કેન્દ્રીય શિક્ષણ મંત્રી શ્રી ધર્મેન્દ્ર પ્રધાને આજે રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો સાથે શાળા શિક્ષણ અને સાક્ષરતા વિભાગની સમીક્ષા બેઠકના ઉદ્ઘાટન સત્રને સંબોધન કર્યું હતું. આ પ્રસંગે શિક્ષણ રાજ્યમંત્રી શ્રી જયંત ચૌધરીએ પણ સંબોધન કર્યું હતું. ડીઓએસઈ એન્ડ એલના સચિવ શ્રી સંજય કુમાર; અતિરિક્ત સચિવો, શ્રી વિપિન કુમાર અને શ્રી આનંદરાવ વી. પાટિલ; આ બેઠકમાં મંત્રાલયના અન્ય અધિકારીઓ, કેટલાંક રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોનાં અગ્ર સચિવ/સચિવ અને એસપીડી/ડિરેક્ટર્સ, એનસીઇઆરટી, એસસીઇઆરટી, કેન્દ્રીય વિદ્યાલય, નવોદય વિદ્યાલય, સીબીએસઇ વગેરેનાં વડાઓ અને પ્રતિનિધિઓ પણ ઉપસ્થિત રહ્યાં હતાં.

આ પ્રસંગે બોલતા શ્રી પ્રધાને સમગ્ર ભારતમાં શાળા શિક્ષણના સર્વગ્રાહી વિકાસ માટે આગામી પાંચ વર્ષ માટેના રોડમેપ પર પોતાના વિચારો વ્યક્ત કર્યા હતા. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, શિક્ષણ એ પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં 'વિકસિત ભારત'નાં વિઝનનો મુખ્ય આધારસ્તંભ છે તથા રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને આ લક્ષ્યાંક હાંસલ કરવા સંયુક્તપણે કામ કરવા અપીલ કરી હતી. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ નીતિનાં લગભગ ચાર વર્ષ દરમિયાન દેશમાં શૈક્ષણિક ઇકોસિસ્ટમે નોંધપાત્ર પ્રગતિ કરી છે અને એનઇપીનો અમલ ભારતને નોલેજ સુપરપાવરમાં પરિવર્તિત કરવા તથા ગુણવત્તાયુક્ત શિક્ષણની સમાન અને સર્વસમાવેશક સુલભતાને સક્ષમ બનાવવા માટે મહત્ત્વપૂર્ણ છે.

ભારતીય ભાષાઓમાં શિક્ષણ વિશે બોલતા, તેમણે કહ્યું કે રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ નીતિ 2020 માતૃભાષા અને તમામ ભારતીય ભાષાઓમાં શિક્ષણના મહત્વ પર ભાર મૂકે છે. તેમણે એનઇપીના મૂળભૂત જુસ્સાને આગળ ધપાવવાનું આહવાન કર્યું હતું, જેમાં શિક્ષણમાં સુલભતા, સમાનતા, ગુણવત્તા, વાજબીપણું અને જવાબદારી સુનિશ્ચિત કરવી સામેલ છે.

તેમણે કહ્યું હતું કે, ભારત યુવા દેશ છે અને આપણો પડકાર 21મી સદીનાં વિશ્વ માટે વૈશ્વિક નાગરિકો બનાવવાનો છે, જે ઝડપથી બદલાઈ રહ્યો છે અને ટેકનોલોજીથી પ્રેરિત થઈ રહ્યો છે. તેમણે વધુમાં ઉમેર્યું હતું કે, શિક્ષણ વ્યવસ્થા સુનિશ્ચિત કરવી, જેનાં મૂળિયા અને ભવિષ્યલક્ષી બંને હોય, એ આપણી સહિયારી જવાબદારી છે. તેમણે સાકલ્યવાદી અભિગમ સાથે શાળાઓમાં ટેકનોલોજીની તત્પરતાનું નિર્માણ કરવા અને વિદ્યાર્થીઓ વચ્ચે નિર્ણાયક વિચારસરણી સુનિશ્ચિત કરવાનાં મહત્ત્વ પર પણ ભાર મૂક્યો હતો.

