના નેતાઓ, સરકારી અધિકારીઓ, ટેકનોલોજી નિષ્ણાતો અને સંરક્ષણ વ્યૂહરચનાકારોને એક જ છત હેઠળ એકસાથે લાવે છે. આ ઇવેન્ટ માત્ર રાષ્ટ્રની તકનીકી કુશળતા અને નવીનતાઓને જ પ્રદર્શિત કરતી નથી. પરંતુ આંતરરાષ્ટ્રીય સહકાર અને વ્યૂહાત્મક સંવાદ માટે ગતિશીલ પ્લેટફોર્મ પણ પ્રદાન કરે છે.

એરો ઇન્ડિયાનો વારસો અને મહત્વ

એરો ઇન્ડિયા એક મોટી આંતરરાષ્ટ્રીય ઈવેન્ટ તરીકે વિકસિત થઈ છે. જે એરોસ્પેસ ટેકનોલોજીમાં નવીનતમ પ્રગતિને ઉજાગર કરે છે એટલું જ નહીં, પરંતુ સ્થાનિક અને આંતરરાષ્ટ્રીય સહયોગીઓ વચ્ચે વ્યૂહાત્મક આદાનપ્રદાન માટે એક નિર્ણાયક મંચ તરીકે પણ કામ કરે  છે. આ શો તેની એરોસ્પેસ અને સંરક્ષણ ક્ષમતાઓને આગળ વધારવાની રાષ્ટ્રની પ્રતિબદ્ધતાનું પ્રતિબિંબ છે. વર્ષોથી એરો ઇન્ડિયા નીચેની બાબતોમાં મહત્ત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી રહ્યું છેઃ

• અત્યાધુનિક એરોસ્પેસ સિસ્ટમ્સ, નવીન સંરક્ષણ ઉકેલો અને હવાઈ અને અવકાશ યાત્રાના ભવિષ્યને આકાર આપતી બ્રેકથ્રુ ટેકનોલોજીના નિદર્શનો નિયમિતપણે આ કાર્યક્રમમાં  અત્યાધુનિક એરોસ્પેસ સિસ્ટમ્સ,  નવીન સંરક્ષણ ઉકેલો અને બ્રેકથ્રુ ટેકનોલોજીનું પ્રદર્શન કરવામાં આવે છે.
• વ્યૂહાત્મક સંવાદોને પ્રોત્સાહન આપવુંઃ ઉચ્ચ સ્તરીય આદાનપ્રદાન મારફતે એરો ઇન્ડિયાએ નીતિગત, સંરક્ષણ ક્ષેત્રમાં જોડાણ અને  એરોસ્પેસ ક્ષેત્રનાં ભવિષ્યનાં રોડમેપ પર ચર્ચા કરવા માટે એક મંચ પ્રદાન કર્યો  છે.
• આંતરરાષ્ટ્રીય ભાગીદારીમાં વધારો: વૈશ્વિક એરોસ્પેસ જાયન્ટ્સ અને સંરક્ષણ એજન્સીઓની ભાગીદારી સાથે, આ શો  આંતરરાષ્ટ્રીય એરોસ્પેસ સમુદાયમાં મુખ્ય ખેલાડી તરીકે ભારતના વધતા કદને  રેખાંકિત કરે  છે.
• આ વારસાએ માત્ર ઇવેન્ટની વર્તમાન આવૃત્તિઓ માટેનો માર્ગ મોકળો કર્યો નથી, પરંતુ ભવિષ્ય માટે એક ઉચ્ચ બેંચમાર્ક પણ બનાવ્યો છે. એરો ઇન્ડિયા એક પ્રદર્શન કરતાં વિશેષ છે - તે નવીનતા, વ્યુહરચના અને રાષ્ટ્રીય ગૌરવનો સમન્વય બિંદુ છે.

એરો ઇન્ડિયા 2025

એરો ઇન્ડિયા 2025, એરો ઇન્ડિયાની 15મી આવૃત્તિ, એક સીમાચિહ્નરૂપ આવૃત્તિ તરીકે ડિઝાઇન કરવામાં આવી છે. જે એરોસ્પેસ અને સંરક્ષણ તકનીકમાં નવા પ્રદેશોને ચાર્ટ કરતી વખતે તેના પુરોગામીઓની સફળતાનો લાભ આપે છે. એરો ઇન્ડિયા 2025નું આયોજન 10 થી 14 ફેબ્રુઆરી 2025 દરમિયાન યેલહાન્કા એરફોર્સ સ્ટેશન, બેંગલુરુ, કર્ણાટક, ભારત ખાતે થશે. પ્રથમ ત્રણ દિવસ વ્યવસાયિક મુલાકાતીઓને સમર્પિત છે, જ્યારે છેલ્લા બે દિવસ સામાન્ય લોકો માટે ખુલ્લા છે.

વિસ્તૃત થીમ 'ધ રનવે ટુ અ બિલિયન ઓપોર્ચ્યુનિટીઝ' છે.

એરો ઇન્ડિયા 2025માં ઇવેન્ટ્સ

પાંચ દિવસ સુધી ચાલનારા આ કાર્યક્રમમાં કર્ટન રેઇઝર ઇવેન્ટ, ઉદઘાટન કાર્યક્રમ, સંરક્ષણ મંત્રીઓનું સંમેલન, સીઇઓનું રાઉન્ડ ટેબલ, આઇડીઇએક્સ સ્ટાર્ટ-અપ ઇવેન્ટ, શ્વાસ થંભાવી દે તેવા એર શો, ઇન્ડિયા પેવેલિયન સહિતનું મોટું એક્ઝિબિશન એરિયા  અને એરોસ્પેસ કંપનીઓનો ટ્રેડ ફેર સામેલ છે.

