કેન્દ્રીય પર્યાવરણ, વન અને આબોહવામાં પરિવર્તન મંત્રી શ્રી ભૂપેન્દ્ર યાદવે આજે ગુજરાતના મહાત્મા મંદિર ગાંધીનગર ખાતે ભારતના નેટ-ઝીરો એમિશન્સ ટુ નેટ-ઝીરો એમિશન્સ ઇન રિ-ઇન્વેસ્ટ સમિટ 2024 પર પૂર્ણ સત્રને સંબોધન કર્યું હતું, જેમાં કેન્દ્રીય નવીન અને નવીનીકરણ ઊર્જા મંત્રી શ્રી પ્રહલાદ જોશી ઉપસ્થિત રહ્યા હતા. ત્રણ દિવસીય સમિટનું ઉદઘાટન પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ 16 સપ્ટેમ્બરનાં રોજ મહાત્મા મંદિર, ગાંધીનગરમાં કર્યું હતું.

શિખર સંમેલનને સંબોધતા શ્રી ભૂપેન્દ્ર યાદવે જણાવ્યું હતું કે, "ઇકોસિસ્ટમના સંરક્ષણ, જૈવવિવિધતા, સમાજના વિકાસ અને માનવ સંસાધનોના શ્રેષ્ઠ ઉપયોગ માટે ટકાઉપણાનો માર્ગ પસંદ કરવો પડશે. સ્થાયીત્વને સુનિશ્ચિત કરવા માટે નીતિ, ટેકનોલોજીકલ હસ્તક્ષેપ અને ક્ષમતા નિર્માણ મારફતે વિશ્વ માટે યોગ્ય ટેકનોલોજીકલ અને વ્યવસ્થાપન વ્યવસ્થા ઊભી કરવી પડશે." દેશોએ ન્યાયસંગતતાને પ્રાધાન્ય આપતી કાર્યયોજનાઓ વિકસાવવી જોઈએ, જે એ સુનિશ્ચિત કરે કે આરોગ્ય, ન્યાય અને સમૃદ્ધિ દરેકને ઉપલબ્ધ થાય. તેમણે વધુમાં ઉમેર્યું હતું કે, આ અભિગમ સામાજિક સમાનતાને પ્રોત્સાહન આપશે અને સર્વસમાવેશક, સ્થાયી આર્થિક વૃદ્ધિની સુવિધા આપશે તેમજ ભવિષ્યની પેઢીઓ માટે કુદરતી સંસાધનોનું રક્ષણ કરશે.

કેન્દ્રીય મંત્રી શ્રી. યાદવે જણાવ્યું હતું કે, ભારત વિશ્વની કુલ વસતિમાં 17 ટકાનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે, પણ વૈશ્વિક ઉત્સર્જનમાં ભારતનું પ્રમાણ માત્ર 5 ટકા છે. તેની સરખામણીમાં વિકસિત દેશોની 17 ટકા વસ્તી ઉત્સર્જનમાં 60 ટકા યોગદાન આપે છે. ભારતનો માથાદીઠ વપરાશ ઓછો રહે છે અને વિકાસશીલ દેશોની ઊર્જાની જરૂરિયાતો ધ્યાનમાં લેવી જ જોઇએ. તેમણે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, ભારતે તેની વૈવિધ્યસભર ભૂગોળ જેવા પડકારોનો સામનો કરવા છતાં કાર્બન ઉત્સર્જનમાં ઘટાડો કરવામાં નોંધપાત્ર પ્રગતિ કરી છે.

શ્રી ભૂપેન્દ્ર યાદવે જણાવ્યું હતું કે, પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં નેતૃત્વમાં ભારત એકમાત્ર જી-20 દેશ છે, જેણે પેરિસ સમજૂતીનાં ત્રણમાંથી બે માત્રાત્મક રાષ્ટ્રીય નિર્ધારિત યોગદાન (એનડીસી) લક્ષ્યાંકો નિર્ધારિત સમય કરતાં નવ વર્ષ અગાઉ હાંસલ કર્યા છે. ભારતે વિકાસની વૃદ્ધિ માટે અને માનવ વિકાસના પરિણામો હાંસલ કરવા માટે આબોહવાલક્ષી પગલાં લીધાં છે.

