সাগৰমন্থন - মহাসাগৰ সংলাপ, দক্ষিণ এছিয়াৰ সৰ্ববৃহৎ সামুদ্ৰিক চিন্তা নেতৃত্ব সন্মিলন আজি ইয়াত আৰম্ভ হৈছে। সামুদ্ৰিক খণ্ডৰ শ শ প্ৰতিনিধিৰ সৈতে ৬১ খন দেশৰ প্ৰতিনিধিৰ উপস্থিতিত উদ্বোধনী অধিৱেশনত কেন্দ্ৰীয় বন্দৰ, জাহাজ আৰু জলপথ মন্ত্ৰী (এমঅ’পিএছডব্লিউ), সৰ্বানন্দ সোণোৱাল; গ্ৰীচৰ সামুদ্ৰিক পৰিক্ৰমা আৰু দ্বীপপুঞ্জীয় নীতি মন্ত্ৰী ক্ৰিষ্টোছ ষ্টাইলিয়ানাইডছ; মালদ্বীপৰ মীন আৰু মহাসাগৰীয় সম্পদ ৰাজ্যিক মন্ত্ৰী ড০ আমজাথ আহমেদ; আৰ্জেণ্টিনাৰ ৰিঅ’ নিগ্ৰো প্ৰদেশৰ ৰাষ্ট্ৰীয় প্ৰতিনিধি, শ্ৰীমতী মাৰিয়া লোৰেনা ভিলাভাৰ্ডে; এমঅ’পিএছডব্লিউৰ সচিব টি কে ৰামচন্দ্ৰন, অবজাৰ্ভাৰ ৰিচাৰ্চ ফাউণ্ডেশ্যনৰ (অ’আৰএফ) সভাপতি সমীৰ চৰণে ভাষণ প্ৰদান কৰে।

ভাৰত চৰকাৰৰ বন্দৰ, জাহাজ আৰু জলপথ মন্ত্ৰালয়ে অবজাৰ্ভাৰ ৰিচাৰ্চ ফাউণ্ডেশ্যনৰ সহযোগত দুদিনীয়া অনুষ্ঠান সাগৰ মন্থন: মহামহাসাগৰ সংলাপৰ আয়োজন কৰিছে। এই পদক্ষেপে বিশ্বৰ নীতি নিৰ্ধাৰক, সামুদ্ৰিক বিশেষজ্ঞ, উদ্যোগৰ নেতৃবৃন্দ আৰু পণ্ডিতসকলক একত্ৰিত কৰি বহনক্ষম আৰু উদ্ভাৱনীমূলক সামুদ্ৰিক পদ্ধতিআগবঢ়োৱাৰ ওপৰত চিন্তা-চৰ্চা কৰে।