• મૈત્રીપૂર્ણ દેશો સાથે વ્યૂહાત્મક ભાગીદારીની દિશામાં સંવાદને સરળ બનાવવા માટે ભારત 'બ્રિજ -બિલ્ડિંગ રેઝિલિયન્સ થ્રૂ ઇન્ટરનેશનલ ડિફેન્સ એન્ડ ગ્લોબલ એન્ગેજમેન્ટ' વિષય પર સંરક્ષણ મંત્રીઓના સંમેલનનું આયોજન કરશે. તે ગતિશીલ ભૂ-રાજકીય પરિસ્થિતિઓ અને પારસ્પરિક સમૃદ્ધિના માર્ગને સમાવે છે, જેને સુરક્ષા અને વિકાસના સહિયારા દ્રષ્ટિકોણ સાથે રાષ્ટ્રો વચ્ચે સહકાર મારફતે પૂર્ણ કરી શકાય છે.

• આ કાર્યક્રમની  સાથે સાથે સંરક્ષણ મંત્રી, રક્ષા રાજ્ય મંત્રી, સંરક્ષણ સ્ટાફના વડા અને સચિવના સ્તરે અનેક દ્વિપક્ષીય બેઠકોનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે. ભાગીદારીને આગલા સ્તર પર લઈ જવા માટે નવા માર્ગોની શોધ કરીને મિત્ર દેશો સાથે સંરક્ષણ અને એરોસ્પેસ સંબંધોને મજબૂત બનાવવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવશે.
• સીઇઓનું ગોળમેજીક ભારતમાં ઉત્પાદન માટે વિદેશી ઓરિજિનલ ઇક્વિપમેન્ટ મેન્યુફેક્ચરર્સ (OEM)ને અનુકૂળ પ્લેટફોર્મ પ્રદાન કરશે એવી અપેક્ષા છે. આ કાર્યક્રમમાં વૈશ્વિક સીઇઓ, સ્થાનિક પીએસયુના સીએમડી અને ભારતની અગ્રણી ખાનગી સંરક્ષણ અને એરોસ્પેસ ઉત્પાદન કંપનીઓ ભાગ લેશે.
• ભારતીય પેવેલિયન સ્વદેશી સંરક્ષણ ઉત્પાદન ક્ષમતાઓ અને અત્યાધુનિક ટેકનોલોજીઓ પ્રદર્શિત કરીને તેની મેક-ઇન-ઇન્ડિયા પહેલ પ્રત્યેની ભારતની કટિબદ્ધતા પ્રદર્શિત કરશે, જે વૈશ્વિક મંચ માટે ભવિષ્યની સંભવિતતાઓ સહિત અત્યાધુનિક ટેકનોલોજીઓ તૈયાર કરશે. એરો ઇન્ડિયા 2025માં ભારતીય સ્ટાર્ટ-અપ્સને પ્રોત્સાહન આપવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવ્યું છે અને તેમના દ્વારા વિકસાવવામાં આવેલી અત્યાધુનિક ટેકનોલોજી/ઉત્પાદનોની વિશાળ શ્રેણીને વિશિષ્ટ આઇડીઇએક્સ પેવેલિયનમાં પ્રદર્શિત કરવામાં આવશે.
• આ ઉપરાંત, ડાયનેમિક એરોબેટિક ડિસ્પ્લે અને લાઇવ ટેકનોલોજી નિદર્શન એક નિમજ્જન અનુભવ પ્રદાન કરશે. જે આધુનિક એરોસ્પેસ પ્લેટફોર્મ અને ટેકનોલોજીની સંભવિતતાનું પ્રદર્શન કરશે. આ કાર્યક્રમના ભાગરૂપે વિવિધ મહત્વપૂર્ણ વિષયો પર અનેક સેમિનારોનું પણ આયોજન કરવામાં આવ્યું છે.

એરો ઇન્ડિયા 2023: એ રેટ્રોસ્પેક્ટિવ એનાલિસિસ

એરો ઇન્ડિયાની અગાઉની આવૃત્તિઓએ ભારતના એરોસ્પેસ અને સંરક્ષણ લેન્ડસ્કેપના સતત વિકાસ માટે પાયો નાખવામાં નિર્ણાયક ભૂમિકા ભજવી હતી. એરો ઇન્ડિયા 2023ની 14મી આવૃત્તિ 13થી 17 ફેબ્રુઆરી  દરમિયાન બેંગાલુરુ, કર્ણાટકમાં યોજાઇ હતી અને 1996માં તેની સ્થાપના થઈ ત્યારથી અત્યાર સુધીની સૌથી મોટી આવૃત્તિ  રહી છે, જેમાં 100થી વધુ  દેશો, 809 પ્રદર્શકો, 53 એરક્રાફ્ટ સાથે  સૌપ્રથમ વાર ઉડાન ભરો અને વૈશ્વિક ઉપસ્થિતોને આપણી હવાઈ શક્તિનું પ્રદર્શન કરે છે. પાંચ દિવસમાં  કુલ 7+ લાખ મુલાકાતીઓની અવરજવર.એરો ઇન્ડિયા 2023માં  નોંધપાત્ર લક્ષ્યો અને અસરકારક પ્રદર્શનની શ્રેણી દ્વારા વર્ગીકૃત કરવામાં આવી હતી. 2023ની આવૃત્તિના મુખ્ય પાસાઓ આ મુજબ છે:

• અદ્યતન એરોસ્પેસ ટેકનોલોજીઓનું પ્રદર્શન: 2023ની ઇવેન્ટમાં કંપનીઓને અત્યાધુનિક એરોસ્પેસ સિસ્ટમ્સ અને સંરક્ષણ સોલ્યુશન્સ પ્રદર્શિત કરવા માટે એક પ્લેટફોર્મ પ્રદાન કરવામાં આવ્યું હતું. જેણે માત્ર તકનીકી નવીનતા જ દર્શાવી ન હતી, પરંતુ આ ક્ષેત્રમાં ભાવિ પ્રગતિ માટેનો તબક્કો પણ નક્કી કર્યો હતો.
• વ્યૂહાત્મક જોડાણોને સરળ બનાવવા: એરો ઇન્ડિયા 2023 એ સરકારી અધિકારીઓ, ઔદ્યોગિક નિષ્ણાતો અને આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રતિનિધિમંડળો સહિત વિવિધ હિતધારકોના જૂથને એકસાથે લાવવામાં મહત્ત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી હતી. આ ઇવેન્ટમાં વ્યૂહાત્મક સંવાદના વાતાવરણને પ્રોત્સાહન મળ્યું જેણે સહયોગી સાહસો અને તકનીકી ભાગીદારી પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું.
• ભારતની વૈશ્વિક સ્થિતિને મજબૂત કરવી: એક વ્યાપક અને સુસંકલિત પ્રદર્શનનું સફળતાપૂર્વક આયોજન કરીને, એરો ઇન્ડિયા 2023 એ તેની એરોસ્પેસ ક્ષમતાઓને આગળ વધારવાની ભારતની પ્રતિબદ્ધતાને મજબૂત કરી છે. આ શોમાં એરોસ્પેસ ઇનોવેશનને આગળ વધારવામાં વૈશ્વિક ભાગીદારો સાથે જોડાવાની દેશની તૈયારી પર પણ ભાર મૂકવામાં આવ્યો હતો.

એરો ઇન્ડિયા ૨૦૨૩ની સફળતાઓ અને પડકારોએ મૂલ્યવાન પાઠ પૂરા પાડ્યા છે. જેને એરો ઇન્ડિયા 2025ના આયોજન અને અમલીકરણમાં સમાવિષ્ટ કરવામાં આવી રહ્યા છે. કાર્યકારી ઉત્કૃષ્ટતા, આંતરરાષ્ટ્રીય સહયોગ અને તકનીકી નવીનીકરણ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું - 2023માં મુખ્યત્વે પ્રદર્શિત કરવામાં આવેલા તત્વો - આગામી આવૃત્તિ માટે આધારસ્તંભ તરીકે સેવા આપે છે. પાછલી આવૃત્તિ દ્વારા પેદા કરવામાં આવેલી ફોરવર્ડ મોમેન્ટમ 2025 માં વધુ મોટી સિદ્ધિઓમાં રૂપાંતરિત થવાની અપેક્ષા છે, જેમાં ઉન્નત પ્રોટોકોલ, શુદ્ધ વ્યૂહરચનાઓ અને વિસ્તૃત વૈશ્વિક ભાગીદારી પદચિહ્ન છે.

એરો ઇન્ડિયા 2023માં ઇવેન્ટ્સ

આ કાર્યક્રમમાં સંરક્ષણ મંત્રીઓનું સંમેલન, મુખ્ય કાર્યકારી અધિકારી રાઉન્ડ ટેબલ સામેલ હતું. મંથન સ્ટાર્ટ-અપ ઇવેન્ટ; બંધન વિધિ; શ્વાસ લેતી હવા બતાવે છે; એક વિશાળ પ્રદર્શન; ઇન્ડિયા પેવેલિયન અને  એરોસ્પેસ કંપનીઓનો વેપાર મેળો.

મુખ્ય પ્રદર્શકો અને ઉપકરણો

મુખ્ય પ્રદર્શકોમાં એરબસ, બોઇંગ, ડસોલ્ટ એવિએશન, લોકહીડ માર્ટિન, ઇઝરાયેલ એરોસ્પેસ ઉદ્યોગ, બ્રહ્મોસ એરોસ્પેસ, આર્મી એવિએશન, એચસી રોબોટિક્સ, સાએબી, સફ્રાન, રોલ્સ રોયસ, લાર્સન એન્ડ ટુબ્રો, ભારત ફોર્જ લિમિટેડ, હિન્દુસ્તાન એરોનોટિક્સ લિમિટેડ (એચએએલ), ભારત ઇલેક્ટ્રોનિક્સ લિમિટેડ (બીઇએલ), ભારત ઇલેક્ટ્રોનિક્સ લિમિટેડ (બીઇએલ), ભારત ડાયનેમિક્સ લિમિટેડ (બીડીએલ) અને બીઇએમએલ લિમિટેડનો સમાવેશ થાય છે.

