પૃથ્વી વિજ્ઞાન મંત્રાલય
વર્ષાંત સમીક્ષા
Posted On:
30 DEC 2024 2:44PM by PIB Ahmedabad
- કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળે વર્ષ 2021-26નાં ગાળા દરમિયાન રૂ. 4,797 કરોડનાં ખર્ચે અમલ કરવા માટે એમઓઇએસની "પૃથ્વી વિજ્ઞાન (પૃથ્વી)" યોજનાને મંજૂરી આપી છે. આ યોજનામાં પાંચ વર્તમાન પેટાયોજનાઓનો સમાવેશ થાય છે, જેમાં વાતાવરણ અને આબોહવા સંશોધન– મોડેલિંગ ઓબ્ઝર્વિંગ સિસ્ટમ્સ એન્ડ સર્વિસીસ (આરએવીએસ), ઓશન સર્વિસીસ, મોડલિંગ એપ્લિકેશન, રિસોર્સિસ એન્ડ ટેકનોલોજી (ઓ-સ્માર્ટ), પોલર સાયન્સ અને ક્રાયોસ્ફિયર રિસર્ચ (પેસર), સિસ્મોલોજી એન્ડ જીઓસાયન્સિસ (સેજ) અને રિસર્ચ, એજ્યુકેશન, ટ્રેનિંગ એન્ડ આઉટરીચ (રીચઆઉટ)નો સમાવેશ થાય છે.
- કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળે 11 સપ્ટેમ્બર, 2024ના રોજ 'મિશન મૌસમ' ને મંજૂરી આપી હતી, જેમાં બે વર્ષમાં 2,000 કરોડનો ખર્ચ થશે. મિશન મૌસમ ભારતની આબોહવા અને આબોહવાને લગતા વિજ્ઞાન, સંશોધન અને સેવાઓને પ્રોત્સાહન આપવા માટે બહુઆયામી અને પરિવર્તનકારી પહેલ તરીકે કલ્પના કરવામાં આવી છે.
- કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળે યુનાઇટેડ નેશન્સ કન્વેન્શન ઓન ધ લો ઓફ ધ સી (યુએનસીએલઓએસ) હેઠળની આંતરરાષ્ટ્રીય સંધિ જૈવવિવિધતા બિયોન્ડ નેશનલ જ્યુરલ (બીબીએનજે) સમજૂતી પર હસ્તાક્ષર કરવાની મંજૂરી આપી છે. બીબીએનજે સમજૂતી ભારતને અમારા ઇઇઝેડ (એક્સક્લુઝિવ ઇકોનોમિક ઝોન)થી આગળના વિસ્તારોમાં તેની વ્યૂહાત્મક હાજરી વધારવાની મંજૂરી આપશે, જે ખૂબ જ આશાસ્પદ છે. આ ઉપરાંત તે આપણા દરિયાઈ સંરક્ષણના પ્રયાસો અને જોડાણોને વધુ મજબૂત બનાવશે, વૈજ્ઞાનિક સંશોધન અને વિકાસ માટે નવા માર્ગો ખોલશે, નમૂનાઓ, અનુક્રમો અને માહિતીની સુલભતા, ક્ષમતા નિર્માણ અને ટેકનોલોજી હસ્તાંતરણ કરશે.
- આદરણીય પ્રધાનમંત્રીએ 03 જાન્યુઆરી, 2024ના રોજ કદ્મત (લક્ષદ્વીપ) ખાતે એનઆઇઓટી દ્વારા સ્થાપિત 1.5 લાખ લિટરના લો-ટેમ્પરેચર થર્મલ ડિસેલિનેશન (એલટીટીડી) પ્લાન્ટનું ઉદઘાટન કર્યું હતું.
- માનનીય પ્રધાનમંત્રીએ 26 સપ્ટેમ્બર, 2024ના રોજ આઈઆઈટીએમ (અર્ક નામથી) અને એનસીએમઆરડબલ્યુએફ (અરુણિકા નામનું નામ ધરાવતું) ખાતે એમઓઈએસ હાઈ-પર્ફોર્મન્સ કમ્પ્યુટર્સ (એચપીસી) સિસ્ટમનો શુભારંભ કરાવ્યો હતો. એચપીસી હવામાન વિજ્ઞાન, આબોહવા સંશોધન અને સેવાઓમાં ક્રાંતિ લાવશે, જે ભારતની સુપરકમ્પ્યુટિંગ ક્ષમતાને વધારીને 22 પેટાપ્લાપ્સ (અગાઉની 6.8 પેટાફ્લોપની ક્ષમતાથી) કરશે, જેથી આપત્તિની વધુ સારી સજ્જતા માટે હવામાનની સચોટ આગાહી કરી શકાય.
- ડીપ ઓશન મિશન અંતર્ગત પ્રથમ વખત એનસીપીઓઆર અને એનઆઇઓટીના વૈજ્ઞાનિકોએ હિંદ મહાસાગરની સપાટીથી 4,500 મીટર નીચે સ્થિત સક્રિય હાઇડ્રોથર્મલ વેન્ટની તસવીર લીધી છે. આ સાઇટ આર્થિક અને જૈવિક બંને દ્રષ્ટિકોણથી સંશોધનની સંભાવના ધરાવે છે.
- આદરણીય ભૂ-વિજ્ઞાન મંત્રી (એચએમઓઇએસ)એ 23 ફેબ્રુઆરી, 2024ના રોજ ઉત્તરાખંડના લેન્સડાઉનમાં ડોપ્લર વેધર રડારનું ઉદ્ઘાટન કર્યું હતું.
- એચએમઓઇએસએ 25 ફેબ્રુઆરી, 2024ના રોજ અરુણાચલ પ્રદેશના ઇટાનગર ખાતે આઇએમડી દ્વારા સ્થાપિત અને શરૂ કરાયેલા 11 હેલિપોર્ટ્સ પર એચએડબલ્યુઓએસનું ઉદઘાટન કર્યું હતું, જેથી હવામાનના વધુ સારા અવલોકનો અને સલાહ મળી શકે.
- એચએમઓઇએસએ 14 ફેબ્રુઆરી, 2024ના રોજ સમુદ્રની સ્થિતિના સંકલિત દૃશ્ય માટે ઇન સિટુ સમુદ્ર ડેટા, સેટેલાઇટ રિમોટ સેન્સિંગ અને મોડેલ ઉત્પાદનોના વધુ સારા વિઝ્યુલાઇઝેશન માટે હૈદરાબાદના આઇએનસીઓઆઇએસ ખાતે 'સિનેર્જિસ્ટિક ઓશન ઓબ્ઝર્વેશન પ્રિડિક્શન સર્વિસીસ (સિનકોપ્સ)' સુવિધાનું ઉદઘાટન કર્યું હતું.
- એચએમઓઇએસએ 12 માર્ચ, 2024ના રોજ ડોલ્ફિન્સ નોઝ, વિશાખાપટ્ટનમમાં એનસીસીઆરની કોસ્ટલ રિસર્ચ લેબોરેટરીનું ઉદ્ઘાટન કર્યું હતું.
- એચએમઓઇએસએ 12 માર્ચ, 2024ના રોજ મધ્ય પ્રદેશના ભોપાલના સિલખેડા ખાતે એટમોસ્ફેરિક રિસર્ચ ટેસ્ટબેડ ફેસિલિટી આઇઆઇટીએમનું ઉદ્ઘાટન કર્યું હતું. આ સુવિધામાં ચોમાસા સાથે સંકળાયેલી ક્લાઉડ પ્રક્રિયાઓનો અભ્યાસ કરવા માટે અનેક હવામાન શાસ્ત્રીય નિરીક્ષણ પ્રણાલીઓ હશે
- આઇએમડીએ 15 જાન્યુઆરી, 2024ના રોજ નવી દિલ્હીના વિજ્ઞાન ભવન ખાતે તેની સ્થાપના અને રાષ્ટ્રની સેવાના 150 મા વર્ષની ઉજવણી કરી હતી. આ પ્રસંગે ભારતનાં માનનીય ઉપરાષ્ટ્રપતિએ મુખ્ય અતિથિ સ્વરૂપે હાજરી આપી હતી અને એચએમઓઇએસ અતિથિ વિશેષ તરીકે ઉપસ્થિત રહ્યાં હતાં. આ પ્રસંગે આઇએમડીએ પંચાયત મૌસમ સેવાનો શુભારંભ કરાવ્યો હતો.