উদ্বোধনী অধিৱেশনত ভাষণ প্ৰদান কৰি কেন্দ্ৰীয় মন্ত্ৰী সৰ্বানন্দ সোণোৱালে কয়, “ভাৰতৰ সামুদ্ৰিক দৃষ্টিভংগী ২০৪৭ হৈছে স্থিৰতা বৃদ্ধি, সংযোগ বৃদ্ধি আৰু প্ৰযুক্তিৰ সুবিধা প্ৰদান কৰি সামুদ্ৰিক খণ্ডক পৰিৱৰ্তন কৰাৰ এক ৰোডমেপ। প্ৰধানমন্ত্ৰী শ্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীজীৰ দূৰদৰ্শী নেতৃত্বত সাগৰমালা আৰু সামুদ্ৰিক অমৃত কাল ভিজনৰ দৰে পদক্ষেপৰ জৰিয়তে আমাৰ মন্ত্ৰালয়ে ভাৰতক বিশ্বসামুদ্ৰিক বাণিজ্যৰ ক্ষেত্ৰত এক নেতা হিচাপে গঢ়ি তোলাৰ লক্ষ্য লৈছে, ২০৪৭ চনৰ ভিতৰত বিকসিত ভাৰতৰ আমাৰ লক্ষ্য প্ৰাপ্ত কৰাৰ লক্ষ্য লৈছে। আমাৰ দৃষ্টিভংগীৰ লক্ষ্য হৈছে বন্দৰৰ ক্ষমতা, জাহাজ চলাচল, জাহাজ নিৰ্মাণ আভ্যন্তৰীণ জলপথ বৃদ্ধিৰ বাবে ৮০ লাখ কোটি ₹ বিনিয়োগেৰে ভাৰতৰ সামুদ্ৰিক খণ্ডত বিপ্লৱ আনিব। গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰকল্পসমূহৰ ভিতৰত আছে কেৰালাৰ ভিজিঞ্জাম আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সাগৰবন্দৰ, মহাৰাষ্ট্ৰৰ ভাধৱনত নতুন বৃহৎ বন্দৰ আৰু নিকোবৰৰ গালাথিয়া উপসাগৰ। ২০৪৭ চনলৈ, ভাৰতে প্ৰতি বছৰে ১০,০০০ নিযুত মেট্ৰিক টন বন্দৰ পৰিচালনা ক্ষমতাৰ লক্ষ্য ৰাখে, ভাৰত-মধ্য প্ৰাচ্য-ইউৰোপ অৰ্থনৈতিক কৰিডৰ (আইএমইইচি) আৰু আন্তৰ্জাতিক উত্তৰ-দক্ষিণ পৰিবহন কৰিডৰৰ দৰে পদক্ষেপৰ জৰিয়তে কৌশলগত বাণিজ্য পথব্যৱহাৰ কৰে। ইয়াৰ জাহাজ নিৰ্মাণৰ উত্তৰাধিকাৰীক পুনৰুজ্জীৱিত কৰি, ভাৰতে ভৱিষ্যতৰ স্থিৰতাৰ লক্ষ্য পূৰণৰ বাবে পৰিষ্কাৰ-ইন্ধন জাহাজ নিৰ্মাণৰ কাম আগবঢ়াই লোথালত ৰাষ্ট্ৰীয় সামুদ্ৰিক ঐতিহ্য কমপ্লেক্স নিৰ্মাণ কৰিছে।”

এই আলোচনাই বিশ্ব বাণিজ্যৰ ক্ষেত্ৰত ভাৰতৰ কৌশলগত ভূমিকাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে, যাৰ ৭,৫০০ কিলোমিটাৰ উপকূল আৰু কৌশলগত দ্বীপ আছে যি ইয়াৰ সামুদ্ৰিক সম্ভাৱনা কঢ়িয়াই আনে। অনুষ্ঠানটোৱে হৰিত সাগৰ নিৰ্দেশনা আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় সেউজ হাইড্ৰজেন মিছনৰ দৰে সেউজীয়া পদক্ষেপৰ জৰিয়তে সামুদ্ৰিক খণ্ডৰ কাৰ্বনমুক্তকৰণৰ প্ৰতি ৰাষ্ট্ৰৰ প্ৰতিশ্ৰুতিৰ ওপৰতো আলোকপাত কৰে।

এই বহল আলোচনাৰ প্ৰসংগ নিৰ্ধাৰণ কৰি সৰ্বানন্দ সোণোৱালে লগতে কয়, “ভাৰতৰ সামুদ্ৰিক সম্ভাৱনা আৰু অৰ্থনৈতিক বিকাশৰ বাবে ইয়াৰ গুৰুত্বক স্বীকৃতি দি আমাৰ চৰকাৰে যোৱা দশকত ‘নীলা আৰু মহাসাগৰ-আধাৰিত অৰ্থনীতি’ৰ বাবে গুৰুত্বপূৰ্ণ নীতিগত ব্যৱস্থা ৰূপায়ণ কৰিছে। ভাৰত-মধ্য প্ৰাচ্য-ইউৰোপ অৰ্থনৈতিক কৰিডৰ (আইএমইইচি) আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় উত্তৰ-দক্ষিণ পৰিবহণ কৰিডৰৰ দৰে পদক্ষেপত আমাৰ অংশগ্ৰহণে বিশ্বব্যাপী বাণিজ্যিক অংশীদাৰীত্ব শক্তিশালী কৰাৰ প্ৰতি আমাৰ প্ৰতিশ্ৰুতিক সূচায়। আমি ভৱিষ্যতৰ জাহাজ নিৰ্মাণৰ বাবেও প্ৰস্তুতি চলাই আছোঁ যি এমোনিয়া, হাইড্ৰজেন আৰু বৈদ্যুতিক ৰদৰে পৰিষ্কাৰ ইন্ধনত চলে, যি মুগা, সেউজীয়া আৰু নীলা পানী অতিক্ৰম কৰিবলৈ সক্ষম। আমাৰ অমৃত কাল মেৰিটাইম ভিজন ২০৪৭-এ জলবায়ু কাৰ্য আৰু পাৰিপাৰ্শ্বিক স্থিৰতাৰ ওপৰত যথেষ্ট গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছে।”