એરો ઇન્ડિયા 2023માં યુએવી સેક્ટર, ડિફેન્સ સ્પેસ અને ફ્યુચરિસ્ટિક ટેકનોલોજીમાં ડિઝાઇન લીડરશિપ અને વૃદ્ધિ દર્શાવવામાં આવી હતી. આ કાર્યક્રમનો ઉદ્દેશ લાઇટ કોમ્બેટ એરક્રાફ્ટ (એલસીએ)-તેજસ, એચટીટી-40, ડોર્નિયર લાઇટ યુટિલિટી હેલિકોપ્ટર (એલયુએચ), લાઇટ કોમ્બેટ હેલિકોપ્ટર (એલસીએચ) અને એડવાન્સ લાઇટ હેલિકોપ્ટર (એએલએચ) જેવા સ્વદેશી એર પ્લેટફોર્મની નિકાસને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે.

સંરક્ષણ પ્રધાનોની કોન્ક્લેવ

14 ફેબ્રુઆરી 2023ના રોજ સંરક્ષણ પ્રધાનોનું સંમેલન યોજાયું હતું. મૈત્રીપૂર્ણ વિદેશી દેશોના સંરક્ષણ મંત્રીઓએ આ બેઠકમાં ભાગ લીધો હતો, જેનું આયોજન 'સંરક્ષણમાં સંવર્ધિત જોડાણ મારફતે સહિયારી સમૃદ્ધિ (સ્પીડ)' વિષય પર થયું હતું. આ કોન્કલેવમાં ક્ષમતા નિર્માણ (રોકાણ, સંશોધન અને વિકાસ, સંયુક્ત સાહસ, સહ-વિકાસ, સહ-ઉત્પાદન અને સંરક્ષણ ઉપકરણોની જોગવાઈ દ્વારા), તાલીમ, અંતરિક્ષ, આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ (એઆઈ) અને દરિયાઇ સુરક્ષા માટે સહકારને ગાઢ બનાવવા સાથે સંબંધિત પાસાઓને સંબોધિત કરવામાં આવ્યા હતા. આ સંમેલન સંરક્ષણ પ્રધાનો માટે 'મેક ઇન ઇન્ડિયા, મેક ફોર ધ વર્લ્ડ' વિઝનને આગળ વધારવા માટે એકબીજા સાથે જોડાવાની તક હતી.

દ્વિપક્ષીય બેઠકો

એરો ઇન્ડિયા 2023 દરમિયાન સંરક્ષણ મંત્રી, સંરક્ષણ રાજ્ય મંત્રી, સંરક્ષણ સ્ટાફના વડા અને સંરક્ષણ સચિવના સ્તરે અનેક દ્વિપક્ષીય બેઠકો યોજાઇ હતી. ભાગીદારીને આગલા સ્તર પર લઈ જવા માટે નવા માર્ગોની શોધ કરીને મિત્ર દેશો સાથે સંરક્ષણ અને એરોસ્પેસ સંબંધોને મજબૂત બનાવવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવ્યું હતું.

સીઇઓ ગોળમેજીનું કોષ્ટક

રક્ષામંત્રીની અધ્યક્ષતામાં 'સીઈઓ રાઉન્ડ ટેબલ'નું આયોજન 13 ફેબ્રુઆરી 2023ના રોજ 'સ્કાય ઈઝ નો લીમીટ: ઓપર્ચ્યનીટી બિયોન્ડ બાઉન્ડ્રીઝ' વિષય પર આયોજિત કરવામાં આવ્યું હતું.તેણે  'મેક ઇન ઇન્ડિયા' અભિયાનને વેગ આપવા પર નજર રાખીને ઔદ્યોગિક ભાગીદારો અને સરકાર વચ્ચે વધુ મજબૂત આદાનપ્રદાનનો પાયો નાખ્યો  હતો.

ગોળમેજીમાં બોઇંગ, લોકહીડ, ઇઝરાયલ એરોસ્પેસ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ, જનરલ એટોમિક્સ, લિભેર ગ્રૂપ, રેથિઓન ટેકનોલોજીસ, સફ્રાન, જનરલ ઓથોરિટી ઓફ મિલિટરી ઇન્ડસ્ટ્રીઝ (ગામી) વગેરે  જેવા વૈશ્વિક રોકાણકારો સહિત  26 દેશોના અધિકારીઓ, પ્રતિનિધિઓ અને વૈશ્વિક સીઇઓએ ભાગ લીધો હતો. એચએએલ, બીઈએલ, બીડીએલ, બીઈએમએલ લિમિટેડ અને મિશ્રા ધાતુ નિગમ લિમિટેડ જેવા સ્થાનિક પીએસયુએ પણ ભાગ લીધો હતો.

બંધન સેરેમની

બંધન સમારંભ જેમાં મેમોરેન્ડમ ઓફ અન્ડરસ્ટેન્ડિંગ (એમઓયુ)/સમજૂતીઓ, ટેકનોલોજીનું હસ્તાંતરણ, પ્રોડક્ટ લોંચ અને અન્ય મુખ્ય જાહેરાતો પર હસ્તાક્ષર થયા હતા, તે 15 ફેબ્રુઆરીનાં રોજ આયોજિત કરવામાં આવ્યો હતો. બંધન સમારંભમાં બી2બી ભાગીદારીને આગળ વધારવા માટે એક સંયુક્ત પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો હતો  અને 75,000 કરોડ રૂપિયાથી વધુની કુલ કિંમતની આવી 250 થી વધુ ભાગીદારીને  આખરી ઓપ આપવામાં આવ્યો છે.

