મત્સ્યપાલન વિભાગે ઓપન નેટવર્ક ફોર ડિજિટલ કોમર્સ (ઓએનડીસી) સાથે કેન્દ્રીય મત્સ્યપાલન, પશુપાલન અને ડેરી મંત્રી શ્રી પરષોત્તમ રૂપાલા, કેન્દ્રીય રાજ્ય મંત્રી ડૉ. એલ મુરુગન, સચિવ (મત્સ્યપાલન) ડૉ. અભિલાક્ષ લિખી, સંયુક્ત સચિવ (આંતરિક મત્સ્યપાલન) ડૉ. અભિલાક્ષ લિખી, સંયુક્ત સચિવ (આંતરિક મત્સ્યપાલન), શ્રી સાગર મહેરા, ઓએનડીસીના એમડી શ્રી ટી. કોશી અને અન્ય આદરણીય મહાનુભાવોની ઉપસ્થિતિમાં આજે નવી દિલ્હી ખાતે સમજૂતીકરાર (એમઓયુ) પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા. શ્રી પરષોત્તમ રૂપાલાએ "ફ્રોમ કેચ ટુ કોમર્સ, વધતું માર્કેટ એક્સેસ થ્રૂ ડિજિટલ ટ્રાન્સફોર્મેશન" પુસ્તિકાનું વિમોચન પણ કર્યું હતું.

ઓએનડીસી સાથે મત્સ્યપાલન વિભાગનાં જોડાણનો ઉદ્દેશ ડિજિટલ પ્લેટફોર્મ પ્રદાન કરવાનો અને પરંપરાગત માછીમારો, મત્સ્ય ખેડૂતો ઉત્પાદક સંસ્થા, મત્સ્યપાલન ક્ષેત્રનાં ઉદ્યોગસાહસિકો સહિત તમામ હિતધારકોને ઇ-માર્કેટ પ્લેસ મારફતે તેમનાં ઉત્પાદનોની ખરીદી અને વેચાણ કરવા સક્ષમ બનાવવાનો છે. ઓએનડીસી એ ઇ-માર્કેટિંગનું એક વિશિષ્ટ પ્લેટફોર્મ છે, જે માછીમારો, મત્સ્ય ખેડૂતો, એફએફપીઓ, સ્વ-સહાય જૂથો અને અન્ય માછીમારોની સહકારી સંસ્થાઓને માળખાગત રીતે જોડીને મત્સ્યપાલન ક્ષેત્રમાં નોંધપાત્ર ભૂમિકા ભજવશે.

કેન્દ્રીય મંત્રી શ્રી પરષોત્તમ રૂપાલાએ એફએફપીઓના પ્રતિનિધિઓ સાથે વાતચીત કરી હતી, જેમણે ઓએનડીસી પ્લેટફોર્મ પર ઓનબોર્ડ પર આવતા પહેલા અને પછીના તેમના અનુભવો શેર કર્યા હતા. વધુમાં, એફએફપીઓએ જીવંત માછલી પરિવહન એકમના વિકાસ જેવી તેમની સફળતાની ગાથાઓ વિશે પણ જણાવ્યું હતું. શ્રી રૂપાલાએ એફએફપીઓના પ્રયાસોની પ્રશંસા કરી હતી અને ભવિષ્યમાં મત્સ્ય ઉત્પાદનોની પ્રક્રિયામાં વધુ ઓટોમેશન અપનાવવા માટે પ્રોત્સાહન આપ્યું હતું.