গ্ৰীচৰ সামুদ্ৰিক পৰিক্ৰমা আৰু দ্বীপপুঞ্জীয় নীতি মন্ত্ৰী ক্ৰিষ্টোছ ষ্টাইলিয়ানাইডে কয়, “আমাৰ নীতি নিৰ্মাতাসকলৰ বাবে, উদ্যোগটোৰ বাবে এক স্থিৰ নিয়ামক পৰিকাঠামো আৰু এক বিশ্বস্তৰৰ ক্ষেত্ৰ নিশ্চিত কৰাটো অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ। এতিয়া আগুৱাই যোৱা আৰু বাস্তৱিক নীতিৰ ভিত্তি স্থাপন কৰাৰ সময় আহি পৰিছে যি বৰ্তমানৰ সামুদ্ৰিক প্ৰত্যাহ্বানসমূহক সুযোগলৈ পৰিণত কৰিব। আন্তৰ্জাতিক পৰিবহণ প্ৰণালীযাৰ মূল অংশ হৈছে এক অবিচ্ছেদ্য অংশ হিচাপে, স্থিৰতাৰ তিনিটা স্তম্ভক সেৱা আগবঢ়াব লাগে: পাৰিপাৰ্শ্বিক, সামাজিক আৰু অৰ্থনৈতিক। এইটো সংযোগৰ ক্ষেত্ৰত দক্ষতা অনুকূলিত কৰি, প্ৰদূষণ হ্ৰাস কৰি আৰু সমগ্ৰ সামুদ্ৰিক শৃংখলাত স্থিতিস্থাপকতা নিশ্চিত কৰি কৰা হ’ব। এতিয়া আমাক সহযোগিতাৰ প্ৰয়োজন আৰু ‘সাগৰমন্থন: মহাসাগৰ সংলাপ’ এই দিশত এক উৎকৃষ্ট উদাহৰণ। এইটো আমাৰ হাতত, অংশীদাৰিত্বৰ ভাৱনাৰে, এইটো সম্ভৱ।”

ৰাজ্যিক মন্ত্ৰী শান্তনু ঠাকুৰে উপকূলীয় সম্প্ৰদায়সমূহৰ আৰ্থ-সামাজিক সম্ভাৱনা আৰু বিশ্বব্যাপী অংশীদাৰিত্বৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ ওপৰত আলোকপাত কৰে। মন্ত্ৰীগৰাকীয়ে কয়, “ভাৰতৰ অৰ্থনৈতিক বিকাশ বসুধৈৱ কুটুম্বকমৰ নীতিৰ দ্বাৰা পৰিচালিত - ‘বিশ্ব এক পৰিয়াল।’ আমাৰ বন্দৰ আৰু শিপিং কৰিডৰ কেৱল বাণিজ্যৰ বিষয়ে নহয়, উপকূলীয় সম্প্ৰদায় আৰু পৰিৱেশৰ বাবে সংযোগ, সহযোগিতা আৰু যত্নৰ বিষয়ে। মহাসাগৰসমূহ কেৱল অৰ্থনৈতিক বিকাশৰ বাবেনহয়, পৰিস্থিতিসংৰক্ষণ আৰু শক্তি উদ্ভাৱনৰ বাবে এক বিশ্বব্যাপী অগ্ৰাধিকাৰ হ’ব লাগিব।”

