ಭೂ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಚಿವಾಲಯದ “ಪೃಥ್ವಿ ವಿಜ್ಞಾನ (ಪೃಥ್ವಿ)” ಯೋಜನೆಯನ್ನು 2021-26 ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅನುಷ್ಠಾನಗೊಳಿಸಲು ಒಟ್ಟಾರೆ ರೂ. 4,797 ಕೋಟಿ ಮೊತ್ತವನ್ನು ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಶ್ರೀ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿಯವರ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಕೇಂದ್ರ ಸಚಿವ ಸಂಪುಟ ಸಭೆಯು ಅನುಮೋದಿಸಿದೆ. ಈ ಯೋಜನೆಯು "ವಾತಾವರಣ ಮತ್ತು ಹವಾಮಾನ ಸಂಶೋಧನೆ-ಮಾದರಿ ವೀಕ್ಷಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳು (ಎಕ್ರಾಸ್)", "ಸಾಗರ ಸೇವೆಗಳು, ಮಾಡೆಲಿಂಗ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್, ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳು ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ (ಒ-ಸ್ಮಾರ್ಟ್)", "ಧ್ರುವ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಕ್ರಯೋಸ್ಪಿಯರ್ ಸಂಶೋಧನೆ (ಪಾಸೆರ್) , "ಸೈಸ್ಮೋಲಜಿ ಮತ್ತು ಭೂ ವಿಜ್ಞಾನ  (ಸೇಜ್)" ಮತ್ತು "ಸಂಶೋಧನೆ, ಶಿಕ್ಷಣ, ತರಬೇತಿ ಮತ್ತು ಔಟ್ರೀಚ್ (ರೀಚ್ ಔಟ್)" ಎಂಬ ಐದು ಚಾಲನೆಯಲ್ಲಿರುವ ಉಪ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. 

ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ಪೃಥ್ವಿ ಯೋಜನೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಉದ್ದೇಶಗಳು:

• ವಾತಾವರಣ, ಸಾಗರ, ಭೂಗೋಳ, ಕ್ರಯೋಸ್ಪಿಯರ್ ಮತ್ತು ಘನ ಭೂಮಿಯ ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಅವಲೋಕನಗಳ ವರ್ಧನೆ ಮತ್ತು ಸಮರ್ಥನೆ ಮುಂತಾದ ವಿಷಯಗಳಿಗಾಗಿ ಭೂಮಿಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಬದಲಾವಣೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಚಿಹ್ನೆಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸುವುದು.

• ಹವಾಮಾನ, ಸಾಗರ ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ಅಪಾಯಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು, ಗ್ರಹಿಸಲು, ಊಹಿಸಲು ಮತ್ತು ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಯ ವಿಜ್ಞಾನವನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಮಾದರಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೊಳಿಸುವುದು

• ಹೊಸ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಆವಿಷ್ಕಾರದ ಕಡೆಗೆ ಭೂಮಿಯ ಧ್ರುವ ಮತ್ತು ಎತ್ತರದ ಸಮುದ್ರ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಪರಿಶೋಧನೆ ನಡೆಸುವುದು;

• ಸಾಮಾಜಿಕ ಅನ್ವಯಿಕೆಗಳಿಗಾಗಿ ಸಾಗರ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಪರಿಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಸುಸ್ಥಿರ ಬಳಕೆಗಾಗಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೊಳಿಸುವುದು

• ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಒಳನೋಟಗಳ ಮೂಲಕ  ಭೂಮಿಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ವಿಜ್ಞಾನವನ್ನು ಸಾಮಾಜಿಕ, ಪರಿಸರ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಪ್ರಯೋಜನಕ್ಕಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು 

