નીતિ આયોગના સભ્ય (આરોગ્ય) ડો. વી કે પૌલે આજે અહીં "યુનિવર્સલ એક્સેસ ટુ હેલ્થકેરઃ ડિજિટલ સોલ્યુશન્સ" વિષય પર નેશનલ કોન્ફરન્સનું ઉદ્ઘાટન કર્યું હતું. આ પ્રસંગે કેન્દ્રીય આરોગ્ય સચિવ શ્રી અપૂર્વચંદ્ર અને ભારતનાં રાષ્ટ્રીય માનવાધિકાર પંચ (એનએચઆરસી)નાં મહાસચિવ શ્રી ભરતલાલ પણ ઉપસ્થિત હતાં.

એકતા ફાઉન્ડેશનના સહયોગથી અને નીતિ આયોગ તથા આરોગ્ય અને પરિવાર કલ્યાણ મંત્રાલયના સહયોગથી એનએચઆરસી દ્વારા આયોજિત આ એક દિવસીય સંમેલન, હેલ્થકેર અને ડિજિટલ હેલ્થકેર ટેકનોલોજીના ક્ષેત્રમાં પ્રેક્ટિશનર્સ, સરકારી અધિકારીઓ, અગ્રણી નિષ્ણાતો, નવપ્રવર્તકો અને નીતિ ઘડવૈયાઓને એકમંચ પર લાવે છે, જેથી ખાસ કરીને ગ્રામીણ, અંતરિયાળ અને ડુંગરાળ વિસ્તારોમાં રહેતા લોકો માટે વાજબી અને ગુણવત્તાયુક્ત હેલ્થકેર સેવાઓની સાર્વત્રિક સુલભતા માટે ભવિષ્યનો માર્ગ શોધી શકાય.

આ પ્રસંગે સંબોધન કરતાં ડૉ. વી. કે. પૌલે જણાવ્યું હતું કે, ભારતમાં આરોગ્ય ક્ષેત્રમાં મોટા પાયે પરિવર્તન થઈ રહ્યું છે. "પછીના યુગમાં આરોગ્ય સંભાળનો બોજ ઘટાડવા માટે એક મજબૂત પ્રાથમિક આરોગ્ય સંભાળ પ્રણાલી એ ઉચ્ચ પ્રાથમિકતા છે" તેની નોંધ લઈને તેમણે આ નેટવર્કને ખાસ કરીને મજબૂત કરવા માટે લેવામાં આવેલા પગલાં પર ભાર મૂક્યો હતો.

ડૉ. પોલે ડિજિટલ હેલ્થ સોલ્યુશન્સ અપનાવવા માટે નીચે જણાવેલા પાંચ મુખ્ય સિદ્ધાંતો પર ભાર મૂક્યો હતો.

1. ડિજિટલ તકનીકોનો ઉપયોગ કરો અને સંતૃપ્તિ માટે તેમને સ્કેલિંગ કરો
2. રોબોટિક્સ, એઆઈ વગેરે જેવી નવી ટેકનોલોજીનું સર્જન કરવું, પરંતુ તે ડિજિટલ ડિવાઈડમાં વધારો ન કરે તે રીતે, અને જેઓ ડિજિટલી સાક્ષર નથી તેઓ સરળતાથી તેનો ઉપયોગ કરી શકે છે.
3. ખાતરી કરો કે ઉકેલો અધિકારોના દાયરામાં છે અને લાભાર્થીઓને સાયબર છેતરપિંડીથી બચાવવા માટે ધ્યાન આપવાની સાથે, સર્વસમાવેશકતા, માનવાધિકારોનું રક્ષણ અને વધુ લોકશાહીકરણને પ્રોત્સાહન આપે છે.
4. ડિજિટલ ઉકેલોએ જીવન જીવવાની સરળતાને પ્રોત્સાહન આપવું જોઈએ અથવા તેનું નિર્માણ કરવું જોઈએ અને લોકો માટે તેને વધુ જટિલ બનાવવું જોઈએ નહીં.
5. ડિજિટલ સોલ્યુશન્સથી જીવનની ગુણવત્તા વધારવી જોઈએ, સુખાકારી સ્વીકારવી જોઈએ, પરંપરાગત જ્ઞાનનો સમાવેશ થવો જોઈએ અને આપણી હેલ્થકેર કામગીરીને વેગ આપવો જોઈએ.

શ્રી અપૂર્વ ચંદ્રાએ જણાવ્યું હતું કે, રાષ્ટ્રીય ડિજિટલ મિશનનો એક ઉદ્દેશ હેલ્થકેર સેવાઓની પહોંચ વધારવાનો તથા ગ્રામીણ અને શહેરી વિસ્તારો વચ્ચે અસમાનતા ઘટાડવાનો છે.