શ્રી પરષોત્તમ રૂપાલાએ એમઓયુ પર હસ્તાક્ષર સમારંભ દરમિયાન માછીમારો અને એફએફપીઓ સાથે આદાનપ્રદાન કરતી વખતે વેલ્યુ ચેઇન અને ફિશ પ્રોસેસિંગ એકમોમાં ઓટોમેશનની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો. તેમણે માહિતી આપી હતી કે, ઓએનડીસી સાથે મત્સ્યપાલન વિભાગનું આ જોડાણ આ પડકારોનું સમાધાન કરવાની સાથે સાથે ભારતીય મત્સ્યપાલન ક્ષેત્રમાં ડિજિટલ કોમર્સની સંભવિતતાને ખોલવા માટે પણ પ્રેરિત કરશે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, આ જોડાણથી મત્સ્યપાલન ઉદ્યોગ માટે અસંખ્ય લાભ થશે, જેમ કે વ્યવહારનો ખર્ચ ઘટશે, બજારની પહોંચમાં વધારો થશે, પારદર્શકતા વધશે, સ્પર્ધા અને સ્પર્ધાત્મકતામાં વધારો થશે, નવીનતા આવશે અને રોજગારીનું સર્જન થશે. વધુમાં તેમણે પરંપરાગત માછીમારો, એફએફપીઓ અને અન્ય હિતધારકોને ઇ-માર્કેટ મારફતે માછલી અને માછલીના ઉત્પાદનોની ખરીદી અને વેચાણ માટે ડિજિટલ પ્લેટફોર્મ પ્રદાન કરવા બદલ ખુશી વ્યક્ત કરી હતી. કેન્દ્રીય મંત્રીએ એ બાબત પર પણ પ્રકાશ પાડ્યો હતો કે, આ ડિજિટલ ઇન્ડિયા પહેલની પરિપૂર્ણતા માટે ડીઓએફ અને ઓએનડીસી વચ્ચે થયેલા ઐતિહાસિક સમજૂતીકરાર (એમઓયુ) છે.

ડૉ. એલ મુરુગને જણાવ્યું હતું કે ઓએનડીસી સાથે મત્સ્યપાલન વિભાગનું જોડાણ ક્રાંતિ લાવવા માટે એક અભૂતપૂર્વ પહેલ હશે અને આ પહેલ મૂલ્યવર્ધિત મત્સ્યપાલન સંબંધિત ઉત્પાદનોને પ્રોત્સાહન આપવા માટે એક મંચ પણ પ્રદાન કરશે, જે ઉત્પાદકોને ઊંચા માર્જિન મેળવવા અને તેમની પ્રોડક્ટ ઓફરમાં વિવિધતા લાવવાની મંજૂરી આપશે. તેમણે સ્થાનિક માછલીનો વપરાશ વધારવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો અને માછલીનાં ઉત્પાદનોની ખરીદી અને વેચાણ માટે ડિજિટલ પ્લેટફોર્મ પર તમામ પરંપરાગત માછીમારો, એફએફપીઓને જોડવાની ડીઓએફની આ પહેલ સ્થાનિક માછલીના વપરાશને પ્રોત્સાહન આપવામાં મદદ કરશે.

ડૉ. અભિલાક્ષ લિખીએ ક્ષમતા નિર્માણ, તાલીમ અને પહોંચ પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો, જેથી માછીમારોને ડિજિટલ કોમર્સ માટે ઓપન નેટવર્કની વિવિધ એપ્લિકેશનો અને સુવિધાઓનો ઉપયોગ કરવા માટે સશક્ત બનાવી શકાય. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, હિતધારકોને ગુણવત્તા, પ્રમાણપત્રો, સાતત્યપૂર્ણ પદ્ધતિઓના આધારે તેમનાં ઉત્પાદનોને અલગ પાડવા માટે પણ સક્ષમ બનાવવામાં આવશે અને તેઓ તેમની વચ્ચે વિકલ્પો પસંદ કરવાની મંજૂરી આપશે.

સંયુક્ત સચિવ (મત્સ્યપાલન) શ્રી સાગર મહેરાએ ઓએનડીસી સાથે જોડાણમાં મત્સ્યપાલન વિભાગની પહેલ વિશે પ્રકાશ પાડ્યો હતો અને માહિતી આપી હતી કે ડીઓએફએ પીએમએમએસવાય હેઠળ 2195 એફએફપીઓની રચનાને ટેકો આપ્યો છે અને 10 રાજ્યો (આંધ્રપ્રદેશ, બિહાર, છત્તીસગઢ, ગુજરાત, કર્ણાટક, મધ્યપ્રદેશ, રાજસ્થાન, ઓડિશા, ઉત્તર પ્રદેશ, પશ્ચિમ બંગાળ)ને આવરી લેતા ઓએનડીસીના નેટવર્ક પર આશરે 35 એફએફપીઓને પહેલેથી જ ઓનબોર્ડ કરવામાં આવ્યા છે. 