প্ৰধানমন্ত্ৰীৰ অৰ্থনৈতিক উপদেষ্টা পৰিষদৰ (পিএম-ইএচি) সদস্য সঞ্জীৱ সান্যালে এই প্ৰথম পদক্ষেপ সাগৰমন্থনৰ বিষয়ে কয়, “ই আমাৰ সামুদ্ৰিক গোটটো শক্তিশালী আৰু বৃদ্ধি কৰাৰ বাবে আমাৰ সকলোৰে বাবে এক পথপ্ৰদৰ্শক নীতি হিচাপে কাম কৰা উচিত। আমাৰ লক্ষ্য হৈছে সামুদ্ৰিক খণ্ডৰ শীৰ্ষস্থানত নিজকে স্থান দিয়া, আৰু ইয়াক প্ৰাপ্ত কৰিবলৈ, আমি উদ্যোগৰ নেতাসকলৰ দক্ষতাৰ ওপৰত আকৰ্ষণ কৰিব লাগিব যিয়ে বিভিন্ন উলম্ব ক্ষেত্ৰত মানদণ্ড নিৰ্ধাৰণ কৰে। সাগৰ আৰু মহাসাগৰ, প্ৰকৃতিৰ উপহাৰ, সম্পদ, শক্তি আৰু সম্ভাৱনাৰ সৈতে প্ৰচুৰ পৰিমাণে আছে। বহনক্ষম বিকাশ প্ৰাপ্ত কৰাৰ বাবে জ্ঞান আৰু দক্ষতাৰ সংমিশ্ৰণ কৰি সেইবোৰক বুদ্ধিমত্তাৰে ব্যৱহাৰ কৰাটো আমাৰ দায়িত্ব। আমাৰ প্ৰতিশ্ৰুতিয়ে নিশ্চিত কৰিব লাগিব যে অৰ্থনীতি আৰু পৰিস্থিতি বিজ্ঞান দুয়োটাই সমন্বয়ৰ সৈতে উন্নতি কৰিব লাগিব, আপোচ নকৰাকৈ প্ৰগতি বৃদ্ধি কৰিব লাগিব। আমাৰ ওচৰত প্ৰযুক্তি, যুৱ শ্ৰমিক, বাণিজ্যৰ পৰিমাণ, তীখা আৰু উপকূলীয় অঞ্চল আছে - সকলো উপাদান। গতিকে আমি ১০ বছৰৰ ভিতৰত পৃথিৱীৰ ১০-১২ শতাংশ জাহাজ নিৰ্মাণ কৰিবলৈ আৰু ৮ শতাংশৰ মালিকস্বত্ব লাভ কৰিবলৈ আকাংক্ষা কৰা উচিত।”

সাগৰমন্থনৰ সময়ত কেন্দ্ৰীয় বন্দৰ, জাহাজ আৰু জলপথ মন্ত্ৰী শ্ৰী সৰ্বানন্দ সোণোৱালে আজি ইয়াত গ্ৰীচৰ সামুদ্ৰিক পৰিক্ৰমা আৰু দ্বীপপুঞ্জীয় নীতি মন্ত্ৰী ক্ৰিষ্টোছ ষ্টাইলিয়ানাইডছৰ সৈতে এক দ্বিপাক্ষিক বৈঠকত অংশগ্ৰহণ কৰে। দুয়োগৰাকী নেতাই বিভিন্ন বিষয়ৰ ওপৰত আলোচনা কৰে আৰু দুয়োখন দেশৰ মাজত সামুদ্ৰিক সম্পৰ্ক গভীৰ কৰিবলৈ সন্মত হয়। দুয়োগৰাকী নেতাই ২০৩০ চনৰ ভিতৰত বাণিজ্যৰ পৰিমাণ ১.৯৪ বিলিয়ন আমেৰিকান ডলাৰৰ পৰা দুগুণ কৰাৰ বাবে সন্মত হয়।

#Sagarmanthan2024 | Good bilateral meeting with Christos Stylianides, Greece Minister of Maritime Affairs & Insular Policy. Had fruitful discussions on strengthening 🇮🇳-🇬🇷 ties focusing on the maritime sector.@naftilias @GreeceinIndia pic.twitter.com/DSdLJsCcak

— Sarbananda Sonowal (@sarbanandsonwal) November 18, 2024

বৈঠকৰ পিছত ভাষণ প্ৰদান কৰি কেন্দ্ৰীয় মন্ত্ৰী শ্ৰী সৰ্বানন্দ সোণোৱালে কয়, “আজি ইয়াত সাগৰমন্থনৰ সময়তে এক ভাল বৈঠকত মিলিত হওঁ। আমি দুয়োখন দেশৰ মাজত সামুদ্ৰিক খণ্ডৰ একাধিক ক্ষেত্ৰত সহযোগিতা আৰু সহযোগিতাৰ ওপৰত আলোচনা কৰিছো। প্ৰধানমন্ত্ৰী শ্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীজীৰ গতিশীল নেতৃত্বত ভাৰতে গ্ৰীচৰ সৈতে কৌশলগত সম্পৰ্কত দ্বিপাক্ষিক সম্পৰ্ক অধিক গভীৰ কৰি তুলিছে। এই মঞ্চৰ সৈতে, ভাৰতে গ্ৰীচৰ সৈতে ইউৰোপীয় ইউনিয়নৰ বজাৰৰ সৈতে অৰ্থনৈতিক সহযোগিতা সম্প্ৰসাৰিত কৰিবলৈ কাম কৰি আছে। ভাৰতীয় বজাৰত অৰ্থনৈতিক সম্ভাৱনাৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত, মই গ্ৰীচৰ জাহাজ উদ্যোগসমূহৰ ওচৰলৈ গৈ গ্ৰীচৰ সামুদ্ৰিক পৰিক্ৰমা আৰু দ্বীপপুঞ্জীয় নীতিৰ মাননীয় মন্ত্ৰীৰ জৰিয়তে তেওঁলোকৰ কাৰ্যকলাপ ইয়াত স্থাপন কৰাৰ বিষয়ে বিবেচনা কৰিছো।”