તેમણે વિનંતી કરી હતી કે, રાજ્યો અને કેન્દ્ર બંનેએ શૈક્ષણિક ઇકોસિસ્ટમને મજબૂત કરવા માટે એક ટીમ તરીકે કામ કરવું પડશે તેમજ તમામ રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાંથી શ્રેષ્ઠ પદ્ધતિઓનું અનુકરણ કરવું પડશે અને તેને વિસ્તૃત કરવું પડશે. તેમણે રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોના તમામ હિતધારકોને ક્ષમતાઓને મજબૂત કરવા, સહયોગી શિક્ષણ વ્યવસ્થાનું નિર્માણ કરવા અને વિકસિત ભારતના મુખ્ય આધારસ્તંભ તરીકે શિક્ષણનો ઉપયોગ કરવા માટે સંયુક્તપણે કામ કરવા અપીલ કરી હતી.

તેમણે શાળાનાં શિક્ષકો સાથે ભાવનાત્મક જોડાણ વિશે પણ વાત કરી હતી અને આપણી શૈક્ષણિક ઇકોસિસ્ટમને વધારે જીવંત બનાવવામાં શિક્ષકોની ક્ષમતા નિર્માણનાં મહત્ત્વ વિશે પણ વાત કરી હતી. સક્ષમતા આધારિત શિક્ષણ વિશે બોલતાં તેમણે કહ્યું હતું કે, આપણે રોજગારીમાં વધારો કરવા માટે આપણી કૌશલ્ય ક્ષમતા પણ વધારવી જોઈએ.

આ પ્રસંગે બોલતા શ્રી જયંત ચૌધરીએ જણાવ્યું હતું કે, એનઇપી 2020 સૌથી મહત્વાકાંક્ષી અને પ્રગતિશીલ નીતિ દસ્તાવેજ છે. તેમણે જીઇઆરમાં સુધારો કરવો અને તેને 100 ટકા સુધી લઈ જવો એ બાબત પર પણ ભાર મૂક્યો હતો અને આર્થિક અને સામાજિક રીતે પછાત, આદિવાસી સમુદાયોના વિદ્યાર્થીઓને ઔપચારિક શૈક્ષણિક વ્યવસ્થામાં સામેલ કરવા જોઈએ. તેમણે પ્રધાનમંત્રી શ્રી જેવા મંત્રાલયનાં અન્ય મહત્ત્વાકાંક્ષી કાર્યક્રમો વિશે પણ વાત કરી હતી અને રાજ્યોને આ કાર્યક્રમમાં સામેલ થવા આમંત્રણ આપ્યું હતું.

શ્રી સંજય કુમારે પોતાનાં સંબોધનમાં ઉલ્લેખ કર્યો હતો કે, આ સમીક્ષા બેઠકનો મુખ્ય ઉદ્દેશ એનઇપી 2020ની સમીક્ષા કરવાનો અને રાજ્યોમાં તેનો અમલ કરવાનો તથા મંત્રાલયની મુખ્ય યોજનાઓ જેવી કે સમગ્ર શિક્ષા, પ્રધાનમંત્રી શ્રી, પ્રધાનમંત્રી પોષણ, ઉલ્લાસ વગેરેને આ નીતિ સાથે સુસંગત કરવાનો છે, એમ તેમણે ઉમેર્યું હતું. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે આ બેઠક આગામી પાંચ વર્ષ માટેનો રોડમેપ વિકસાવવામાં પણ મદદ કરશે.

આ બેઠક દરમિયાન પંચવર્ષીય કાર્યયોજના પર ચર્ચા કરવામાં આવશે. 100 દિવસનો એક્શન પ્લાન; તમામ રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો માટે સમગ્ર શિક્ષા હેઠળ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર અને સિવિલ વર્કસ, આઇસીટી અને સ્માર્ટ વર્ગખંડોની પ્રગતિની સ્થિતિ પર; વીએસકે અને 200 ચેનલોની સ્થિતિ/સ્થાપના પર ચર્ચા; 2023-24 માટે યુડીઆઈએસઈ+ ને અંતિમ સ્વરૂપ આપવું; શ્રેષ્ઠ પ્રથાઓ; ડાયેટ પર ચર્ચાઃ ઉત્કૃષ્ટતાના કેન્દ્રો તરીકે અપગ્રેડેશન; અને તમાકુ નિયંત્રણ અને શાળાઓમાં ટી.ઓ.એફ.ઇ.આઈ. માર્ગદર્શિકાના પ્રત્યારોપણની જરૂર છે.

AP/GP

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com