- જયપુર, રાજસ્થાન માટે એર ક્વોલિટી અર્લી વોર્નિંગ એન્ડ ડિસિઝન સપોર્ટ સિસ્ટમનો પ્રારંભ 05 જૂન, 2024ના રોજ રાજસ્થાનના માનનીય મુખ્યમંત્રી શ્રી ભજનલાલજી શર્માએ કર્યો હતો.
- સચિવ એમઓઇએસએ 14 સપ્ટેમ્બર, 2024ના રોજ મુંબઇના કોલાબામાં આઇઆઇટીમોન દ્વારા સ્થાપિત મુંબઇ મેટ્રોપોલિટન રિજન પર ભારતના પ્રથમ અર્બન રડાર નેટવર્કનું ઉદ્ઘાટન કર્યું હતું, જે હવામાનની ગંભીર ઘટનાઓ પર વધુ સારી રીતે દેખરેખ રાખવામાં અને આગાહી કરવામાં મદદ કરશે.
- એમઓઇએસનાં સચિવે 29 સપ્ટેમ્બર, 2024નાં રોજ ઉત્તરાખંડનાં કેદારનાથ મંદિરમાં હેલિપોર્ટ ઓટોમેટિક વેધર ઓબ્ઝર્વિંગ સિસ્ટમ (એચએડબલ્યુઓએસ)નું ઉદઘાટન કર્યું હતું. આઇએમડી અને ઉત્તરાખંડ નાગરિક ઉડ્ડયન વિકાસ સત્તામંડળ દ્વારા અમલમાં મૂકવામાં આવેલી આ સિસ્ટમ યાત્રાની મોસમ દરમિયાન સલામત હેલિકોપ્ટર કામગીરી માટે હવામાન સેવાઓમાં વધારો કરશે.
- સચિવ એમઓઇએસએ 29 સપ્ટેમ્બર, 2024ના રોજ એન્ટાર્કટિક હટ્સ સુવિધાનું ઉદઘાટન કર્યું હતું, જેને એનસીપીઓઆર અને એમએન્ડઆઇ-આઇટીબીપી (ઇન્ડો તિબેટિયન બોર્ડર પોલીસ) વચ્ચેના કરાર હેઠળ ફરીથી વિકસિત કરવામાં આવ્યું હતું, જેમાં આઇટીબીપીના ઇન્સ્પેક્ટર જનરલ શ્રી એસ બી શર્મા સાથે વિકસિત કરવામાં આવ્યું હતું, જે સહભાગીઓને સ્નો-આઇસ ક્રાફ્ટ અને પ્રી-એન્ટાર્કટિક મિશન માટે અનુકૂળ થવામાં તાલીમ આપશે.
- સચિવ એમઓઇએસએ ઇન્ટિગ્રેટેડ ઓશન એનર્જી એટલાસનું ઉદઘાટન કર્યું હતું, જે 12 સપ્ટેમ્બર, 2024ના રોજ આઇસીઓઆઇએસ દ્વારા વિકસિત એક્સક્લુઝિવ ઇકોનોમિક ઝોનમાં ભરતીના મોજા, પ્રવાહો અને ખારાશના ઢાળ જેવા વાદળી સ્ત્રોતોમાંથી 9.2 લાખ ટીડબલ્યુએચ નવીનીકરણીય ઊર્જા ઉત્પન્ન કરશે.
- એમઓઇએસ-ફંડેડ થર્ડ જનરેશન મેટોરોલોજિકલ સેટેલાઇટ ઇન્સેટ-3ડીએસને ઇન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઇઝેશન દ્વારા 17 ફેબ્રુઆરી, 2024 ના રોજ લોન્ચ કરવામાં આવ્યો હતો. INSAT-3DS હાલમાં કાર્યરત INSAT-3D અને INSAT-3DR ઇન-ઓર્બિટ ઉપગ્રહો સાથે દેશની હવામાનશાસ્ત્ર (હવામાન, આબોહવા અને સમુદ્ર સાથે સંબંધિત) સેવાઓને વધારશે અને તેને વેગ આપશે.
