డిఫెన్స్ రీసెర్చ్ & డెవలప్‌మెంట్ ఆర్గనైజేషన్ (డీ ఆర్ డీ ఓ) అభివృద్ధి చేసిన అనేక క్లిష్టమైన వ్యవస్థలు/సాంకేతికతలు జనవరి 26, 2024న కర్తవ్య పథ్‌లో జరిగే 75వ గణతంత్ర దినోత్సవ పరేడ్‌లో ప్రదర్శించబడతాయి. రక్షణ పరిశోధన యొక్క ప్రధాన రంగాలలో'ఆత్మనిర్భర్త' కర్త గా డీ ఆర్ డీ ఓ మహిళా శాస్త్రవేత్తల విలువైన సహకారం  ముఖ్యమైనది. ‘భూమి, గాలి, సముద్రం, సైబర్ మరియు అంతరిక్షం అనే మొత్తం 5 కోణాల్లో రక్షణ కవచాన్ని అందించడం ద్వారా దేశాన్ని రక్షించడంలో మహిళా శక్తి’ అనే అంశం ఆధారంగా డీ ఆర్ డీ ఓ  రూపొందింది.

డిఫెన్స్ ఆర్ & డీ లో మహిళల పాత్ర శకటం లో ప్రముఖంగా హైలైట్ చేయబడుతుంది. అత్యుత్తమ శాస్త్రవేత్త శ్రీమతి సునీతా దేవి జెనా కంటింజెంట్ కమాండర్‌గా వ్యవహరిస్తారు. మ్యాన్ పోర్టబుల్ యాంటీ-ట్యాంక్ గైడెడ్ మిస్సైల్ , యాంటీ శాటిలైట్  క్షిపణి, మరియు అగ్ని-5, ఉపరితలం నుండి ఉపరితల బాలిస్టిక్ క్షిపణి, చాలా తక్కువ శ్రేణి ఎయిర్ డిఫెన్స్ సిస్టమ్,  నావల్ యాంటీ షిప్ క్షిపణిని షార్ట్ రేంజ్, యాంటీ ట్యాంక్ గైడెడ్ మిస్సైల్ 'హెలినా', క్విక్ రియాక్షన్ సర్ఫేస్-టు-ఎయిర్ మిస్సైల్, ఆస్ట్రా, లైట్ కంబాట్ ఎయిర్‌క్రాఫ్ట్ 'తేజస్', 'ఉత్తమ్' యాక్టివ్ ఎలక్ట్రానిక్ స్కాన్డ్ అర్రే రాడార్ (ఏఎస్‌ఆర్) , అడ్వాన్స్‌డ్ ఎలక్ట్రానిక్ వార్‌ఫేర్ సిస్టమ్ 'శక్తి', సైబర్ సెక్యూరిటీ సిస్టమ్స్, కమాండ్ కంట్రోల్ సిస్టమ్స్ మరియు సెమీ కండక్టర్ ఫ్యాబ్రికేషన్ ఫెసిలిటీ ఈ శకటం ప్రదర్శిస్తుంది.

మిషన్ శక్తిలో ఉపయోగించిన యాంటీ శాటిలైట్ క్షిపణి దేశం యొక్క యాంటీ-శాటిలైట్ టెక్నాలజీ మరియు ఖచ్చితమైన దాడి సామర్థ్యాన్ని ప్రదర్శించడంలో ఒక ప్రధాన పురోగతి. అటువంటి ప్రత్యేక మరియు ఆధునిక సామర్థ్యాన్ని పొందిన నాల్గవ దేశం భారతదేశం. అగ్ని-5 అనేది ఉపరితలం నుండి ఉపరితలానికి గురిచేసే బాలిస్టిక్ క్షిపణి, ఇది అధిక స్థాయి ఖచ్చితత్వంతో లక్ష్యాలను ఛేదించగలదు.

దేశీయంగా అభివృద్ధి చేయబడిన ఎం పీ ఏ టీ జీ ఎం  అనేది 'ఫైర్ & ఫర్గెట్' 'టాప్ అటాక్' మరియు రాత్రి ఆపరేషనల్ సామర్ధ్యంతో మూడవ తరం ఏ టీ జీ ఎం. ఇది మానవ సంబంధిత లాంచర్ నుండి లాంచ్ చేయబడింది, ఇది థర్మల్ దృష్టితో అనుసంధానించబడింది. ఎన్ ఎ ఎస్ ఎం - ఎస్ ఆర్  మొదటి స్వదేశీ వాయు ప్రయోగ నిరోధక క్షిపణి వ్యవస్థ.  వి ఎస్ హెచ్ ఓ ఆర్ ఏ డీ ఎస్ అనేది మానవ సంబంధిత ఎయిర్ డిఫెన్స్ సిస్టమ్, ఇది తక్కువ ఎత్తులో ఉన్న వైమానిక ముప్పులను తటస్థీకరించడానికి ఉద్దేశించబడింది. హెలికాప్టర్-లాంచ్ చేయబడిన నాగ్ మూడవ తరం, ఫైర్ అండ్ ఫర్గెట్ యాంటీ ట్యాంక్ గైడెడ్ మిస్సైల్, ఇది డైరెక్ట్ హిట్ మోడ్‌లో అలాగే టాప్ అటాక్ మోడ్‌లో లక్ష్యాలను నిమగ్నం చేయగలదు. ఈ వ్యవస్థ అన్ని వాతావరణ పరిస్థితులకు తగిన పగలు మరియు రాత్రి సామర్ధ్యాన్ని కలిగి ఉంది మరియు సాంప్రదాయ మరియు పేలుడు రియాక్టివ్ కవచాలను కలిగి ఉన్న యుద్ధ ట్యాంకులను ఓడించగలదు.

క్యూ ఆర్ ఎస్ ఏ ఎం  అనేది అన్ని వాతావరణ పరిస్థితులకు తగిన వాయు రక్షణ వ్యవస్థ, ఇది వ్యూహాత్మక యుద్ద రంగంలో ఇండియన్ ఆర్మీ యొక్క యాంత్రిక ఆస్తులకు మొబైల్ వాయు రక్షణ కవచం అందిస్తుంది. అస్త్ర  అత్యంత విన్యాస సామర్థ్యం తో సూపర్‌సోనిక్ వైమానిక లక్ష్యాలను నిమగ్నం చేయడానికి మరియు నాశనం చేయడానికి దృశ్యమాన పరిధిని దాటగల అత్యాధునిక క్షిపణి.

ఎల్ సి ఎ తేజస్ అనేది స్వదేశీంగా అభివృద్ధి చేయబడిన తేలికైన మరియు మల్టీరోల్ 4+ జనరేషన్ వ్యూహాత్మక యుద్ద వాయు ఆయుధం 

***