શ્રી. ટી. કોશીએ ઓએનડીસી વિશે માહિતી આપી હતી, જેમાં સહયોગ દ્વારા માછીમારો, એફએફપીઓ, માછીમારો સહકારી મંડળીઓ, વિક્રેતાઓ વગેરેને થતા લાભો પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો, ત્યારબાદ એક ટૂંકો વીડિયો રજૂ કરવામાં આવ્યો હતો. તેમણે માહિતી આપી હતી કે, આશરે 3000 ફાર્મર પ્રોડ્યુસર ઓર્ગેનાઇઝેશન્સ (એફપીઓ)એ વિવિધ નેટવર્ક મારફતે ઓએનડીસી પર નોંધણી કરાવી છે. ઉપરાંત, આશરે 400 સ્વ-સહાય જૂથો (એસએચજી), સૂક્ષ્મ-ઉદ્યોગસાહસિકો અને સામાજિક ક્ષેત્રના સાહસોને બજારમાં પ્રીમિયમ કિંમતોને આદેશ આપવા અને ગ્રાહકોને અનુરૂપ મૂલ્ય-વર્ધિત ઉત્પાદનો બનાવવા માટે નેટવર્ક પર ઓનબોર્ડ કરવામાં આવ્યા છે.

આ પ્રસંગે મત્સ્યપાલન વિભાગના અધિકારીઓ, માછીમારો, મત્સ્ય ખેડૂત ઉત્પાદક સંસ્થાઓ, ઉદ્યોગસાહસિકો, માછીમારોની સહકારી સંસ્થાઓ વગેરે સહિત આશરે 120 હિતધારકોની ભૌતિક રીતે સંડોવણી જોવા મળી હતી. એસએફએસી, નાફેડ, એનસીડીસી વગેરે જેવી સંબંધિત સંસ્થાઓના એફએફપીઓ જેવા વિસ્તૃત સહભાગીઓ વીસી (વીડિયો કોન્ફરન્સિંગ)ના માધ્યમથી જોડાયા હતા. આ કાર્યક્રમ એક વ્યાપક અભિગમની કલ્પના કરે છે, જે એ સુનિશ્ચિત કરશે કે નાના પાયે માછીમારો અને હાંસિયામાં ધકેલાયેલા સમુદાયોને બજારની તકોની સમાન સુલભતા મળે, જે સામાજિક સર્વસમાવેશકતા અને સમાન આર્થિક વિકાસને પ્રોત્સાહન આપે.

સરકાર મત્સ્ય ઉદ્યોગ ક્ષેત્રને વ્યાપક રીતે પરિવર્તિત કરવા અને બ્લુ રિવોલ્યુશન, પ્રધાનમંત્રી મત્સ્ય સંપદા યોજના (PMMSY), ફિશરીઝ એન્ડ એક્વાકલ્ચર ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર ડેવલપમેન્ટ ફંડ (FIDF) જેવી યોજનાઓ અને પહેલો દ્વારા આર્થિક ઉન્નતિ અને સમૃદ્ધિ લાવવા માટે હંમેશા અગ્રેસર છે. , કિસાન ક્રેડિટ કાર્ડ (KCC) અને અન્ય વિવિધ કાર્યક્રમો. વૈશ્વિક મત્સ્ય ઉત્પાદનમાં 8% હિસ્સા સાથે, ભારત સંવર્ધિત ઝીંગા ઉત્પાદકમાં પ્રથમ સૌથી મોટું, એક્વાકલ્ચર ઉત્પાદકમાં બીજું સૌથી મોટું, ત્રીજું સૌથી મોટું માછલી ઉત્પાદક અને માછલી અને મત્સ્ય ઉત્પાદનોની નિકાસમાં ચોથું સૌથી મોટું છે.

AP/GP/JD