- એમઓઇએસએ ગુવાહાટીમાં 30 નવેમ્બરથી 03 ડિસેમ્બર, 2024 સુધી ઇન્ડિયા ઇન્ટરનેશનલ સાયન્સ ફેસ્ટિવલ (આઇઆઇએસએફ)નું સહ-આયોજન કર્યું હતું.
- એમઓઇએસએ બિમ્સ્ટેક દેશો માટે ઉચ્ચ-સ્તરીય વર્કશોપનું આયોજન કર્યું હતું, જેમાં વૈજ્ઞાનિક ક્ષમતા અને પ્રાદેશિક સહકારને પ્રોત્સાહન આપવામાં આવ્યું હતું.
- એમઓઇએસએ સ્વચ્છતા હી સેવા, વિશેષ અભિયાન 4.0 અને સ્વચ્છ સાગર સુરક્ષિત સાગરની 2024 ની આવૃત્તિઓ હેઠળની પ્રવૃત્તિઓ સફળતાપૂર્વક સંપન્ન કરી હતી. એમઓઇએસનાં સચિવ અને ભારતમાં નોર્વેનાં રાજદૂતે આંતરરાષ્ટ્રીય દરિયાકિનારાનાં સ્વચ્છ સાગર સ્વચ્છ સાગર 2024ની ઉજવણી કરવા ચેન્નાઈનાં થિરુવનમિયાઉર બીચ પર 3.0માં સહભાગી થયા હતાં.
- એમઓઇએસ દ્વારા વિશ્વ બેંકનાં નિષ્ણાતો, આંકડા અને કાર્યક્રમ અમલીકરણ મંત્રાલય, પર્યાવરણ, વન અને આબોહવામાં પરિવર્તન મંત્રાલય, મત્સ્યપાલન, પશુપાલન અને ડેરી મંત્રાલય, નીતિ આયોગ, બંદર શિપિંગ અને જળમાર્ગ મંત્રાલય, પર્યટન મંત્રાલય અને વિવિધ રાજ્ય અને રાષ્ટ્રીય સંશોધન અને વિકાસ સંસ્થાઓનાં નિષ્ણાતો સાથે બ્લૂ ઇકોનોમી પાથવેઝ સ્ટડી રિપોર્ટની સ્થિતિ પર સલાહકાર આંતર-મંત્રાલય સંયુક્ત વર્કશોપનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું, જેમાં વિવિધ રાજ્ય અને રાષ્ટ્રીય સંશોધન અને વિકાસ સંસ્થાઓ સામેલ હતી. રિપોર્ટ તૈયાર કરવા માટે દરેક લાઇન મંત્રાલયની સહયોગી ભૂમિકા.
- ગુજરાત, કેરળ, છત્તીસગઢ અને રાજસ્થાનના વિદ્યાર્થીઓની બનેલી ચાર સભ્યોની ભારતીય ટીમે ચીનના બેઇજિંગમાં યોજાયેલી ઇન્ટરનેશનલ અર્થ સાયન્સિસ ઓલિમ્પિયાડ (આઇઇઇએસઓ)ની 17મી આવૃત્તિમાં ત્રણ-ત્રણ સ્પર્ધા કેટેગરીમાં ત્રણ-ત્રણ ગોલ્ડ અને બ્રોન્ઝ અને બે સિલ્વર મેડલ જીત્યા હતા.
- સીએમએલઆરઇએ ભારતીય ઇઇઝેડ (એક્સક્લુઝિવ ઇકોનોમિક ઝોન) માંથી એનોમુરન ક્રેબ્સ (પેગુરોઇડિયા, ચિરોસ્ટિલોઇડિયા અને ગાલેથિયોઇડિયા) શીર્ષક હેઠળ ટેક્સોનોમી એન્ડ સિસ્ટમેટિકસ ઓફ એનોમાયુરન ક્રેબ્સ (પેગુરોઇડિયા, ચિરોસ્ટિલોઇડિયા અને ગાલેથિયોઇડિયા) શીર્ષક હેઠળ કેટલોગ બહાર પાડ્યો હતો.