મંથન

વાર્ષિક સંરક્ષણ નવીનતા કાર્યક્રમ મંથન 15 ફેબ્રુઆરીનાં રોજ આયોજિત મુખ્ય ટેકનોલોજી શોકેસ ઇવેન્ટ હતી. ઇનોવેશન્સ ફોર ડિફેન્સ એક્સેલન્સ (આઇડીઇએક્સ) દ્વારા આયોજિત મંથન પ્લેટફોર્મ સંરક્ષણ અને એરોસ્પેસ ઇકોસિસ્ટમના અગ્રણી સંશોધકો, સ્ટાર્ટ-અપ્સ, એમએસએમઇ, ઇન્ક્યુબેટર્સ, શિક્ષણવિદો અને રોકાણકારોને એક જ છત હેઠળ લાવશે.

મંથનમાં સાયબર સુરક્ષા પર પડકારોનો શુભારંભ, આઇડીઇએક્સ ઇન્વેસ્ટર હબની સ્થાપના, રોકાણકારો સાથે એમઓયુ વગેરે સામેલ છે. મંથન 2023 એ સંરક્ષણ ક્ષેત્રમાં નવીનતા અને ટેકનોલોજી વિકાસને પ્રોત્સાહન આપવા માટે સ્ટાર્ટ-અપ ઇકોસિસ્ટમને ગેલ્વેનાઇઝ કરવા માટે આઇડીઇએક્સના ભવિષ્યના વિઝન / આગામી પહેલોની ઝાંખી પ્રદાન કરી હતી.

ભારતીય પેવેલિયન

'ફિક્સ્ડ વિંગ પ્લેટફોર્મ' થીમ પર આધારિત ઇન્ડિયા પેવેલિયનમાં ભવિષ્યની સંભાવનાઓ સહિત આ ક્ષેત્રમાં ભારતની વૃદ્ધિનું પ્રદર્શન કરવામાં આવ્યું હતું. કુલ 115 કંપનીઓ હતી, જેમાં 227 ઉત્પાદનો પ્રદર્શિત કરવામાં આવ્યા હતા. તેમાં ફિક્સ્ડ વિંગ પ્લેટફોર્મ માટે ઇકોસિસ્ટમ વિકસાવવામાં ભારતની વૃદ્ધિનું પ્રદર્શન પણ કરવામાં આવ્યું હતું, જેમાં ખાનગી ભાગીદારો દ્વારા ઉત્પાદિત એલસીએ-તેજસ એરક્રાફ્ટનાં વિવિધ માળખાગત મોડ્યુલ્સ, સિમ્યુલેટર, સિસ્ટમ (એલઆરયુ) વગેરેનાં પ્રદર્શનનો સમાવેશ થાય છે. સંરક્ષણ ક્ષેત્ર, નવી ટેકનોલોજી અને યુએવી વિભાગ માટે  એક  વિભાગ પણ હતો, જે દરેક ક્ષેત્રમાં ભારતની વૃદ્ધિ વિશે સમજ આપશે.

ફુલ ઓપરેશનલ કેપેબિલિટી (એફઓસી) કોન્ફિગરેશનમાં સંપૂર્ણ સ્કેલનું એલસીએ-તેજસ એરક્રાફ્ટ ઇન્ડિયા પેવેલિયનના સેન્ટર સ્ટેજ પર હતું. એલસીએ તેજસ એક સિંગલ એન્જિન, લાઇટ વેઇટ, અત્યંત ચપળ, મલ્ટી રોલ સુપરસોનિક ફાઇટર છે. તે ચારગણો ડિજિટલ ફ્લાય-બાય-વાયર ફ્લાઇટ કન્ટ્રોલ સિસ્ટમ (એફસીએસ) ધરાવે છે અને તેની સાથે સંકળાયેલા અદ્યતન ઉડ્ડયન નિયંત્રણ કાયદા છે. ડેલ્ટા વિંગ ધરાવતા આ વિમાનને 'એર કોમ્બેટ' અને 'આક્રમક એર સપોર્ટ' માટે ડિઝાઇન કરવામાં આવ્યું છે, જેમાં 'રિકોનિસન્સ' અને 'એન્ટિ-શિપ' તેની ગૌણ ભૂમિકા છે.

પરિસંવાદો

પાંચ દિવસના આ કાર્યક્રમ દરમિયાન અનેક સેમિનારો યોજાયા હતા. આ થીમ્સમાં ભારતીય સંરક્ષણ ઉદ્યોગ માટે ભૂતપૂર્વ સૈનિકોની ક્ષમતાનો ઉપયોગ કરવાનો સમાવેશ થાય છે. ભારતની સંરક્ષણ ક્ષેત્રીય પહેલ: ભારતીય ખાનગી અવકાશ પ્રણાલીને આકાર આપવાની તકો; એરો એન્જિન સહિત ભવિષ્યની એરોસ્પેસ ટેકનોલોજીનો સ્વદેશી વિકાસ; ડેસ્ટિનેશન કર્ણાટક: અમેરિકા-ભારત સંરક્ષણ સહયોગ નવીનીકરણ અને મેક ઇન ઇન્ડિયા; દરિયાઈ દેખરેખ ઉપકરણો અને અસ્કયામતોમાં પ્રગતિ; એમ.આર.ઓ. અને ઓબ્સોલેન્સિસન્સ મિટિગેશનમાં ભરણપોષણ અને એરો આર્મમેન્ટ ભરણપોષણમાં સંરક્ષણ ગ્રેડના ડ્રોન અને એમેનિબ્રહ્તામાં શ્રેષ્ઠતા પ્રાપ્ત કરવી.