કેન્દ્રીય આરોગ્ય સચિવે કોવિન અને આરોગ્ય સેતુ એપ્લિકેશનની સફળતા પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો, જેણે દેશભરમાં 220 કરોડથી વધુ રસીકરણ પહોંચાડવામાં મદદ કરી હતી. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, કેન્દ્ર સરકાર સરકારની મુખ્ય યોજના આયુષ્માન ભારત ડિજિટલ મિશન મારફતે આ જ મોડલનું પુનરાવર્તન કરવા ઇચ્છે છે. તેમણે એ બાબત પર પણ પ્રકાશ પાડ્યો હતો કે, ટેલિમેડિસિન, ટેલિમાનસ, ઇરક્તકોશ વગેરે જેવા વિવિધ સેગમેન્ટમાં પહેલેથી જ ઘણાં પોર્ટલ કાર્યરત છે અને તેમને એક જ પોર્ટલમાં જોડવાનો પ્રયાસ છે.

શ્રી અપૂર્વ ચંદ્રાએ ચાલુ મહિનાનાં અંતે યુ-વિન પોર્ટલ લોંચ થવાની જાણકારી પણ આપી હતી, જે દર વર્ષે જન્મતાં 3 કરોડથી વધારે ગર્ભવતી મહિલાઓ અને માતાઓ તથા આશરે 2.7 કરોડ બાળકોનાં રસીકરણ અને દવાઓનો કાયમી ડિજિટલ રેકોર્ડ જાળવી રાખશે. તેમણે નેશનલ હેલ્થ ક્લેઇમ્સ એક્સચેન્જ લાવવામાં થયેલી પ્રગતિનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો, જે વધારે પારદર્શકતાને પ્રોત્સાહન આપશે અને વીમા દાવાની પ્રક્રિયાને સરળ બનાવશે તથા આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સનાં ક્ષેત્રોમાં ચાલી રહેલી કામગીરી વિશે પણ વાત કરી હતી.

શ્રી ભરતલાલે કહ્યું હતું કે, "હેલ્થકેર એ મૂળભૂત માનવ અધિકાર છે અને સારાં સ્વાસ્થ્ય વિના મનુષ્યની સંપૂર્ણ ક્ષમતાને સમજી શકાતી નથી." તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, એનએચઆરસીનો વ્યાપ આર્થિકથી સામાજિક-સાંસ્કૃતિક ક્ષેત્રો સુધી વધ્યો છે અને સ્વાસ્થ્ય ક્ષેત્ર દરેકને અસર કરે છે, એટલે અત્યારે એનએચઆરસી આ ક્ષેત્રમાં પણ સંકળાયેલું છે.

"ડિજિટલ ટેકનોલોજી સાર્વત્રિક હેલ્થકેરના ધ્યેયને હાંસલ કરવા માટે કૂદકો મારવા માટે જબરદસ્ત વચન ધરાવે છે" એમ જણાવતાં તેમણે આ પ્રકારના ઉકેલો મારફતે જીવનની ગુણવત્તા સુધારવા માટે તમામ હિતધારકો સાથે જોડાવાના મહત્ત્વ પર ભાર મૂક્યો હતો. તેમણે એમ પણ જણાવ્યું હતું કે, એનએચઆરસી માનસિક સ્વાસ્થ્ય, રક્તપિત્ત વગેરે જેવા મુદ્દાઓ સાથે સંકળાયેલી વિવિધ હેલ્થકેર પહેલોમાં સામેલ છે.

આ પ્રસંગે મહાનુભાવોએ સંકલા ફાઉન્ડેશન દ્વારા હાથ ધરાયેલા સંશોધન અને ક્ષેત્ર અભ્યાસ પર આધારિત 'લીવરેજીંગ ડિજિટલ સોલ્યુશન્સ ફોર યુનિવર્સલ હેલ્થ કવરેજ' વિષયનો અહેવાલ પણ પ્રસિદ્ધ કર્યો હતો. આ કાર્યક્રમ દરમિયાન 'મોડલ્સ ઑફ ચેન્જ ઇન હેલ્થકેર', 'ફ્યુચર ફ્રન્ટિયર્સ ઇન ડિજિટલ હેલ્થ' અને 'ટેકનોલોજી-સક્ષમ સાર્વત્રિક સ્વાસ્થ્ય કવચ' પર ત્રણ ટેકનિકલ સત્રોનું આયોજન કરવામાં આવશે.

શ્રી મધુકર કુમાર ભગત, સંયુક્ત સચિવ (ઇ-હેલ્થ); ડૉ. બસંત ગર્ગ, એડિશનલ સીઈઓ, નેશનલ હેલ્થ ઓથોરિટી; શ્રી ગિરીશ કૃષ્ણમૂર્તિ, સીઇઓ અને મેનેજિંગ ડિરેક્ટર, ટાટા એમડી, સિવિલ સોસાયટી અને સ્ટાર્ટ-અપ્સના ઇનોવેટર્સ, ડબ્લ્યુએચઓ, યુએનડીપીના ડોમેન નિષ્ણાતો અને કેન્દ્ર સરકાર અને રાજ્યોના વરિષ્ઠ અધિકારીઓ આ કાર્યક્રમમાં ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.

AP/GP/JT

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com