- સીએમએલઆરએ ખોટા લોબસ્ટર્સની પાંચ નવી પ્રજાતિઓની ઓળખ કરી હતી, જે સામાન્ય રીતે સ્ક્વોટ લોબસ્ટર્સ તરીકે ઓળખાય છે અને હિંદ મહાસાગરમાંથી સ્પોન્જ કરચલાની એક નવી પ્રજાતિ છે. આ અનન્ય ક્રસ્ટેસિયન્સ આ ક્ષેત્રમાં પહેલાથી જ વૈવિધ્યસભર દરિયાઇ જીવનમાં ઉમેરો કરે છે. આ નમૂનાઓ ફોરવી સાગર સંપદા પર સવાર વિવિધ વૈજ્ઞાનિક અભિયાનો દરમિયાન એકત્રિત કરવામાં આવ્યા હતા.
- સીએમએલઆરઇએ 03 સપ્ટેમ્બર, 2024ના રોજ હિંદ મહાસાગર જૈવવિવિધતા માહિતી પ્રણાલી (ઇન્ડોબીઆઇએસ) પર રાષ્ટ્રીય સ્તરની વર્કશોપનું આયોજન કર્યું હતું. આ વર્કશોપમાં વિવિધ સંસ્થાઓના વૈજ્ઞાનિકો અને સંશોધકોને એકઠા કરવામાં આવ્યા હતા, જેમાં દરિયાઇ જૈવવિવિધતા ડેટાના દસ્તાવેજીકરણ અને પ્રકાશન વિશે જાગૃતિ લાવવામાં આવી હતી.
- આઇએમડીએ 26 ઓગસ્ટ, 2024ના રોજ 'વિનાશક હવામાન ઘટનાઓ 2023' પર એક મેટ મોનોગ્રાફ બહાર પાડ્યો હતો, જેમાં સજ્જતા અને પ્રતિસાદમાં સુધારો કરવા માટે દેશભરમાં હવામાનની ગંભીર ઘટનાઓની નિર્ણાયક સમજ આપવામાં આવી હતી.
- આઇએમડીએ 27 જુલાઈ, 2024ના રોજ ભારતમાં ચક્રવાતની ચેતવણી પર સ્ટાન્ડર્ડ ઓપરેશન પ્રોસિજર અને મોનિટરિંગ અને ફોરકાસ્ટિંગ હાઇ-ઇમ્પેક્ટ વેધર ઇવેન્ટ્સ માટે સક્ષમતા ફ્રેમવર્ક જાહેર કર્યું હતું.
- આઈઆઈટીમાં નોર્વેના સ્વાલબાર્ડમાં ભારતના આર્ટિક સ્ટેશન હિમાદ્રી ખાતે એક ઇલેક્ટ્રિક ફિલ્ડ મિલ શરૂ થઈ હતી.
- આઈઆઈટીએમએ આઈઆઈટીએમ અર્થ સિસ્ટમ મોડલ (આઈઆઈટીએમ-ઈએસએમ)નો ઉપયોગ કરીને ભારતમાંથી પેદા થયેલા જળવાયુ પરિવર્તનના અંદાજોના પ્રસાર માટે ક્લાઈમેટ ડેટા આર્કાઈવલ એન્ડ ડિસ્ટ્રિબ્યુશન સિસ્ટમ (સીડીએએસ)ની સ્થાપના કરી હતી.
- આઈઆઈટીએમ દિલ્હી શાખા કચેરીએ ચોમાસા 2024 દરમિયાન ઇન્ડો ગંગેટિક પ્લેઇન અને હિમાલયની તળેટીમાં અનેક સ્થળોએ વરસાદી પાણી રસાયણશાસ્ત્ર અભિયાન શરૂ કર્યું હતું, જે જૂનથી સપ્ટેમ્બર 2024 સુધીના ચાર મહિનાથી વધુ સમય સુધી ચાલ્યું હતું.