એરો ઇન્ડિયા 2023માં મોટી સમજૂતીઓ

• હેલિકોપ્ટર એન્જિનની ડિઝાઇન, વિકાસ, ઉત્પાદન અને લાઇફ ટાઇમ સપોર્ટ માટે સંયુક્ત સાહસની રચના માટેનાં કાર્યનાં હિસ્સા માટે હિંદુસ્તાન એરોનોટિક્સ લિમિટેડ અને ફ્રાન્સનાં સફરણ હેલિકોપ્ટર એન્જિન વચ્ચે સમજૂતીકરાર (MoU).
• એડવાન્સ્ડ મીડિયમ કોમ્બેટ એરક્રાફ્ટ (એએમસીએ) માટે ભારત ઇલેક્ટ્રોનિક્સ લિમિટેડ અને એરોનોટિકલ ડેવલપમેન્ટ એજન્સી વચ્ચે આઇડબલ્યુબીસી તથા અન્ય એલઆરયુ વચ્ચે સમજૂતીકરાર (MoU).
• બીએસએસ મટિરિયલ લિમિટેડ અને પેગાસસ એન્જિનીયરિંગ, એડીયુએસઇએ ઇન્ક. ડિવિઝન (યુએસએ) વચ્ચે  ભારતીય સેના માટે લોજિસ્ટિક ડ્રોન્સ ફોર લાસ્ટ માઇલ ડિલિવરી તરફ સહકાર,  જે સરહદી વિસ્તારોમાં તૈનાત ફોરવર્ડ સૈનિકો માટે પવન/પવનની સ્થિતિ, વરસાદ/બરફ વગેરેમાં કામગીરી કરવાની ક્ષમતા ધરાવે છે.
• ગોપાલન એરોસ્પેસ ઇન્ડિયા પ્રાઇવેટ લિમિટેડ અને ચેક રિપબ્લિકની ઓમ્નીપોલ વચ્ચે  ભારતમાં એક ખાનગી કંપની દ્વારા પ્રથમ પેસેન્જર એરક્રાફ્ટ (એલ 410 યુવીપી-ઇ20 વર્ઝન)નું ઉત્પાદન અને એસેમ્બલિંગ કરવા સમજૂતીકરાર (MoU).
• ભારતીય નૌકાદળ માટે આઇડીઇએક્સ ચેલેન્જ "ઓટોનોમસ વેપનાઇઝ્ડ બોટ સ્વોર્મ" માટે સાગર ડિફેન્સ એન્જિનીયરિંગ પ્રાઇવેટ લિમિટેડ (એસડીઇપીએલ) અને ઇઝરાયલ એરોસ્પેસ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ (આઇએઆઈ)ના જોડાણ પર સમજૂતીકરાર (MoU).
• ભારતમાં 122 એમએમ ગ્રેડ બીએમ ઇઆર અને નોનઇઆર રોકેટ્સ માટે ઉત્પાદન સુવિધાઓ સ્થાપિત કરવા માટે ભારત ડાયનેમિક્સ લિમિટેડ અને બુલ્ગારિયાની બુલ્ટેક્ષપ્રો લિમિટેડ વચ્ચે સમજૂતીકરાર (MoU) તથા જરૂરિયાતો પૂર્ણ કરવા (ટીઓટી સહિત).
• ભારતીય નૌકાદળ માટે નેક્સ્ટ જનરેશન ફાસ્ટ એટેક ક્રાફ્ટ જહાજ માટે સ્વદેશી સામગ્રીને ટેકો આપવા માટે એમટીયુ 16V4000M73L એન્જિનના લોકલાઇઝેશન સાથે લાઇસન્સ ઉત્પાદન માટે જીઆરએસઇ અને રોલ્સ-રોયસ સોલ્યુશન્સ જીએમબીએચ (એમટીયુ) વચ્ચે સમજૂતીકરાર (MoU).
• બીઇએમએલે T-72/T-90 ટેન્કો માટે ટીઆરએડબલ્યુએલ એસેમ્બલીના વિકાસ અને પુરવઠા માટે આરએન્ડડીઇ, ડીઆરડીઓ સાથે ટેકનોલોજી (ToT) હસ્તાંતરણ માટે લાઇસન્સ સમજૂતી કરી.
• તમામ સિસ્ટમ એકમો માટે ડીએલઆરએલ ડીઆરડીઓથી બીઈએલ હૈદરાબાદ એકમ સુધી શક્તિ ઇડબલ્યુ સિસ્ટમની ટીઓટી, સામગ્રીનું બિલ, પરીક્ષણ પ્રક્રિયાઓ, સંકલન અને ઓફરિંગ પદ્ધતિ.
• હિન્દુસ્તાન એરોનોટિક્સ લિમિટેડ અને ઇઝરાયલની એલ્ટા સિસ્ટમ્સ લિમિટેડ વચ્ચે ભારતીય પ્લેટફોર્મ માટે મેરીટાઇમ પેટ્રોલ રડાર (એમપીઆર)માં ભવિષ્યના વ્યવસાય પર સહકાર સ્થાપિત કરવા સમજૂતીકરાર (MoU).

