કેન્દ્રીય મત્સ્યપાલન, પશુપાલન અને ડેરી મંત્રી શ્રી પરષોત્તમ રૂપાલા તારીખ 27 જાન્યુઆરી, 2024ના રોજ કોટેશ્વર (કોરી ક્રિક), કચ્છ, ગુજરાત ખાતે સી-વીડની ખેતીને પ્રોત્સાહન આપવા પર રાષ્ટ્રીય પરિષદમાં ભાગ લેશે . કેન્દ્રીય મંત્રી લાભાર્થીઓ સાથે વાતચીત પણ કરશે અને ઓળખ કરાયેલા લાભાર્થીઓને સંપત્તિનું વિતરણ કરશે. સી-વીડ ખેતીના ક્ષેત્રને મજબૂત અને વિકસિત કરવાના હેતુથી મત્સ્યોદ્યોગ વિભાગ આ નેશનલ કોન્ફરન્સનું આયોજન કરી રહ્યું છે.

આ કાર્યક્રમમાં આશરે 300 સહભાગીઓ ભાગ લે તેવી અપેક્ષા છે, જેમાં નીતિ ઘડવૈયાઓ, કેન્દ્ર અને રાજ્યનાં મત્સ્યપાલન અધિકારીઓ, સંશોધકો, સી-વીડ ખેડૂતો, સ્થાનિક ગ્રામ પંચાયતોનાં પ્રતિનિધિઓ, એસએચજી, એફએફપીઓ/સીએસ વગેરે સામેલ છે. આ કોન્ફરન્સથી તમામ હિતધારકો - ખાસ કરીને નાના ઉદ્યોગસાહસિકો અને ખેડૂતોને એક મંચ પર સી-વીડની ખેતીમાં શ્રેષ્ઠ પદ્ધતિઓ વિશે જાણવા, સી-વીડ અને ઉદ્યોગના નિષ્ણાતો સાથે વિચારોની આપ-લે કરવા અને કોરી ક્રીક ખાતે સી-વીડની ખેતીનું ઓન-ફિલ્ડ પ્રદર્શન પ્રદાન કરવા માટે ફરી એકવાર એક સાથે લાવવાની તક મળશે તેવી અપેક્ષા છે. તે ઉદ્યોગસાહસિકોને નેટવર્કિંગની તક પૂરી પાડવાનો પણ ઇરાદો ધરાવે છે.

આ કાર્યક્રમમાં આઈસીએઆર-સેન્ટ્રલ મરીન ફિશરીઝ રિસર્ચ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ (સીએમએફઆરઆઈ) અને સીએસઆઈઆર-સેન્ટ્રલ સોલ્ટ મરીન કેમિકલ્સ રિસર્ચ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ (સીએસએમસીઆરઆઈ)ના વૈજ્ઞાનિકો અને લક્ષદ્વીપની સી-વીડ કંપનીનાં ઉદ્યોગસાહસિક શ્રી હરિ એસ થિવાકરનાં ક્ષેત્રો પરનાં અનુભવો અને આંતરદૃષ્ટિ પર ચર્ચા થશે. ભાગ લેનારા ઉદ્યોગસાહસિકો અને સંશોધન સંસ્થાઓ દ્વારા એક પ્રદર્શનનું પણ આયોજન કરવામાં આવ્યું છે.

ઇવેન્ટ દરમિયાન પ્રાપ્ત થયેલી આંતરદૃષ્ટિ અને સૂચનો અંતરને દૂર કરવા માટે આગળનો માર્ગ મોકળો કરશે અને મૂલ્ય સાંકળના મુદ્દાઓને ઘટાડવા માટે વ્યૂહરચનાઓ ઘડશે, જેમ કે યોગ્ય ખેતીલાયક સ્થળોની ઓળખ, યોગ્ય વાવેતર તકનીકોનો ઉપયોગ, ગુણવત્તાયુક્ત બિયારણની સ્થાનિક ઉપલબ્ધતામાં વધારો, પ્રજાતિઓના વૈવિધ્યીકરણ દ્વારા જોખમ ઘટાડવું, તકનીકી જાણકારીનો પ્રસાર અને શ્રેષ્ઠ પદ્ધતિઓ,  બજાર સાથે જોડાણ મજબૂત કરવું, સ્થાનિક જરૂરિયાતો અનુસાર જળ ભાડાપટ્ટા પર આપવાની નીતિઓ ઘડવી, નવા નીતિગત માળખા માટે જરૂરિયાતો સમજવી, સંભવિત લાભાર્થીઓને પીએમએમએસવાયનાં લાભો સુલભ કરાવવા વગેરે. વિવિધ હિતધારકોની પરાકાષ્ઠા સાથે, આ પરિષદ ઉદ્યોગસાહસિકો, પ્રક્રિયા કરનારાઓ, ખેડૂતો વગેરે વચ્ચે સહયોગ અને ભાગીદારીને ઓળખવા અને પ્રોત્સાહન આપવા માટે એક યોગ્ય તક તરીકે કામ કરે છે.