- આઇઆઇટીએમએ આઇઆઇટીએમ-ડેકેડલ ક્લાઇમેટ પ્રિડિક્શન સિસ્ટમ (ડીસીપીએસ)નું પ્રથમ વર્ઝન વિકસાવ્યું હતું, જેનો ઉપયોગ વર્લ્ડ મેટોરોલોજિકલ ઓર્ગેનાઇઝેશન (ડબલ્યુએમઓ) લીડ સેન્ટર દ્વારા 'ગ્લોબલ એન્યુઅલ ટુ ડિકેડલ ક્લાઇમેટ અપડેટ' તૈયાર કરવા માટે કરવામાં આવી રહ્યો છે.
- INCOIS એ પ્રથમ રાષ્ટ્રીય અવકાશ દિવસ 2024 કાર્યક્રમોનું આયોજન કર્યું હતું, જેમાં 'પૃથ્વી સિસ્ટમ માટે અવકાશ તકનીકના એપ્લિકેશન' થીમ પર આધારિત વર્કશોપનો સમાવેશ થાય છે.
- આઈએનસીઓઆઈએસે 12 જૂન, 2024ના રોજ હિંદ મહાસાગર સુનામી ચેતવણી અને શમન સિસ્ટમના ભાગરૂપે 27 મી આઇસીજી / આઇઓટીડબલ્યુએમએસ કમ્યુનિકેશન ટેસ્ટમાં ભાગ લીધો હતો, અને સુનામી સર્વિસ પ્રોવાઇડર તરીકે 26 હિંદ મહાસાગર રીમ દેશોને પરીક્ષણ બુલેટિન જારી કર્યા હતા.
- INCOISને જીઓસ્પેશ્યલ વર્લ્ડ ફોરમ 2024, રોટરડેમ, નેધરલેન્ડ્સ દરમિયાન સમુદ્ર મોબાઇલ એપ (સમુદ્રી ડેટા સંસાધનો અને સલાહો માટે દરિયાઇ વપરાશકર્તાઓની સ્માર્ટ એક્સેસ) બનાવવા માટે 17 મે, 2024 ના રોજ જીઓસ્પેટીયલ વર્લ્ડ એક્સેલન્સ ઇન મેરિટાઇમ સર્વિસીસ એવોર્ડ મળ્યો હતો.
- એનસીસીઆરએ તમિલનાડુ સરકારના પર્યાવરણ અને આબોહવામાં પરિવર્તન વિભાગ દ્વારા આપવામાં આવેલા 'તમિલનાડુમાં ઇકો-ફ્રેન્ડલી ટેકનિક મારફતે દરિયાકિનારાનાં જૈવ કવચનું પુનર્વસન' વિષય પર પ્રોજેક્ટ પૂર્ણ કર્યો હતો.
- એનસીસીઆરએ તામિલનાડુ માટે શોરલાઇન મેનેજમેન્ટ પ્લાનનો ડ્રાફ્ટ તામિલનાડુના પર્યાવરણ અને આબોહવા પરિવર્તન વિભાગને સુપરત કર્યો હતો.
- વિન્ટર ફોગ કેમ્પેઇન વાઇફએક્સ (2023-24) 15 ફેબ્રુઆરી, 2024 સુધી હાથ ધરવામાં આવ્યું હતું. WIFEX23-24ના ભાગરૂપે આઇએમડી એચક્યુ ખાતે અત્યાધુનિક એરોસોલ લેબની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી.
- એનસીએમઆરડબલ્યુએફ બિમસ્ટેક સેન્ટર ફોર વેધર એન્ડ ક્લાઇમેટ (બીસીડબ્લ્યુસી)એ બિમ્સ્ટેકના સભ્ય દેશો માટે 15-26 જુલાઇ, 2024 દરમિયાન ડેટા સમન્વય અને આગાહી ચકાસણી તકનીકો પર બે અઠવાડિયાની વર્કશોપનું આયોજન કર્યું હતું.
- એનસીપીઓઆરએ મેસર્સ ગાર્ડન રીચ શિપબિલ્ડર્સ એન્ડ એન્જિનિયર્સ, કોલકાતા સાથે 16 જુલાઈ, 2024 ના રોજ એમઓઇએસ ઓશન રિસર્ચ વેસલ માટે કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા.