ದೇಶಕ್ಕೆ ಸುಸ್ಥಿರವಾದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಸಮುದ್ರ ಜೀವಿ ಮತ್ತು ನಿರ್ಜೀವ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸಲು, ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ಭೂಮಿಯ ಮೂರು ಧ್ರುವಗಳನ್ನು (ಆರ್ಕ್ಟಿಕ್, ಅಂಟಾರ್ಕ್ಟಿಕ್ ಮತ್ತು ಹಿಮಾಲಯ) ಅನ್ವೇಷಿಸಲು ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ; ಹವಾಮಾನ, ಪರಿಸರ, ಸಾಗರ ಮತ್ತು ಕರಾವಳಿ ಸ್ಥಿತಿಗಳು, ಜಲವಿಜ್ಞಾನ, ಭೂಕಂಪಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಅಪಾಯಗಳಿಗೆ ವಿಜ್ಞಾನ ಮೂಲಕ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವಲ್ಲಿ, ಸಮಾಜಕ್ಕಾಗಿ ಈ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲು ಕೇಂದ್ರ ಭೂ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಚಿವಾಲಯವು ಕಡ್ಡಾಯಗೊಳಿಸಲಿದೆ; ಈ ಸೇವೆಗಳಲ್ಲಿ ಹವಾಮಾನ ಮುನ್ಸೂಚನೆಗಳು (ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ಮತ್ತು ಸಾಗರಗಳೆರಡರಲ್ಲೂ) ಮತ್ತು ಉಷ್ಣವಲಯದ ಚಂಡಮಾರುತಗಳು, ಚಂಡಮಾರುತದ ಉಲ್ಬಣ, ಪ್ರವಾಹಗಳು, ಶಾಖದ ಅಲೆಗಳು, ಗುಡುಗು ಮತ್ತು ಮಿಂಚುಗಳಂತಹ ವಿವಿಧ ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಿಪತ್ತುಗಳ ಎಚ್ಚರಿಕೆಗಳು; ಸುನಾಮಿಗಳಿಗೆ ಎಚ್ಚರಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಭೂಕಂಪಗಳ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಇತ್ಯಾದಿ ಸೇರಿವೆ. ಮಾನವ ಜೀವಗಳನ್ನು ಉಳಿಸಲು ಮತ್ತು ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಿಕೋಪಗಳಿಂದ ಆಸ್ತಿಗಳಿಗೆ ಹಾನಿಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಸಚಿವಾಲಯವು ಒದಗಿಸುವ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ವಿವಿಧ ಏಜೆನ್ಸಿಗಳು ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಿವೆ.

ಕೇಂದ್ರ ಭೂ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಚಿವಾಲಯದ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ (ಸೇವೆಗಳು) ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು - ಭಾರತೀಯ ಹವಾಮಾನ ಇಲಾಖೆ (ಐಎಂಡಿ), ಮಧ್ಯಮ ಶ್ರೇಣಿಯ ಹವಾಮಾನ ಮುನ್ಸೂಚನೆಗಾಗಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕೇಂದ್ರ (ಎನ್.ಸಿ.ಎಂ.ಆರ್.ಡಬ್ಲ್ಯೂ.ಎಫ್), ಸಾಗರ ಜೀವನ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳು ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ವಿಜ್ಞಾನ ಕೇಂದ್ರ (ಸಿ.ಎಂ.ಎಲ್.ಆರ್.ಇ), ಕರಾವಳಿ ಸಂಶೋಧನಾ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕೇಂದ್ರ (ಎನ್.ಸಿ.ಸಿ.ಆರ್), ಭೂಕಂಪಶಾಸ್ತ್ರದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕೇಂದ್ರ (ಎನ್.ಸಿ.ಎಸ್.), ಪೋಲಾರ್ ಮತ್ತು ಸಾಗರ ಸಂಶೋಧನೆಗಾಗಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕೇಂದ್ರ (ಎನ್.ಸಿ.ಪಿ.ಒ.ಪಿ), ಗೋವಾ, ಸಾಗರ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಸ್ಥೆ (ಎನ್.ಐ.ಒ.ಟಿ), ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಾಗರ ಮಾಹಿತಿ ಸೇವಾ ಸಂಸ್ಥೆ (ಐ.ಎನ್.ಸಿ.ಒ.ಐ.ಎಸ್), ಹೈದರಾಬಾದ್, ಭಾರತೀಯ ಉಷ್ಣವಲಯದ ಹವಾಮಾನ ಸಂಸ್ಥೆ (ಐಐಟಿಎಂ), ಪುಣೆ ಮತ್ತು ಭೂ ವಿಜ್ಞಾನ ಅಧ್ಯಯನಗಳ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕೇಂದ್ರ (ಎನ್.ಸಿ.ಇ.ಎಸ್.ಎಸ್.) ಎಂಬ ಕೇಂದ್ರ ಭೂ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಚಿವಾಲಯದ ಹತ್ತು ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ, ಕೇಂದ್ರ ಸಚಿವಾಲಯದ ಸಮುದ್ರಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಮತ್ತು ಕರಾವಳಿ ಸಂಶೋಧನಾ ಹಡಗುಗಳ ಸಮೂಹವು ಯೋಜನೆಗೆ ಅಗತ್ಯವಾದ ಪೂರಕ ಸಂಶೋಧನಾ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.  

ಭೂಮಿಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಾದ ವಾತಾವರಣ, ಜಲಗೋಳ, ಭೂಗೋಳ, ಕ್ರಯೋಸ್ಫಿಯರ್ ಮತ್ತು ಜೀವಗೋಳ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಸಂಕೀರ್ಣ ಪರಸ್ಪರ ಕ್ರಿಯೆಗಳು ಎಂಬ ಎಲ್ಲಾ ಐದು ಘಟಕಗಳೊಂದಿಗೆ ಭೂ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ವಿಜ್ಞಾನವು ವ್ಯವಹರಿಸುತ್ತದೆ. ಕೇಂದ್ರ ಭೂ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಚಿವಾಲಯವು ಭೂ ವಿಜ್ಞಾನಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಎಲ್ಲಾ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಸಮಗ್ರವಾಗಿ ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ. ಪೃಥ್ವಿಯ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣಾ ಯೋಜನೆಯು (ಪೃಥ್ವಿ ಯೋಜನೆ ) ಭೂ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಈ ಎಲ್ಲಾ ಐದು ಘಟಕಗಳನ್ನು ಸಮಗ್ರವಾಗಿ ಪರಿಶೀಲಿಸಿ, ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ಬು ಪರಿಹರಿಸುತ್ತದೆ, ಭೂಮಿಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ವಿಜ್ಞಾನವನ್ನು (ಅರ್ಥ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ ಸೈನ್ಸಸ್) ಸುಧಾರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ದೇಶಕ್ಕೆ ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಪೃಥ್ವಿ ಯೋಜನೆಯ ವಿವಿಧ ಘಟಕಗಳು ಪರಸ್ಪರ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿವೆ. ಕೇಂದ್ರ ಭೂ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಚಿವಾಲಯದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಸಂಯೋಜಿತ ಪ್ರಯತ್ನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಮಗ್ರ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪೃಥ್ವಿ ವಿಜ್ಞಾನದ ಸಮಗ್ರ ಯೋಜನೆಯು ವಿವಿಧ ಕೇಂದ್ರ ಭೂ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಚಿವಾಲಯದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿರುವ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಮಗ್ರ ಬಹು-ಶಿಸ್ತಿನ ಭೂ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ನವೀನ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂಯೋಜಿತ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ(ಆರ್ & ಡಿ) ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಹವಾಮಾನ ಮತ್ತು ಹವಾಮಾನ, ಸಾಗರ, ಕ್ರಯೋಸ್ಪಿಯರ್, ಭೂಕಂಪ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳ ದೊಡ್ಡ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಸುಸ್ಥಿರ ಬಳಕೆಗಾಗಿ ಜೀವಂತ ಮತ್ತು ನಿರ್ಜೀವ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸುತ್ತವೆ. 

******