તેમણે જણાવ્યું હતું કે, મંત્રાલયનાં મિશન લાઈફ હેઠળ જીવન માટેનાં વિચારોની ઓળખ સરકારનાં પ્રથમ 100 દિવસમાં કરવામાં આવી છે, જેમાં પાણીની બચત, ઊર્જાની બચત, કચરામાં ઘટાડો, ઇ-વેસ્ટમાં ઘટાડો, સિંગલ-યુઝ પ્લાસ્ટિકને ના પાડવી, સસ્ટેઇનેબલ ફૂડ સિસ્ટમઅપનાવો અને સ્વસ્થ જીવનશૈલી અપનાવવી.

કેન્દ્રીય મંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, પુનઃપ્રાપ્ય ગ્રીડને મજબૂત કરીને, ઓછા કાર્બન ટેકનોલોજીનો વિકાસ કરીને અને માગને લગતા મુદ્દાઓનું વ્યવસ્થાપન કરીને વર્ષ 2070 સુધીમાં નેટ ઝીરોની મહત્ત્વાકાંક્ષા હાંસલ કરવા માટે ખાનગી ક્ષેત્રનું જોડાણ ચાવીરૂપ બની રહેશે. સંકલિત, આર્થિક અને પારિસ્થિતિક પાસાઓને ધ્યાનમાં રાખીને સુગ્રથિત કાર્યક્ષમ અને સર્વસમાવેશક ઓછા કાર્બન પરિવહન પ્રણાલીના યોગ્ય ખંત અને વિકાસ સાથે અશ્મિભૂત ઇંધણ સંસાધનોના તર્કસંગત ઉપયોગની જરૂર છે અને સાતત્યપૂર્ણ શહેરીકરણની જરૂર છે.

કેન્દ્રીય મંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, સરકારે વધુ જૈવ-આધારિત નીતિગત હસ્તક્ષેપો શરૂ કર્યા છે અને એમએસએમઇ ક્ષેત્રને સશક્ત બનાવવાની સાથે ઇંધણ સ્વિચિંગ, રિસાયક્લિંગ, સર્ક્યુલર ઇકોનોમી અને ગ્રીન હાઇડ્રોજન ટેકનોલોજીને પ્રોત્સાહન આપવા પર પણ કામ કરી રહી છે. ભારત વૈશ્વિક દક્ષિણને સશક્ત બનાવવા માટે આંતરરાષ્ટ્રીય સહકાર પર કામ કરી રહ્યું છે અને નાણાકીય જરૂરિયાતોનું મૂલ્યાંકન કરી રહ્યું છે, જેમાં નવા પ્રમાણભૂત લક્ષ્યાંકો સીઓપી29 પર કેન્દ્રિત ક્ષેત્રો છે. તેમણે ઉલ્લેખ કર્યો હતો કે, ક્ષમતા નિર્માણ માટે આબોહવા ધિરાણની વ્યાખ્યા તે મુજબ થવી જોઈએ. ઉર્જા મંત્રાલયે કાર્બન બજારનો વિચાર રજૂ કર્યો છે અને ક્ષમતા નિર્માણ માટે ગ્રીન ક્લાઇમેટ ફંડની શરૂઆત કરી છે. તેમણે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, ક્ષમતા નિર્માણ અને તકનીકી સ્થાનાંતરણની આર્થિક સધ્ધરતા નવીનીકરણીય ઉર્જા બજારોના વિકાસની ચાવી ધરાવે છે.

આ સમિટમાં એમઓઇએફસીસીનાં ભૂતપૂર્વ સચિવ અને સૌર ઊર્જા કોર્પોરેશન ઑફ ઇન્ડિયાનાં ચેરમેન અને મેનેજિંગ ડિરેક્ટર શ્રી આર પી ગુપ્તા, ભારત સરકારનાં વિશેષ ફરજ પરનાં અધિકારી શ્રી આર પી ગુપ્તા, હિતધારકો, વિષય નિષ્ણાતો અને મહાનુભાવો ઉપસ્થિત રહ્યાં હતાં.

AP/GP/JD