- એનસીપીઓઆરએ 09 સપ્ટેમ્બર, 2024ના રોજ કેનેડિયન પર્માફ્રોસ્ટમાંથી મુખ્ય નમૂનાઓ મેળવ્યા હતા, જે આબોહવા પરિવર્તનની અસરો અને વૈશ્વિક આરોગ્ય માટે તેની અસરોને સમજવામાં મદદ કરશે.
- એનસીપીઓઆરએ 20 થી 30 મે, 2024 સુધી કેરળના કોચીમાં 46મી એન્ટાર્કટિક સંધિ સલાહકાર બેઠક (એટીસીએમ) અને પર્યાવરણીય સુરક્ષા સમિતિ (સીઇપી)ની 26મી બેઠકનું આયોજન કર્યું હતું.
- એનસીપીઓઆરએ એન્ટાર્કટિકામાં 43મા ભારતીય વૈજ્ઞાનિક અભિયાનનું આયોજન કર્યું હતું.
- એનસીપીઓઆરએ 14મી ભારતીય આર્કટિક એક્સપિડિશન (2023-24) પર કોન્સોલિડેટેડ રિપોર્ટ જાહેર કર્યો હતો, જેમાં 18 ડિસેમ્બર, 2023ના રોજ શરૂ કરવામાં આવેલા ભારતના પ્રથમ શિયાળુ આર્કટિક એક્સપિડિશનનો પણ સમાવેશ થાય છે.
- એન.આઈ.ઓ.ટી.એ 11 જૂન, 2024ના રોજ સાગર મંજુષા પર ચેન્નઈમાં હાથ ધરવામાં આવેલા શિપ ડિટેક્શન અને ટ્રેકિંગ માટે ડેટા સંપાદન માટે વેક્ટર સેન્સર એરે સિસ્ટમ તૈનાત કરી હતી.
- એનઆઇઓટીએ ભારતીય આર્કટિક સબસર્ફેસ ઇન્સ્ટ્રુમેન્ટેડ મૂરિંગ ઇન્ડાએઆરસી-6ને તૈનાત કરી હતી અને આર્કટિક યુનિવર્સિટી ઓફ નોર્વેના જહાજ, આરવી હેલ્મર હેન્સેન પર સવાર થઈને ગયા વર્ષે 30-31 ઓગસ્ટ, 2024 દરમિયાન કોંગ્સફોર્ડન, એનવાય-એલેસન્ડ, સ્વાલબાર્ડ આર્કટિકમાં તૈનાત એકોસ્ટિક મૂરિંગ સિસ્ટમ મૂરિંગ સિસ્ટમ મૂરિંગને પુનઃપ્રાપ્ત કરી હતી. એનસીપીઓઆરએ આ આર્કટિક અભિયાનનું સંકલન કર્યું હતું.
- એન.આઈ.ઓ.ટી.એ વિકસાવેલી 'રોશની' (રિન્યૂએબલ ઓશન સિસ્ટમ ફોર હાર્નેસિંગ નોવેલ ઈલ્યુમિનેશન) – જે એલઇડી લાઇટને પાવર આપવા માટે ખારાશવાળું પાણીનું ફાનસ છે અને મોબાઇલ ચાર્જર તરીકે પણ કામ કરે છે તેને ઇન્ડિયન ઇનોવેટર એસોસિયેશન દ્વારા ટોચના 100 ભારતીય ઇનોવેશન્સમાંના એક તરીકે પસંદ કરવામાં આવ્યું છે.
- એન.આઈ.ઓ.ટી.એ ભેજવાળી હવામાંથી પાણીના નિષ્કર્ષણનું નિદર્શન કર્યું હતું. વિકસિત એકમમાંથી પાણીનું જોડાણ જાહેર વપરાશ માટે એન.આઈ.ઓ.ટી. બસ સ્ટોપ પર પ્રદાન કરવામાં આવે છે.
- એન.આઈ.ઓ.ટી.એ ખુલ્લા સમુદ્રમાં ડૂબી ગયેલી ફિશ કેજ તકનીકોના વિકાસના ભાગરૂપે હાથ ધરવામાં આવેલા પાણીના ઇજેક્ટર્સ પર આધારિત અંડરવોટર ફીડિંગ સિસ્ટમનું પરીક્ષણ કર્યું હતું.
AP/IJ/GP/JD
(Release ID: 2088869)
|