એરો ઇન્ડિયા 2023માં પ્રદર્શિત ઉત્પાદનો

• વર્ટિકલી લોન્ચ શોર્ટ રેન્જ સરફેસ-ટુ-એર મિસાઇલ (ભારત ડાયનેમિક્સ લિમિટેડ): વીએલએસઆરએસએએમ એ આગામી પેઢીનું, જહાજ-આધારિત, તમામ હવામાન, હવાઇ સંરક્ષણ શસ્ત્ર છે, જેનો ઉપયોગ નૌકાદળ દ્વારા એરક્રાફ્ટ અને યુએવી જેવા સુપરસોનિક સી સ્કિમિંગ લક્ષ્યો સામે ક્વિક રિએક્શન પોઇન્ટ સંરક્ષણ તરીકે કરી શકાય છે. આ મિસાઇલમાં તમામ હવામાન ક્ષમતા ધરાવતી સ્મોકલેસ પ્રોપલ્શન સિસ્ટમ છે. તેમાં અત્યાધુનિક ઇલેક્ટ્રોનિક કાઉન્ટર-કાઉન્ટર-કાઉન્ટર મેઝર ફીચર્સ સાથે અત્યંત ચપળ રૂપરેખાંકન છે.
• બીએમપી-2 (ભારત ડાયનેમિક્સ લિમિટેડ) માટે સાલ સીક્વર એટીજીએમ : બીએમપી-2 માટે સેમી-એક્ટિવ લેસર સીક આધારિત એન્ટી ટેન્ક ગાઇડેડ મિસાઇલ એક સબસોનિક મિસાઇલ છે, જેની રેન્જ 4,000 મીટર છે અને ઉડાનનો સમય 25 સેકન્ડનો છે. આ મિસાઇલનું વજન લોન્ચ ટ્યૂબ સાથે 23 કિલોગ્રામ છે અને ટેન્ક અને ઇન્ફન્ટ્રી કોમ્બેટ વ્હીકલ્સ જેવા ગતિશીલ અને સ્થિર લક્ષ્યોને અશક્ત કરવા માટે તેનો ઉપયોગ વિવિધ પ્રકારના ભૂપ્રદેશોમાં કરી શકાય છે.
• જિષ્ણુ (ભારત ડાયનામિક્સ લિમિટેડ) : જીષ્ણુ, એક ડ્રોન ડિલિવર્ડ મિસાઇલ, હળવા વજનની અને લઘુચિત્ર મિસાઇલ છે, જે નરમ ચામડીના લક્ષ્યો માટે લક્ષ્યાંકિત છે. તેની ફ્લાઇટ ટાઇમ 9 સેકન્ડ સાથે 1.5 કિ.મી.ની રેન્જ છે. સિસ્ટમની ગોઠવણીના આધારે મિસાઇલ સેમી-ઓટોમેટિક અથવા સંપૂર્ણપણે સ્વાયત્ત હોઈ શકે છે.
• સ્વદેશી રીતે વિકસાવાયેલા પ્રોસેસર્સ (એસ્ટ્રા માઇક્રોવેવ પ્રોડક્ટ્સ લિમિટેડ) પર આધારિત સોફ્ટવેર એનએઆઇસી/જીપીએસ રીસીવર મોડ્યુલને વ્યાખ્યાયિત  કરે છે.
• ડીઆરડીઓ (એસ્ટ્રા માઇક્રોવેવ પ્રોડક્ટ્સ લિમિટેડ)ની ટેકનોલોજી પર આધારિત સ્વદેશી રીતે નિર્મિત 'કાઉન્ટર ડ્રોન રડાર'.
• 9 મિમી સબ-સોનિક દારૂગોળો (મ્યુનિશન્ઝ ઇન્ડિયા લિમિટેડ) .
• બીએફટી ઓન આઈઓએસ (આઈડિયાફોર્જ ટેકનોલોજી લિમિટેડ): બ્લ્યુફાયર ટચ બ્લ્યુફાયર ટચ, અમારું ગ્રાઉન્ડ કન્ટ્રોલ સ્ટેશન (જીસીએસ) સોફ્ટવેર છે, જે મેપિંગ અને સર્વેલન્સ એમ બંને મિશનની યોજના બનાવવા અને કમાન્ડ કરવા માટે બનાવવામાં આવ્યું છે, જેમાં ઓપરેશનલ એરિયા અને વેપોઇન્ટ-આધારિત નેવિગેશન દ્વારા સ્થળોને લક્ષ્ય બનાવવા માટે મિશનનું પૂર્વ-આયોજન કરવાની ક્ષમતા છે.
• એચ.એફ. એસ.ડી.આર. રેડિયો (ભારત ઇલેક્ટ્રોનિક્સ લિમિટેડ): તે એક અદ્યતન સોફ્ટવેર વ્યાખ્યાયિત રેડિયો છે. રેડિયો હલકો છે 20 W સક્ષમ રેડિયો પ્રસારિત કરે છે. તે ગીચ એચએફ બેન્ડમાં ટૂંકા ગાળાની સંચાર જરૂરિયાતો અને દૃષ્ટિની રેખાની બહાર લાંબા ગાળાના સંદેશાવ્યવહારનો સંપૂર્ણ ઉકેલ પૂરો પાડે છે.
• ગોનીઓમીટર (ભારત ઇલેક્ટ્રોનિક્સ લિમિટેડ): તે આર્ટિલરી દ્વારા દિવસના સમય અથવા રાત્રિના સમય માટે ઉપયોગમાં લેવાતી કોઈપણ સંકલિત નિરીક્ષણ અને ફાયર કન્ટ્રોલ મોનિટરિંગ સિસ્ટમનો એક ભાગ છે.

