పర్యావరణ సుస్థిరత, హరిత జాతీయ రహదారులను అభివృద్ధి చేసే దిశగా తన నిబద్ధతను పునరుద్ఘాటిస్తూ జాతీయ రహదారుల సంస్థ ఆధీనంలో ప్రత్యేకంగా ఏర్పాటు చేసిన సంస్థ ‘డీఎంఈ డెవలప్మెంట్ లిమిటెడ్’ (డీఎంఈడీఎల్) గ్రీన్ బాండ్లను జారీ చేస్తుంది. ఢిల్లీ - ముంబయి ఎక్స్‌ప్రెస్ వే ప్రాజెక్టులో పర్యావరణహిత ప్రమాణాలను అమలు చేసేందుకుగాను నిధుల సమీకరణకు ఈ గ్రీన్ బాండ్లను జారీ చేస్తుంది. రహస్య బిడ్డింగ్ విధానంలో జరిగే ప్రక్రియలో రూ. 500 కోట్ల బేస్ ఇష్యూతో రూ. 1000 కోట్ల వరకు బాండ్లను జారీ చేస్తారు. రూ. 500 కోట్ల వరకు ఓవర్ సబ్‌స్క్రిప్షన్‌ను నిలుపుకోవడానికి గ్రీన్ షూ ఆప్షన్ ఉంది. రోడ్లు, జాతీయ రహదారుల విభాగంలో తొలిసారిగా మొదలుపెట్టిన గ్రీన్ బాండ్ల జారీ ప్రక్రియ ఈ నెల (డిసెంబర్ 2024) రెండో వారంలో ప్రారంభమయ్యే అవకాశం ఉంది. భారత ప్రభుత్వ హరిత బాండ్ల నియమావళి, అంతర్జాతీయ నిబంధనలు, సెబీ మార్గదర్శకాలకు లోబడి ఈ ప్రక్రియ కొనసాగుతుంది.

‘గ్రీన్ బాండ్ల’ జారీ ద్వారా చేకూరే ఆదాయాన్ని రహదారికి ఇరువైపులా, మధ్యలో మొక్కలు పెంచడానికి, జంతువులు వెళ్లేందుకు వీలుగా అండర్ పాస్‌లు నిర్మించడానికి, వరద నీటి పారుదల నిర్మాణాలు చేపట్టడానికి, పునరుత్పాదక శక్తి ఆధారిత (సోలార్) వీధి దీపాలు ఏర్పాటు చేయడానికి, చెత్త రీసైక్లింగ్ పునర్వినియోగానికి, వర్షపు నీటి సంరక్షణకు ఉపయోగిస్తారు.

ఈ కార్యక్రమంపై ఎన్‌హెచ్ఏఐ ఛైర్మన్ శ్రీ సంతోష్ కుమార్ యాదవ్ స్పందిస్తూ ‘‘పచ్చదనం నిండిన రహదారులను ఏర్పాటు చేసే లక్ష్యంలో ఈ కార్యక్రమం ఒక భాగం. పర్యావరణ సుస్థిరత పట్ల ఎన్‌హెచ్ఏఐ కృతనిశ్చయాన్ని స్పష్టం చేస్తుంది. ఈ హరిత బాండ్లు పర్యావరణహిత ప్రాజెక్టుల్లో ముఖ్యంగా రోడ్లు, జాతీయ రహదారుల రంగంలో పెట్టుబడులను ప్రోత్సహించి, ఇంధన వినియోగాన్ని తగ్గించి, పర్యావరణంపై వాహన ఉద్ఘారాల ప్రభావాన్ని తగ్గిస్తుంది.’’

ఇది రుణాలను ఖర్చు చేసే అంశంలో డీఎంఈడీఎల్ ఆర్థిక పనితీరును మెరుగుపరిచేందుకు ఈ బాండ్ల జారీ తోడ్పడుతుంది. అలాగే ‘పర్యావరణ, సామాజిక, పాలన’ కేంద్రంగా పెట్టుబడిదారులను ఆకర్షిస్తుంది. థర్డ్ పార్టీ రివ్యూవర్ (టీపీఆర్)గా నియమించిన కేర్ ఎడ్జ్ అనలిటిక్స్ అనే సంస్థ డీఎంఈడీఎల్ హరిత విధానాలను గుర్తించి నిర్ధారిస్తుంది.

ఎన్‌‌హెచ్ఏఐ ఆగస్టు 2020న ఎన్‌హెచ్ఏఐ ప్రత్యేకంగా ఏర్పాటు చేసిన ‘డీఎంఈ డెవలప్మెంట్ లిమిటెడ్’ ఢిల్లీ - ముంబయి గ్రీన్‌ఫీల్డ్ ఎక్స్‌ప్రెస్ వే పెట్టుబడులు, నిర్మాణం, నిర్వహణను పర్యవేక్షిస్తుంది. ఈ సంస్థ క్రిసిల్, కేర్, ఇండియా రేటింగ్ నుంచి ఏఏఏ రేటింగ్ సాధించింది. డిల్లీ - ముంబయి ఎక్స్‌ప్రెస్ వే ప్రాజెక్టు అమలుకు బ్యాంకులు, ఫైనాన్సియల్ మార్కెట్ల నుంచి రుణాలు, బాండ్ల ద్వారా రూ. 48,000 కోట్ల రూపాయలు సేకరించాలని డీఎంఈడీఎల్ లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.

***