দুয়োগৰাকী সামুদ্ৰিক মন্ত্ৰীয়ে সামুদ্ৰিক আৰু জাহাজ পৰিবহনৰ বিষয়ত যুটীয়া কাৰ্যকৰী গোটৰ (জেডব্লিউজি) গুৰুত্বৰ বিষয়েও আলোচনা কৰে আৰু খণ্ড নিৰ্দিষ্ট সহযোগিতা একত্ৰিত কৰাৰ বাবে গুৰুত্বপূৰ্ণ দ্বিপাক্ষিক প্ৰতিষ্ঠানগত প্ৰণালী হিচাপে আলোচনা কৰে। দুয়োগৰাকী নেতাই বহনক্ষম উন্নয়নৰ দিশত কৌশলগত সামুদ্ৰিক সম্পদৰ সৰ্বোত্তম ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ সন্মত হয়। দুয়োখন ৰাষ্ট্ৰৰ সমৃদ্ধ ঐতিহ্যৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি মন্ত্ৰীসকলে বন্দৰ, জাহাজ আৰু জলপথ মন্ত্ৰালয় আৰু ভাৰত চৰকাৰৰ দ্বাৰা গুজৰাটৰ লোথালত চলি থকা ৰাষ্ট্ৰীয় সামুদ্ৰিক ঐতিহ্য কমপ্লেক্সৰ চলিত উন্নয়নত সহযোগিতা কৰিবলৈ সন্মত হয়। এই আলোচনাত সামুদ্ৰিক অধ্যয়নত নৱীকৰণযোগ্য শক্তি, সাংস্কৃতিক আৰু শৈক্ষিক সহযোগিতাৰ দৰে গুৰুত্বপূৰ্ণ বিষয়সমূহো স্পৰ্শ কৰা হয় আৰু সামুদ্ৰিক আন্তঃগাঁথনি উন্নয়ন আৰু ইয়াৰ সম্ভাৱনাৰ একাধিক ক্ষেত্ৰ অন্বেষণ কৰা হয়।

দুদিনীয়া মঞ্চৰ কাৰ্যসূচীত সামুদ্ৰিক সংযোগ, বহনক্ষম উন্নয়ন, প্ৰযুক্তিগত উদ্ভাৱন আৰু বিশ্বব্যাপী সামুদ্ৰিক শাসনৰ ওপৰত অধিৱেশন অন্তৰ্ভুক্ত আছে। মন্ত্ৰালয়ে বন্দৰ ডিজিটাইজেচন, নৱীকৰণযোগ্য শক্তি একত্ৰীকৰণ আৰু কাৰ্বনমুক্ত জাহাজ চলাচলৰ ক্ষেত্ৰত ভাৰতৰ অগ্ৰগতিৰ প্ৰদৰ্শন কৰে, যি বিশ্বব্যাপী সামুদ্ৰিক কেন্দ্ৰ হোৱাৰ দেশৰ দৃষ্টিভংগীপ্ৰতিফলিত কৰে। এই সংলাপত বিশ্বৰ ৬০ খন দেশৰ অংশগ্ৰহণকাৰীসকলৰ সৈতে মন্ত্ৰী, প্ৰাক্তন ৰাষ্ট্ৰ আৰু চৰকাৰৰ মুৰব্বী, সাংবাদিক আৰু বিশেষজ্ঞসহ ১৭০০ ৰো অধিক অংশগ্ৰহণকাৰী উপস্থিত আছিল।

*****

NKK/AK/AA