ਮਿਆਦੀ ਕਿਰਤ ਬਲ ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ, ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨੋਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਵੈ-ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਵਿਅਕਤੀ, ਨਿਯਮਤ ਉਜਰਤ/ਤਨਖਾਹ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਮਚਾਰੀ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਅਸਥਾਈ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮਰਦ ਅਤੇ ਔਰਤ ਦੋਵਾਂ ਲਈ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਤੋਂ ਕਮਾਈ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇਕੱਠੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਬਰਾਬਰ ਮਿਹਨਤਾਨਾ ਐਕਟ, 1976 ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਭੇਦਭਾਵ ਦੇ ਇੱਕੋ ਜਿਹੇ ਕੰਮ ਜਾਂ ਸਮਾਨ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਦੇ ਕੰਮ ਲਈ ਮਰਦ ਅਤੇ ਔਰਤ ਕਾਮਿਆਂ ਨੂੰ ਬਰਾਬਰ ਮਿਹਨਤਾਨਾ ਦੇਣ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕੋ ਕੰਮ ਜਾਂ ਸਮਾਨ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਦੇ ਕੰਮ ਲਈ, ਭਰਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੇਵਾ ਦੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਤਰੱਕੀ, ਸਿਖਲਾਈ ਜਾਂ ਤਬਾਦਲਾ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਵਿਤਕਰੇ ਨੂੰ ਵੀ ਰੋਕਦਾ ਹੈ। ਐਕਟ ਦੇ ਉਪਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਤੱਕ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਅਰਥਚਾਰੇ ਦੀ ਬਦਲਦੀ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਲਈ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਐਕਟ/ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਬਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ:

ਜਣੇਪਾ ਲਾਭ ਐਕਟ, 1961, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜਣੇਪਾ ਲਾਭ (ਸੋਧ) ਐਕਟ, 2017 ਨਾਲ ਸੋਧਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਹੋਰ ਗੱਲਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ, 50 ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਵਾਲੇ ਅਦਾਰਿਆਂ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਮਹਿਲਾ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਭੁਗਤਾਨ ਜਣੇਪਾ ਛੁੱਟੀ ਅਤੇ ਬਾਲਵਾੜੀ ਸਹੂਲਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਭੁਗਤਾਨ ਜਣੇਪਾ ਛੁੱਟੀ ਨੂੰ 12 ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤੋਂ ਵਧਾ ਕੇ 26 ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤੱਕ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਵਿਤ ਜਣੇਪੇ ਦੀ ਮਿਤੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅੱਠ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਛੁੱਟੀ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਕਿਸੇ ਔਰਤ ਨੂੰ ਸੌਂਪੇ ਗਏ ਕੰਮ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਐਕਟ ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਘਰ ਤੋਂ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਜਿਹੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ 'ਤੇ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮਾਲਕ ਅਤੇ ਔਰਤ ਕਰਮਚਾਰੀ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਸਹਿਮਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਖਣਨ ਐਕਟ, 1952 ਦੇ ਤਹਿਤ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਉਪਰੋਕਤ ਜ਼ਮੀਨੀ ਖਾਣਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮ 7 ਵਜੇ ਤੋਂ ਸਵੇਰੇ 6 ਵਜੇ ਤੱਕ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਕੰਮ ਸਮੇਤ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਹੇਠਲੀਆਂ ਖਾਣਾਂ ਵਿੱਚ ਸਵੇਰੇ 6 ਵਜੇ ਤੋਂ ਸ਼ਾਮ 7 ਵਜੇ ਤੱਕ ਤਕਨੀਕੀ, ਨਿਗਰਾਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖਤੀ ਸਹਿਮਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ, ਮਹਿਲਾ ਕਰਮਚਾਰੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਿੱਤਾਮੁਖੀ ਰੱਖਿਆ, ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਸੰਬੰਧੀ ਲੋੜੀਂਦੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਉਪਾਅ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।

ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰੀ ਕਿਰਤ ਅਤੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮੇਸ਼ਵਰ ਤੇਲੀ ਨੇ ਅੱਜ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲਿਖਤੀ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ।

***

ਐੱਮਜੇਪੀਐੱਸ/ਐੱਨਐੱਸਕੇ