ਪਰਸੋਨਲ,ਲੋਕ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਤੇ ਪੈਨਸ਼ਨ ਮੰਤਰਾਲਾ
ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਲੰਬਿਤ ਜਨਤਕ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦੀ ਸੰਖਿਆ 31 ਅਕਤੂਬਰ 2024 ਤੱਕ 54,339 ਦੇ ਆਪਣੇ ਹੇਠਲੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ: ਡਾ. ਜਿਤੇਂਦਰ ਸਿੰਘ
ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਲੰਬਿਤ ਜਨਤਕ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦੀ ਸੰਖਿਆ 31 ਅਕਤੂਬਰ 2024 ਤੱਕ 54,339 ਦੇ ਆਪਣੇ ਹੇਠਲੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ: ਡਾ. ਜਿਤੇਂਦਰ ਸਿੰਘ
Posted On:
04 DEC 2024 5:35PM by PIB Chandigarh
ਕੇਂਦਰੀ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ (ਸੁਤੰਤਰ ਚਾਰਜ), ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਵਿਗਿਆਨ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ (ਸੁਤੰਤਰ ਚਾਰਜ), ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦਫ਼ਤਰ, ਪਰਮਾਣੂ ਊਰਜਾ ਵਿਭਾਗ, ਪੁਲਾੜ ਵਿਭਾਗ, ਅਮਲਾ, ਜਨਤਕ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਅਤੇ ਪੈਨਸ਼ਨ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਡਾ: ਜਿਤੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਅੱਜ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦੇ ਨਿਪਟਾਰੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਵਿਭਿੰਨ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤੇ। ਇਹ ਸਵਾਲ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦੇ ਨਿਪਟਾਰੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਪੈਨਸ਼ਨਰਾਂ ਦੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਤੱਕ, ਵਿਆਪਕ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਦੇ ਸਨ।
ਸੀਪੀਗ੍ਰਾਮਸ (ਸੀਪੀਜੀਆਰਏਐੱਮਐੱਸ) ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੀ ਪਹੁੰਚ: ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਅਤੇ ਗ੍ਰਾਮੀਣ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਲਈ ਕਈ ਉਪਾਅ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ 795 ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਤੋਂ ਔਸਤ 70,000 ਮਾਸਿਕ ਨਾਗਰਿਕ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ 28 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵਧ ਨਾਗਰਿਕ ਸੀਪੀਗ੍ਰਾਮ ਪੋਰਟਲ ’ਤੇ ਰਜਿਸਟਰਡ ਹੋਏ ਹਨ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ 5.6 ਲੱਖ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀਐੱਸਸੀ ਦੇ ਗ੍ਰਾਮ ਪੱਧਰ ਦੇ ਉੱਦਮੀਆਂ (ਵੀਐੱਲਈ) ਦੇ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦਾ ਲਾਭ ਉਠਾਉਣ ਦੇ ਲਈ ਕੌਮਨ ਸਰਵਿਸ ਸੈਂਟਰ (ਸੀਐੱਸਸੀ) ਦੇ ਨਾਲ ਭਾਗਾਦਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।
2023 ਅਤੇ 2024 ਵਿੱਚ ਕੌਮਨ ਸਰਵਿਸ ਸੈਂਟਰ ਰਾਹੀਂ 4.68 ਲੱਖ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦਰਜ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸੀਪੀਜੀਆਰਏਐੱਮਐੱਸ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਅਤੇ ਉਪਯੋਗਤਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਸੀਪੀਜੀਆਰਏਐੱਮਐੱਸ ਦੇ 10 ਪੜ੍ਹਾਵਾਂ ਵਾਲੇ ਸੁਧਾਰ ਨੂੰ ਅਪਣਾਇਆ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੁਧਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀਪੀਜੀਆਰਏਐੱਮਐੱਸ ਪੋਰਟਲ ’ਤੇ ਖੇਤਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਸਹੂਲਤ, ਫੀਡਬੈਕ ਕਾਲ ਸੈਂਟਰ ਰਾਹੀਂ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ, ਨਾਗਰਿਕ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸਰਲੀਕਰਣ, ਸੀਐੱਸਸੀ ਦੇ ਨਾਲ ਸਹਿਯੋਗ ਅਤੇ ਸੀਪੀਜੀਆਰਏਐੱਮਐੱਸ ਮੋਬਾਈਲ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਆਵਾਸ ਯੋਜਨਾ (ਪੀਐੱਮਏਵਾਈ) ਅਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਕਿਸਾਨ ਸਨਮਾਨ ਨਿਧੀ (ਪੀਐੱਮ-ਕਿਸਾਨ) ਵਰਗੀਆਂ ਗ੍ਰਾਮੀਣ/ ਕਿਸਾਨ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਵੀਐੱਲਈ ਲਈ ਕਈ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵੀ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਗ੍ਰਾਮੀਣ ਆਬਾਦੀ ਵਿੱਚ ਸੀਪੀਜੀਆਰਏਐੱਮਐੱਸ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਲਈ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਦੀ 20 ਤਾਰੀਖ ਨੂੰ ਸੀਐੱਸਸੀ-ਸੀਪੀਜੀਆਰਏਐੱਮਐੱਸ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦਾ ਨਿਪਟਾਰਾ ਅਤੇ ਸੀਪੀਈਐੱਨਜੀਆਰਏਐੱਮਐੱਸ: ਕੇਂਦਰੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਨਿਵਾਰਣ ਅਤੇ ਨਿਗਰਾਨੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ (ਸੀਪੀਈਐੱਨਜੀਆਰਏਐੱਮਐੱਸ) ਨੇ ਬੈਕਲੌਗ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅੱਜ ਦੀ ਤਾਰੀਖ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਮਾਮਲਾ 2 ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਲੰਬਿਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਵਰ੍ਹਿਆਂ (01.11.2022 ਤੋਂ 31.10.2024 ਤੱਕ) ਦੇ ਦੌਰਾਨ 1,68,964 ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦਾ ਨਿਪਟਾਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਪਰਿਵਾਰਕ ਪੈਨਸ਼ਨਰਾਂ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸੀਨੀਅਰ ਪੈਨਸ਼ਨਰਾਂ ਦੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦੇ ਨਿਪਟਾਰੇ ਲਈ, ਪਰਿਵਾਰਕ ਪੈਨਸ਼ਨ ਅਤੇ ਵਾਧੂ ਪੈਨਸ਼ਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਸਮੇਤ ਅਜਿਹੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਰਗੀਕਰਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਤਾਕਿ ਬਿਹਤਰ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਨਿਯਮਿਤ ਰੀਮਾਈਂਡਰ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਅਜਿਹੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਲਈ ਮਾਸਿਕ ਅੰਤਰ-ਮੰਤਰਾਲਾ ਸਮੀਖਿਆ ਬੈਠਕਾਂ (ਆਈਐੱਮਆਰਐੱਮ) ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਨਾਲ ਹੀ, 100 ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਕਾਰਜ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਪਰਿਵਾਰਕ ਪੈਨਸ਼ਨ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦੇ ਨਿਪਟਾਰੇ ਲਈ ਜੁਲਾਈ, 2024 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਭਿਆਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 94% ਨਿਪਟਾਰਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਪੈਨਸ਼ਨ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦਾ ਨਿਪਟਾਰਾ ਇੱਕ ਨਿਰੰਤਰ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ। ਨੀਤੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸਾਰੀਆਂ ਪੈਨਸ਼ਨ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦਾ ਨਿਪਟਾਰਾ ਮੌਜੂਦਾ ਨਿਯਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸਬੰਧਿਤ ਮੰਤਰਾਲਿਆਂ/ ਵਿਭਾਗਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵਿਕੇਂਦਰੀਕ੍ਰਿਤ ਅਤੇ ਸਮਾਂਬੱਧ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਸਮਾਂ ਸੀਮਾ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅੰਤਿਮ ਨਿਪਟਾਰਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਦੇਰੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਨਾਲ ਇੱਕ ਅੰਤਰਿਮ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ’ਤੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦੇ ਅੰਤਿਮ ਅਤੇ ਨਿਰਣਾਇਕ ਨਿਪਟਾਰੇ ਨੂੰ 30 ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਬਜਾਏ 21 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ-ਅੰਦਰ ਕਰਨ ’ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਨਿਵਾਰਣ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਫੀਡਬੈਕ ਸੈਂਟਰ ਦੇ ਮਾਧਿਅਮ ਰਾਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ‘ਖ਼ਰਾਬ’ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਪੀਲ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲ ਨਿਵਾਰਣ ਵਿੱਚ ਲੱਗਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਅਤੇ ਨਿਵਾਰਣ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲੀ ਹੈ।
ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਅੱਗੇ ਭੇਜਣ ਅਤੇ ਆਟੋ ਲੈਟਰ ਸੰਚਾਲਨ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਤਕਨੀਕੀ ਪ੍ਰਗਤੀ ਅਜਿਹੀ ਪਹਿਲ ਹੈ, ਜੋ ਨਿਵਾਰਣ ਵਿੱਚ ਲੱਗਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਘੱਟ ਕਰ ਦੇਵੇਗੀ ਅਤੇ ਨਿਵਾਰਣ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਨੂੰ ਵਧਾ ਦੇਵੇਗੀ।
ਪਿਛਲੇ ਪੰਜ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਸੀਪੀਜੀਆਰਏਐੱਮਐੱਸ ਪੋਰਟਲ www.pgportal.gov.in ’ਤੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈਆਂ ਅਤੇ ਹੱਲ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦੀ ਕੁੱਲ ਸੰਖਿਆ ਅਨੁਬੰਧ 1 ਵਿੱਚ ਨੱਥੀ ਹੈ। ਇਸ ਮਿਆਦ ਦੌਰਾਨ ਪੀਜੀ ਪੋਰਟਲ ’ਤੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈਆਂ ਰਾਜ-ਵਾਰ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਅਨੁਬੰਧ II ਨਾਲ ਨੱਥੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। 2020-2024 ਤੱਕ ਕੁੱਲ 1,12,30,957 ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦਾ ਨਿਪਟਾਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਜਨਵਰੀ-ਅਕਤੂਬਰ, 2024 ਤੱਕ ਸੀਪੀਜੀਆਰਏਐੱਮਐੱਸ ਪੋਰਟਲ ’ਤੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ 23,24,323 ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦਾ ਨਿਪਟਾਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਨਿਵਾਰਣ ਨੂੰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ, ਸਾਰਥਕ ਅਤੇ ਅਸਾਨ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸੀਪੀਜੀਆਰਏਐੱਮਐੱਸ ਦੇ 10 ਪੜਾਅ ਸੁਧਾਰਾਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਸੀਪੀਜੀਆਰਏਐੱਮਐੱਸ ਪੋਰਟਲ ’ਤੇ 103,183 ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ 31 ਅਕਤੂਬਰ 2024 ਤੱਕ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਲੰਬਿਤ ਜਨਤਕ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਨੂੰ 54,339 ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਹੇਠਲੇ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਲਿਆਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲੀ।
ਨਿਪਟਾਰੇ ਦੀ ਔਸਤ ਸਮਾਂ ਸੀਮਾ 2019 ਵਿੱਚ 28 ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਘਟ ਕੇ 2024 ਵਿੱਚ 13 ਦਿਨ ਰਹਿ ਗਈ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ 23 ਅਗਸਤ 2024 ਨੂੰ ਜਨਤਕ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਨਿਪਟਾਰੇ ਦੇ ਲਈ ਵਿਆਪਕ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਭਿੰਨ ਲੋਕ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਮੰਚਾਂ ਨੂੰ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਕਰਨਾ, ਮੰਤਰਾਲਿਆਂ/ ਵਿਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਸਮਰਪਿਤ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਸੈੱਲਾਂ ਦਾ ਗਠਨ ਕਰਨਾ, ਅਨੁਭਵੀ ਅਤੇ ਸਮਰੱਥ ਨੋਡਲ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਕਰਨਾ, ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦੇ ਮੂਲ ਕਾਰਨਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਅਤੇ ਫੀਡਬੈਕ ’ਤੇ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ’ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇਣਾ, ਅਪੀਲੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਕਰਕੇ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨਾ, ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦੇ ਨਿਪਟਾਰੇ ਦੇ ਲਈ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਜਾਰੀ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਨਿਪਟਾਰਾ ਸਮੇਂ ਦੀ ਉਪਰਲੀ ਸੀਮਾ ਨੂੰ 30 ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਘਟਾ ਕੇ 21 ਦਿਨ ਕਰਨਾ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
ਸਵੱਛਤਾ ਨੂੰ ਸੰਸਥਾਗਤ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਦਫ਼ਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲੰਬਿਤ ਮਾਮਲਿਆਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ 2 ਅਕਤੂਬਰ ਤੋਂ 31 ਅਕਤੂਬਰ ਤੱਕ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਚਲਾਏ ਗਏ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਭਿਆਨ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਜਨਤਕ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦਾ ਨਿਪਟਾਰਾ ਵੀ ਹੈ। ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਭਿਆਨ 2024 ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਲਗਭਗ 5.55 ਲੱਖ ਜਨਤਕ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਅਤੇ ਅਪੀਲਾਂ ਦਾ ਨਿਪਟਾਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਵਿਭਿੰਨ ਮੰਤਰਾਲਿਆਂ/ਵਿਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਖਾਲੀ ਅਸਾਮੀਆਂ ਦਾ ਹੋਣਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਭਰਿਆ ਜਾਣਾ ਇੱਕ ਟਿਕਾਊ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ। ਖਾਲੀ ਅਸਾਮੀਆਂ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਸਬੰਧਿਤ ਮੰਤਰਾਲਿਆਂ/ਵਿਭਾਗਾਂ/ਰਾਜ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਰੱਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਮੰਤਰਾਲਿਆਂ/ਵਿਭਾਗਾਂ ਨੂੰ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ’ਤੇ ਖਾਲੀ ਅਸਾਮੀਆਂ ਨੂੰ ਸਮਾਂਬੱਧ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਭਰਨ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। 22 ਅਕਤੂਬਰ, 2022 ਨੂੰ ਮਾਣਯੋਗ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਮੇਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਖਾਲੀ ਅਸਾਮੀਆਂ ਨੂੰ ਮਿਸ਼ਨ ਮੋਡ ਵਿੱਚ ਭਰਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਵਿਭਿੰਨ ਰਾਜਾਂ/ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ 40-45 ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰੀ ਪੱਧਰ ’ਤੇ 13 ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਮੇਲੇ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਅਨੁਬੰਧ -1
ਸਾਲ
|
ਅੱਗੇ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ
|
ਮਿਆਦ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤੀ
|
ਕੁੱਲ ਪ੍ਰਾਪਤੀ
|
ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਨਿਪਟਾਰਾ
|
2020
|
1071603
|
2271270
|
3342873
|
2319569
|
2021
|
1023304
|
2000590
|
3023894
|
2135923
|
2022
|
887971
|
1918238
|
2806209
|
2143468
|
2023
|
662741
|
1953057
|
2615798
|
2307674
|
2024 (1 ਜਨਵਰੀ – 31 ਅਕਤੂਬਰ, 2024)
|
308124
|
2298208
|
2606332
|
2324323
|
ਕੁੱਲ
|
|
10441363