આગળ જોઈ રહ્યા છીએ: ભારતમાં એરોસ્પેસ અને ડિફેન્સનું ભવિષ્ય

એરો ઇન્ડિયા હમેશાં માત્ર એક પ્રદર્શન કરતાં વિશેષ રહ્યું છે - તે એક વ્યુહાત્મક અનિવાર્યતા છે જે એરોસ્પેસ અને સંરક્ષણ ક્ષેત્રે એક વૈશ્વિક નેતા બનવાની ભારતની પ્રતિબદ્ધતાને રેખાંકિત કરે છે. આ ઘટના નીચેની બાબતોમાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવે છેઃ

• ટેક્નોલોજિકલ એડવાન્સમેન્ટ્સનું ડ્રાઇવિંગઃ નવપ્રવર્તકો અને ઉદ્યોગજગતના અગ્રણીઓને એકસાથે લાવીને એરો ઇન્ડિયા આગામી પેઢીની એરોસ્પેસ સિસ્ટમના વિકાસ અને વિકાસ માટે ઉત્પ્રેરક તરીકે કામ કરે છે.
• રાષ્ટ્રીય સુરક્ષામાં વધારો: આ કાર્યક્રમમાં પ્રદર્શિત કરવામાં આવેલી ટેકનોલોજી અને વ્યૂહરચનાઓ ભારતની સંરક્ષણ ક્ષમતાઓને વધારવામાં સીધી રીતે પ્રદાન કરે છે, એ સુનિશ્ચિત કરે છે કે દેશ સમકાલીન અને ભવિષ્યના સુરક્ષા પડકારોનું સમાધાન કરવા માટે સુસજ્જ રહે.
• આર્થિક વિકાસને મજબૂત બનાવવોઃ સંરક્ષણથી આગળ વધીને એરોસ્પેસમાં થયેલી પ્રગતિની આર્થિક વૃદ્ધિ, ઔદ્યોગિક વિકાસ અને ટેક્નોલૉજિકલ સ્વાવલંબન પર દૂરોગામી અસરો પડે છે.

નિષ્કર્ષ: એરો ઇન્ડિયા સાથે ભવિષ્યને અપનાવવું

એરો ઇન્ડિયા  નવીનીકરણ, વ્યૂહાત્મક જોડાણ અને  એરોસ્પેસ અને સંરક્ષણમાં ઉત્કૃષ્ટતા માટે ભારતની અતૂટ પ્રતિબદ્ધતાનો પુરાવો છે. જ્યારે રાષ્ટ્ર એરો ઇન્ડિયા 2025ની યજમાની કરવાની તૈયારી કરી રહ્યું છે, ત્યારે આ ઇવેન્ટ અગાઉની આવૃત્તિઓના સમૃદ્ધ વારસા - ખાસ કરીને, પરિવર્તનશીલ એરો ઇન્ડિયા 2023ના સમૃદ્ધ વારસાને આગળ વધારવાનું વચન આપે છે. કઠોર ઓપરેશનલ પ્રોટોકોલ્સ, વ્યૂહાત્મક ભાગીદારી અને દૂરંદેશી વિચારસરણીના એજન્ડા મારફતે એરો ઇન્ડિયા 2025 વૈશ્વિક એરોસ્પેસ મંચ પર ભારતની પ્રોફાઇલને વધુ મજબૂત કરવા માટે સજ્જ છે.

પરિશિષ્ટ

1. એરો ઇન્ડિયાનો વિસ્તૃત કાર્યક્રમઃ https://www.aeroindia.gov.in/assets/front/broad_programme.pdf
2. સેમિનારોની યાદી: https://www.aeroindia.gov.in/assets/front/seminar_list.pdf
3. આમંત્રિત વક્તાઓની યાદી: https://www.aeroindia.gov.in/assets/front/speakers_list.pdf
4. મુલાકાતીઓની નોંધણીઃ https://www.aeroindia.gov.in/visitor-registration

સંદર્ભો

https://www.aeroindia.gov.in/

https://www.aeroindia.gov.in/faq

https://www.aeroindia.gov.in/whyexhibit

https://pib.gov.in/PressReleseDetailm.aspx?PRID=1899388

https://pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2091447

https://www.ddpmod.gov.in/resources/photos/aero-india

https://x.com/aeroindiashow?lang=en

https://pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=1898547

https://pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=2090516

https://pib.gov.in/PressReleaseIframePage.aspx?PRID=1989502

https://x.com/MIB_India/status/1887124348617760992

https://x.com/AeroIndiashow/status/1887371647331516549

https://x.com/MIB_India/status/1886725544823415252

https://x.com/AeroIndiashow/status/1887050312281641266

https://x.com/AeroIndiashow/status/1869024504485208160/photo/1
https://x.com/AeroIndiashow/status/1849117379852132485/photo/1

https://x.com/AeroIndiashow/status/1626582275365441537/photo/3

https://x.com/AeroIndiashow/status/1626530283892903936/photo/1

https://www.ddpmod.gov.in/resources/photos/aero-india

પીડીએફ ડાઉનલોડ કરવા માટે અંહિ ક્લિક કરો

AP/IJ/GP/JT