સી-વીડ એ એક દરિયાઇ-શેવાળ છે જે પરંપરાગત રીતે ખોરાક અને દવાઓના વપરાશ માટે વિશ્વભરમાં ઉગાડવામાં આવે છે. કાર્બનને ડૂબાડવાની અને દરિયાઇ જૈવવિવિધતાને ટકાવી રાખવાની તેની ક્ષમતા સાથે - તે હવે આબોહવા પરિવર્તનના શમન માટેના સમાધાન તરીકે મહત્વ પ્રાપ્ત કરી રહ્યું છે. તે ખનિજો, આયોડિન, વિટામિન્સથી સમૃદ્ધ છે, જમીન અને ખાતરની જરૂરિયાત વિના સરળતાથી ઉગાડી શકાય છે અને છ અઠવાડિયાના નાના સમયગાળામાં ઉગાડવાનો લાભ પણ છે. આમ, સી-વીડને કુદરતી અને કાર્યક્ષમ માર્ગ તરીકે ગણવામાં આવે છે, જે પર્યાવરણના પ્રદૂષણને ઘટાડવા અને વધતી જતી વિશ્વની વસ્તી માટે અત્યંત પોષક આહારનું ઉત્પાદન કરવા માટે કાર્બનને અલગ પાડવાનો એક અસરકારક માર્ગ છે.

પર્યાવરણ અને સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત લાભો સાથે ભારતમાં દરિયાઈ શેવાળનું ક્ષેત્ર મત્સ્ય વિભાગની મુખ્ય યોજના પ્રધાનમંત્રી મત્સ્ય સંપદા યોજના (પીએમએમએસવાય) હેઠળ મુખ્ય કેન્દ્રસ્થાને છે. રોજગારી, રોકાણ અને પર્યાવરણીય સંરક્ષણની વિવિધ તકો પૂરી પાડતું હોવાથી આ નવજાત ક્ષેત્રને વિકસાવવા માટે પહેલો હાથ ધરવામાં આવી છે.

મત્સ્યપાલન વિભાગ દ્વારા હાથ ધરવામાં આવેલી પ્રધાનમંત્રી મત્સ્ય સંપદા યોજના (પીએમએમએસવાય)માં મત્સ્યપાલન ક્ષેત્રમાં દરિયાઈ શેવાળની ખેતી માટે એક મહત્ત્વાકાંક્ષી દ્રષ્ટિકોણ રજૂ કરવામાં આવ્યો છે, જેમાં વ્યૂહાત્મક ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવ્યું છે, જેનો ઉદ્દેશ 11.2 લાખ ટનના પ્રભાવશાળી ઉત્પાદનનો લક્ષ્યાંક નિર્ધારિત કરીને દરિયાઈ શેવાળ ઉદ્યોગને આગળ ધપાવવાનો છે. આ વિઝનને નાણાકીય વર્ષ 2020-2025 માટે નિર્ધારિત રૂ. 640 કરોડના નોંધપાત્ર રોકાણ દ્વારા ટેકો મળ્યો છે, જે વૃદ્ધિ અને સ્થિરતાને પ્રોત્સાહન આપવાની મજબૂત પ્રતિબદ્ધતાને સૂચવે છે.

મત્સ્યપાલન વિભાગે પીએમએમએસવાય હેઠળ કુલ રૂ. 193.95 કરોડ (નાણાકીય વર્ષ 2020-21થી નાણાકીય વર્ષ 2023-24 સુધી) ના કુલ રોકાણ સાથે નાણાકીય સહાય પૂરી પાડી છે. આ રોકાણમાં રૂ. 127.71 કરોડના રોકાણ સાથે તમિલનાડુમાં મલ્ટિપર્પઝ સી-વીડ પાર્કની સ્થાપના કરવામાં આવી છે અને દમણ અને દીવ (ડી એન્ડ ડી) ખાતે રૂ. 1.2 કરોડના રોકાણ સાથે સીવિડ બ્રૂડ બેંકની સ્થાપના કરવામાં આવી છે. આ ઉપરાંત, કુલ રોકાણમાં સી-વીડની ખેતી માટે તરાપા અને મોનોલાઇન/ટ્યુબનેટના વિતરણ માટે નાણાકીય સહાય અને બીજ અને પ્રજાતિઓના વૈવિધ્યકરણ પરના વિવિધ સંશોધન પ્રોજેક્ટ્સનો પણ સમાવેશ થાય છે. જો કે, સી-વીડ ક્ષેત્ર હજી પણ આકાર લઈ રહ્યું હોવાથી, મૂલ્ય શ્રુંખલામાં ઘણા ગાબડાં અને પડકારો છે જેને સહયોગી અભિગમ દ્વારા ઉકેલવાની જરૂર છે.

YP/GP/JD

(Release ID: 1999612) Visitor Counter : 154