|
14395106
|
11230957
|
ਅਨੁਬੰਧ II
ਰਾਜ
|
ਅੱਗੇ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ
|
ਮਿਆਦ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤੀ
|
ਕੁੱਲ ਪ੍ਰਾਪਤੀ
|
ਕੁੱਲ ਨਿਪਟਾਰਾ*
|
ਅੰਡੇਮਾਨ ਅਤੇ ਨਿਕੋਬਾਰ ਸਰਕਾਰ
|
85
|
5510
|
5595
|
5565
|
ਆਂਧਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰ
|
29985
|
36944
|
66929
|
63322
|
ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰ
|
548
|
2354
|
2902
|
2686
|
ਅਸਾਮ ਸਰਕਾਰ
|
28072
|
124513
|
152585
|
146742
|
ਬਿਹਾਰ ਸਰਕਾਰ
|
60836
|
161395
|
222231
|
214078
|
ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਸਰਕਾਰ
|
5492
|
43343
|
48835
|
46860
|
ਗੋਆ ਸਰਕਾਰ
|
1712
|
7333
|
9045
|
8195
|
ਗੁਜਰਾਤ ਸਰਕਾਰ
|
9024
|
259661
|
268685
|
261927
|
ਹਰਿਆਣਾ ਸਰਕਾਰ
|
45802
|
152271
|
198073
|
186511
|
ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰ
|
19520
|
20254
|
39774
|
34174
|
ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਸਰਕਾਰ
|
14759
|
34251
|
49010
|
42806
|
ਝਾਰਖੰਡ ਸਰਕਾਰ
|
28379
|
86485
|
114864
|
105266
|
ਕਰਨਾਟਕ ਸਰਕਾਰ
|
42179
|
94391
|
136570
|
127779
|
ਕੇਰਲ ਸਰਕਾਰ
|
27008
|
47563
|
74571
|
69465
|
ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰ
|
99601
|
177726
|
277327
|
272846
|
ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਸਰਕਾਰ
|
119868
|
207274
|
327142
|
306027
|
ਮਣੀਪੁਰ ਸਰਕਾਰ
|
1662
|
6441
|
8103
|
5930
|
ਮੇਘਾਲਿਆ ਸਰਕਾਰ
|
1545
|
2777
|
4322
|
3812
|
ਮਿਜ਼ੋਰਮ ਸਰਕਾਰ
|
515
|
1642
|
2157
|
1486
|
ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਸਰਕਾਰ
|
280
|
2018
|
2298
|
1045
|
ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਖੇਤਰ ਦਿੱਲੀ ਸਰਕਾਰ
|
14514
|
143509
|
158023
|
152370
|
ਓਡੀਸ਼ਾ ਸਰਕਾਰ
|
29692
|
65340
|
95032
|
76966
|
ਪੁਡੂਚੇਰੀ ਸਰਕਾਰ
|
628
|
8243
|
8871
|
8778
|
ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ
|
16701
|
100015
|
116716
|
113604
|
ਰਾਜਸਥਾਨ ਸਰਕਾਰ
|
108046
|
144061
|
252107
|
249814
|
ਸਿੱਕਮ ਸਰਕਾਰ
|
766
|
1240
|
2006
|
1984
|
ਤਮਿਲ ਨਾਡੂ ਸਰਕਾਰ
|
23673
|
107019
|
130692
|
123236
|
ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਸਰਕਾਰ
|
5781
|
37340
|
43121
|
42837
|
ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ ਸਰਕਾਰ
|
551
|
7416
|
7967
|
7702
|
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰ
|
320
|
19887
|
20207
|
19988
|
ਦਾਦਰ ਨਗਰ ਹਵੇਲੀ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰ
|
52
|
1763
|
1815
|
1696
|
ਦਮਨ ਅਤੇ ਦੀਵ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰ
|
37
|
1848
|
1885
|
1670
|
ਲੱਦਾਖ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰ
|
6
|
1036
|
1042
|
980
|
ਲਕਸ਼ਦ੍ਵੀਪ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰ
|
2
|
1053
|
1055
|
1030
|
ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰ
|
115976
|
1126776
|
1242752
|
1230604
|
ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਸਰਕਾਰ
|
41131
|
68729
|
109860
|
106962
|
ਪੱਛਮ ਬੰਗਾਲ ਸਰਕਾਰ
|
46969
|
74043
|
121012
|
83392
|
ਕੁੱਲ
|
941717
|
3383464
|
4325181
|
4130135
|
* ਇਸ ਮਿਆਦ ਦੌਰਾਨ ਨਿਪਟਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਬਾਕੀ 71,00,822 ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਹਨ।
***********
ਐੱਨਕੇਆਰ/ ਕੇਐੱਸ
(Release ID: 2081089)
Visitor Counter : 11